!"#$#"%&'(
Chương 1:CÁC KHÁI NIỆM
)*+,-
I. Nhiệm vụ và đối tượng nghiên cứu
1 Nhiệm vụ
./.012134560.70892::5;:7
./<=20>;?
./<=.@AB0C;?
'<D;E4@0FG9;*;:7:5;/H;=
IJ;:7:5;E;/;K3LMN?9O8.7<MK7P
;9392202Q50;1R;1R;1H;=?9012<34
560.708
STIUEL
IUEL?97<M03V.@A7?8.09
&9DJK/QCW592>M5C2X
Y@Q76V9?9995?99C762Z<KC3P
9
6V9?993P3P98.U;6357<4?99
STS0/07
&971J@EA539@57142ZYK.@43[98D
@8J35/<9M9553,F7?9K<N3L71;5A;\5∆
35/<9R[42Z<<KC;\5∆S
TS&:3,
TSSI=+9
&2E2]:00@PL5R0@P5/:5M0S
TSTS)F5A
&:3,^7_23R_2FUR757W232FU
T
II Ngoại lực Nội lực và ứng suất
1 Ngoại lực
1.1Định nghĩa
5A_D_0;1`7<3\L598`/0L;9ab
1.2 Phân loại
5A_^7
&:3,;c.3C
):_20MA0L/.
2 Nội lực
Định nghĩa
dC0@P?95A_J=.@ARD902*e?9a]L7
2*_0@Pf;JUA0@P?95A_S)*_;K,1_
2 Phương pháp mặt cắt
X
J9=205A41_FGC5A_S"4.;J/:5M01_9
@g220276VM9
"=_N3A0FG
IJ471_A9NE@g762Z
π
B9V39792*hR.
ib2*hFG@C0@P?905A_
1 2
,P P
→ →
_0@Pf`0
2*01_
1_2FULP3L@QY?976V
C
B
A
P3
Pn
P1
P2
A
P1
P2
F
3. Ứng suất
\;1?91_A71;J75;K3L76V;E,M]
j
&35Q509\2FM]52*
P
→
39792*
P
∆Ρ
C
σ
τ
P
1
P
2
σ
τ
P
P3
Pn
A B
&2*<KC76V,M]202R
σ
-M]202
&2*G73576V,M].2R
τ
-M].2
2 2
P
σ τ
= +
4. Các thành phàn nội lực trên mặt cắt ngang
'_@,kl
'_VmaRm8l
<7WUaR8l
<7Wa5VkS
n
Nz
Qy
My
X
Y
Qx
Mx
Mz
nS.@A
nSSb5b
1_N76V9;C71_@,
k
nSTSV3ER@2
1_N76V9;C71_9m
8
nSXSi5V
1_N76V9;C71o_K7<7WkG73576V
p
nSjS(U
Uốn thuần tuý-1_N76V9;C71o
_K7<7Waq568rS(ốn ngang-m8RaqmaR8r
pS0:.:
pSS&Q;^?9J
"3V;E,đàn hồi q983sRđàn hồi tuyệt đốirnếu có khả
năng phục hồi hoàn toàn hình dạng và kích thước vốn có sau khi ngoại lực thôi tác dụng,
biến dạng được khôi phục hoàn toàn sau khi hết ngoại lực được gọi là biến dạng đàn hồi.
t";^8.Q7.@A;^u]
C1_SD;^/0;E,đàn hồi phi tuyếnS
t.@AbKJJK>;.7D;AE<
gbS8J=3]bM5C/QC?9JS
pSTS0:8.:
dC0@P?95A_7,3V_;=.@AR+9
.;H4@A/QCR;K45A_798;H=3Q;UUK
D902Fe]A5L3V]8S
tTính liên tục-3V;E,liên tục .7f2FUbvO
?9K;9<MU];J7M95535J/<Kf3fS
tTính đồng nhất K+9A7,;J735JRK
w
Q]Ot509S
tTính đẳng hướng Q]tO?9W57,2
;9S
Bài 2
KÉO NÉN ĐÚNG TÂM
1 Định nghĩa
P P
1
Thanh chịu kéo
P P
x
&9=b
&9=/b5b;yF7/3L76V9?99uK712*1_
_@,
k
Qy
Nz
Z
Mx
P
1
0
n
kz z
k
z
F N P
N P
=
= − =
⇒ =
∑
mC@]?9
k
k
qzr-9=/b5
kqtr
-9=b
2 Biểu đồ lực dọc
J;^_@,;\J@{M_.L?9_@,R@,W53P?99S
z&3=MU?9_@,G3=MU5A_0@PL;5A9;9abFGl
@]qzrC9=/b5l
@]3`qtrC9=b
z.;5A9;9abFGK5A_0@P4_@,GH;AMU
0_@,@5`5A__0@P7103L3|3L76V;9ab
zm8C0|J;^
}
Nz
a
b
"|;\~M5M5C3P9q9G7949R9Z;4
R0;\393Q7:R0;9<KC;\~
2@P
"|J;^1_59KM;^=_R5)
•n€/R)
T
•w€/R)
X
•}€/
A
B
C
D
P
3
P
2
P
1
1m 2m 1m
:
€
)F9hd39X;5A-hRRd
V`;*_;5V@*5
J1_35`;5A9
I5Ah-6Vt
A
B
C
D
1
1
2
2
3
3
Z
1
1
P
1
N
z1
P
2
3
P
3
1m
2m
1m
qabFG2*2:r
€
≤
•
≤
7
k
•)
•n€
I5A-6VTtT
A
B
C
D
1
1
2
2
3
3
N
z2
A
P
2
P
1
2
Z2
P
2
P
3
P
3
1m
2m
1m
qabFG2*2:r
7
≤
•
T
≤
X7
kT
•
k
t)
T
•n€tw€•tT€
I5Ad-6VXtX
T
A
B
C
D
1
1
2
2
3
3
A
P
3
P
2
P
1
P
2
3
P
3
1m
2m
1m
Z
3
3
N
z3
qabFG2*2:r
X7
≤
•
X
≤
j7
kX
•
kT
z)
X
•tT€z}€•w€
y9|;EJ;^1_
k
X
A
B
C
D
1
1
2
2
3
3
+
+
-
P
2
P
3
P
3
1m
2m
1m
50
70
N
z
kN
2 Ứng suất trên mặt cắt ngang
2.1Quan sát mẫu thí nghiệm chịu kéo
o719‚3PR3C/Q73L7699/ƒ0;\AM5
M5<KU3P9S9=/b598b9]8-
z&3P9oZ
zDAM5M5C3P9oZM5M5C3P9
zDA<KC3P9oZ<KC3P9SD
/5:0D90A;KK98;HR/=/b50A0a99S=b
0AM0*9
j
Z
4
pp
2.2 Các giả thiết
&`Dab3L9`99:.M9
z:.76V92Zq:.Wr-&35B034.@A76V9
?99<<2Z<KC3P9
z:.0C@,-35B034.@A0C@,/<02L9„
/<;~8a99q/<20MM]202…
a
•…
8
•€r
"83L76V9?99uK2*M]202…
k
[2*
M].2G/<S
3 Biểu thức liên hệ giữa ứng suất pháp và lực dọc
n
<QM]202
F
N
z
nk
±=
R
σ
,k n
s
-/†7
T
k
-03=_@,A76V;9ab-
Y-@Q76V9-7
T
R7
T
σ
@]qzr9=/b5
@]qtr9=b
4"| dQ
b
S
T
S b h
=
h
B
S
T
B b
S h
+
=
R R
T
S
x
d
S
π
=
p
b
SS b h
=
d
2
4
d
S
π
=
4 Biến dạng tính độ giãn dài của thanh :
4.1 Biến dạng
1
n
zi i
i
i i
N l
l
E F
=
´
D =
´
å
qxtXr
l
∆
-';1@c@
-@9;*?99
-I5A
‡-<;;^?9//b5ˆb
-&3=MU?9_@,
&QMU‡SY,;1?99//b598b
l
l
z
∆
=
ε
qxtjr
z
ε
-I1.@A@,;U
w
4.2 Định luật Húc
&352A7.@A;^?9RM]/b5bqbruC.
@A;U
ε
εσ
SE
=
5 Điều kiện bền
5.1 Ứng suất cho phép
O
[ ]
σ
IJ;:7:59535_.\9\Me@P7103=M]>
M]8J7,M]52b2R
0
n
σ
σ
=
qxtnr
€
σ
M]8J7
‰-MU95
z@ƒ5-
[ ] [ ] [ ]
n
ch
nk
σ
σσσ
===
"@[-$M]52b2/=b-
[ ]
n
b
n
n
σ
σ
=
n
b
n
σ
-CA/b
x
n
b
k
σ
$M]52b2/=/b5-
[ ]
n
b
k
k
σ
σ
=
n
b
k
σ
-CA//b5
5.2 Điều kiện bền của thanh chịu kéo nén đúng tâm
IUCF@ƒ5
max
z
N
F
σ σ
= ≤
qxtpr
IUC@[
[ ]
k
z
F
N
σσ
≤=
79a
qxtwr
79a
σ
-$M]/b5C]qQ3L2*@?9J;^r
[ ]
n
z
F
N
σσ
≤=
7
7
σ
-$M]b>]qQ3L2*F7?9J;^r
5.3 Bài toán cơ bản
1 Kiểm tra bền
max
z
N
F
= ± ≤
σ σ
2 Chọn diện tích mặt cắt
}
[ ]
σ
z
N
F
≥
&`@QYQ39/QC76V?99
3 Xác định tải trọng cho phép
.
,F
σ
R
[ ]
σ
S
79a
FN
z
≤
Bài tập ứng dụng
Bài 1
&9b2=0_)
•)
T
•T€l)
X
•j€K76V9/<;HY•€7
T
P
3
1m
1m
P
2
P
1
III
II I
2m
"|J;^_@,
TJ;^M]
X&Q.@A@,8;U?995‡•TS€
j
/†7
T
:
"|J;^_@,
€Š•
ŠT7
2
1 1
20 /
z
N P KN cm
= − = −
TŠ•
T
ŠX7
T€
2 1 2
2
20 20 0 /
z z
N N P
KN cm
= + =
− + =
XŠ•
X
Šj7
3 2 3
2
0 40 40 /
z z
N N P
KN cm
= +
= + =
P
3
1m
1m
P
2
P
1
III
II I
2m
20KN
40KN
T&QJ;^M]
2
1
1
20
2 /
10
z
N
KN cm
F
= = − = −
σ
2
2
2
0 /
z
N
KN cm
F
= =
σ
2
3
3
40
4 /
10
z
N
KN cm
F
= = =
σ
X&Q.@A@,
1
n
zi i
i
i i
N l
l
E F
=
´
D =
´
å
T
1 1
1 1
1
1 1
4
4
2 2
2
4
4
3 3
3
4
1 2 3
4
.l
2.2
2.10
2.10
.l
0.1
0
2.10
.l
4.1
2.10
2.10
( 2 0 2).10 0
z
N l
l
E F E
cm
l cm
E
l cm
E
l l l l
cm
s
s
s
-
-
-
´
D = = =
´
- =-
D = = =
D = = =
D =D +D +D =
- + + =
5.4 Bài toán áp dụng
59b2Z=_K/QC4.)
•T€/l)
T
•w€/lY
h
•
T7
T
lY
•j7
T
"|J;^_@,
k
TJ7399.K
[ ]
T
p€
MN
m
σ
=
X&Q.@A@,8;U‹R
.
n
T
TS€=
MN
E
m
TT
1m
1m
P
1
B
C
A
P
2
1
1
2
2
:
P
1
B
C
A
P
2
1
1
2
2
+
-
20KN
50KN
"|J;^_@,
IJ|J;^_@,
k
9@g220276V
I5Ah@g76VtRab2*3LK
k
•t)
•tT€SI5Ah=bS
I5A@g76VTtTRK
kT
•
k
z)
T
•ˆT€zw€•n€S
TX
I5A=/b5S
J;^
k
4
TJ739W5<
IH
Y
•T7
T
•TS€
tj
7
T
lY
T
•j7
T
•jS€
tj
7
T
max
z
N
F
= ± ≤
σ σ
X
j T
T€S€
€€
TS€
−
−
= − = −
σ
MN
m
X
T
j T
n€S€
Tn
jS€
−
−
= =
σ
MN
m
[ ]
79a
T T
Tn p€
MN MN
m m
σ σ
= < =
"89;:7:5;/
T&Q.@A@,
n
zi i
i
i i
N l
l
F E
=
×
∆ =
×
∑
z
N
F
σ
=
j
n
S
€€S
nS€
TS€
−
∆ = = − = −
σ
l
l m
E
Tj
j
T T
T
n
S S
TnS
pRTnS€
YS‡ TS€
−
∆ = = = =
σ
z
N l l
l m
E
T
j j
qpRTn nrS€ RTnS€
− −
∆ = ∆ +∆ =
− =
l l l
m
T
59b2=_4|K0_)
•X€/l)
T
•n€/l)
X
•x€/l
Y
•TS€
tj
7
T
l
Y
X
•Y
T
•jS€
tj
7
T
"|J;^_@,
T&47M]3509
X&Q.@A@,8;U?99S
P
1
C
B
C
P
2
2
2
3
3
20 40
P
3
A
1
1
F
1
60
:
Tn