i
LI CAM OAN
Tôi xin cam oan Lun vn : “ Các gii pháp chin lc nhm gia tng
hot ng xut khu tôm tnh Khánh Hòa ” là công trình nghiên cu ca
riêng tôi.
Các s liu c s dng là trung thc, tài này là kt qu t vic nghiên
cu, tìm hiu thc t, iu tra, phân tích và nhn nh, ánh giá ca tác gi.
Nha Trang ngày 02 tháng 04 nm 2010
Ngi cam oan
Hoàng Gia Trí Hi
ii
LI CM N
có c kt qu nghiên cu và hoàn thành lun vn này, tôi ã c s
giúp nhiu mt ca các thy cô, s ng h ca gia ình và s nhit tình ca
các chuyên viên S Nông nghip và Phát trin Nông thôn tnh Khánh Hòa, nhân
viên ca các Công ty ch bin xut khu thy sn trên a bn tnh Khánh Hòa.
Vi tình cm chân thành và lòng cm kích, tôi :
Xin chân thành cm n thy TS. Nguyn Vn Ngc, ng i ã tn tình và
nhit thành hng d!n tôi trong công tác nghiên cu và hoàn thành lun vn này.
Xin gi l i cm t" n vi anh, ch thuc S Nông nghip và Phát trin
Nông thôn tnh Khánh Hòa, các nhân viên ca các Công ty ch bin và xut khu
thy sn óng t"i a bàn tnh Khánh Hòa ã giúp , t vn và h# tr các thông
tin hoàn thành tt lun vn.
Xin bày t$ lòng bit n các thy cô Khoa Kinh t, Khoa Khoa hc c bn,
Khoa Lý lun Mác – Lênin ca tr ng "i hc Nha Trang, các thy cô tr ng
"i hc Kinh t thành ph H% Chí Minh, tr ng "i hc Kinh t Quc dân Hà
Ni ã tn tâm và nhit tình ging d"y tôi trong sut chng trình khóa hc Cao
hc kinh t thy sn t"i tr ng "i hc Nha Trang, c&ng nh ã giúp tôi trang b
nh'ng kin thc mi m( và h'u ích nht.
Xin chân thành cm n Hi %ng bo v cng lun vn Th"c s) Kinh
t ã góp nh'ng ý kin quý báu tài lun vn hoàn chnh hn.
Xin gi l i cm n các anh ch em trong lp Cao hc kinh t 2005 tr ng
"i hc Nha Trang ã cùng tôi chia s* kin thc và kinh nghim hc tp trong
sut quá trình tham gia khóa hc, t ó bn thân tôi ã có thêm nh'ng hiu bit
b+ ích và tình cm chân thành sau khi hoàn thành khóa hc.
iii
MC LC
L,I CAM OAN i
L,I C-M .N ii
M/C L/C iii
DANH M/C CÁC B-NG VÀ BI0U 1 vi
DANH M/C CÁC BI0U 1 viii
DANH M/C CÁC CH2 VI3T T4T ix
PH5N M6 5U 1
1. Lý do chn tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và ph"m vi nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. óng góp ca Lun vn 4
6. Kt cu Lun vn 4
CH7.NG 1: C. S6 LÝ LU8N V9 XU:T KH;U TH<Y S-N 5
1.1 Mt s vn lý lun c bn v xut khu thy sn 5
1.1.1 Khái nim xut khu 5
1.1.2 Vai trò ca xut khu thy sn i vi nn kinh t 5
1.1.2.1 Vai trò ca xut khu thy sn trong xóa ói gim nghèo và to công n
vic làm cho ngi lao ng 5
1.1.2.2 Vai trò ca xut khu thy sn trong vic m rng quan h thng mi
quc t góp phn tích ly cho Nhà nc, thc hin công nghip hóa, hin i hóa
t nc 6
1.1.3 Mt s lý thuyt v ho"t ng xut khu thy sn 7
1.1.3.1 Lý thuyt li th so sánh (tng i) 7
1.1.3.2 Lý thuyt li th cnh tranh quc gia 8
1.1.4 Nh'ng li th ca Vit Nam trong sn xut và xut khu thy sn 9
1.1.4.1 V iu kin t nhiên, ngun li thy sn 9
1.1.4.2 V tim nng con ngi 10
1.1.5 Mt s kinh nghim trong ho"t ng xut khu thy sn 10
1.1.5.1 u t vào nuôi trng thy sn bo m kh nng xut khu 10
1.1.5.2 Phát trin công nghip ch bin thy sn theo nh hng xut khu 11
iv
1.1.5.3 Thit lp cht ch các mi quan h dc trong ngành thy sn nh=m nâng
cao hiu qu sn xut kinh doanh, góp phn y m"nh xut khu thy sn 14
1.1.5.4 Chú trng phát trin công tác th trng 15
1.1.5.5 Chính ph cn có vai trò quan trng trong vic y mnh xut khu thy
sn 17
1.1.5.6 Hp tác cht ch vi các nc nhp khu nhm m rng kh nng xut
khu và kim soát cht ch cht lng và v sinh an toàn thc phm i vi thy
sn xut khu 18
1.1.6 H thng các ch tiêu ánh giá ho"t ng xut khu thy sn 19
1.1.6.1 Tc tng trng 19
1.1.6.2 Các ch tiêu sn phm xut khu 20
1.2. T+ng quan v tình hình nghiên cu 21
1.2.1 Các nghiên cu trong nc 21
1.2.2 Các nghiên cu ngoài ngc 22
1.3 Qui trình nghiên cu 23
CH7.NG 2: TH>C TR?NG S-N XU:T VÀ XU:T KH;U TÔM C<A T@NH
KHÁNH HÒA 31
2.1. T+ng quan v tình hình sn xut và xut khu tôm trên th gii và Vit Nam 31
2.2.1 Tình hình sn xut và xut khu tôm trên th gii 31
2.1.2 Tình hình sn xut và xut khu tôm Vit Nam 38
2.1.2.1 iu kin t nhiên và c im ngun li thy sn ca Vit Nam 38
2.1.2.2 Sn lng và kim ngch xut khu Tôm Vit Nam 44
2.2. Tình hình sn xut và xut khu tôm ca tnh Khánh Hòa 50
2.2.1 iu kin t nhiên và c im kinh t xã hi ca tnh Khánh Hoà 50
2.2.1.1 iu kin t nhiên và ngu%n li thy sn: 50
2.2.1.2 Kt cu h" tng 51
2.2.1.3 Nhân t th tr ng 52
2.2.1.4 Ngu%n lc v vn 53
2.2.1.5 Ngu%n lc v lao ng 54
2.2.1.6 Ngu%n nguyên liu thy sn 57
2.2.1.7 Trình công ngh 64
2.2.1.8 C ch, chính sách ca Nhà nc và ca Tnh Khánh Hòa 66
2.2.2 Sn lng và kim ngch xut khu tôm ca tnh Khánh Hòa 70
v
2.3 Xác nh m c nh hng ca các nhân t n sn lng Tôm xut khu
qua ánh giá ca chuyên gia 78
CH7.NG 3: CÁC GI-I PHÁP NHAM ;Y M?NH S-N L7BNG TÔM
XU:T KH;U C<A T@NH KHÁNH HÒA 82
3.1 Phng hng chung y m"nh ho"t ng xut khu tôm tnh Khánh Hòa 82
3.2 Cn c a ra các gii pháp 82
3.3 Các gii pháp c th 88
3.3.1 Nhóm gii pháp t"o ngu%n nguyên liu +n nh cho ch bin xut khu Tôm88
3.3.1.1. Thc hin quy ho"ch các khu vc sn xut nguyên liu Tôm nh=m áp
ng cho nhu cu xut khu 88
3.3.1.2. Tng c ng mi liên kt dc thông qua vic tng doanh nghip ch bin
Tôm xut khu ký kt hp %ng vi các ch h nuôi tr%ng thy sn 89
3.3.1.3. Nâng cao hiu qu bo qun sau thu ho"ch tng sn lng nguyên liu
có giá tr 90
3.3.2. Nhóm gii pháp v phát trin công nghip ch bin Tôm xut khu ca
Vit Nam nói chung, tnh Khánh Hòa nói riêng 91
3.3.2.1. a d"ng hóa sn phm Tôm ch bin xut khu phù hp vi nhu cu th
tr ng 91
3.3.2.2. Tng c ng và nâng cao cht lng sn phm Tôm ch bin xut khu
ca tnh Khánh Hòa 92
3.3.2.3. Hoàn thin bao bì óng gói sn phm 95
3.3.2.4. Hoàn thin chin lc sn phm 95
3.3.3 Nhóm gii pháp v giá nh=m tng c ng nng lc c"nh tranh ca sn phm
Tôm xut khu ca tnh Khánh Hòa 96
3.3.3.1. Xây dng mt phng pháp xác nh giá hp lý 97
3.3.4. Nhóm gii pháp v t"o dng thng hiu, nhãn hiu cho sn phm Tôm
ch bin ca Vit Nam nói chung, tnh Khánh Hòa nói riêng 100
Kt Lun 104
TÀI LICU THAM KH-O 106
Ph lc 1: 108
Ph Lc 2: 117
Ph Lc 3: 122
Ph lc 4: 123
vi
DANH MC CÁC BNG VÀ BIU
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Ma trn SWOT 28
DANH MC CÁC S
S % 1.1: Các yu t quy nh li th c"nh tranh quc gia 8
S % 3.1: Quá trình trin khai HACCP 93
DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1: S lng doanh nghip ch bin thy sn xut khu c kho sát
phân chia theo hình thc s h'u vn 25
Bng 1.2: S lng doanh nghip ch bin thy sn xut khu c kho sát
phân chia theo a bàn ho"t ng 25
Bng 2.1: Sn lng nhp khu Tôm vào th tr ng Châu âu 31
Bng 2.2: Sn lng nhp khu Tôm vào th tr ng Tây Ban Nha 33
Bng 2.3: Sn lng nhp khu Tôm vào th tr ng Denmark 34
Bng 2.4: Sn lng nhp khu Tôm vào th tr ng France 35
Bng 2.5: Sn lng nhp khu Tôm vào th tr ng Italy 36
Bng 2.6: T+ng sn lng thy sn ca Vit Nam 2005 - 2008 40
Bng 2.7: Ch s phát trin sn lng thy sn Vit Nam giai o"n 2005-2008 41
Bng 2.8: Sn lng và Kim ng"ch xut khu thy sn ca Vit Nam 2005 2008 41
Bng 2.9: Sn lng và Kim ng"ch xut khu Tôm ca 44
Vit Nam 2005-2008 44
Bng 2.10: Sn lng và Kim ng"ch xut khu Tôm qua các th tr ng ca Vit
Nam nm 2008 45
Bng 2.11: Sn lng và Kim ng"ch xut khu Tôm qua các th tr ng ca Vit
Nam 6 tháng u nm 2009 48
Bng 2.12: Phân b tr' lng hi sn vùng bin Khánh Hòa 51
Bng 2.13: Tình hình cht lng lao ng ca 15 DNCBTSXK 55
vii
Bng 2.14: S % ca 15 doanh nghip thc hin các hình thc 56
nâng cao trình ca ng i lao ng 56
Bng 2.15: Tình hình khai thác và nuôi tr%ng thy sn Khánh Hòa 57
Bng 2.16: S lng tàu thuyn khai thác thuD sn 58
tnh Khánh Hoà 2005 – 2008 58
Bng 2.17: Phân tích sn lng khai thác thuD sn giai o"n 2005 – 2008 59
Bng 2.18: Tình hình khai thác hi sn các tnh Nam Trung B 60
Bng 2.19: Phân tích sn lng nuôi tr%ng thy sn Khánh Hòa 2005-2008 61
Bng 2.20: Din tích nuôi tr%ng thuD sn ca Khánh Hoà qua các nm 62
Bng 2.21: S l%ng bè s dng trong nuôi tr%ng thuD sn 62
Bng 2.22: Tình hình trang b h thng x lý nc thi t"i 15 DNCBTSXK 65
Bng 2.23: Kim ng"ch xut khu thy sn tnh Khánh Hòa 2005 – 2008 70
Bng 2.24: Giá tr kim ng"ch xut khu thuD sn ca Tnh Khánh Hòa so vi c
nc 71
Bng 2.25: Sn lng Tôm ca tnh Khánh Hòa giai o"n 2005-2008 73
Bng 2.26: Sn lng và kim ng"ch xut khu Tôm ca tnh Khá 74
Bng 2.27: Giá Tôm xut khu qua các th tr ng giai o"n 2005-2008 75
Bng 2.28: Sn lng tôm nuôi (tôm sú và th*) ca Khánh Hòa 77
nm 2005-2008 77
Bng 2.29: Sn lng tôm hùm nuôi ca Khánh Hòa nm 2005-2008 78
Bng 3.1: MA TR8N SWOT MET HÀNG TÔM XU:T KH;U C<A T@NH
KHÁNH HÒA 85
viii
DANH MC CÁC BIU
Biu % 2.1: Sn lng và giá tr xut khu thy sn Vit Nam giai o"n
2005-2008 42
Biu % 2.2: C cu th phn kim ng"ch xut khu thy sn Vit Nam trên 43
Biu % 2.3: Sn lng và kim ng"ch xut khu Tôm ca Vit Nam 2005-2008 45
Biu % 2.4: C cu Kim ng"ch xut khu Tôm ca Vit Nam nm 2008 46
Biu % 2.5: Khi lng và giá tr kim ng"ch xut khu Tôm 6 tháng u nm
giai o"n 2005-2009 ca Vit Nam 49
Biu % 2.6: C cu Kim ng"ch xut khu Tôm qua các th tr ng ca Vit Nam
6 tháng u nm 2009 49
Biu % 2.7: Sn lng khai thác và nuôi tr%ng thy sn Khánh Hòa 58
Biu % 2.8: Sn lng và kim ng"ch xut khu thy sn Khánh Hòa 73
Biu % 2.9: T+ng sn lng Tôm ca tnh Khánh Hòa qua các 74
nm 2005-2008 74
Biu % 2.10: Sn lng và kim ng"ch xut khu Tôm ca tnh Khánh Hòa giai
o"n 2005-2008 75
ix
DANH MC CÁC CH VIT TT
1. ADB : Asian Development Bank (Ngân hàng Phát trin Châu Á)
2. ASEAN : Association of Southeast Asia Nations
(Hip hi các quc gia ông Nam Á)
3. CPI : Consumer Price Index (Ch s giá tiêu dùng)
4. DANIDA : Danish International Development Agency
(C quan Phát trin Quc t an M"ch)
5. DNCBTSXK : Doanh nghip ch bin thuD sn xut khu
6. EU : European Union (Liên Minh Châu Âu)
7. FAO : Food and Agriculture Organization
(T+ chc lng thc và nông nghip)
8. GNP : Gross National Product (T+ng sn phm quc dân)
9. GDP : Gross Domestic Product (T+ng sn phm quc ni)
10. HACCP : Hazard Analysis and Critical Control Point
(Phân tích mi nguy và kim soát im ti h"n)
11. ISO : International Organization for Standardization
(T+ chc Tiêu chun hóa quc t)
12. KTTS : Khai thác thy sn
13. NSEC : Norwegian Seafood Export Council
(Hi %ng xut khu thy sn NaUy)
14. NTTS : Nuôi tr%ng thy sn
15. UBND : <y Ban Nhân Dân
16. UNCTAD : United Nations Conference on Trade and Development
(T+ chc thng m"i và phát trin ca Liên hp quc)
17. UNDP : United Nations Development Program
(Chng trình Phát trin ca Liên Hip Quc)
18. SEAFDEC : Southeast Asian Fisheries Development Center
(Trung tâm Phát trin thy sn ông Nam Á)
x
19. SXKD : Sn xut kinh doanh
20. SWOT : Strength, Weakness, Opportunity, Threat
(im m"nh, im yu, c hi, nguy c)
21.
T
: Tc tng trng bình quân m#i nm
22. TNHH : Trách nhim h'u h"n
23. VASEP : Vietnam Association of Seafood Exporters and Producers
(Hip hi ch bin và xut khu thuD sn Vit Nam)
24. WB : World Bank (Ngân hàng Th Gii)
25. WTO : World Trade Organization (T+ chc Thng m"i Th gii)
1
PHN M U
1. Lý do chn tài
Trong nuôi tr%ng thuD sn th gii c&ng nh Vit Nam, ngh nuôi tôm là
mt trong nh'ng ngh phát trin m"nh, có rt nhiu lo"i tôm nuôi có giá tr kinh
t cao vi nhiu hình thc nuôi khác nhau. Vit Nam có khong 3260 km b
bin, 12 m phá và các eo vnh, 112 ca sông l"ch, hàng ngàn o ln nh$ ven
bin, vi 1.700.000ha din tích mt nc.Vit Nam ã và ang phát trin ngành
nuôi tr%ng thuD sn c bit là ngành nuôi tôm.
Trong c cu các ngành kinh t ca tnh Khánh Hòa, thy sn ã c xác
nh là mt ngành kinh t m&i nhn. Trong th i gian qua, hin nay và c&ng nh
trong tng lai, kinh t thy sn s( óng góp mt vai trò rt quan trng trong vic
phát trin kinh t ca tnh. Là mt tnh thuc mim Nam Trung B, Khánh Hoà
có din tích vùng bin là 10.000km2. Các o ven b và vnh nh vnh Cam
Ranh, vnh Vn Phong, m Nha Phu, Thy Triu là nh'ng v trí ht sc thun
li phát trin khai thác và nuôi tr%ng thuD sn, c bit là nuôi Tôm. Và ây
c&ng là mt trong nh'ng li th v nguyên liu ca ngành ch bin và xut khu
thuD sn.
Hin nay Khánh Hoà ã có 40 xng ch bin xut khu trong ó 22 Nhà
máy ch bin thy sn ông l"nh vi công sut cp ông trên 350 tn/ngày, 3
phân xng ch bin % hp, 15 c s ch bin thuD sn khô. Các doanh nghip
trong ngành ngoài nh'ng phân xng mi xây dng, các phân xng c& c&ng ã
tng bc nâng cp nhà xng, u t máy móc thit b "t yêu cu ngành do B
ThuD sn quy nh.
n cui nm 2008, Khánh Hoà ã có 30 xng (g%m 15 xng ông l"nh,
11 xng hàng khô, 4 phân xng % hp) c chng nhn "t tiêu chun
ngành, trong ó 19 xng c cp giy phép tiêu chun xut khu vào th
tr ng EU mt s còn l"i ang tip tc hoàn chnh c chng nhn.
Hàng nm kim ng"ch xut khu thy sn Khánh Hòa chim t 52 - 56%
kim ng"ch xut khu toàn tnh vi t+ng sn lng ch bin xut khu thy sn t
nm 2004 n 2008 "t 242.529 tn. Riêng nm 2008, kim ng"ch xut khu thy
2
sn là 280.000 nghìn USD (chim trên 11% so vi t+ng kim ng"ch xut khu
thuD sn c nc).
Khánh Hòa ã a ra phng hng xut khu thy sn n nm 2010 là
giá tr kim ng"ch xut khu s( "t 300 triu USD vi t+ng sn phm thy sn
xut khu là 59.000 tn. Mc dù tim nng phát trin thy sn ca Khánh Hòa rt
ln, nhng "t c ch tiêu trên là vn ht sc khó khn bi các nguyên
nhân chính sau: S bin ng ca th tr ng, vn giá c, các rào cn thng
m"i…
Hai th tr ng xut khu thuD sn chính ca Khánh Hoà chim tD l cao
nht là Nht Bn và MF ang có các bin ng ln. Th tr ng Nht Bn gim t
55-65% nm 2003 xung còn 34% nm 2008 do vic gim giá ca %ng Yên và
vic tng thu bán hàng ca chính ph Nht. Còn i vi th tr ng ln th hai là
MF, sau v kin bán phá giá tôm và cuc khng hong kinh t th gii ã làm
cho kim ng"ch xut khu sang MF nm 2008 gim hGn.
Trc thc t khó khn ó, vi mong mun góp phn giúp cho ngành xut
khu thy sn Khánh Hòa ng v'ng và phát trin trong th i gian ti. Vic
nghiên cu thc tr"ng tìm ra nh'ng nhân t nh hng, thng kê và phân tích
nh=m tìm ra các nhân t chính có nh hng n sn lng xut khu thuD sn,
t ó ra c các bin pháp nh=m y m"nh sn lng xut khu thuD sn là
iu tht s cn thit.
Xut phát t nh'ng vn nêu trên là c s em chn tài "Các gii
pháp chin lc nh=m gia tng ho"t ng xut khu tôm tnh Khánh Hoà " làm
tài cho lun vn cao hc ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Nghiên cu kinh nghim xut khu thy sn c bit là tôm ca các
nc trên th gii.
- Khái quát chung v tình hình sn lng Tôm xut khu các th tr ng
xut khu nh : Nht Bn, MF, EU, ông Nam Á, Trung Quc và ài Loan…
- Phân tích, ánh giá và nhn xét thc tr"ng xut khu Tôm ca Khánh Hòa.
3
- Xác nh mc nh hng ca các nhân t n sn lng Tôm xut
khu trong giai o"n 2005 – 2008.
- xut nh'ng gii pháp chin lc nhm gia tng ho"t ng xut
khu tôm tnh Khánh Hoà trong th i gian ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu:
tài này tp trung vào nghiên cu các doanh nghip ch bin thy sn có
xut khu Tôm trên a bàn tnh Khánh Hòa. Th tr ng xut khu chính mà
tài cp n là các th tr ng nh: Nht Bn, MF, EU, ài Loan, ông Nam Á
và Trung Quc.
Phm vi nghiên cu:
- Ph"m vi v không gian: Bao g%m toàn b các doanh nghip ch bin
thy sn có xut khu Tôm thuc mi lo"i hình kinh t trong ph"m vi a phng
tnh Khánh Hoà.
- Ph"m vi v th i gian: S liu thu thp t các doanh nghip ch bin
thy sn có xut khu Tôm trong giai o"n t nm 2004 n nm 2008.
4. Ph ng pháp nghiên cu
tài nghiên cu s dng các phng pháp ch yu sau:
- Phng pháp phân tích thng kê t+ng hp, i chiu, so sánh và suy lun logic.
tài ly các s liu t các ngu%n nh niêm giám thng kê ca T+ng cc
Thng kê Vit Nam, Cc Thng kê Khánh Hòa, B Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Vit Nam, Hip hi Ch bin và xut khu thy sn Vit Nam, S
Nông nghip và Phát trin Nông thôn Khánh Hòa.
T các bng thng kê và các s liu, tác gi s( tin hành phân tích, so sánh
theo chu#i th i gian hoc s dng phng pháp ch s nh=m nhn nh và ánh
giá nh'ng nhân t có nh hng n sn lng Tôm xut khu ra các th tr ng
trên th gii ca tnh Khánh Hòa.
- Phng pháp iu tra, kho sát thc t.
4
Tác gi i thc t các doanh nghip và các nhà máy ch bin Tôm xut
khu ca tnh Khánh Hòa. Bên c"nh ó, tác gi ã tham kho ý kin ca mt s
chuyên gia ang làm vic l)nh vc ch bin thy sn xut khu, các chuyên gia
ang nghiên cu v l)nh vc thy sn.
Vic x lý s liu c thc hin ch yu nh vào phn mm thng kê Excel.
5. óng góp c!a Lu"n vn
V mt lý thuyt: Góp phn h thng hoá nh'ng vn lý lun ánh
giá mt cách úng Hn v công tác xut khu ThuD sn, c bit là mt hàng Tôm
ca tnh Khánh Hoà ra th tr ng th gii.
V mt thc tin: tài nghiên cu thc tr"ng tình hình sn lng xut
khu Tôm ca tnh Khánh Hòa và vi các mc tiêu nghiên cu trên. tài mong
mun a ra c mt s các bin pháp giúp cho các doanh nghip gia tng c
sn lng Tôm xut khu ca tnh Khánh Hòa qua vic phân tích và ánh giá tác
ng ca các nhân t n sn lng Tôm xut khu. %ng th i tài làm tài liu
tham kho cho sinh viên "i hc, Cao hc chuyên ngành Kinh T Thy Sn.
6. Kt cu Lu"n vn
Ngoài phn m u, kt thúc, danh mc tài liu tham kho và ph lc,
lun vn c chia thành 3 chng vi nh'ng ni dung c th nh sau:
Ch ng 1: C s lý lun v
xut khu thuD sn
Ch ng 2: Thc tr"ng sn xut và xut khu Tôm ca tnh Khánh Hòa
Ch ng 3: Các gii pháp ch yu nh=m y m"nh sn lng Tôm xut
khu ca tnh Khánh Hòa.
5
CH#NG 1:
C S LÝ LU$N V% XU&T KH'U TH(Y SN
1.1 Mt s vn lý lu"n c bn v xut khu th!y sn
1.1.1 Khái ni)m xut khu
Xut khu là ho"t ng kinh doanh buôn bán trên ph"m vi quc t. Nó
không phi là hành vi mua bán riêng l* mà là c mt h thng các quan h mua
bán phc t"p có t+ chc nh=m mc tiêu li nhun, góp phn thúc y sn xut
hàng hóa phát trin, chuyn +i c cu kinh t, +n nh tng bc nâng cao mc
sng ca nhân dân. Xut khu là ho"t ng kinh doanh d em l"i hiu qu t
bin nhng có th gây thit h"i ln, vì nó phi i u vi mt h thng kinh t
khác t bên ngoài các ch th trong nc tham gia xut khu không d dàng
khng ch c.
1.1.2 Vai trò c!a xut khu th!y sn i v*i nn kinh t
Thy sn là mt trong nh'ng mt hàng xut khu ch lc ca Vit Nam
óng vai trò quan trng i vi nn kinh t xã hi ca các vùng ven bin.
1.1.2.1 Vai trò ca xut khu thy sn trong xóa ói gim nghèo và to công
n vic làm cho ngi lao ng
Ngành Thy sn có vai trò quan trng trong vic cung cp mt lng thc
phm tng i ln và quý cho nhu cu con ng i. Thy sn là thc phm rt có
li cho sc kh$e, có vai trò quan trng trong mt khu phn cân i và b+ dng
ca ng i dân Vit Nam. Thc phm thy sn ngoài nh'ng c im chung thì
nó còn có nh'ng c im riêng th hin u th ca nó ó là thành phn cht
"m cao, ít m, giàu cht khoáng, d tiêu hóa và ngày càng tr thành mt lo"i
thc phm có nhu cu cao trên toàn th gii. Sn phm thy sn c xem là
ngu%n "m ng vt r* tin cho ng i nghèo và là ngu%n sinh dng ít nguy
him cho ng i giàu. Nh có thy sn mà cuc sng ng i dân càng ngày càng
c m bo hn. Ngoài ra, ngành này còn cung cp nguyên liu cho công
nghip và các ngành khác.
6
Bên c"nh ó, xut khu thy sn ã có tác ng quan trng ti công cuc
xóa ói gim nghèo Vit Nam thông qua ci t"o c s h" tng, tng ngu%n lc,
gii quyt công n vic làm cho hàng triu lao ng, m bo cuc sng cho mt
b phn dân c nông thôn, nht là nh'ng vùng ven bin.
1.1.2.2 Vai trò ca xut khu thy sn trong vic m rng quan h thng
mi quc t góp phn tích ly cho Nhà nc, thc hin công nghip hóa, hin
i hóa t nc
Theo báo cáo t"i Hi tho do B Nông nghip và Phát trin nông thôn
phi hp vi t+ chc Nông lng Liên Hip Quc (FAO) t+ chc ngày 8-9/6 t"i
Cn Th, hin Vit Nam c coi là mt trong nh'ng nc có tc tng trng
xut khu thy sn nhanh nht th gii vi tc tng giá tr trung bình giai o"n
1998-2008 "t 18%/nm. "i din ca FAO cho bit, Vit Nam ang ng th 6
th gii v xut khu thy sn, th 5 v sn lng nuôi tr%ng và th 12 v sn
lng khai thác. Mc dù sc tiêu th thuD sn trên th gii th i gian qua, k t
nm 2008 n u nm 2009 v!n tip tc yu, nhng xut khu thuD sn Vit
Nam v!n "t hiu qu cao. Theo s liu ca hi quan, 10 tháng u nm nay
(2009), xut khu thuD sn ca c nc "t gn 1,055 triu tn, tr giá 3,93 tD
USD, tng 39% v lng và 24% v giá tr so vi cùng kI nm ngoái. Trong ó,
tôm ông l"nh, cá tra, basa và mc, b"ch tuc ông l"nh - 3 mt hàng chính- v!n
duy trì à tng trng cao. Tôm ông l"nh chim tD trng cao nht vi 35%, cá
tra, basa chim 33%. Hin Nht v!n d!n u v nhp khu thuD sn Vit Nam,
chim 34% t+ng lng kim ng"ch xut khu thuD sn ca c nc; tip sau ó là
Hoa KI chim 20%, r%i mi n EU chim 10%. Trong khi ó, xut khu sang
Nga trong tháng 10 có v* ch'ng l"i, nhng v!n "t mc tng trng 3 con s vi
110%. Nga, Ukraina và Ai Cp ang tip tc y m"nh nhp khu cá tra, basa
ca Vit Nam. Nga là th tr ng n l* có mc kim ng"ch nhp khu cá tra, basa
Vit Nam cao nht. Lng cá tra, basa xut sang Ai cp c&ng tng ti 250%.
Nh vy, phát trin ca ngành Thy sn nói chung, ca xut khu thy sn
nói riêng ã m ra mt th i kI phát trin mi cho quan h thng m"i quc t.
Cho ti nay sn phm thy sn Vit Nam ã có mt 110 quc gia và vùng lãnh
7
th+ trên th gii. Quan h thng m"i thy sn c m rng t"i MF và các nc
EU là mt óng góp áng k ca ngành. Thy sn trong vic m rng quan h
thng m"i quc t ca ngành kinh t Vit Nam. Quan h thng m"i thy sn
c m rng ã d!n n các quan h vi nhiu ký kt song phng và a
phng vi các nc an M"ch, Nht Bn, Na Uy, Nga, MF, Hàn Quc và vi
các t+ chc quc t nh FAO, SEAFDEC, DANIDA. UNDP, ADB, WB. Các ký
kt này ã phát huy hiu qu to ln trong l)nh vc kinh t - xã hi ca ngành
Thy sn nói riêng và ca các nc nói chung. C&ng trên c s này, t"o iu kin
cho Vit Nam hiu y hn v pháp lut và thông l quc t giúp cho kinh t
Vit Nam thâm nhp ngày càng sâu rng hn vào khu vc và th gii.
1.1.3 Mt s lý thuyt v hot ng xut khu th!y sn
1.1.3.1 Lý thuyt li th so sánh (tng i)
Nhà kinh t hc ng i Anh David Ricardo (1722 – 1823) ã a ra mt lý
thuyt t+ng quát chính xác hn v c ch hình thành li ích trong thng m"i
quc t. Theo ông, mt nc có li ích so sánh khi nc ó không có c kh
nng sn xut mt mt hàng có hiu qu hn các nc khác nhng có th sn
xut mt hàng ó có hiu qu hn so vi sn xut các mt hàng khác. Nu nh
m#i quc gia u chuyên môn hóa sn xut và xut khu các sn phm mà h có
li th so sánh và nhp khu các sn phm không có li th so sánh, ngh)a là các
nc nên hy sinh sn lng kém hiu qu tp trung sn xut ra sn lng có
hiu qu hn, thì tt c các quc gia u cùng có li. Nói cách khác, li th so
sánh là do có s khác bit quc t v nng sut lao ng tng i. Nh vy,
nh'ng li ích do chuyên môn hóa và ngo"i thng mang l"i ph thuc vào li th
so sánh ch không phi li th tuyt i.
Tuy nhiên, lý thuyt li th tng i v!n cha gii thích c t"i sao có
s khác bit v nng sut lao ng gi'a các nc c&ng nh cha xác nh c t
l trao +i quc t tc giá c quc t vì lý thuyt này da trên cn bn hang +i
hang, mi ch cp ti yu t cung hay phí t+n trong mu dch quc t ch
cha chú ý ti yu t cu.
8
1.1.3.2 Lý thuyt li th cnh tranh quc gia
Nm 1990, Michael Porter ã a ra mt lý thuyt mi – lý thuyt li th
c"nh tranh quc gia. ó là kh nng c"nh tranh ca mt ngành sn xut ph
thuc vào kh nng sang t"o và +i mi ca ngành ó. Công trình ca Porter va
có s k tha các lý thuyt thng m"i quc t khác va cha ng mt s khám
phá quan trng. Ông a ra 4 nhóm yu t hình thành nên kh nng c"nh tranh
ca mt quc gia:
S +1.1: Các yu t quy ,nh li th cnh tranh quc gia
- Các yu t sn xut: g%m các yu t sn xut c bn ( tài nguyên thiên
nhiên, v trí a lý, din tích quc gia, dân s, vn vay…) th ng sJn có, không
yêu cu u t ln v th i gian, vn và các yu t sn xut mi ( c s h" tng,
ngu%n vn, ngu%n tri thc, ngu%n nhân lc ) có vai trò quan trng hn trong vic
t"o ra li th c"nh tranh, rt cn c u t vt cht và tài chính ln và lâu dài
ca chính ph, các doanh nghip và các cá nhân.
- Yu t th tr ng: Mt th tr ng ni a khó tính s( buc các doanh
nghip phi ci tin các sn phm hin có b=ng cách a ra nh'ng m!u mã mi
và phát trin các sn phm, công ngh hoàn toàn mi, t ó s( gia tng c kh
nng c"nh tranh ca mình.
- Các ngành công nghip h# tr và liên quan: Ngành công nghip h# tr
có th t"o li th c"nh tranh cho ngành công nghip chính thông qua vic cung
cp nhanh chóng và hiu qu. Bên c"nh ó, s hin din ca các ngành công
nghip có liên quan ( là các ngành mà doanh nghip có th liên kt hp tác trong
Chin lc, c cu và c"nh
tranh gi'a các công ty
Yu t cu
th
tr
ng
Các ngành công nghip h#
tr và liên quan
Các yu t
sn sut
9
các ho"t ng sn xut t"o ra sn phm cui cùng ) th ng làm gia tng nng
sut và kh nng c"nh tranh cho m#i ngành riêng bit.
- Chin lc, c cu c"nh tranh gi'a các công ty: có nh hng lâu dài
ti kh nng c"nh tranh trong tng lai. C"nh tranh gi'a các doanh nghip trong
nc càng ác lit thì kh nng quc t ca các doanh nghip ó càng cao.
Bn nhóm yu t này có mi quan h tác ng qua l"i l!n nhau và mang
tính h thng trong vic t"o ra kh nng c"nh tranh quc gia. Theo ó, các quc
gia nên tp trung sn xut và xut khu các sn phm mà bn yu t trên là thun
li nht.
Tóm l"i, lý thuyt li th so sánh và li th c"nh tranh quc gia ã nghiên
cu quá trình thung m"i gHn lin vi quá trình sn xut, nghiên cu t ngu%n
gc ca li th c"nh tranh dn cách thc t"o ra li th c"nh tranh cho các quc
gia, giúp y m"nh xut khu.
1.1.4 Nh-ng li th c!a Vi)t Nam trong sn xut và xut khu th!y sn
1.1.4.1 V iu kin t nhiên, ngun li thy sn
Vit Nam là nc ven bin vi din tích t nhiên trong t lin là
330.991km
2
và chiu dài b bin là 3.260km. Din tích vùng bin Vit Nam bao
g%m: ni thy, lãnh hi là 226.000km và vùng bin c quyn kinh t trên 1 triu
km
2
. Trong vùng bin Vit Nam có trên 4.000 hòn o ln nh$, trong ó có nhiu
hòn o n=m nh'ng v trí thun li cho vic xây dng c s hu cn dch v cho
ngh khai thác hi sn xa b nh Thanh Lân, Cô Tô, B"ch Long V), C%n C$, Cù
Lao Chàm, Phú Quý, Côn o, Th+ Chu, Phú quc … ng bin khúc khuDu t"o
ra nhiu v&ng vnh kín gió t"o thành các a im tránh trú gió bão t nhiên cho
tàu thuyn nh vnh Bái T Long, Vnh Cát Bà, Vnh à NJng, Vnh Quy Nhn,
Vnh Xuân ài, Vnh Vân Phong, Vnh Cam Ranh, Vnh R"ch Giá …
H thng sông, r"ch + ra bin t"o ra 112 ca sông, r"ch ln nh$ t"o thun
li cho vic xây dng các cng cá, bn cá. Các ca sông ln nh sông H%ng,
sông Thái Bình, sông Mã, sông Cu Long vi lng phù sa màu m + ra bin
t"o iu kin cho rng ngp mn phát trin m"nh. 7c tính, din tích mt nc
có th phát trin nuôi tr%ng thy sn khong gn 2 triu ha. Bên c"nh ó, ngu%n
li hi sn Vit Nam có th c tính nh sau: Tôm có 75 loài, mc 25 loài, b"ch
10
tuc 7 loài, to bin 653 loài, rong bin kinh t 900 loài, san hô có 298 loài, cá có
trên 2.100 loài, trong ó hn 100 loài có giá tr kinh t.
1.1.4.2 V tim nng con ngi
Vi trên 4 triu dân sng vùng triu và khong 1 triu ng i sng m
phá tuyn o ca 714 xã ph ng thuc 29 tnh, thành ph có bin và hàng chc
triu h nông dân, hàng nm ã t"o ra lc lng lao ng nuôi tr%ng thy sn
áng k chim tD trng trong sn xut ngh cá. Cha k 1 b phn khá ông va
sn xut nông nghip, va nuôi tr%ng hoc khai thác thy sn. Trong nhiu nm
qua nông, ng dân ã tích l&y nhiu kinh nghim trong nuôi tr%ng thy sn và là
ng lc quan trng góp phn thc hin thHng li chng trình phát trin nuôi
tr%ng thy sn.
Bên c"nh ó, t trng sc tr* ca ngu%n lao ng trong ngành thy sn
ngày mt ln. Tuy nhiên, hin nay trình vn hóa c&ng nh trình chuyên
môn ca lc lng lao ng này còn thp, cn c quan tâm ào t"o.
1.1.5 Mt s kinh nghi)m trong hot ng xut khu th!y sn
Ngành thy sn Vit Nam trong nh'ng nm qua ã dn dn khi sHc, sn
phm ã có mt nhiu nc trên th gii và c ng i tiêu dùng a chung.
Tuy nhiên, nu so sánh vi các nc xut khu thy sn khác nh Thái Lan, Na
Uy, Trung Quc, ài Loan, Indonexia, Chile…. thì nh'ng gì chúng ta "t c
là ht sc khiêm tn. Vì vy vic nghiên cu kinh nghim ca các nc trong
l)nh vc xut khu thy sn có th rút ra cho mình nh'ng bài hc quý giá và
vn dng linh ho"t nh=m thúc y xut khu thy sn là iu ht sc quan trng.
1.1.5.1 u t vào nuôi trng thy sn bo m kh nng xut khu
Kinh nghim ca Chilê (mt nc Nam bán cu) u t vào nuôi tr%ng
cá h%i không có ngu%n gc a phng. Th i gian u, Chilê du nhp ging cá
t c, sau ó hp tác vi các doanh nghip MF phát trin kF thut nuôi; sau
ó h hp tác vi Nht Bn thc hin vic phát trin cá h%i BHc bán cu trong
iu kin Nam bán cu. Hin nay, Chilê có khong 90 công ty nuôi cá h%i vi
11
hn 360 khu vc nuôi cá t"o nên mt ngu%n cung cp thy sn v'ng chHc, giúp
cho Chilê tr thành nc th 2 trên th gii sau NaUy, v xut xut cá h%i và kim
ng"ch xut khu cá h%i mang l"i c&ng tng khá nhanh t gn 1 tD USD nm 2000
lên ti trên 1,4 tD USD nm 2005, %ng th i duy trì c s phát trin trên các
th tr ng cao cp.
Kinh nghim ca Indonexia: Vi mt b bin dài và din tích vùng bin
rng Indonexia là nc có tim nng phát trin nuôi rt ln, c bit là nuôi thy
sn bin và nuôi nc l. Indonexia ã thành công trong vic trin khai nuôi
tôm theo quy ho"ch vi quy mô ln kt hp vi vic áp dng công ngh sinh hc
và +n nh sinh thái c'ng nh có h thng qun lý tt t nm 1994, vì vy kt
qu là ch sau 02 nm thc hin, Indonexia ã nhanh chóng "t mc kD lc v
sn lng tôm, %ng th i kim ng"ch xut khu c&ng tng khá nhanh.
Kinh nghim ca ài Loan là phát trin nuôi tr%ng phi i ôi vi vic a
d"ng hóa i tng nuôi phân tán bt ri ro. T bài hc kinh nghim v s
thit h"i nng n và kéo dài ca vic ch tp trung vào hai ngành chim u th
vt tri là: tôm sú và cá chình Nht, khi dch bnh tôm bùng phát và s c"nh
tranh gay gHt vi ngành cá chình Trung Quc, ài Loan ã tp trung xây dng
công ngh nuôi hoàn chnh nhiu loài mi, trong ó có mt s loài ã em l"i
nhiu ngo"i t cho ài Loan trong xut khu nh cá song, cá giò, cá chình, cá rô
phi và cá mng.
1.1.5.2 Phát trin công nghip ch bin thy sn theo nh hng xut khu
u t, ng dng nh'ng thit b và công ngh mi tiên tin nh=m kim tra
cht ch( cht lng và v sinh an toàn thc phm %ng th i góp phn gim thiu
giá thành sn xut, hng n vic tng c ng nghiên cu và phát trin, c bit
là các sn phm n lin và sn phm giá tr gia tng. Bên c"nh ó, s dng
nguyên liu thy sn trong nc và nhp khu ch bin sau ó tài xut khu
sn phm có giá tr thng phm cao. Nh vy, xut khu thy sn mi có c
s phát trin v'ng vàng.
Kinh nghim ca Trung Quc: Trung Quc c coi là nc sn xut ch
bin thuD sn ln nht th gii trong nh'ng nm 1990 và v!n gi' v trí này trong
12
hai nm u ca Thiên niên kD mi. Philê cá là mt hàng xut khu chính. Nht
là nc nhp khu chính thuD sn ca Trung Quc. Xut nhp khu thy sn ca
Trung Quc tng trng nhanh trong nh'ng nm gn ây, trong ó sn phm tôm
và cá minh thái là nh'ng mt hàng xut khu quan trng. Nht Bn là nc nhp
khu chính, chim khong 1/2 t+ng xut khu thy sn ca Trung Quc trong
nh'ng nm gn ây. Philê cá là mt hàng có khi lng xut khu cao nht, "t
715,000 tn trong nm 2005, tng 18.6% so vi nm trc. V giá tr, philê cá
c&ng ng u vi 2 tD USD trong nm 2005, tng 30.7%. Thy sn giáp xác và
thân mm c&ng chim th phn ln giá tr xut khu vi 1.8 tD USD, tng 31.7%.
Trung Quc c xem là nc i u trong khu vc Châu Á trong vic áp
dng các chính sách chuyn dch c cu sn phm ch bin thuD sn xut khu.
Kinh nghim ca Trung Quc trong vic y m"nh công nghip ch bin thuD
sn xut khu sang Nht là tng c ng liên kt vi các nhà u t Nht tip
nhn vn và công ngh ch bin thuD sn… u t phát trin và nâng cp công
ngh ch bin thuD sn, tng nhanh hàm lng công ngh và lao ng kF thut,
tng t trng sn phm giá tr gia tng, ci thin cht lng, m bo v sinh thc
phm thuD sn xut khu và tiêu dùng ni a.
Kinh nghim ca Thái Lan: C cu sn phm thuD sn và ch bin xut
khu ca các nc ông Nam Á - Ngoài tôm ông l"nh là mt hàng xut khu
m&i nhn ca hu ht các nc trong khu vc, thì các sn phm % hp thuD sn
(hp cá ng, hp tôm, hp mc…) c&ng rt phát trin Thái Lan, Philipin,
Indonexia, Malayxia. Hin nay Thái Lan là mt trong nh'ng nc có sn phm
công nghip ch bin thuD sn óng hp ng u trên th gii và chim 52%
kim ng"ch xut khu cá ca th gii.
Thái Lan tìm mi bin pháp iu chnh kt cu sn phm theo hng
th tr ng nh=m cng c và nâng cao các c sn, phát trin +n nh các sn
phm ch bin tinh và cao cp, xng phát trin các sn phm thuD sn ti
sng, tng bc nâng cao tD l sn phm ch bin, sn phm ti sng. Hng
iu chnh kt cu sn phm ch bin c th ca Thái lan:
− Sn phm thuD sn ông l"nh: Tip tc phát trin thuD sn ông l"nh,
coi trng phát trin thc phm l"nh ông thun tin và l"nh ông bao túi nh$. S
13
dng các thit b, kF thut l"nh ông nhanh, tng c ng công tác qun lý xí
nghip, gim thp tiêu hao ngu%n nng lng.
− Các sn phm khô: Xây dng tiêu chun cht lng ca sn phm, ci
tin bao gói, cht lng, tìm kim th tr ng tiêu th trong nc và xut khu.
− % hp: Quán trit phng châm “Nâng cao cht lng, ci tin hp,
coi trng c hai tiêu th trong nc và xut khu”, tng bc ci t"o, +i mi vt
liu làm hp, hình thc hp và thit b óng hp, thit b dit khun.
− Các sn phm cá xay: Cng c và phát trin viên cá, xúc xích cá, tht
cua nhân t"o, các sn phm truyn thng và các c sn khác, a d"ng hóa sn
phm bao g%m c các lo"i bánh cá, ch bin nhiu sn phm cá xay vi nhiu
quy c và nhiu mùi v khác nhau, nghiên cu phng pháp bo qun, tng
c ng qun lý cht lng và v sinh sn phm.
− Các sn phm mui, xông khói: Nâng cao cht lng sn phm mui,
xông khói, i vi các sn phm truyn thng có hng v c bit nh các lo"i
chao, lên men hng thm, mui, cn có nh'ng công ngh và thit b tng ng,
thay +i phng thc sn xut th công thành sn xut hàng lo"t, tng c ng qun
lý cht lng, v sinh, m bo an toàn thc phm.
− Các sn phm nâng cao sc kh$e và dc phm: Tn dng c tính
dinh dng và có tác dng nâng cao sc kh$e ca các sn phm thuD sn, nghiên
cu và ch t"o ra các sn phm giàu dinh dng, bo v sc kh$e và các thc
phm chc nng có giá tr gia tng cao.
− Các sn phm ti sng: i vi c sn cá, tôm, cua và nhuyn th
nc ngt c&ng nh nc bin xng vic tiêu th ti, sng t"i ch#. Không
ngng ci tin công c vn chuyn sng, kF thut và thit b nuôi tr', nuôi t"m.
− Các sn phm có hng v: Ci tin công ngh sn xut các sn phm
truyn thng nh nc mHm, du hàu. Phát trin các sn phm mi nh canh
hàu, vKm, ip, ngao cô c có gia v.
− Các sn phm khác: Sn xut bt cá vi nhiu ngu%n nguyên liu
khác nhau nh cá t"p nh$, ph liu ch bin các sn phm thuD sn không thích
hp dùng n, tng bc nâng cao sn phm bt cá, %ng th i tin hành ci t"o
14
kF thut i vi các xí nghip sn xut bt cá, m rng nng lc sn xut bt cá
và ci tin cht lng bt cá.
Tuy Thái Lan ch ng th t trong các nhà cung cp tôm nhiu cho Nht
Bn (Vit Nam ng th hai) nhng nh tham gia xut khu nhiu mt hàng có giá
tr ln nh: mc, B"ch tuc, (ng th nht); cá ng (ng th nht)… mà Thái
Lan ng th 5 trong 150 nc có giá tr xut khu thy sn ln nht trên th
tr ng Nht Bn vi kim ng"ch xut khu trên 700 triu USD/nm. im m"nh
ca hàng hóa thy sn Thái Lan là: tính a d"ng v chng lo"i sn phm ch bin;
t"o dng c nhiu sn phm mà ng i Nht a chung: cá ng óng hp, xúc
xích cá ng… Mt s doanh nghip Thái Lan ã tham gia trc tip phân phi sn
phm trên các th tr ng mc tiêu, t"o c nh'ng thng hiu thy sn có uy tín.
Kinh nghim ca Indonexia trong vic thành lp liên oàn ngh cá g%m 11
hip hi thy sn. Các hip hi này giúp các công ty thy sn phát trin công
ngh sau thu ho"ch, c bit nâng cao uy tín và cht lng cho các sn phm
trên th tr ng quc t, n+i bt là th tr ng Nht, MF và EU, các hip hi ã
tng c ng nng lc cho các nhà ch bin trong vic sn xut sn phm cht
lng cao. Ngoài ra, hip hi còn t+ chc các chng trình ào t"o tmg
c ng phát trin nhân lc, bên c"nh ó giám sát vic phát trin các công ngh
ch bin và vn chuyn kt hp vi áp dng chng trình qun lý cht lng
t+ng hp trên c s HACCP.
1.1.5.3 Thit lp cht ch các mi quan h dc trong ngành thy sn nh=m
nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh, góp phn y m"nh xut khu thy sn
Kinh nghim ca Thái Lan trong vic thit lp mi quan h dc gi'a các
khu vc: sn xut nguyên liu, ch bin và thng m"i nh=m có th h# tr nHm
bHt các c hi, tr thành mt công c có giá tr ci thin và phát trin hn n'a
nh=m qun lý v cht lng sn phm, góp phn a Thái Lan tr thành nc
d!n u th gii v sn lng nuôi và xut khu tôm sú. Chính ph Thái Lan
c&ng ã hp tác cht ch( vi doanh nghip t nhân trong vic áp dng nh'ng kF
thut nuôi và các tiêu chun ch bin thc phm.
15
1.1.5.4 Chú trng phát trin công tác th trng
Kinh nghim ca Thái Lan: Chính ph Thái Lan ã a ra chính sách
khuyn khích chim l)nh th tr ng tim nng nh Trung Quc, Trung cn ông
và ông Âu ngoài nh'ng th tr ng truyn thng. Cc xúc tin xut khu ca
Thái Lan ã t+ chc liên tc hi ch trin lãm quc t thc phm ca ng i theo
"o H%i t 1998-2000. ây là chng trình phát trin sn phm thy sn phc v
cho cng %ng h%i giáo c xem là kh thi vì nh trin lãm này mà Thái Lan ã
ký kt c hàng chc hp %ng vi các nc Trung cn ông, nh ó tip tc
duy trì s phát trin ca xut khu thy sn trong iu kin th tr ng EU, Nht
Bn gp khó khn.
Kinh nghim ca NaUy: Nét n+i bt ca nc này là ã nhn ra vai trò
ca công tác th tr ng. Vi chính sách qung cáo và tip th có hiu qu t nm
1997, cá h%i ca NaUy ã bHt u có ch# ng trên th tr ng EU, Nht Bn và
gn ây là Trung Quc, :n . Nauy ã rt thành công vi nh'ng chin dch
qung cáo và khuyn mãi ln bHt u t nhà hàng sang trng n các siêu th gn
g&i vi ng i tiêu dùng Trung Quc và :n . C&ng ging Vit Nam – mt
quc gia có b bin dài thì Na Uy có v trí c bao bc bi nh'ng b mt bin
và "i dng, vì vy môi tr ng khai thác và nuôi tr%ng thy sn rt thun li i
vi quc gia này. Liên tc nhiu nm sn lng thy sn Na Uy phát trin u
n, nm 2005 "t 4,1 triu tn trong ó: cá n+i là sn phm m&i nhn chim 3,2
triu tn, cá h%i trHng 980.000 tn, giáp xác và nhuyn th là 150.000 tn…
"t c mc tiêu xut khu, ngoài sn lng khai thác Na Uy còn rt n+i ting
vi các vùng nuôi và ch tính riêng nm 2005 sn lng nuôi ã "t 1,5 triu tn.
Ngoài ra, NaUy còn tái lp mt t+ chc tip th Trung ng vào nm 1991 có tên
gi là Hi %ng xut khu thy sn NaUy (NSEC). NSEC bao g%m 7 thành viên
"i din cho các nhà xut khu, ch bin, nuôi thy sn và B ngh cá. Chin
lc tip th ca chính NSEC là xúc tin thng m"i các sn phm thy sn th
tr ng trong nc và quc t, %ng th i có quyn cho phép các nhà xut khu
NaUy xut hàng và m bo tuân th các nguyên tHc và quy nh ra .
V chin lc tip cn th tr ng hin t"i EU là th tr ng ln nht ca Na
Uy. Tuy nhiên, NSEC ã ra chin lc a d"ng hóa th tr ng, tránh s ph