Bức tranh quê trong thơ của các nhà thơ nữ trước cách mạng tháng Tám (Tư trào thơ mớ 1932-1935

"BQC
TRANH
QUE"
TRONG
THO
CUA
CAC
NHA THO
NQ
TRaOC
CACH MANG THANG
TAM
(TLf
TRAO THO
MOI:
1932-1935)
Nguydn
Thi Rich Nga
Khoa Tieng Viet
- Tritdng
DHKHXH&NV,
DHQG
Hd Ngi
Cd the
coi
Thd Mdi la mot hien
tudng
van
bgc Idn
eua van
bgc

the
ki XX. Dieu nay la cd cd sd, bdi
trUde
dd thd Viet ta la mot
thiJt
thd nang
ve khudn
m4u,
go bd trong niem
luat
chat che. The
cho
nen thd trUde
1932 la mot
thii
thd mang tinh quy pham. Cai tdi trong thd rat md
nhat. Dge thd ma chang thay eai ea nhan dau bdi dd la
thii
thd "khdng
cua ai ea". Trxi hien tUdng doe dao, dot xuat Ho Xuan
HUdng.
Dge thd
trung dai,
ngudi
ta thay nhieu phong, hoa, tuye't, nguyet ma it
th§'y
eon ngUdi, tinh ngUdi, tinh ngUdi. Do dd, cd y kien ggi thd trung dai la
thii
thd sieu nga, phi nga la cd the chap nhan dUde. Thd Mdi ra ddi la
mot cugc thay ddi

Idn
trong van boa tinh than eiia ngUdi Viet Nam vd'n
it
chiu
thay doi ve
tu
duy van boa, mot thdi quen da cd
tu:
hang nam
nay. Ngudi ta da thong nhat trong danh gia ve thanh tuu eiia Thd Mdi,
nhieu ngUdi da nghien
eiiu,
tim ra va khang dinh thi phap mot sd'nba
thd tieu bieu hang
d^u:
Xuan Dieu, Huy Can, Che'Lan Vien, Han Mae
Tit, Nguyen Binh Hinh nhu ed sU khdng cdng
b^ng
trong vigc danh
gia nay, ro nhat la rat it va hiem
cae
ehuyen
luan
ve thd eac nha thd
nxi trong phong trao Thd Mdi. Trong khi dd cdng
lao
eiia cac nha thd
nH thait
khdng nhd. TrUdc khi di vao mot phUdng dien trong the gidi
thd cua cae nha thd nxi, tdi xin phac

lai
ddi net
lieh
sii cai thdi manh
nha hinh thanh ca mot tu trao Thd Mdi, dd
ciing
la mot each de khang
dinh vi the eiia cac nha thd nii.
Diln
dan noi bat nhat de thu hut
du
luan ung hd Thd Mdi chinh
la mot td bao phu nii, td Phu
nH
tan van. Ong Hoai Thanh ciing khang
477
dinh: "Hoi bay gid Phu nit tan
udn dudng
thdi cue
thinh".
Bai thd "Tinh
gia"
ciing
bai viet "Mot
Id'i
thd mdi trinb
chanh
giiia
lang
thd" cua

Phan Khdi dUde in tren bao ngay 10-3-1932, so' 122. Phai may rau ed
thd mdi va phai dep ciing
ching
kem. NgUdi phu nut dau tien viet thd
mdi la
Nguyin
Thi Manh Manh
(tiic
Nguyen Thi Kiem) ciing in tren
Phu
nit
tan vdn. Hoai Thanh da tran trgng gbi cdng cho nha thd
nu[
nay nhU sau:
" Hdm 26-7-1933 mot
niii
si ed tai va cd gan, cd Nguyen Thi Kiem
da
len
diln dan hoi khuyen bgc Sai Gdn bet siie tan dUdng thd mdi
Ndi
gdt ed Nguyin Thi Kiem, edn nhieu dien gia ciing theo mot
muc dich: gianh lay phan thing cho thd mdi.,.".
Nha thd Anh Thd ciing
kh4ng
dinh: "Nha thd Nguyin Thi Manh
Manh la mot trong sd'
nbufng
ngUdi di tien phong cho sU len ngdi va
thing

the cua Thd Mdi".
Tiep dd la mot
loat
cae nha thd nii: Anh Thd, Mgng Tuye't, Ngan
Giang, Van Dai,
Hing
PhUdng da gdp phan lam cho Thd Mdi thanh
cdng va phat trien.
Cbiing
ta tU bao ed mot ddi ngii cac nha thd
nii
trong phong trao
Thd Mdi. Chung ta
cang
tU bao la thd cua hg ed mot ban sic rieng.
Dudi day tdi xin
ehifng
minh mot phUdng dien trong ban sic cae
nh^
thd nut:
Bijfc
tranh que.
Cd the ke ra cac
Bite
tranh que: "Td
Idng
vdi
dgp"
trong tap " Sdng
thd" (1940)

eiia
Thu Hong; "Chieu Xuan", "TrUa he", "Ben dd ngay
mUa" trong tap
Bite
tranh que (1941) eua Anh Thd; "Tieng dem" cua
Van Dai; "Lang que" cua
Hing
PhUdng Cd mot net ehung d cac bai
thd ve ehu de ta
canh
que la da gdi ra dUdc cai hon ed't cua lang que
Viet Nam em dem ma buon, dep ma cd gi day hit hiu. Ciing phai thdi,
bdi day la canh que thong qua cai nhin
eiia
mot ngudi dan Viet tha
thiet yeu que
hUdng xiJt
sd
nhung
bat
luc
trude canh dat
nUde
con dang
trong vdng nd
le.
Cd
le
can mot su
ly

giai: tai sao cac nha thd nii lai lay
"Biic
tranh que" lam dd'i tUdng tham my chinh, trong khi dd cac nha
thd phai nam lai lay tinh yeu, vii tru,
thdi
gian tham
chi
be tic, dien
478
loan lam cam hiing sang tao. Theo tdi, cd the d may diem sau:
Mot la cac nha thd nut khdng the manh bao viet ve tinh yeu dim
say,
cuong
nhiet, vdi vang va cd khi day
sactiuc
nhU cac nha thd nam.
Hg ciing khdng the viet
nbutng
vin thd be
tac,
hay diy nhue cam nhU
nam gidi.
Hai la, vdi "thien tinh nii" nen hg kin dao, diu dang va dim thim
hdn nam gidi trong
viee
giai bay
nbiing
khat vgng cua "cai tdi" chinh
minh va cho ea phai minh. Ma ddi vdi thd, thien nhien la dd'i tUdng
tham

ml phii
hdp nhat, thich hdp nhat de
giii
gam, the hien nen cac
nha thd nii tim den vdi thien nhien la dieu de bieu.
The la cac nha thd nii den vdi
"biic
tranh que" nhU la mot le tU
nhien vay.
Dd la
biic
tranh da mau sac. Ciing hdp le, cac nha thd nii vd'n nhay
cam vdi mau sic. TrUdc het, ta thay hinh tUdng hoa xuat hien nhieu
Ian
trong thd hg:
"Hay
Id
hoa, xin hay khoan
Id
trdi;
Hoa nong
hUcfng
md trdi lam khi
chua"
(Thu Hong - Song tha)
"Vd
bap
hoa nghenh day don
hUOng
trdV'

(Thu Hong - Song tha)
"Hoa
mitdp
rung titng doa vdng rdi rdc
La
chuon chuon nhd nang ngan
ngO
bay''
(Anh
Thri)
"Cui cudc cdo cd rugng sap ra hoa"
(Anh
Thtf
-
Bite
tranh que)
"Hoa
litu
nd day mot
vUdn
do
nang"
(Anh
Thtf-
Bite
tranh que)
"Tudng hon thu thdo trong khuya vdng
Ru ri ciing hoa ndi
ehuyen
ddi'

(Van Dai - Tieng dim)
6
hinh tUdng nay, cd khi chi ddn thuan la ta canh (Hoa
mudp
rung tiing dda vang rai rac; Hoa
lUu
nd diy mot vUdn dd ning ) va
cd khi mang tinh bieu tUdng (Hay la hoa, xin hay khoan la trai) cho
479
tudi
hoa,
tiic
tudi thie'u nii. Ngay Te Hanh cd ea mot tap thd mang ten:
Hoa nien.
NhUng
phan
Idn
binh tUdng hoa la de diem td cho khdng
gian them sac, them hUdng.
Tat nhien, ndi den
Bite
tranh que la phai ndi den canh dong que.
Bdi d
xii
sd nay, canh ddng que mang hdn que, tinh que ro nhat. Cae
nha thd nii da ve len canh ddng que theo cam nhan rieng eua minh,
h
titng
phUdng dien cu the. Dd la con dudng de: "Ngoai
ditdng

de cd non
tran biec eo" (Anh Thd - Chieu Xuan), "Ngoai de thdm, khdng ngUdi di
ving ve" (Anh Thd - TrUa he). Dd la "canh dong
lua xanh
rdn va Udt
lang",
"Vudn
dd ning" la "ddng sdng", la nbiing "ben ving"
Cd mot nhan xet chung
the
nay: Cae nha thd nii ve nen nhiing
biie
tranh nhieu hinh anh, nhieu mau sic
nbUng
rat it am thanh. Neu ed
am thanh thi ciing chi du "xdn xao". Ndi nhU mot net thi phap thd cd:
"Lay ddng ta
tinh"
nghia la am thanh ed xuat hien ciing
chi
du de lam
cho
Bi^c
tranh que them
tinh
mich ma thdi:
"Kia trdng vd trong ho khi
nUdc
dong
Sdng lao xao lap

lodng
anh xa
ngdi"
(Thu Hong -
Tcf
long vdi dep)
Am thanh d day la tieng sdng "lao xao" du lam "trang vd" tren
mat ho!
"LH CO
con choc choc vut bay
ra"
Ldm gidt minh mot c6 ndng ye'm
thdm"
The day, am thanh chi du lam thie'u
nii gikt
minh. Am thanh ay
that
khe, that nhe: "Lii cd con ehd'e ehd'e vut bay ra".
"Trong thon vdng, tieng gd xao xdc gay"
(Anh
Tho(
- TrUa he)
The thi "tieng ga" chi du lam
"tbdn"
them ving ma thdi!
"Tieng mo, chuong hoa nhip trdng ben dinh"
(Anh
Thtf
-
R&m

thdng bay)
480
Ro la tieng mo, chuong, trdng d day cang lam khdng gian them
tich mich hdn.
Nii si Van Dai cd ban mot bai thd ta "tieng dem". Bai thd nay la
bai duy nhat
eiia
Van Dai dUdc cd mat trong "Thi nhan Viet Nam". Bai
thd cd nam khd thi la nam
loai
am thanh:
"Titng gigt tdu tieu diem tieng sUdng"
"Thitc gidc tdi thdm len
bUdc
ra"
"Tudng hon thu thdo trong khuya vdng"
"Ren ri ciing hoa ndi
ehuyen
ddi"
"Ch0
ddng canh cay tieng
Id
rung"
"Tieng gid
liia
qua thitc mgng chim"
"Lgi them tieng khanh
c/iua
xa thdm"
Dd la nhiing tieng ddng rat khe, khe den

miic
tudng nhU khdng
the khe hdn.
Chiing
tdi rat
chii
y tdi hinh tUdng bau trdi trong thd cua cae nha
thd nii. TrUde het la sU
liet
ke:
"Vgn hudi em
trdi,
diu mat
hUcfng"
(Thu Hong- Em dim)
"May di vdng, trdi xanh buon rgng rdi"
(Anh
Thtf)
"Trdi hong hong, day nUdc lang son
may''
(Anh Thtf)
"Trdi dm u may xdm bong
sUdng
chieu"
(Anh Thtf)
"MUa
hdn
phUOng
trdi may nUdc dep"
(Mgng Tuye't - Vi anh Thg Xuan)

"Trdi xanh xanh mot mdu"
(Hang
PhUtfng)
"XUa kia em d ben trdi"
(Hang Phiftfng)
Khdng he la
nglu
nhien, hinh tUdng "trdi" (biu trdi) d day la mot
481
net thi phap. Tat nhien khdng
eiia
rieng ai ea, ngay trUde da cd ngUdi
mUdn trdi de ta mot tinh canh nao dd:
"Thud trdi ddt ndi can gid bui
Khdch md hong nhieu noi trudn
ehuyen
Xanh kia thdm thdm titng tren "
{Chinh phu
ngdm
khuc)
"Ong xanh kia" khdng con la bau trdi xanh niia ma da la bieu
tUdng eua khdng gian vd tan, vd ban, vd ndi dd'i lap vdi eon
ngUdi
"khach ma hong nhieu ndi truan ehuyen"
bufu
ban, nhd be. Trong thd
cua cae nha thd nii, biu trdi ciing la dd'i tUdng mieu ta: "Van budi em
trdi",
"Trdi bong bong " nbUng ciing la con ngUdi: "May di ving, trdi
xanh

buSn
rgng rai" la bieu tUdng eiia cai dgp vinh
c^u:
"Mua
bo'n
phUdng trdi may
nUde
dep", la sU vd tan cua tao hda: "Trdi xanh xanh
mot mau", la mot the gidi cua sU hon nhien, ngay thd, trinb nguyen:
"Xua
kia em d ben trdi".
Neu ed mot sU thd'ng ke, phan loai cdng phu hinh tUdng nay chic
edn cho ta them nhieu y nghia
thii
vi.
Ai ciing nhan thay trong thd cua cac nha thd nii ed mot
bute
tranh
que dgp. Va ciing de thd'ng nhat vdi nhau: dd la
biic
tranh buon.
Day la canh "ben dd ngay mUa" trong thd Anh Thd:
"Tre
ru rugi ven hd chen Udt dt
Chuo't
bcfphd
dau ben ditng dam mUa
Vd dam mUa dong song trdi ddo dgt
Mac con thuyin cam
Idi

dau
chef
vd'
That khdng edn canh nao buon hdn the !
Cd ngay xuan nhUng la ngay xuan
lanh leo
qua:
"La
ludt
dai ngay xuan trd lgi;
Ngay xuan trd lgi hoi bao ngdy!
Nam canh
Ignh
leo kinh
sUOng
gid
Ngiii
ngdm tdn xudn hoa rung day."
(Mong Tuye't - Duong Hiu tdn thanh)
482
Tham chi ed canh
edn
ghe rdn, ma quai hdn:
"Ngodi de rgng bd ddi nghieng
ddchdo
Le chung sinh
titng
bgn mot an may.
Ciing lang lang nhU bong ma buon ndo,
Ddt nhau tim ndi cdng de xin may"

(Anh Thtf - Ram thdng bay)
Diing
la ngUdi va ma
Ian
Idn.
NgUdi ciing nhU ma, ma ciing
nhu ngUdi!
Ly giai dieu nay khdng khd: Thd Mdi rat buon. Buon vi cae nha
thd sd'ng trong canh
nUde
mat, dan ta nd le. Cai buon ay danh giii vao
thd
v^y.
Xet d phUdng dien ndi dung, gia tri phd quat cua nhiing canh
buon ao nao, the
lUdng,
cd le b diem nay chang: td'cao che do phi nhan
tinh, khdng quan tam den so' phan eon ngUdi, cha dap len con ngUdi
nen da de cd nhiing canh con ngUdi khdng edn la eon ngUdi niia. Td'cao
trang thai phi nhan tinh de ddi cd mot trang thai ed nhan tinh. Dd la
ve dep cua chieu sau nhan van d nhiing
biic
tranh ma ta thoat nhin
tudng dd la canh ma quai riing rdn.
Xet d phUdng dien hinh
thute
ta thay cac nha thd nii
thUdng
tan
dung phep

dge
td. Day
vifa
la cho manh,
vifa
la cho cho yeu cua hg.
Manh d cho nhd quan sat tinh nen hg dUa vao thd dUdc nhieu chi tiet
cua ddi sdng, nhUng do thie'u mot sU chgn
Igc
nen
"biic
tranh" chi la
"biic
tranh". Hoai Thanh da rat tinh khi nhan dinh ve thd
eiia
Anh
Thd, theo tdi day ciing la mot nhan dinh ehung ve thd eiia cac nha thd
nii:
"Tranh que ed
biic chi
la
biic
anh, ". Do vay, dge thd cua cae nha
thd nii, ngim nhin cac
"biic
tranh que" eua hg ta thay thie'u mot chieu
sau can thiet, thie'u mot do ham
xiie
vd'n khdng the thie'u d thd.
Su cd'ng hien rat

Idn
cua cae nha thd nii trong van dan Van bgc
XUa
va nay da cho ta thay ring; phai dep ma ta
ludn
quan niem la phai
yeu da chiing td dUdc siic manh cua minh. Vdi
siic
manh ay hg da
mang lai nhieu thanh cdng khdng chi trong
linb
vUc van hoc ma con d
nhieu phUdng dien va linb vUe
khae
niia.
Ngay nay
thue
te da cho
483
chiing ta thay ngay cang cd nhieu nha khoa bgc, nhieu nha kinh
t§'
thanh dat la nhiing phu nii edn rat tre. Hg viia thanh cdng trong cdng
viec xa bdi va
vita
thanh cdng trong cdng vigc eua mot ngUdi me, ngUdi
vd mot thien
ehiic
bam sinh ma tao boa da danh cho hg. Phu
nii,
ma

dac biet la ngUdi phu nii Dat Viet, vdi truyen thd'ng cua dan toe Viet
Nam , hg ludn ludn
xiing
dang la nhiing con ngUdi tuyet vdi nhat trong
thdi dai ngay nay.
TAI
LIEU THAM
KHAO
1.
Hoai Thanh - Hoai Chan, Thi nhan Viet Nam, Nha xuat ban
Van hoc, 2000.
2.
Vien van bgc, Nhin lgi vdn hgc
thekiXX,
Nha xuat ban Chinh
tri Qud'e gia.
3.
Anh Thd, Bite tranh que, Nha xuat ban Ddi nay, 1941.
4.
Anh Thd, Tit ben song
thUcfng,
Nha xuat ban Van hgc, 1998.
484