SKKN Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Đề tài:
LUYỆN TẬP MÔN BÓNG CHUYỀN
GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN THỂ CHẤT
HỌC SINH THCS
I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Nhiệm vụ một giáo viên giảng dạy giáo dục thể chất, phải có trách nhiệm
đáp ứng nhu cầu phát triển tâm sinh lý học về thể chất và giới tính của học sinh
THCS và giáo dục-định hướng con người mới - con người có nhận thức về bảo
vệ sức khoẻ và phát triển - duy trì nòi giống dân tộc. Cũng như qui luật phát
triển và sự vận động của con người không ngừng nâng cao kiến thức và tầm hiểu
biết của mình trong việc tham gia hoạt động thể dục thể thao.
Thể dục thể thao ra đời và phát triển theo sự phát triển của xã hội loài
người. Lao động sản xuất là nguồn gốc cơ bản của thể dục thể thao, hay nói cách
khác nó là cơ sở sinh tồn cho mọi hoạt động. Mặt khác, thể dục thể thao chỉ sự
ra đời khi con người ý thức về tác dụng và sự chuẩn bị của họ cho cuộc sống
tương lai, đặc biệt là cho thế hệ măng non-thiếu nhi.
Phong trào thể dục thể thao và nền kinh tế xã hội có mối quan hệ chặt chẽ
với nhau. Cho nên muốn có sức khỏe để lao động và bảo vệ tổ quốc, thì đòi hỏi
mọi người phải thường xuyên tập luyện thể dục thể thao theo lời kêu gọi toàn
dân tập thể dục của Bác Hồ năm 1946: Tư tưởng Hồ Chí Minh khẳng định “
Dân cường nước thịnh” làm nền tảng định hướng cho công tác giáo dục thể chất.
Nhận thức được tầm quan trọng của sức khoẻ ”Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước
nhà, gây đời sống mới việc gì cũng cần có sức khoẻ mới thành công” Bác Hồ đã
gắn vận mệnh đất nước với sức khoẻ của từng người dân vì ” Mỗi một người
dân yếu ớt, tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần, mỗi một người dân mạnh
khoẻ, tức là góp phần làm cho cả nước mạnh khoẻ”. Từ đó Bác đã xác định
“Vậy nên tập thể dục, bồi bổ sức khoẻ là bổn phận của mỗi người dân yêu nước”
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 1
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Bác kêu gọi “ Tôi mong đồng bào ta ai cũng cố gắng tập thể dục” và “Tự tôi
ngày nào cũng tập”.
Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói: “Thể dục đem lại những kết quả kỳ diệu lắm,
thần kỳ lắm. . . thể dục là biện pháp rất mầu nhiệm và không có gì hơn nó đâu”.
Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước xã hội chủ nghĩa thì con
người là yếu tố quyết định, mà sức khoẻ là vốn quý nhất của con người. Để có
con người hoàn thiện, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã hội thì giáo
dục cần phải đáp ứng hai yêu cầu: trí lực và thể lực. Vì thế trong công tác giáo
dục hiện nay, ngoài việc trang bị cho con người về mặt tri thức thì việc giáo dục
thể chất trong trường học đã đóng góp một vai trò quan trọng.
Chính vì lẽ đó mà Đảng và Nhà nước luôn nhất quán về mục tiêu công tác
GDTC và thể thao trường học nhằm góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo đội
ngũ khoa học kỹ thuật, quản lý kinh tế và văn hóa xã hội, phát triển hài hòa, có
thể chất cường tráng, đáp ứng yêu cầu chuyên môn, nghề nghiệp và có khả năng
tiếp cận với thực tiễn lao động sản xuất của nền kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa.
Chăm lo cho thế hệ trẻ là trách nhiệm của toàn xã hội, nhằm đào tạo và
bồi dưỡng nguồn nhân lực tương lai cho đất nước, trong đó có mặt tất yếu về sức
khỏe và thể lực, bởi vì sự cường tráng về thể chất, không những là nhu cầu của
bản thân con người, mà còn là vốn quý để tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho
xã hội. Cải tạo nòi giống thật tốt phải thực hiện một chương trình thể dục phù
hợp, khóa học theo điều kiện kinh tế xã hội. Ý thức được điều này, từ lâu nước
ta đã đưa vấn đề GDTC giữ vị trí quan trọng và duy trì GDTC là hình thức bắt
buộc đối với học sinh trong các trường học.
Bên cạnh đó, phần lớn các bậc cha mẹ học sinh hôm nay đã quan tâm đến
môn thể dục trong trường học. Từ những tư tưởng trên làm lan tỏa đến con em
của mình và các bậc cha mẹ đã động viên con em tập luyện một số môn TDTT.
Thực tế, trong quá trình học tập các môn thể dục, với thời lượng
45phút/tiết; một tuần 2 tiết sẽ không đáp ứng lượng vận động và nhu cầu phát

GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 2
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

triển thể chất của độ tuổi THCS. Đặt biệt, học sinh THCS học thể dục dàn trải
rất nhiều môn luyện tập mà thời lượng ít nên sự tác dụng cho thể chất chỉ mang
lại “khái niệm” nhiều hơn ứng dụng. Trên cơ sở đó, môn học bóng chuyền là
một môn kích thích lượng vận động tự giác, linh hoạt dù thời gian hạn chế vẫn
có thể đem lại hiệu quả rèn luyện thể chất tích cực cho học sinh THCS nên tôi đã
chọn đề tài “ Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể
chất học sinh THCS” để làm đề tài sáng kiến.
Mục đích nghiên cứu của đề tài: Đây là đề tài có tính thực dụng cao, các
em học sinh sau khi được học ở trường có thể áp dụng những kỹ năng đã học
vào thực tế rèn luyện mọi lúc mọi nơi.
II- THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ
TÀI :
1. Thuận lợi:
Thực hiện đường lối của Đảng ta về phát triển công tác thể dục thể thao
trong thời kỳ đổi mới, “xây dựng chiến lược quốc gia về nâng cao sức khỏe, tầm
vóc con người Việt Nam, tăng tuổi thọ và cải thiện chất lượng giống nòi. Tăng
cường thể lực của thanh niên. Phát triển mạnh thể dục, thể thao, kết hợp thể thao
phong trào và thể thao thành tích cao, dân tộc và hiện đại. Có chính sách và cơ
chế phù hợp để bồi dưỡng và phát triển tài năng, đưa thể thao nước ta đạt vị trí
cao ở khu vực, từng bước tiếp cận với châu lục và thế giới ở những bộ môn Việt
Nam có ưu thế” (Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng Cộng
sản Việt Nam), việc xây dựng Chiến lược phát triển thể dục, thể thao Việt Nam
đến năm 2020 đề ra những nhiệm vụ, bước đi cụ thể nhằm thể chế hóa quan
điểm, chủ trương của Đảng ta đối với sự nghiệp phát triển thể dục, thể thao Việt
Nam thời kỳ hội nhập quốc tế trong 10 năm tới là cần thiết, góp phần tạo dựng
đội ngũ nhân lực có đủ trí tuệ và sức lực đưa nước ta cơ bản trở thành một nước
công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.

- Được sự quan tâm giúp đỡ và tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà
trường, và các Ban ngành đoàn thể.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 3
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

- Phần lớn học sinh yêu thích và chịu khó tập luyện.
- Ở trường có nhiều giáo viên yêu thích và chơi tốt môn bóng chuyền từ
đó lôi cuốn học sinh chơi và tập luyện.
- Về giáo dục thể chất : Ở cấp mầm non, tiểu học các em đã học môn thể
dục, tham gia trò chơi dân gian, trò chơi vận động đã giúp các em phát triển về
thể chất. Ở bậc THCS chương trình giáo dục thể chất được nâng cao quan từng
bài học riêng biệt phục vụ cho phát triển thể chất toàn diện với những kỹ thuật,-
kỹ năng động tác. Bên cạnh đó, đời sống kinh tế của nước ta những năm gần đây
trên đà phát triển, phụ huynh có đời sống ổn định, sự quan tâm cho con cái ngày
một chu đáo nên chế độ dinh dưỡng dành cho các em tương đối đầy đủ và tạo
điều kiện cho con em mình tham gia các họat động TDTT rèn luyện thể chất tốt.
- Cơ sở vật chất : Được ngành chuyên môn trang bị dụng cụ và xây dựng
một số cơ sở vật chất phục vụ bộ môn thể dục-giáo dục thể chất phù hợp với nội
dung bài học. Trường có 2 sân bóng chuyền và bóng được học sinh trang bị.
2. Khó khăn:
Ở đội tuổi THCS ( từ 11đến 15 tuổi) là giai đoạn biến đổi tâm sinh lý, các
em dễ bị kích động bất đồng ảnh hưởng không nhỏ cho một số họat động có tính
chất về thể hình, hình dáng và thể hiện tính cách cá nhân. Quá trình thay đổi tâm
lý lứa tuổi ở bậc THCS là một bước ngoặc lớn, nên phụ huynh phải theo dõi…
sự theo dõi, quan tâm thái quá đã làm một số em bị gò bó. Bên cạnh đó, đa số
phụ huynh sợ con em mình bị chấn thương làm ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm
mỹ. Phần lớn học sinh nam THCS chủ quan thích thể hiện mình trước đám đông
và học sinh nữ thì thích làm dáng, thụ động, e ngại, mắc cỡ khi thực hiện những
bài tập, những động tác dùng nhiều lực.
Học sinh lứa tuổi THCS ít phát huy tính tự giác và chấp hành kỷ luật, do

thay đổi tâm sinh lý, nên thích làm ngược lại những qui định để thể hiện mình đã
là người lớn ; là người nổi trội trong nhóm bạn. Ý thức học sinh xem nhẹ môn
thể dục nên khi học chưa thực sự tích cực. Ngại nắng gió ảnh hưởng thẩm mỹ.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 4
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

- Cơ sở vật chất: Sân tập gần nơi lớp học, nhiều giờ học rất nắng không
gây được hứng thú tập cho học sinh.
- Các tiết học, các nội dung thường bị ngắt quãng bởi điều kiện thời tiết.
- Nhiều lớp học thể dục cùng buổi nên sân tập rất hạn chế, và khó tập.
- Mặt khác việc dạy các tiết học do thời gian hạn chế nên giáo viên chỉ
hướng dẫn học sinh tập, rồi học sinh tự tập là chính, không có điều kiện sửa sai
nhiều, thời gian để các em thi đấu, vui chơi cũng hạn chế.
3. Số liệu thống kê :
Thống kê sơ bộ những bộ các môn học cần sức mạnh, sức bền, sự khéo
léo… trong thời gian giảng dạy theo điều kiện về cơ sở vật chất sẵn có và điều
kiện không được thuận lợi về thời tiết cũng như đặc thù sân bãi phục vụ tập
luyện. Tuy từng bước có tiến bộ nhưng chưa đạt mục đích rèn luyện để phát
triển thể lực chất.
Kết quả các môn cần thể lực ( chạy, nhảy, bóng chuyền…) như sau:
Năm học Lớp
Điểm
8
→
10
Điểm
5
→
7
Điểm

dưới 5
Lớp
Điểm
8
→
10
Điểm
5
→
7
Điểm
dưới 5
2009-2010 8
1
; 8
2
; 8
3
22,1% 62,6% 15,3% 9
1
; 9
2
; 9
3
; 9
4
27,4% 57,1% 15,5%
2010-2011 8
1
; 8

2
; 8
3
31,5% 58,7% 9,8% 9
1
; 9
2
; 9
3
; 9
4
32,8% 58,5% 8,7%
2011-2012 8
1
; 8
2
; 8
3
75,4% 24,6% 0 % 9
1
; 9
2
; 9
3
; 9
4
65,6% 34,4% 0%
Qua kết quả kiểm tra thực trạng ở trên cho thấy kết quả của học sinh đạt
điểm trung bình yếu năm học 2012-2013 của nội dung chạy ngắn, nhảy xa, nhảy
cao… còn một số ít. Để đạt kết quả tốt hơn, tôi đã mạnh dạn cải tiến phương

pháp giảng dạy và tập luyện nâng cao môn bóng chuyền nhằm thúc đẩy phát
triển chất lượng của bộ môn, thông qua đó góp phần phát triển toàn diện hơn nữa
thể chất của học sinh.
III- NỘI DUNG ĐỀ TÀI :
1- Cơ sở lý luận :
1.1- Ý nghĩa-mục đích của việc luyện tập môn bóng chuyền:
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 5
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

a) Ý nghĩa : Bóng chuyền là môn thể thao họat động chủ yếu là dùng bàn
tay và cẳng tay trực tiếp tác động vào bóng. Thi đấu thể hiện tính tập thể cao và
theo luật riêng. Thi đấu bóng chuyền mang tính đối kháng cao. Lượng vận động
liên tục đòi hỏi người tham gia phải có thể lực toàn diện và tính đoàn kết quyết
tâm cao. Trang thiết bị, sân bãi đơn giản.
b) Mục đích môn bóng chuyền: Bóng chuyền cũng như các môn thể thao
khác khi tập luyện củng cố và nâng cao sức khỏe, giáo dục cho con người những
phẩm chất quí giá như: Tính tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức, tính kỷ
luật, lòng dũng cảm, hòa nhã và cao thượng và những phẩm chất ý chí vững
vàng tạo cho họ có đủ năng lực trong cuộc sống và sự nghiệp, góp phần xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Rèn luyện thể lực; sự khéo léo; dẻo dai; phản xạ nhanh nhẹn; óc sáng tạo,
phát huy tư duy chiến thuật, tâm lý, lòng quyết tâm.
Bóng chuyền hiện đại phát triển cao đòi hỏi phải có trình độ kỹ, chiến
thuật cao, có trình độ thể lực tốt, tâm lý vững vàng.
1.2- Lịch sử của môn bóng chuyền :
a- Lịch sử môn bóng chuyên thế giới
Vào ngày 9 tháng 2 năm 1895 ở Holyoke, Massachusetts, Hoa kỳ, William
G.Morgan, (Uylyam Moócgân ngưòi Mỹ) một hướng dẫn viên môn giáo dục thể
chất, đã tạo nên một môn thể thao mới gọi là "Mintonette". Môn này được xem
là một trò giải trí chơi trong nhà với số lượng người chơi không bị hạn chế.

Mintonette đã lấy một số đặc trưng của nó từ môn tennis và bóng ném.
Sau gần 100 năm ra đời và phát triển, bóng chuyền đã trở thành một môn
thể thao hoàn chỉnh về hình thức và nội dung.
Năm 1913 giải bóng chuyền đầu tiên được tổ chức tại Praguer và Mỹ là
nước đầu tiên dành được ngôi vô địch. Từ đó môn Thể thao này đã có sự tranh
đấu gay gắt giữa các quốc gia: rất nhiều quốc gia đã hình thành Hiệp hội bóng
chuyền.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 6
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Năm 1948 Liên đoàn bóng chuyền thế giới được thành lập tại Paris Pháp với
tên gọi Federation Internationnal Volleyball (gọi tắt là FIVB) do ông Pôn-li-bô
người Pháp làm chủ tịch. Và trong năm này Liên đoàn bóng chuyền quốc tế đã
tổ chức giải vô địch bóng chuyền nam châu Âu tại Ý có 6 đội tham gia và đội
Tiệp Khắc đoạt chức vô địch đầu tiên.
Năm 1947 Liên đoàn bóng chuyền Thế giới được thành lập với tên gọi
Federation Internationnal Volleyball (gọi tắt là FIVB). Sự kiện này là động lực
lớn thúc đẩy môn bóng chuyền phát triển. Năm 1957 sau một giải thi đấu trình
diễn tại Sofia bóng chuyền được công nhận là môn thể thao Olimpic. Năm 1964
giải bóng chuyền Olimpic đầu tiên được tổ chức tại Tokyo. Và giải vô địch thế
giới bóng chuyền nam và nữ được tổ chức thường xuyên.
Trải qua quá trình dài phát triển từng bước được sửa đổi, điều chỉnh các
điều luật, hình thành khả năng kỹ- chiến thuật thi đấu như ngày nay.
b) Lịch sử bóng chuyền Việt Nam
Ở nước ta bóng chuyền xuất hiện vào năm 1922, du nhập bằng con đường
quân đội. Trong thời kỳ trước cách mạng tháng 8-1945 bóng chuyền chưa được
phát triển. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ, các môn thể thao được
Đảng và Nhà nước chú trọng trong đó có bóng chuyền bắt đầu phát triển nhằm
tăng cường sức khỏe phục vụ sản xuất và chiến đấu. Bóng chuyền thực sự đi sâu
vào quần chúng và phát triển có kế hoạch sau năm 1954 ở miền Bắc.

Năm 1956 Ủy ban Thể dục Thể thao Trung ương ra đời, đồng thời Hội Bóng
chuyền Việt nam cũng được thành lập và đã ban hành điều lệ bóng chuyền Việt
Nam.
Tháng 10-1957 lần đầu tiên bóng chuyền nước ta tham gia giải 4 nước tổ
chức tại Hà Nội.
Năm 1958, một sự kiện khích lệ sự phát triển của nền bóng chuyền nước ta là
Hội Bóng chuyền Việt Nam.
Giai đoạn từ 1954-1956, phong trào quần chúng về môn bóng chuyền được
phát triển khá nhanh chóng và rộng khắp từ thành thị đén nông thôn (trong giai
đoạn này hội nông thôn toàn miền Bắc cũng đã được tổ chức). Phong trào còn
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 7
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

được phát triển cao trong đội ngũ cán bộ công nhân viên chức và học sinh đại
học.
Năm 1976-1977 sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, Bộ Đại học và
trung học chuyên nghiệp chủ trương tổ chức Đại hội Bóng chuyền toàn ngành
lần thứ 2 chào mừng Tổ quốc thống nhất. Đại hội đã thu hút 32 khu vực từ Bắc
chí Nam, chia làm 8 bảng với 250 đội và gần 3.000 VĐV nam, nữ tham gia.
Vòng chung kết tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh.
Gần 40 năm qua, môn bóng chuyền nước ta đã đạt được một số kết quả cả
hai phương diện: Bóng chuyền quần chúng và bóng chuyền thành tích cao.
Những năm gần đây, môn bóng chuyền không ngừng phát triển và được
coi là môn thể thao mũi nhọn. Được đầu tư và phát triển nâng cao thành tích thi
đấu. Trong mấy năm qua, đội bóng chuyền nước ta đã tham gia giải bóng chuyền
Đông Nam Á cùng giải bóng chuyền Châu Á và đã đạt được thành tích đáng
khích lệ. Đặc biệt là chiếc huy chương đồng đầu tiên của đội bóng chuyền nữ
nước ta tại Đại hội TDTT Đông Nam Á (Segames) 19 tổ chức tại Inđônêxia. Đã
góp phần vào tiếng nói chung bóng chuyền Việt Nam trên đấu trường Đông Nam
Á.

Hàng năm ở nước ta tổ chức nhiều giải bóng chuyền nam nữ, do Bộ
VHTT-TT và các nhà tài trợ tổ chức. Bóng chuyền Việt Nam đã tham gia nhiều
giải đấu trong khu vực và châu lục.
c) Tác dụng của môn bóng chuyền:
Ở nước ta và các nước trên thế giới sử dụng môn bóng chuyền như một
phương tiện tăng cường sức khỏe và chữa bệnh trong các nhà an dưỡng và các
bệnh viện đặc thù.
Tập bóng chuyền sẽ có tác dụng, củng cố các hệ thống cơ xương, tăng
cường sự trao đổi chất và phát triển toàn diện các chức năng của cơ thể con
người.
Bóng chuyền là môn thể thao có tính hấp dẫn cao, dễ tập, thích hợp với
mọi lứa tuổi, giới tính. Ngoài ra bóng chuyền còn được coi như một phương tiện
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 8
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

hồi phục sức khỏe sau ngày làm việc mệt nhọc. Trong bóng chuyền, sự hoàn hảo
của vận động viên phải hội đủ các tố chất: Nhanh, mạnh, bền, khéo léo, kết hợp
với kỹ thuật điêu luyện.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài:
2.1- Nội dung:
a) Nhận thức của học sinh :
Học sinh của chúng ta thường lẫn lộn giữa 2 khái niệm tập thể thao và chơi
thể thao.
- Tập thể thao là tập thường xuyên có kế hoạch nghĩa là bảo đảm tính khoa
học của nó thì chắc chắn đem lại sức khỏe và nhiều lợi ích khác.
- Còn chơi thể thao là sự ngẫu hứng trong chốc lát như tự nhiên thích hoặc
bị khích lệ trong trò cá cược… thì chơi và chơi đến mức quá sức rồi nghỉ đi một
thời gian dài không tập (chơi) nữa. Chơi như vậy không những ít tác dụng đến
sức khỏe mà đôi khi còn có hại. Thực ra tốt nhất là tập thể thao nhưng lại kết
hợp được với yếu tố ham thích, tự giác của chơi thể thao là hay nhất, có hiệu quả

nhất. Lứa tuổi thiếu niên thường thiếu sự kiên trì, muốn đốt cháy giai đoạn do đó
người giáo viên luôn luôn phải giáo dục và giải thích cho các em rõ. Đã có nhiều
nhà sư phạm cho rằng điều khó nhất của thể dục thể thao trong nhà trường là sự
kiên trì của học sinh, sự tâm huyết của thầy cô giáo. Vì vậy, mọi người phải xác
định đúng đắn : đây không phải là thể dục thể thao thành tích cao mà vì sức
khỏe; muốn có sức khỏe thì phải kiên trì tập luyện theo một kế hoạch nhất định.
b) Nhận thức của giáo viên .
- Là giáo viên giảng dạy môn bóng chuyền làm thế nào để thu hút được
nhiều học sinh tham gia:
- Sự nhiệt tình, lòng đam mê, tâm huyết với nghề nghiệp.
- Thường xuyên tham gia tập luyện cùng học sinh.
- Thành lập một lớp năng khiếu, duy trì tập luyện ít nhất 2 buổi/tuần.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 9
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

- Xây dựng một số HS trợ giúp mình trong việc tập luyện, bản thân các em
là học sinh của lớp.
- Khuyến khích về điểm số hoặc tuyên dương động viên.
- Có kế hoạch giảng dạy và tập luyện thích hợp.
- Các hình thức tổ chức phong phú đa dạng
c) Nội dung giảng dạy môn bóng chuyền cho học sinh THCS theo
phân phối chương trình (đã giảm tải):
- Tư thế chuẩn bị: Tư thế cao; tư thế trung bình; tư thế thấp.
- Bước di chuyển: Bước chạy, bước nhảy, bước thường, bước chéo, bước
xoạc, bước lướt … biến tốc.
- Chuyền bóng cao tay bằng hai tay.
- Chuyền bóng thấp tay (đệm bóng).
- Phát bóng thấp tay chính diện.
- Phát bóng thấp tay nghiêng mình.
- Phát bóng cao tay chính diện.

- Chiến thuật thi đấu.
- Luật thi đấu
d) Kỹ thuật cơ bản giảng dạy môn bóng chuyền trong trường THCS:
d.1- Tư thế:
* Tư thế chuẩn bị cơ bản: Tư thế chân trước chân sau, hai chân dang rộng
bằng tầm vai mũi bàn chân sau gần ngang hàng gót bàn chân trước, bàn chân sau
kiễng gót, trọng tâm dồn hai chân, hai gối hơi khuỵu, chân người hơi nhô về
trước, bụng hóp, hai tay trong tư thế chuẩn bị đón đỡ bóng, mắt quan sát bóng.
Ở tư thế này trọng tâm luôn luân chuyển từ chân này sang chân kia để sẵn sàng
di chuyển các hướng nhanh nhất. Tư thế chuẩn bị là thế đứng hợp lý và thuận lợi
để có thể quan sát phán đoán tốt, di chuyển nhanh tới vị trí cần thiết, tạo điều
kiện hoàn thành động tác kỹ thuật.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 10
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

* Tư thế cao: Góc độ khuỵu gối ít hơn, thân người nhô về trước. Thường
dùng khi đứng gần, sát lưới để chuẩn bị làm động tác chuyền bước hai.
* Tư thế trung bình: Góc độ khuỵu gối vừa phải, hai chân rộng bằng vai,
thân người đổ về trước. Đây là tư thế cơ bản nhất trong tập luyện kỹ thuật, nhất
là kỹ thuật chuyền bóng. Từ tư thế này, có thể di chuyển nhanh vị trí, chuyển
nhanh sang tư thế cao khi chuyền 2, chắn bóng hoặc sang tư thế thấp khi phòng
thủ, yểm hộ, ngã lăn cứu, đỡ bóng.
* Tư thế thấp: Hai chân rộng hơn tầm vai, hai gối hơi khuỵu sâu, gối chân
sau hơi ép vào trong, thân người nhô nhiều về trước, trọng tâm cơ thể thấp. Đây
là tư thế thường được sử dụng trong phòng thủ ở hàng sau hoặc yểm hộ cho
người đập, chắn bóng.
d.2- Các bước di chuyển:
Kỹ thuật các bước di chuyển trên sân :
Muốn thực hiện bất kỳ một động tác kỹ thuật nào, đều phải từ tư thế chuẩn
bị, di chuyển tới vị trí thích hợp phía trước, sau, hoặc bên phải trái. Căn cứ vào

khoảng cách di chuyển, gần khoảng 1-2 bước, hoặc xa khoảng 4-5 bước, mà
thực hiện các bước di chuyển khác nhau.
* Bước chạy: Khi bóng quá xa, phải dùng bước chạy với tốc độ
nhanh,chạy theo kiểu bước cong chân giữ trọng tâm không được dao động lên
xuống nhiều, đến vị trí cần thiết. Ở bước cuối cùng phải dài thực hiện bước hãm
để ổn định tư thế trước khi thực hiện động tác đánh bóng.
* Bước nhảy: Khi tấn công hoặc phòng thủ.
Nhảy đập bóng tấn công: Chạy lấy đà, tùy tình huống bóng đang ở đâu,
VĐV đang đứng ở nơi nào để có bước chạy đà, giậm nhảy hay bật nhảy tại chỗ
để nhảy đập bóng.
Nhảy chắn bóng–phòng thủ: VĐV đứng gần lưới và bật nhảy tại chỗ để
vươn hai tay lên chắn bóng-cản đường tấn công của đối phương. Động tác nhảy
chắn bóng thường là bật nhảy rất hiếm khi giậm nhảy để chắn bóng.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 11
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

* Bước thường: Di chuyển về phía nào thì chân phía đó đi trước, chân còn
lại bước theo. Thân người giữ thăng bằng, mắt nhìn theo bóng, tay co tự nhiên
sẵn sàng thực hiện động tác đỡ hoặc chuyền bóng.
* Bước chéo: Khi di chuyển phải bám chân. Muốn sang trái, chân phải
bước chéo sang, chân kia bước tiếp, hai gót chân xoay đều và phải định hướng
lưới mà đỡ chuyền bóng.Nếu bước chéo sang phải thì ngượi lại.
* Bước xoạc: Khi bóng đến nhanh, thấp, cách khoảng 1-2 mét, phải kịp
thời hạ thấp trọng tâm, xoạc rộng chân về phía trước hoặc bên phải, trái theo
hướng bóng đến, chân sau duỗi dài kéo theo, dùng 1 hoặc 2 tay đánh bóng. Sau
khi hoàn thành động tác, rướn thẳng người, rút chân sau khép lại, kéo chân trước
trở về tư thế chuẩn bị. Trường hợp phải xoạc dài và trọng tâm hạ quá thấp để đỡ
bóng có thể theo đà chuyển thành động tác ngã nghiêng (bên phải hay trái) hoặc
lộn xấp (qua vai phía trước trước).
* Bước lướt: Di chuyển về hướng nào, chân phía đó lướt nhanh đi trước,

chân kia theo đà lướt theo. Có thể thực hiện nhiều bước, chân nọ kế tiếp chân
kia, duy trì thân người ở tư thế ổn định.
Quá trình thực hiện động tác không thay đổi độ cao trọng tâm. Người ở tư
thế tự nhiên, hai chân khuỵu, hai tay co tự nhiên, mắt theo dõi bóng, không căng
cơ, sẵn sàng đánh, đỡ bóng.
*Biến tốc: Có thể kết hợp nhiều bước trong một lần di chuyển của hàng
trên và tuyến dưới để thực hiện chắn bóng, đỡ đập bóng, đỡ phát bóng, cứu
bóng.
d.3- Chuyền bóng cao tay bằng hai tay
Ý nghĩa : Chuyền bóng là kỹ thuật cơ bản trong môn bóng chuyền, vừa
tác dụng phòng thủ, vừa là cơ sở để tổ chức tấn công. Do đó phải nắm vững
và đảm đảm bảo độ chuẩn xác cao.
Kỹ thuật then chốt của chuyền bóng cao tay trước mặt:
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 12
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Tư thế chuẩn bị : Trước khi chuyền bóng, phải quan sát, phán đoán đúng
điểm bóng rơi để nhanh chóng di chuyển và ổn định tư thế. Khi chuyền bóng
người tập đứng ở tư thế chân trước chân sau, trọng tâm dồn vào chân trước. Nếu
hướng bóng đến từ bên trái thì bước chân phải lên và ngược lại. Người tập khi di
chuyển tới vị trí đón bóng có thể bằng bước thường hoặc bước chạy. Ở đây điều
quan trọng là động tác xuất phát phải nhanh, tăng nhanh tốc độ ở 1/3 quãng
đường đầu tiên rồi sau đó từ từ dừng lại để chọn đúng vị trí đón bóng. Bước cuối
cùng là bước ghìm, hai chân ngang nhau và song song với nhau. Điều đó giúp
cho việc chọn vị trí đón bóng để chuyền bóng tới địa chỉ cần thiết.
Ở tư thế chuẩn bị, hai chân hơi khuỵu ở khớp gối (góc gấp khớp gối
không nhỏ hơn 90
o
) khum theo hình quả bóng, tiếp xúc bóng ở tầm trước trán,
cách khoảng 15 đến 20cm.

Cấu hình tay chuyền bóng cao tay trước mặt:
10 ngón tay xòe đều và theo hình quả bóng; hai ngón tay cái tạo thành
một đường gần như thẳng, hai ngón trỏ gần như vuông góc nhau (hình tam giác
) ; các ngón tay khác mở tự nhiên. Tiếp xúc 1/3 bóng phía sau bằng 10 ngón tay
và 8 chai tay.
Kỹ thuật cơ bản chuyền bóng cao tay:
Hai bàn tay cao hơn trán một gang tay; khoảng cách hai bàn tay xa hay
gần tùy theo khổ bàn tay của mỗi người. Cẳng tay gần như tạo thành một đường
thẳng, hai khuỷu tay cao hơn vai và mở tự nhiên. Khi chuyền phải kết hợp lực từ
chân, hông,vai, cánh tay. Đặc biệt là cổ tay phải linh hoạt. Khi đỡ bóng và
chuyền bóng đi, phải dùng sức cả 10 đầu ngón tay từ 1 đến 2 đốt tay ngoài. Chủ
yếu là các ngón tay cái, ngón tay trỏ và ngón giữa.
Tiếp xúc bóng:
Khi bóng tới gần thì hai chân bắt đầu động tác bằng cách duỗi mạnh khớp
gối đẩy người lên hơi chếch ra phía trước. Sau đó là động tác của hai tay vươn
duỗi mạnh khớp khuỷu để tạo hướng bay cơ bản của bóng khi chuyền đi. Hoạt
động vươn duỗi tay đẩy bóng được thực hiện nhờ chuyển động thẳng của trục
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 13
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

khớp cổ tay so với trục khớp vai. Khi thực hiện động tác chuyền đi hai chân đạp
duỗi mạnh và nhanh kết hợp với hai tay vươn duỗi khớp khuỷu nhưng chậm hơn.
Chuyền bóng đi:
Để điều chỉnh hướng bóng đi thì hai lòng bàn tay phải vuông góc với
hướng bóng chuyền đi, khi đẩy bóng đi lòng bàn tay hơi ưỡn ra sau. Các ngón
cái ưỡn ra sau chịu lực hoãn xung chính của bàn tay còn các ngón tay khác giữ
phía trên quả bóng và điều chỉnh hướng bóng đi.
Kết thúc động tác:
Sau khi bóng rời tay, cả chân và tay tiếp tục vươn duỗi hết rồi dừng lại,
động tác này gọi là chuyển động tay vươn theo bóng.Khi bóng đến trên cao ở

phía sau đầu thì có thể dùng động tác nhảy chuyền bóng.
Trong thi đấu, kỹ thuật chuyền bóng cơ bản (cao tay) được áp dụng chủ
yếu trong việc chuyền bước 2.
d.4- Chuyền bóng thấp tay (đệm bóng):
Ý nghĩa : Đệm bóng là kỹ thuật phòng thủ quan trọng, được sử dụng khá
nhiều trong thi đấu, dùng để đỡ phát bóng, đỡ đập bóng và cứu bóng.
Kỹ thuật then chốt của chuyền bóng thấp tay(đệm bóng):
Tư thế chuẩn bị đệm bóng thấp tay :
Tư thế thấp, chân trước chân sau, hai chân dang rộng bằng tầm vai mũi
bàn chân sau gần ngang hàng gót bàn chân trước, bàn chân sau kiễng gót, trọng
tâm dồn hai chân, hai gối hơi khuỵu, thân người hơi nhô về trước, bụng hóp, hai
tay trong tư thế chuẩn bị đón đỡ bóng, mắt quan sát bóng. ở tư thế này trọng tâm
luôn luôn chuyển từ chân này sang chân kia để sẵn sàng di chuyển các hướng
nhanh nhất. Hai gối hơi khuỵu sâu, gối chân sau hơi ép vào trong, thân người
nhô nhiều về trước, trọng tâm cơ thể thấp. Đây là tư thế thường được sử dụng
trong phòng thủ.
Cấu hình tay chuyền bóng thấp tay (đệm bóng):
Kỹ thuật tay (bao tay): Hai bàn tay đặt chéo bên nhau, tay nọ nắm tay kia,
hai ngón tay cái song song kề sát với nhau.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 14
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Kỹ thuật cơ bản chuyền bóng thấp tay- đệm bóng:
Giữ nguyên tay thẳng và lăng tay theo biên độ từ dưới ra trước, trọng tâm
cơ thể chuyển dần từ chân lên hông. Bóng tiếp xúc từ phần trong cổ tay cho đến
nửa cẳng tay. Thời điểm chạm bóng cũng như tốc độ lăng tay khi đệm bóng lệ
thuộc vào tốc độ và góc độ đường bóng bay đến.
Tiếp xúc bóng : Khi bóng bay tới gần hai chân phối hợp duỗi mạnh, khớp
gối nâng cơ thể lên chếch về trước (góc chếch khoảng 20
o

). Hai chân duỗi mạnh
tích cực nhằm tạo tốc độ ban đầu cho tay. Tay kết hợp đánh bóng muộn hơn :
tốc độ chuyển động của tay tăng không đáng kể.
Khi đánh bóng lưng hơi thẳng, hông hơi đẩy về phía trước. Khi bóng đến
chuẩn bị đệm bóng nhanh chóng đưa 2 tay xuống dưới và bao lấy nhau sao cho
2 ngón tay cái sát vào và song song nhau; hai tay đặt cao hơn gối, hai tay dũi
thẳng, bụng hóp. Góc độ đệm bóng thích hợp nhất là ngang hóp bụng.
Tùy theo điểm bóng rơi xa hay gần mà hạ thấp trọng tâm tại chỗ (gập
khuỷu gối chân sau) hoặc lướt chân trước một bước dài về phía trước, hai tay
duỗi thẳng đưa ra trước, khép vào nhau. Khi bóng đến đúng tầm, đưa hai tay ra
đón bóng, điểm tiếp xúc bóng từ khuỷu tay trở ra. Hai chân đạp duỗi dần, nâng
trọng tâm thân thể và tay lên, đồng thờ gập cổ tay xuống dưới dưới làm căng các
nhóm cơ cẳng tay và duy trì độ ổn định mặt phẳng của 2 cánh tay. Bả vai thả
lỏng, giữ chắc khuỷu tay.
Đệm bóng đi: Người tập dùng phần cẳng tay để đánh bóng. Thời gian
chạm bóng rất ngắn, cho nên chuyển động đệm theo của tay có ý nghĩa rất quan
trọng để điều chỉnh hướng bay của bóng.
Kết thúc động tác: Khi thực hiện đỡ bóng thấp tay bằng hai tay, hai chân
hầu như duỗi còn hai tay vươn thẳng ra trước.
d.5- Phát bóng thấp tay chính diện
Khái niệm : Phát bóng là động tác mở đầu cho trận đấu và là kỹ thuật tấn
công để giành thắng lợi. Phát bóng chính xác, có uy lực có thể thắng điểm trực
tiếp, gây khó khăn hoặc phá vỡ tổ chức chiến thuật của đối phương.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 15
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Có hai phương pháp phát bóng : Phát bóng thấp tay và phát bóng cao tay.
Những nguyên lý cơ bản khi phát bóng:
Đứng đúng tư thế chuẩn bị phát bóng. Tay tung bóng ổn định tùy loại phát
bóng. Tay đánh bóng, phối hợp lực toàn thân. Chú ý tâm tiếp xúc bóng, độ duỗi

tay, gập tay và phối hợp toàn thân.
Kỹ thuật cơ bản trong phát bóng thấp tay chính diện:
Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước chân sau, thân người hướng về phía
trước, trọng tâm dồn đều về hai chân. Chân trái (phải) đứng trước, chân còn lại
đứng sau ngược với tay tung bóng mũi chân hơi xoay ra ngoài; tay cầm bóng
trước ngực, mắt quan sát sân đối phương.
Tung bóng: Tay cầm bóng phía trước hạ nhẹ xuống rồi tung bóng vừa phải
lên, khi bóng ngang thắt lưng thì tay dừng để bóng được tung cao từ 20-30 cm
và lệch về phía chân sau.
Vung tay đánh bóng: Tay đánh bóng phải nhanh và thẳng tay, từ sau đánh
tới và duỗi đạp các khớp rồi chuyển trọng tâm sang chân trước. Bóng được tiếp
xúc với tay ở phía sau phần dưới tâm bóng. Tay chạm vào bóng ngang thắt lưng
là tốt nhất. Tay tung bóng chuyển sang ngang.
Kết thúc: Tay đánh bóng tiếp tục vươn theo đường bóng vừa bay đi, chân
sau bước lên trước theo quán tính và chạy ra sân vị trí thi đấu.
d.6- Phát bóng thấp tay nghiêng mình.
Tư thế chuẩn bị: Người phát bóng đứng sau biên ngang, hai chân rộng
bằng vai, vai hướng lưới, hai gối hơi khuỵu, trọng tâm hơi thấp và dồn đều vào 2
chân. Tay trái (phải) co ở khuỷu tay, lòng bàn tay ngửa đỡ bóng ở phía trước,
cao ngang hoặc trên thắt lưng. Tay phải duỗi tự nhiên ở phía sau, lòng bàn tay
hướng bóng. Mặt hơi quay hướng lưới để quan sát.
Tung bóng: Tay cầm bóng hạ xuống, đồng thời tay kia cũng hạ thấp hơn
tư thế chuẩn bị rồi tung bóng lên, khi bóng ngang thắt lưng thì tay dừng để bóng
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 16
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

được tung cao theo phương thẳng đứng, tay kia (tay đánh bóng) đưa ra sau
chuẩn bị đánh bóng.
Đánh bóng: Khi bóng ở tầm thích hợp trọng tâm dồn vào chân trước, tay
đánh bóng phải nhanh và thẳng tay, từ sau đánh tới vào phía sau quả bóng

-chếch dưới và ngang tầm bóng, đồng thời người xoay dần về phía trước tạo lực
cho tay đánh bóng mạnh hơn.
Kết thúc: Khi phát bóng xong người xoay đối diện với lưới, tay đánh
bóng vươn theo bóng, chân sau bước lên để giữ thăng bằng và chạy vào sân vị
trí thi đấu.
d.7-Phát bóng cao tay chính diện:
Chuẩn bị: Đứng sau vạch ngang cuối sân, mặt hướng lưới. Chân trái–
thuận tay phải (hoặc ngược lại – thuận tay trái) đứng trước, mũi bàn chân vuông
góc với vạch biên ngang. Chân sau mũi chân hơi xoang ngang sang phải (trái).
Hai chân rộng bằng vai. Lòng bàn tay trái (phải) ngửa để đỡ bóng cách bụng một
quả bóng hoặc ngang thắt lưng trọng tâm dồn vào chân sau. Khuỷu tay đánh
bóng co, lòng bàn tay ngang vai hướng xuống dưới hoặc úp tay lên bóng.
Tung bóng: Trước khi tung bóng hơi hạ trọng tâm cơ thể. Phối hợp sức từ
hai chân lên cao dồn vào tay nâng bóng ngang mặt rồi tung bóng lên cao
khoảng 1→1,2m. Tay phát bóng cũng chuyển động lên cao – ra sau chuẩn bị
đánh bóng. Lòng bàn tay hướng lưới cao hơn đầu, thân ngửa ra sau.
Đánh bóng : Khi bóng rơi đến tầm thích hợp tay phát bóng chuyển nhanh
từ sau ra trước để đánh bóng – chuyển trọng tâm cơ thể từ chân sau ra chân
trước. Khi đánh bóng tay duỗi mânh ở khớp khuỷu kết hợp nâng vai và vung tay
ra trước đánh bóng.
Kết thúc : Khi phát bóng xong người theo đà, tay đánh bóng vươn theo
bóng, chân sau bước lên để giữ thăng bằng và chạy vào sân vị trí thi đấu.
d.8- Chiến thuật thi đấu:
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 17
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Mục tiêu: Trang bị cho người học về mục đích sử dụng các miếng chiến
thuật để áp dụng hợp lý trong quá trình thi đấu. Trong đó có chiến thuật tấn công
và phòng thủ, cá nhân và nhóm (tập thể).
Chiến thuật bóng chuyền là sự tổ chức các hoạt động thi đấu của mỗi cá

nhân, nhóm và toàn đội. Nó là sự lựa chọn một cách sáng tạo, cách thức thi đấu
của một đội để thi đấu với một đội nào đó nhằm giành thắng lợi cho đội mình.
Hoạt động chiến thuật của một đội bóng và sự thể hiện quá trình chuẩn bị thể
lực, kỹ thuật, tâm lý và trình độ lý luận chuyên môn của từng đấu thủ và toàn
đội. Mặt khác, việc thực hiện chiến thuật còn phụ thuộc và trình độ của đối
phương.
Chiến thuật tập thể
Chiến thuật tập thể trong tấn công là sự phối hợp hoạt động của hai hay
nhiều đấu thủ để giải quyết một nhiệm vụ chiến thuật cụ thể nào đó. Nó đòi hỏi
quan hệ chặt chẽ giữa các khâu chuyền 1 với chuyền 2, giữa chuyền 2 với tấn
công. Chiến thuật tập thể bao gồm: Nhóm và toàn đội.
Chiến thuật tập thể trong phòng thủ bao gồm chiến thuật nhóm và toàn
đội: nhóm của các đấu thủ hàng trên, nhóm của các đấu thủ hàng sau và sự Phối
hợp của các đấu thủ giữa hàng trên và hàng sau
Chiến thuật cá nhân :
Chiến thuật cá nhân của môn bóng chuyền gồm có tấn công và phòng thủ:
-Chiến thuật tấn công gồm: Phát bóng, đập bóng, chuyền bóng tấn công.
-Chiến thuật phòng thủ gồm: Đỡ phát bóng, đỡ đập bóng, vị trí bọc lót cho
đồng đội…
d.9- Luật thi đấu:
Thực hiện theo luật thi đấu của Liên đoàn bóng chuyền quốc tế và Ủy ban
thể dục thể thao Việt Nam.
Liên đoàn bóng chuyền quốc tế (tên viết tắt tiếng Anh: FIVB) được thành
lập tại Paris, Pháp năm 1947. Trụ sở của liên đoàn được đặt tại Lausanne, Thụy
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 18
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Sĩ. Liên đoàn bóng chuyền quốc tế lãnh đạo, quản lí các liên đoàn quốc gia và
các liên đoàn châu lục để phát triển môn bóng chuyền trên toàn thế giới. Đại hội
Liên đoàn bóng chuyền quốc tế họp 2 năm một lần vào dịp đại hội Ôlympic hoặc

giải vô địch thế giới. Đại hội bầu ra Ban Chấp hành gồm 25 thành viên với
nhiệm kỳ 4 năm.
Bóng chuyền có trong chương trình Đại hội Ôlympic từ năm 1964. Năm
1969, giải bóng chuyền World Cup được giới thiệu. Sự kiện này chính thức giúp
bóng chuyền trở thành môn thể thao chính thức của Olympic. Tính tới năm
2006, FIVB đã có 219 thành viên liên đoàn các quốc gia gia nhập.
Việt Nam là thành viên chính thức của LĐBCQT từ 1961.
d.10- Đấu tập và thi đấu:
Đấu tập và thi đấu bóng chuyền có tác động tích cực tới sự phát triển, hoàn
thiện khả năng thích ứng và định hướng nhanh cho người tập, xử lý nhanh
những tình huống thường xuyên thay đổi, biết lựa chọn kỹ thuật hợp lý nhất
trong vốn dự trữ phong phú về kỹ thuật của mình, biết nhanh chóng chuyển từ
hành động này sang hành động khác giúp họ đạt được tính linh hoạt cao của các
quá trình thần kinh.
Sự đa dạng các kỹ năng- kỹ xảo vận động, hành động thi đấu khác nhau sẽ
tạo điều kiện phát triển các tố chất thể lực: nhanh, mạnh, bền, mềm dẻo và khéo
léo.
Đấu tập và thi đấu bóng chuyền ảnh hưởng tích cực tới sự phát triển cho
người tập lòng dũng cảm, tính kiên định, tính quyết đoán, tính sáng tạo và kỷ
luật. Người tập biết hành động tập thể, thường xuyên hợp tác và giúp đỡ lẫn
nhau, điều đó sẽ góp phần giáo dục ý thức trách nhiệm tập thể, tình cảm bạn bè,
tính tập thể cho người tập.
* Tiếp tục thực hiện đề tài:
Các bước di chuyển liên hoàn nâng cao thể lực: Sang phải, sang trái, tiến, lùi.
Các bước di chuyển này tư thế cơ bản (TTCB) cũng như ở di chuyển đơn
bước hoặc đa bước người tập dùng sức đạp của chân đẩy người đi. Hướng di
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 19
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

chuyển hai chân bước luân phiên đến điểm rơi của bóng với tần số nhanh,

chậm, bước dài, ngắn, tùy thuộc vào tình huống bóng bay tới sao cho ở bước
cuối cùng chiếm được tư thế đánh bóng. Di chuyển nhiều bước như: Sang phải,
sang trái, tiến, lùi gọi chung là các bước di chuyển liên hoàn.
1-Di chuyển sang phải; sang trái hay di chuyển ngang- bước đệm.
- TTCB: Đứng trong TTCB cơ bản (tư thế trung bình).
- Kĩ thuật các bước di chuyển sang phải; sang trái hay di chuyển
ngang- bước đệm: Khi di chuyển ngang sang bên phải hoặc bên trái thực hiện
bằng cách chân trái bước sang ngang một bước nhỏ tới gần vị trí của chân phải
hoặc chân phải bước sang ngang một bước nhỏ tới gần vị trí của chân trái. Tiếp
theo là chân phải (trái) bước tiếp một bước rộng sang ngang bên phải (trái),
đồng thời thực hiện kĩ thuật đón đỡ, đánh bóng. Khi di chuyển trọng tâm dồn
vào nửa bàn chân trước của chân phải khi ta di chuyển sang phải và ngược lại.
2- Các bước di chuyển tiến, lùi
- TTCB: Đứng trong TTCB cơ bản (tư thế trung bình).
Di chuyển tiến, lùi là thực hiện các bước di chuyển đưa cơ thể di chuyển
về phía trước hay lùi về phía sau để đánh bóng.
- Kĩ thuật di chuyển bước tiến: Từ TTCB cơ bản ở cuối sân, đấu thủ đổ
người về phía trước đồng thời đạp mạnh chân thuận bước về trước, sau đó sau
đó bước tiếp chân kia, trọng tâm hạ thấp gối khuỵu bước dài. Bước cuối cùng ở
gần lưới sao cho chân thuận ở trên để thực hiện động tác đánh bóng phía trước,
trọng tâm lúc này dồn vào chân trước.
- Kĩ thuật di chuyển bước lùi: Từ tư thế ở sát lưới sau đó đạp nhanh
chân trước theo hướng ngược lại để bước lùi về sau, thân trên ngửa ra và trọng
tâm lại đổ về sau ở tư thế cao. Cứ di chuyển lùi bằng hai chân luân phiên như
vậy cho đến cuối sân sao cho chân thuận trong bước cuối cùng lại ở phía sau
chạm vào đường biên ngang để tạo thành tư thế đánh bóng đúng. Quá trình di
chuyển lùi, thực hiện ở tư thế cao, mắt theo dõi theo bóng, bước dài với tần số
nhanh.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 20
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

2.2 Biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài:
a)- Giải pháp thực hiện:
Giáo viên thực hiện phương pháp giảng dạy:
- Phương pháp thuyết trình: Giáo viên giảng giải, phân tích kỹ thuật.
- Phương pháp trực quan: Giáo viên làm mẫu cho học sinh quan sát trực
tiếp hoặc cho học sinh xem một số trận thi đấu do trường tổ chức và đề nghị học
sinh về nhà xem một số giải thi đấu tại địa phương hoặc các giải thi đấu trong
nước và quốc tế qua ti vi và các phương tiện thông tin đại chúng bằng hình ảnh.
- Phương pháp phân chia (phân đoạn): Hướng dẫn học sinh từng giai đoạn
theo quy trình kỹ thuật. Không đốt ( bỏ qua) trình tự các giai đoạn kỹ thuật.
- Phương pháp giúp đỡ, sửa chữa trực tiếp: Chỉnh sửa những động tác kỹ
thuật mà học sinh chưa thực hiện hoàn chỉnh trong các giai đoạn tập luyện. Củng
cố và nhắc nhở những sai lầm thường mắc trong các giai đoạn kỹ thuật cho học
sinh ngay sau buổi tập.
Học sinh thực hiện một sô nguyên tắc cơ bản:
- Nguyên tắc tự giác tích cực: Trong quá trình luyện tập học sinh phải tự
giác, tích cực, có lòng ham mê, có nghị lực và ý chí cao của bản thân. Tự giác,
tích cực trong học tập rèn luyện giúp các em chủ động, nghiên cứu kỹ thuật kỹ
càng trong khi học và sau khi học để áp dụng vào thực tế cho thành thục.
- Nguyên tắc tăng tiến: Phải tập theo trình tự từ đơn giản đến phức tạp, từ
dễ đến khó, tránh tình trạng chạy theo động tác mới cao hơn khi chưa hoàn thiện
động tác cơ bản, đơn giản.
- Nguyên tắc củng cố, sửa sai: Việc củng cố, sửa sai nâng cao luyện tập
các bài tập kỹ thuật có ý nghĩa rất quan trọng. Do vậy, ở giai đoạn đầu luyện tập
dễ mắc những sai lầm và có nhiều động tác thừa không chuẩn xác kỹ thuật.
Chính vì vậy mà khi tập luyện, kỹ thuật bóng chuyền ở giai đoạn đầu học sinh
phải biết khắc phục những sai lầm thường mắc phải trong khi thực hiện động tác
và kỹ thuật.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 21

SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

b) Biện pháp tổ chức thực hiện:
* Các tư thế môn bóng chuyền: Tổ chức cho học sinh luyện tập đồng loạt các tư
thế trong lúc khởi động chuyên môn không bóng. Giáo viên quan sát sửa sai cho
những học sinh thực hiện chưa tốt.
+Tư thế cao: + Tư thế trung bình:
+ Tư thế thấp.
* Các bước di chuyển: Tổ chức cho học sinh luyện tập đồng loạt các bước di
chuyển trong lúc khởi động chuyên môn hoặc ở tư thế trung bình. Giáo viên
quan sát sửa sai cho những học sinh thực hiện chưa đạt yêu cầu.
+ Bước chạy: Tiến, lùi +Bước nhảy

+ Bước thường + Bước chéo
+ Bước xoạc: + Bước lướt :
* Chuyền bóng cao tay bằng hai tay: Một hoặc hai học sinh một quả bóng tập
cảm giác bóng và kỹ thuật chuyền bóng cao tay. Giáo viên quan sát sửa sai cho
những học sinh thực hiện chưa đúng cấu hình tay và kỹ thuật sử dụng cổ tay.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 22
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

Cấu hình tay chuyền bóng trên cao - Kỹ thuật chuyền bóng cao tay
Bài tập:
- Tung bóng tại chổ để kiểm tra vị trí tiếp xúc, tầm chuyền và hình tay.
- Đứng tại chổ tung bóng lên cao rồi bắt bóng đúng cấu hình tay chuyền
bóng cao tay và giữ như vậy bước lên một bước, hai bước chuyền bóng đi.
- Chuyền nhẹ vào tường ở cự li gần nhất không để bóng rơi.
- Tung bóng hai tay trên cao qua lại 2 người phối hợp các tư thế và di
chuyển không lưới. Chuyền bóng nhẹ trên đỉnh đầu.
- Chuyền bóng hai tay trên cao qua lại 2 người phối hợp các tư thế và di

chuyển không lưới.
* Chuyền bóng thấp tay (đệm bóng): Một hoặc hai học sinh một quả bóng tập
cảm giác bóng và kỹ thuật chuyền bóng thấp tay. Giáo viên quan sát sửa sai cho
những học sinh thực hiện bao tay chưa đúng cấu hình, tư thế và kỹ thuật sử dụng
cẳng tay, điểm tiếp xúc bóng.
Cấu hình tay đệm bóng Kỹ thuật chuyền đệm bóng
Bài tập:
- Thực hiện kỹ thuật nắm tay (cấu hình tay) ở tư thế trung bình và thấp.
- Khoảng cách vị trí giữa 2 chân và sự tiếp xúc trực tiếp của bàn chân.
- Vị trí tiếp xúc, đỉnh cao và điểm rơi.
- Góc bóng đến và góc đệm bóng.
- Đệm bóng nhẹ trước mặt-bóng nẩy (tâng) cao ngang mặt.
- Đệm nhẹ vào tường ở cự li gần rồi xa dần không để bóng rơi.
- Đệm bóng qua lại 2 người, phối hợp các tư thế và di chuyển không lưới.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 23
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

- Đệm bóng di chuyển sang trái, rồi sang phải.
* Phát bóng thấp tay chính diện: Một hoặc hai học sinh một quả bóng tập tư thế
chuẩn bị; tung bóng bóng; vung tay đánh bóng; kết thúc. Giáo viên quan sát sửa
sai những sai lầm thường mắc như chưa đúng động tác, tư thế chuẩn bị tung
bóng chưa ổn định ; vung tay đánh bóng chưa đúng thời điểm rơi của bóng và
kết hợp lực.
Kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện
Bài tập:
- Tư thế chuẩn bị và tung bóng ổn định-không phát bóng đi mà giữ lại.
- Phát bóng vào các điểm ở trên tường ở cự li gần sau đó chuyển ra xa.
- Phát bóng qua lưới ở cự li gần sau đó di chuyển ra xa.
- Phát bóng nhẹ chọn điểm rơi, rồi phát mạnh chọn điểm rơi.
- Phát bóng qua lại 2 người không lưới, rồi có lưới.

* Phát bóng thấp tay nghiêng mình: Một hoặc hai học sinh một quả bóng tập tư
thế chuẩn bị; tung bóng bóng; vung tay đánh bóng; kết thúc. Giáo viên quan sát
sửa sai những sai lầm thường mắc như thực hiện chưa đúng tư thế chuẩn bị; tung
bóng chưa ổn định ; vung tay đánh bóng chưa đúng thời điểm rơi của bóng và
kết hợp lực.
Kỹ thuật phát bóng thấp tay nghiêng mình
Bài tập:
- Tư thế chuẩn bị phát bóng thấp tay nghiêng mình
- Tung bóng ổn định-không phát bóng đi mà giữ lại.
- Phát bóng qua lưới ở cự li gần sau đó di chuyển ra xa.
- Phát bóng nhẹ chọn điểm rơi, rồi phát mạnh chọn điểm rơi.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 24
SKKN: Luyện tập môn bóng chuyền góp phần phát triển toàn diện thể chất học sinh THCS

- 2 người phát bóng qua lại không lưới, rồi có lưới.
* Phát bóng cao tay chính diện: Hai học sinh một quả bóng tập tư thế chuẩn bị;
tung bóng bóng; vung tay đánh bóng; kết thúc. Giáo viên quan sát sửa sai những
sai lầm thường mắc như thực hiện chưa đúng tư thế chuẩn bị; tung bóng chưa ổn
định ; vung tay đánh bóng chưa đúng thời điểm của bóng rơi và chưa biết kết
hợp lực.
Kỹ thuật phát bóng cao tay chính diện
Bài tập:
- Tư thế chuẩn bị phát bóng cao tay chính diện
- Tung bóng ổn định-không phát bóng đi mà giữ lại.
- Phát bóng qua lưới ở cự li gần sau đó di chuyển ra xa.
- Phát bóng nhẹ chọn điểm rơi, rồi phát mạnh chọn điểm rơi.
- 2 người phát bóng qua lại không lưới, rồi có lưới.
Những điểm chú ý khi phát bóng cao tay chính diện:
- Vị trí của chân trước và sau ; hướng của chân.
- Tung bóng, kỹ thuật bàn tay cầm bóng và phối hợp lực để tung bóng.

- Vung tay đánh bóng đúng thời điểm và phải có lực. Điểm tiếp xúc bóng.
- Hướng bóng đi luôn thay đổi. Cần chính xác.
- Sự tập trung nhắm vào mục tiêu
* Chiến thuật thi đấu.
Khối lớp 8 tập bài tập phối hợp số1,2,3 ( theo sách giáo khoa lớp 8)
Bài tập số 1: Người tập đứng thành từng đôi ở hai bên lưới cách lưới 4-6m. Một
người phát bóng thấp tay chính diện hay nghiêng mình, người bên kia ở tư thế
chuẩn bị và đưa bóng trả lại cho người phát bóng, sau hai người đổi nhiệm vụ
cho nhau, khi đã nắm vững được kỹ thuật phát bóng thì tăng dần khoảng cách xa
với lưới và sau cùng là phát bóng ở đường biên ngang.
GV Bùi Văn Dzụ THCS Lê Quý Đôn Trang 25