bài dạy hương sơn phong cảnh ca

BẢN KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Tiết 34 Giảng văn 11
Tên bài : HƯƠNG SƠN PHONG CẢNH CA
Chu Mạnh Trinh
I.Mục đích yêu cầu
1.Kiến thức:
Giúp HS cảm nhận vẻ đẹp thần tiên thoát tục của Hương Sơn.Niềm say mê của
nhà thơ trước thiên nhiên đất nước và cũng là biểu hiện của tình yêu nước của Chu
Mạnh Trinh.
2.Kỹ năng:Kỹ năng đọc và phân tích thơ
3.Giáo dục tư tưởng tình cảm:
-Giáo dục HS - Tình yêu non sông đất nước,tự hào về cảnh trí non sông
- Yêu ngôn ngữ dân tộc,văn học dân tộc
II.Chuẩn bị
1.Giáo viên: - Phương tiện: Giáo án điện tử + Sách giáo khoa
- Phương pháp chủ đạo:đặt câu hỏi
- Phương pháp kết hợp:gợi mở ,thảo luận,diễn giảng.
2.Học sinh:
Sưu tầm các loại tranh ảnh về chùa Hương
Soạn bài theo câu hỏi SGK
III.Tiến trình tổ chức dạy học
1Ổn định - Bài cũ (3phút)
2.Giới thiệu bài mới :(1phút)
Nói đến danh lam thắng cảnh của nước ta thì không ai không biết đến chùa
Hương. Chùa Hương là nơi khơi nguồn cảm hứng cho biết bao thi nhân .Chu
MạnhTrinh đã để lại cho đời một bài thơ nổi tiếng:Hương Sơn phong cảnh ca.
Bài mới.
Thời gian Kiến thức cơ bản Hoạt động của thầy và trò
5phút

30phút
5phút
I. Giới thiệu chung :
1. Tác giả :
- Chu Mạnh Trinh : tự Cán
Trần, hiệu Trúc Vân ( 1862-1905)
- Quê : tỉnh Hưng Yên
- Một con người tài hoa thích
cảnh đẹp.
- Ông nổi tiếng về thơ Nôm, là
người có công phát triển khả năng
diễn đạt nên thơ của Tiếng Việt
và của các thể thơ dân tộc.
2.Hoàn cảnh sáng tác
Chu Mạnh Trinh viết bài thơ
trong dịp ông đứng trông coi
trùng tu ngôi chùa Ngoài-một
phần của quần thể Hương Tích.
A.Hoạt động khái quát
-Giới thiệu tổng quan bài dạy
-Phân nhóm
B.Hoạt động cụ thể
Hoạt động1:Tìm hiểu về tác giả ,tác
phấm
TT1:GV:Yêu cầu:
$Trình bày vài nét tiêu biếu về cuộc
đời và con người Chu Mạnh Trinh.
$Đối với văn học,Chu Mạnh Trinh
đã có công như thế nào?
HS: Tóm tắt tiểu sử

GV:Nhận xét,bổ sung
HS:Ghi nhận
TT2:GV:Đặt câu hỏi
$Bài thơ được sáng tác trong hoàn
cảnh nào?
HS:Trình bày hoàn cảnh sáng tác
GV:Diễn giảng
HS:Ghi nhận.
25phút
II. Tìm hiểu bài thơ :
1. Thể loại và bố cục :
a. Thể loại :
- Hát nói : một thể thơ mà lời
của nó có thể hát theo làn điệu ca
trù.
b.Đọc và phân bố cục :
- 3 phần :
* Bốn câu đầu : Giới thiệu
Hương Sơn.
* Mười câu giữa : Tả cảnh
chùa Hương.
* Năm câu cuối : Suy niệm của
tác giả trước cảnh.
2. Phân tích
a. Giới thiệu Hương Sơn.
- Cảnh bụt → cõi Phật,cõi tiên
- Non non nước nước mây mây
→trời mây non nước trập trùng
 cảnh hùng vĩ
- Đệ nhất động : động đẹp nhất

trời Nam
- Thái độ tác giả :
+ ao ước bấy lâu
+ kìa : tiếng reo vui
→ Thích thú, ngạc nhiên
b. Cảnh chùa Hương
- Thỏ thẻ : chim cúng trái
- Lững lờ : cá nghe kinh.
→ Nhân hoá
→ Không gian yên tĩnh, đậm
mùi thiền
- Tiếng chày kinh : âm thanh
của Phật
- Khách tang hải : con người
của cuộc đời trần tục → đã rũ bỏ
cuộc đời vô thường đến với chốn
thanh cao, thoát tục.
Ý nghĩa nhân sinh tích cực
TT3:GV:Hỏi
$Em hiểu thế nào là hát nói?
HS:Nêu đặc điểm của thể loại hát
nói.
GV:Bổ sung,diễn giảng
HS:Ghinhận
Hoạt động2:Hướng dẫn đọc
GVđọc
HSđọc
TT4GV:Hỏi
$Bố cục mấy phần?
$Nội dung mỗi phần?

HS:Phân bố cục,nêu nội dung từng
phần.
Hoạt động3:GV giới thiệu thắng
cảnh Hương Sơn qua hình ảnh từ tổng
quan đếnchi tiết,từ ngoài vào trong.
Hoạt động4:Hướng dẫn phân tích
phần a
TT5:GV:Đặt câu hỏi
$Hương Sơn được giới thiệu là một
thắng cảnh như thế nào?
+Qua hình ảnh thơ?
+Qua ý kiến xếp hạng của người
xưa?
$Những từ ngữ nào tả cái hăm hở
của tác giả khi đến Hương Sơn?
HS:Bám sát từ ngữ, trả lời câu hỏi
TT6 GV:Bình giảng ,minh hoạ hình
ảnh
Hương Sơn hùng vĩ,được người xưa
ca tụng Nam thiên đệ nhất động,làm
nao lòng bao du khách,đặc biệt là tác
giả
HS:Ghi nhận
Hoạt động 5:Hướng dẫn phân tích
phần b
TT7GV:Đặt câu hỏi
$Trên đường đến chùa Hương,tác
giả tả cảnh gì? Cánh gợi điều gì?
$Đến chùa Hương,đập vào tai du
khách âm thanh gì?

$Âm thanh đó có ý nghĩa gì?
HS:Miêu tả lại bằng ngôn từ
GV:Bình giảng ý thơ Khách tang
hải giật mình trong giấc mộng
Khách tang hải là con người của
cuộc đời.Đến với Hương Sơn mà du
khách như đi trong cảnh mộng.Đến
5phút
- Này suối Giải Oan
- này chùa Cửa Vọng
- Này am Phật Tích
- này động Tuyết Quynh
→ Biện pháp liệt kê
 ấn tượng về một quần thể
vừa thiên tạo vừa tôn tạo.
- Đá ngũ sắc long lanh như gấm
dệt.→ so sánh
- Thăm thẳm : hang lồng bóng
nguyệt
- Ghập ghềnh : lối cuốn thang
mây.
.→ẩn dụ →vừa thực vừa ảo
Cảnh chùa Hương thanh cao
thoát tục, hùng vĩ và huyền ảo
c.Suy niệm của bài thơ.
- Giang sơn = thiên nhiên = đất
nước - đợi ai đây
( ai : đại từ phiếm chỉ )
→ đợi người thưởng thức, đợi
người bảo vệ, tôn tạo.

→ đợi chủ nhân của nó.
 một tâm sự thầm kín đối với
giang sơn đất nước.
- Câu hãm : " Càng trông
phong cảnh càng yêu "
.
phong cảnh
- Yêu :
c.


giang sơn
giang sơn
Yêu nước
Hương Sơn,con người đã rũ bỏ những
gì của cuộc đời vô thường để đến với
chốn thanh cao ,thoát tục.
HS:Cảm nhận
TT8:GV:Hỏi
$Em có nhận xét gì về cách tả
này này nay này ?Tả thế gây ấn
tượng gì về cảnh?
$Vào chùa Hương,cảnh được miêu
tả cụ thể qua những từ ngữ nào?
$Biện pháp tu từ được sử dụng?
$Ấn tượng về cảnh?
HS:Cảm nhận
Hoạt động6:Hướng dẫn phân tích
phần c
TT9:GV:Hỏi

$Theo em,giang sơn là gì?
$Giang sơn đợi ai?Đợi để làm gì?
$Tình cảm gì được gữi gắm qua ý
thơ?
HS:Trả lời câu hỏi
GV:Bình giảng
Giang sơn đẹp ,đợi người thưởng
thức,đợi người tôn tạo,bảovệ.Đất nước
rơi vào tay giặc,giang sơn đang đợi
chủ nhân đích thực của nó.
HS:Cảm nhận
TT10GV:Hỏi
$Em hiểu gì về câu cuối bài thơ?Yêu
ở đây là yêu gì?
$Tác giả gữi gắm tâm sự gì qua bài
thơ?
HS:Thảo luận theo nhóm,cử đại diện
trình bày.
GV:Bình giảng
Trước cảnh đẹp, nhà thơ say mê
cảnh trí giang sơn.Yêu giang sơn là
yêu đất nước.Nhà thơ đã kín đáo gữi
gắm một tình yêu nước.
HS:Cảm nhận
1phút
III.Tổng kết
1.Nghệ.thuật
-Ngôn ngữ dân tộc,thể thơ dân
tộc.
2.Nội dung:

-Bài thơ ca ngợi cảnh đẹp chùa
Hương thanh cao thoát tục.
-Niềm say mê cảnh đẹp và nỗi
niềm yêu nước thầm kín của tác
giả.
IV.Hướng dẫn về nhà.
Hoạt động7:Củng cố-Tổngkết
TT11:GV:Đặt câu hỏi củng cố
$Nêu một vài nét nghệ thuật tiêu
biểu của bài thơ?
$Bài thơ để lại ấn tượng gì về cảnh
trí non sông,về tình cảm của tác giả?
HS:Thảo luận,phát biểu tổng kết
GV:Tổng kết bài học
HS:Lĩnh hội
Hoạt động8:Hướng dẫn về nhà
TT12:GV:Yêu cầu học bài cũ
-Học thuộc bài thơ
-Phân tích
HS:Ghi nhận
TT13GV:Hướng dẫn chuẩn bị bài
mới
Ôn tập văn học Việt Nam
Lập bảng hệ thống kiến thức
-Tác giả,tác phẩm
-Thời gian sáng tác
-Nội dung yêu nước
-Nội dung nhân đạo
HS:Ghi nhận
Người thực hiện : NGUYỄN THỊ HỒNG LOAN

Trường: THPH AN LƯƠNG ĐÔNG
Môn : NGỮ VĂN
Giáo án điện tử Giảng văn.
Phấn mềm: PowerPoint 2003.
Font: VNtimer new roman
Bảng mã : Vietware-X.
Slide1:Tổng quan bài học.
Slide2:Giới thiệu chung,tác giả
Slide3:Hoàn cánh sáng tác.
Slide4: → 23 Slide :Trình diễn hình ảnh.
Slide24:Thể loại ,bố cục.
Slide25:Phân tích,giới thiệu Hương Sơn.
Slide26,27:Cảnh chùa Hương.
Slide28:Suy niệm của tác giả.
Slide29:Tổng kết.
:Slide30:Hướng dẫn về nhà.