SKKN Giúp học sinh học tốt môn sinh học lớp 7

A. Đặt vấn đề
I. Lời mở đầu:
Trong thời đại CNH - HĐH đất nớc mỗi chúng ta phải luôn luôn đối mới công
việc của mình. Việc dạy học là cả một quá trình nghệ thuật, kết quả của quá trình này
tốt hay xấu, không chỉ xác định trong một thời gian ngắn mà nó phải trải qua một quá
trình lâu dài đó là vốn hiểu biết đã đợc tích luỹ sự tìm tòi sáng tạo của ngời giáo viên
trong quá trình giảng dạy.
Bậc THCS thuộc bậc trung học đóng vai trò cầu nối giữa THPT và bậc tiểu
học, phải đảm bảo tính lu thông với hệ thống giáo dục nghề nghiệp, tuy nhiên cũng
có vị trí độc lập tơng đối. Ưu điểm lớn của lứa tuổi này là sự sẵn sàng của nó đối
với mọi hoạt động học tập làm cho nó trở thành ngời lớn trong con mắt của mình.
Học sinh THCS bị cuốn hút vào các hình thức hoạt động nhận thức của mình trong
những giới hạn của nhà trờng. Nhng sự nghèo nàn của lứa tuổi này là ở chỗ: Các em
cha biết cách thực hiện sự sẵn sàng đó, cha nắm đợc các phơng thức thực hiện các
hình thức học tập mới. Dạy các phơng thức đó mà không làm giảm sút hứng thú học
tập của các em là nhiệm vụ quan trọng và khó khăn của giáo viên.
Trong quá trình lĩnh hội tri thức học sinh luôn chờ đợi những hình thức tìm hiểu
mới đối với từng bài, đó là tính tích cực, tính động não của t duy và tính tự lập của
chúng đợc thực hiện, các khả năng trí tuệ đợc khêu gợi, yêu cầu tự suy nghĩ và tự khái
quát các khái niệm đợc đề cao. Thái độ tự nghiên cứu đã trở thành một đặc trng cho
học sinh.
ở mỗi bài sinh lại có những đặc trng riêng của nó và có thể có nhiều cách học
khác nhau. Trong quá trình dạy môn sinh học ngời giáo viên phải kết hợp một cách
linh hoạt, hợp lý nhiều phơng pháp và hình thức tổ chức "Học một bài sinh nh thế nào".
Nh vậy mới làm cho các em nghĩ nhiều hơn thảo luận nhiều hơn góp phàn tạo cơ sở
quan trọng cho việc đổi mới thực sự phơng pháp dạy học mà Nhà nớc ta đã và đang
thực hiện. Quá trình này tuân theo định hớng tích cực hoá hoạt động của học sinh trên
cơ sở tự giác, tự do, tự khám phá dới sự tổ chức, hớng dẫn của giáo viên. Từ đó xây
dựng phơng pháp tự học theo hớng tích cực.
Môn sinh học là một trong những vấn đề trọng tâm của phơng pháp dạy học, bởi
lẽ môn sinh học là môn học cả ngời học lẫn ngời dạy thờng xuyên phải làm, đặc biệt

đối với học sinh THCS thì việc học môn sinh học là hình thức dựa trên mẫu vật để tìm
ra kiến thức của mình.
Là một giáo viên dạy sinh học vào ngành cha lâu tôi luôn không ngừng phấn đấu
học hỏi sáng tạo trong quá trình dạy môn sinh học và cùng với sự giúp đỡ của các đồng
nghiệp cũng đã đạt đợc một số kết quả nhất định trong năm học vừa qua và học kỳ I
của học kỳ này.
Tôi mong muốn mình có thể góp phần vào việc giáo dục học sinh, giúp các em
có đợc phơng pháp học tốt nhất, kích thích lòng say mê học hỏi của các em. Từ những
lý do đó mà tôi viết đề tài "Giỳp hc sinh hc tt mụn sinh hc lp 7.
II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu .
1
- Chúng ta đã biết một nguyên tắc cơ bản của lý luận dạy học hiện đại là phải
đảm bảo mối quan hệ chặt chẽ hữu cơ giữa 3 thành tố: Mục đích - nội dung và phơng
pháp.
Trong quá trình dạy học có biến đổi thờng xuyên vốn kinh nghiệm của học sinh
biến đổi cả về số lợng của hệ thống tri thức, biến đổi các năng lực ngời cùng với sự
biến đổi đó thì năng lực trí tuệ của học sinh cũng đợc phát triển.
Với mục tiêu mới thì cần phải có nội dung mới và phơng pháp dạy học mới thích
hợp, phơng pháp dạy học mới có thể tạo điều kiện để lựa chọn nội dung đến tối u và
thực hiện mục đích ở tầm cao hơn.
Trọng điểm của phơng pháp đổi mới là chuyển mạnh từ việc năng truyền thụ
kiến thức song việc chú trọng bồi dỡng năng lực cho học sinh đặc biệt là năng lực sáng
tạo, năng lực thực hành.
Vì vậy việc đối mới chơng trình và sách giáo khoa lần này tập trung chủ yếu đổi
mới phơng pháp dạy học.
Phơng pháp học mới là giáo viên hỗ trợ, hớng dẫn tạo điều kiện cho học sinh
thực hiện thành công các hoạt động học tập làm trọng tài trong các cuộc thảo luận ở
lớp để đi đến kết luận hợp lý nhất, làm cho tiết học có chất lợng cao hơn .
Trong những năm gần đây các sách báo khoa học giáo dục và trong thực tế dạy
học đợc diễn đạt bằng các thuật ngữ nh: "Dạy học nêu vấn đề"; "Dạy học coi học sinh

là trung tâm" ; " Phơng pháp dạy học tích cực" Tuy nhiên trên thực tế mục đích cần
đạt đợc là kết quả của sự vận dụng tổng hợp những khía cạnh bản chất tích cực trong
các xu hớng lý luận nói trên. Và không có một phơng pháp giáo dục nào là vạn năng
có thể áp dụng cho mọi hoàn cảnh, mọi đối tợng học sinh. Chúng ta thờng phải sử
dụng tổng hợp nhiều phơng pháp đặc biệt là đối với môn sinh học: Con đờng hình
thành kiến thức chủ yếu là con đờng thực nghiệm, xuất phát từ kinh nghiệm sống của
học sinh học từ những quan sát trực tiếp, giảm nhẹ những suy luận lý thuyết phức tạp.
*. Các nhiệm vụ và giới hạn đề tài.
1. Nhiệm vụ:
Để góp phần vào việc dạy và học tốt môn sinh học ở đề tài này tôi nghiên cứu
các nhiệm vụ sau:
- Đa ra cơ sở lý luận của quá trình dạy môn sinh học.
- Thực trạng học và dạy môn sinh ở trờng THCS Xuân Phong.
- Một số biện pháp thực hiện và những kết quả đã đạt đợc.
- Một số bài học kinh nghiệm và những kiến nghị đề xuất.
2. Giới hạn đề tài.
Nghiên cứu về:
- Vai trò và mục đích của môn sinh.
- Những thiếu sót của học sinh trong việc học và việc dạy của giáo viên.
- Các biện pháp đã thực hiện
2
- Kết quả đạt đợc.
*. Những luận điểm bảo vệ
Trong thời đại hiện nay để tăng cờng thu nhập theo đầu ngời, tiến bộ trong giáo
dục sức khoẻ, bảo vệ môi trờng. Trên thực tế giáo dục là yếu tố rất quan trọng để nâng
cao năng suất lao động. Đồng thời giáo dục cũng là yếu tố rất quan trọng là nhân tố
tích cực trong việc cải tạo, xây dựng củng cố và phát triển quan hệ sản xuất mới.
Lịch sử đã chứng minh vai trò to lớn của giáo dục trên mọi mặt đời sống và xã
hội, còn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh.
Nếu nh tính tích cực đợc thể hiện ở các cấp độ bắt chớc, tái hiện, tìm tòi, sáng

tạo thì học sinh THCS cần phải vơn tới hai cấp: Tìm tòi và sáng tạo. Có nh thế các em
mới trở thành những con ngời trong xã hội, mới là những chủ nhân của đất nớc. Đặc
biệt lứa tuổi THCS các em cần phải rèn luyện phấn đấu cả tài lẫn đức.
Chơng trình sinh học THCS có nhiệm vụ cung cấp cho HS một hệ thống kiến
thức cơ bản, bớc đầu hình thành ở HS những kỹ năng cơ bản phổ thông và thói quen
làm việc khoa học.
Đối với môn sinh học có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ, qua lại với các môn khác.
Nhiều kiến thức và kỹ năng đạt đợc qua môn sinh học là cơ sở đối với việc học tập các
môn khác.
Phơng pháp giảng dạy sinh học một cách đúng đắn, phù hợp với mục tiêu giáo
dục có những khả năng to lớn góp phần hình thành và rèn luyện ở học sinh cách thức t
duy và làm việc khoa học, cũng nh góp phần giáo dục học sinh có ý thức thái độ trách
nhiệm đối với cuộc sống, gia đình xã hội và môi trờng.
*. Những đóng góp mới cũng nh ý nghĩa lý luận và thực tiễn đề tài.
Từ năm học 2003 - 2004 đến nay chơng trình đổi mới sách giáo khoa lớp 7 qua
quá trình điều tra, tìm hiểu, thu thập thông tin tôi nhận thấy học sinh còn mắc nhiều
thiết sót trong khi học và ngay cả giáo viên dù luôn luôn không ngừng phấn đấu để có
những giờ dạy tốt nhất thì còn mắc phải một số thiếu sót trong khi dạy. ở mức độ của
đề tài này tôi chỉ xin nêu lên những thiếu sót của học sinh và giáo viên trờng THCS.
* Về phía học sinh: Do chất lợng ( về mặt kiến thức) không đồng đều, phơng
pháp học mới là chia nhóm tự tìm hiểu, tự nghiên cứu (có sự tổ chức hớng dẫn của giáo
viên) học sinh tự làm thí nghiệm, hoặc quan sát thí nghiệm, nhận xét sự vật hiện tợng
để rút ra kết luận là điều hết sức khó khăn đối với học sinh tuy đã đợc làm quen với
cách học này từ lớp 6.
Nhiều học sinh học kém, những học sinh học kém lời học không nắm vững kiến
thức cơ bản đã đành, còn nhiều học sinh chịu khó học bài thuộc bài nhng vẫn không
trả lời đợc các câu hỏi. Những học sinh đó thờng mắc các thiếu sót sau:
Cha đọc kỹ các câu hỏi đã vội trả lời bởi vậy không biết nắm bắt đầu từ đâu, khi
gặp khó khăn không biết làm thế nào để tìm ra lời giải.
Không chịu khảo sát kỹ từng chi tiết và kết hợp những chi tiết của bài theo nhiều

cách không sử dụng hết các dữ kiện của bài.
3
Không vận dụng hoặc sử dụng cha thành thạo các phơng pháp suy luận hoặc áp
dụng các phơng pháp một cách máy móc thiếu linh hoạt.
Không chịu kiểm tra lại câu trả lời hoặc vận dụng nhầm kiến thức, không mở
rộng các câu trả lời do đó bị hạn chế trong việc rèn luyện năng lực sinh học.
* Về phía giáo viên với phơng pháp giảng dạy nh hiện nay cũng còn gặp không
ít khó khăn cần phải khắc phục: Phần lớn các tiết dạy trong chơng trình đều phải có
mẫu vật. Trong khi đó cơ sở vật chất của nhà trờng còn nhiều khó khăn không đáp ứng
đợc yêu cầu thực tế của bộ môn, ngay cả khi đã đợc nhà trờng cung cấp thiết bị, đồ
dùng dạy học thì lại không có phòng bộ môn, phòng thí nghiệm để làm thực hành.
Đối với việc dạy học trên lớp cũng còn nhiều khó khăn, phòng học thiếu dẫn đến
học sinh trong mỗi lớp học đông gây bất lợi cho việc phân nhóm học sinh thảo luận.
Việc tổ chức dạy học cũng cần phải đổi nhiều có giáo viên cha tâm huyết với
nghề, hết lòng yêu thơng trẻ em, luôn không ngừng phấn đấu, ttự cải tạo mình, tự thu
hẹp quyền uy của mình "quyền độc thoại, giảng giải, minh hoạ, làm mẫu, kiểm tra,
đánh giá, kỷ năng thực hành, tính toán, suy luận, còn học sinh thì thụ động ngồi nghe,
ngồi nhìn, cố mà ghi nhớ và nhắc lại", dành cho HS vị trí chủ động trong học tập.
Bên cạnh đó còn một số giáo viên còn bảo thủ không từ bỏ đợc thói quen trên,
không thích đợc đòi hỏi mới học sinh thì đã quen học thụ động, dựa vào giảng giải tỉ
mỉ, kỹ lỡng của giáo viên, ít tự lực tìm tòi nghiên cứu. Do đó kỹ năng tự học đã yếu lại
càng yếu hơn,
Dù còn gặp nhiều khó khăn, xong thầy và trò trờng THCS Thiệu Toán chúng tôi
vẫn ra sức tự rèn luyện mình, quyết tâm thực hiện tất cả các chỉ tiêu nhiệm vụ của từng
năm học, xây dựng các chỉ tiêu nhiệm vụ của từng năm học, xây dựng các chỉ tiêu,
biện pháp phù hợp với đặc thù tình hình của nhà trờng, của môn học để đạt đợc kết quả
mà cấp trên và xã hội công nhận đợc. Đặc biệt là đối với môn sinh học theo chơng
trình SGK đã đổi mới, chúng tôi sẽ nhanh chóng thực hiện tình trạng khó khăn trên
ngay từ những lớp học đầu tiên của cấp học chứ không chỉ áp dụng cho những học sinh
ở các lớp trên.

Đề tài này sẽ khắc phục những khó khăn đó.
*. Cơ sở lý luận và phơng pháp nghiên cứu.
- Để đạt đợc những kết quả nh mong muốn ngay từ những năm học 2003 - 2004
ngời giáo viên phải làm cho các em ý thức đợc và chấp nhận đợc những yêu cầu của
mình đối với môn học, biến chúng thành của mình, góp phần giúp học sinh tự đề ra
cho mình những mục tiêu phấn đấu đấu trong cuộc sống. Tự bồi dỡng, tự rèn luyện,
những phẩm chất và năng lực mới cho bản thân nh cần cù, tính kỹ thuật, tính năng
động, khả năng tự khám phá thuần thục các thao tác thực hành khi làm thí nghiệm.
* Đề tài có thể đạt đợc các kết quả cao nhất bản thân tôi đã tham khảo một số tài
liệu liên quan:
+ Tâm lý học đại cơng.
+ Giáo dục học đại cơng
+ Phơng pháp dạy sinh học
4
+ Giáo trình: ĐVCXS
+ Sách giáo khoa - sách giáo viên.
* Phơng pháp nghiên cứu.
ở đề tài này tôi sử dụng một số phơng pháp nghiên cứu sau:
- Phơng pháp tổng kết kinh nghiệm dạy môn sinh ở trờng THCS Thiệu Toán.
- Phơng pháp phỏng vấn điều tra, thống kê khả năng, năng lực của học sinh
trong việc học môn sinh ở trờng THCS .
- Phơng pháp quan sát nghiên cứu tìm tòi
- Phơng pháp biểu diễn thực hành (do giáo viên tiến hành)
- Phơng pháp thí nghiệm thực hành do học sinh tiến hành.
B. GiảI quyết vấn đề.
I. Các giảI pháp thực hiện:
Mức độ nội dung chơng trình sinh học lớp 7 theo chơng trình SGK đổi mới là
khảo sát định tính các hiện tợng và quá trình sinh học của tự nhiên, đời sống và hiểu
biết cuả học sinh. Các kết luận hầu hết có thể do học sinh tự lực rút ra trên cơ sở quan
sát trực tiếp sự vật, hiện tợng kết hợp với những suy luận đơn giản.

Khối lợng nội dung của mỗi tiết học cần đáp ứng đợc những yêu cầu sau:
+ Tạo điều kiện cho học sinh có thể quan sát trực tiếp các mẫu vật (trong tự
nhiên, đời sống)
+ Tạo điều kiện để học sinh thu thập và xử lý thông tin, nêu ra đợc các vấn đề
cần tìm hiểu.
+ Tạo điều kiện để học sinh trao đổi nhóm tìm phơng án giải quyết vấn đề, tiến
hành thực hành, thảo luận kết quả và rút ra những kết luận cần thiết.
+ Tạo điều kiện để học sinh nắm đợc nội dung chính của bài học trên lớp.
II. Các biện pháp thực hiện:

Với những yêu cầu đặt ra nh vậy trong quá trình dạy học học sinh tôi đã tiến
hành thực hiện theo các biện pháp sau:
* Biện pháp 1

: Thờng xuyên Sử dụng phơng pháp quan sát nghiên cứu
tìm tòi và chia nhóm.
Phơng pháp này học sinh tự lực quan sát, mô tả, phân tích đối tợng. Tự thu thập
thông tin tự sử lý thông tin, bằng các câu hỏi.
Rút ra đặc điểm chung và riêng, đặc điểm bản chất của đối tợng, hiện tợng.
Ví dụ 1

:
Bài 18:

Trai sông
Giáo viên: Cho học sinh chia nhóm và kiểm tra mẫu vật
1. Hình dạng, cấu tạo:
a. Vỏ trai:
5
Giáo viên: Cho học sinh tự quan sát hình 18.1; 18.2 SGK rồi kết hợp với mẫu

vật tự thu thập thông tin.
Giáo viên: Cho các nhóm thảo luận câu hỉ SGK sau đó đại diện trả lời.
Học sinh: Tự rút ra kết luận.
- Vỏ trai đợc chia thành 3 lớp: + Lớp sừng
+ Lớp đá vôi
+Lớp xà cừ
- Hình dạng ngoài: Đầu vỏ, đỉnh vỏ, bản lề vỏ, đuôi vỏ, vòng tăng trởng.
? Căn cứ vào vòng đó xác định đợc điều gì ?
Học sinh: Xác định tuổi của trai.
? Muốn mở vỏ trai quan sát ta phải làm gì ?
Học sinh: Đại diện nhóm trả lời: Cắt dây chằng phía lng cắt 2 cơ khép trào vỏ.
? Mài mặt ngoài của trai ngửi có mùi khét vì sao ?
Học sinh: Mài mặt ngoài -> Có mùi khét vì lớp sừng bằng chất hu cơ bị ma
sát -> chát -> mùi khét.
Giáo viên: Lớp xà cừ óng ánh có màu cầu vồng do tốc độ hình thành ở các
mùa nóng lạnh trong nằm không giống nhau.
b. Cơ thể trai.
Học sinh: Cá nhân tự thu nhập thông tin trong sách và kết hợp với mẫu vật
thật sau đó thảo luận câu hỏi SGK -> tự rút ra kết luận.
- Cơ thể có 2 mảnh vỏ đá vôi che chở bên ngoài.
- Cấu tạo:
+ Ngoài: áo trai tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát nớc
+ Giữa: Tấm mang
+ Trong: Thân trai
+ Chân rìu
Giáo viên: Đầu trai bị tiêu giảm
2. Di chuyển:
Giáo viên: Cho học sinh quan sát sự di chuyển của con trai
? Trai di chuyển nh thế nào ?
Học sinh: Chân trai hình lỡi rìu thô ra thụt vào kết hợp đóng mở -> di chuyển.

? Chân trai và thân trai có di chuyển cùn hớng không ?
Học sinh: Cùng hớng
3.Dinh d

ỡng và sinh sản:
Học sinh: Làm việc độc SGK tự thu thập thông tin.
- Thảo luận nhóm tự rút ra kết luận.
- Thức ăn: ĐVNS và vụn hữu cơ, dinh dỡng thụ động.
6
- Oxi trao đổi qua mang.
- Trai phân tính, trừng phát triển qua giai đoạn ấu trùng.
Giáo viên: Cho học sinh đọc phần kết luận chung để nắm vững bài hơn.
Giáo viên: Ra một số câu hỏi trăc nghiệm.
Ví dụ 2

:
Bài 31:

Cá chép
Trớc khi vào bài giáo viên cho cả lớp chia nhóm và kiểm tra mẫu vật.
Giáo viên: Chuẩn bị bảng phụ
1. Đời sống:
Giáo viên: Cho cá nhân (HS) tự nghiên cứu thu thập kiến thức trong sách giáo
khoa và kết hợp với đời sống hàn ngày sau đó thảo luận trả lời các câu hỏi sau:
? Cá chép sống ở đâu ? thức ăn của chúng là gì ?
Học sinh: Sống ao hồ, sông suối, ăn động vật và thực vật.
? Tại sao nói cá chép là động vật biến nhiệt.
Học sinh: Nhiệt đọ cơ thể phụ thuộc vào môi trờng.
? Vì sao số lợng trứng trong mỗi lứa đẻ của cá chép lại lên tới hàng vạn ? Số
lợng nhiều nh vậy có ý nghĩa gì ?

Học sinh: Khả năng trứng gặp tinh trùng ít, nhiều trứng không đợc thụ tinh.
Số lợng nhiều để duy trì nòi giống ? Qua đầu rút ra kết luận gì về đời sống của cá
chép.
- Môi trờng sống: nớc ngọt
- Đời sống: u vực nớc lặng, ăn tạp.
- Là động vật biến nhiệt
- Sinh sản: Thụ tinh ngoài, để trứng, trứng thụ tinh -> phôi
2. Cấu tạo ngoài
a. Cấu tạo ngoài:
Học sinh: Bằng đối chiếu giữa mẫu vật và hình vẽ -> ghi nhớ các bộ phận cấu
tạo ngoài.
Giáo viên: Cho các nhóm thảo luận các câu hỏi sau:
(Đại diện nhóm cầm con cá lên để chỉ từng bộ phận)
-> Nhóm khác bổ sung
? Cơ thể cá đợc chia làm mấy phần ?
Học sinh: 3 phần: + Đầu
+ Mình
+ Khúc đuôi
? Mỗi phần nh vậy gồm những bộ phận nào ?
Học sinh: Phần đầu: Miệng, sâu, mũi, mắt, mang
Phần mình: Vây lng, vây bụng, vây ngực, hậu môn, cơ quan đờng bên.
7
Phần khúc đuôi: vây đuôi, vây hậu môn
Giáo viên: Ngoài các nhóm hoàn thành bảng: Đặc điểm cấu tạo ngoài của cá
thích nghi với đời sống bơi lặn.
Học sinh: Đại diện nhóm lên điền -> nhóm khác bổ sung
Giáo viên: Treo bảng kiến thức chuẩn (Bảng phụ)
Học sinh: Các nhóm tự sửa chữa (nếu cần)
Đặc điểm cấu tạo ngoài Sự thích nghi
1 B

2 C
3 E
4 A
5 G
? Trình bày đặc điểm ngoài của cá thích nghi với đời sống bơi lội.
Học sinh: Dựa vào bảng trả lời
b. Chức năng của vây cá:
Giáo viên: Cho học sinh các nhóm luộc từng loại vây mọt lại rồi quan sát sự
di chuyển.
? Nêu vai trò của từng loại vây cá.
Học sinh: Đạo diện nhóm trả lời -> Nhóm khác bổ sung
Giáo viên: Cho 1 em rút ra kết luận
- Vây ngực, vây bụng: giữ thăng bằng, rẽ phải, rẽ trái lên xuống
- Vây lng, vây hậu môn: giữ thăng bằng theo chiều dọc.
- Khúc đuôi mang vây đuôi: giữ chức năng chính trong sự di chuyển của cá.
Giáo viên: Cho học sinh đọc kết luận sách giáo khoa
Giáo viên: Treo bảng phụ có ghi câu hỏi để cá nhân tự làm. Hãy chọn những
mục tơng ứng của cột A với cột B trong bảng dới đây:
Cột A Cột B Trả
lời
1. Vây (ngực, bụng) a. Giúp cá di chuyển về trớc 1 - b
2. Vây (lng, hậu môn) b. Giữ thăng bằng, rẽ trái, phải, lên
xuống
2 - c
3. Khúc đuôi vây đuôi c. Giữ thăng bằng theo chiều dọc 3 - a
Cuối mỗi tiết cần có bảng phụ ghi câu hỏi để củng cố lại kiến thức cho học
sinh.
Ví dụ 3:
Bài 22: Tôm sông
Giáo viên: Cho lớp chia nhóm và kiểm tra mẫu vật

1. Cấu tạo và di chuyển
8
GV: Cho cá nhân tự cầm mẫu vật để quan sát cấu tạo ngoài.
? Cơ thể tôm chia làm mấy phần
HS: 2 phần: - Đầu - ngực
- Bụng
GV: Phần đầu và ngực gồm 13 đốt khớp lại với nhau nên gọi là giáp đầu -
ngực.
a. Vỏ cơ thể:
HS: Tự sờ vào vỏ tôm, sau đó thảo luận trả lời câu hỏi -> nhóm khác theo dõi bổ
sung.
? Vỏ đợc cấu tạo bằng gì? có tác dụng gì?
HS: Vỏ: Kitin ngấm can xi -> cứng che chở và làm chỗ bám cho cơ thể.
? Vì sao dới tác dụng của nhiệt tôm chuyển màu hồng?
HS: Có sắc tố -> dới tác dụng của nhiệt, các hạt bị chuyển màu
? Vì sao tôm (sống) có màu sắc khác nhau.
HS: Do môi trờng sống
b. Các phần phụ và chức năng.
HS: các nhóm xem hớng dẫn SGK và kết hợp mẫu vật xác định các bộ phận của
tôm.
GV: Cho học sinh cầm con tôm để trả lời các câu hỏi sau:
? Phần đầu ngực gồm những bộ phận nào?
HS: Hai mắt kép, đôi râu, chân hàm, chân kìm, 5 đôi chân bò
Phần bụng: 5 đôi chân bơi (chân bụng), tấm lái
GV: Cho các nhóm hoàn thành bảng chức năng phần phụ.
HS: Lên điền vào bảng phụ -> nhóm khác bổ sung.
GV: Treo bảng kiến thức chuẩn -> các nhóm tự sửa
GV: Cho 1 học sinh nhắc lại chức năng của phần phụ.
c. Di chuyển:
TT Chức năng Tên các phần phụ

Vị trí các phần
phụ
Đầu - ngực
Bụn
g
1 Định hớng phát hiện mồi 2 mắt kép, đôi râu V
2 Giữ và xử lý mồi Chân hàm q V
3 Bắt và bò Chân kìm, bò V
4 Bắt giữ thăng bằng ôm trứng Chân bơi V
5 Lái và giúp tôm nhảy Tấm lái V
9
GV: Cho học sinh để tôm vào chậu nớc, vào cái khay rồi lấy que đụng vào đuôi
tôm xem hiện tợng.
? Tôm có mấy cách di chuyển?
HS: Bơi, bò, nhảy
2. Dinh d ỡng:
HS: Tự đọc thông tin SGK -> thu thập thông tin -> thảo luận câu hỏi trong sách.
HS: Đại diện nhóm trả lời -> nhóm khác bổ sung -> tự rút ra kết luận.
- Tiêu hoá: Tôm ăn tạp, thức ăn tiêu hoá ở dạ dày.
- Hô hấp: thở bằng mang
- Bài tiết: Qua tuyến bài tiết
3. Sinh sản:
HS: Tự đọc thông tin trong SGK -> các nhóm thảo luận -> rút ra kết luận.
- Tôm phân tính: Đực có càng to và con cái ôm trứng (bảo vệ trứng)
? Vì sao ấu trùng tôm lột xác nhiều lần?
HS: Vì lớp vỏ cứng rắn bao bọc không lớn theo cơ thể.
GV: Cho học sinh đọc kết luận SGK.
GV: Treo bảng phụ, ghi bài tập để học sinh tự làm.
* Biện pháp 2: Phát huy giờ thực hành do học sinh tự làm.
Đối với phơng pháp này, học sinh nhận thức đợc mục đích của bài thực hành, tự

lực tiến hành quan sát các bộ phận để tự thiết lập các mối quan hệ nhân quả, giải thích.
VD 4:
Bài 16: Mổ quan sát giun đất.
GV: Kiểm tra mẫu vật của từng nhóm và phát đồ dùng thực hành sau đó nêu
mục đích của bài.
1. Cách xử lý mẫu.
HS: Cá nhân tự đọc thông tin -> ghi nhớ kiến thức.
HS: Đại diện nhóm trình bày cách xử lý.
GV: Kiểm tra mẫu thực hành.
2. Quan sát cấu tạo ngoài:
GV: Yêu cầu các nhóm quan sát các đốt, vòng tơ, mặt lng, mặt bụng, sử dụng
kính lúp.
? Làm thế nào quan sát vòng tơ? mặt lng,mặt bụng.
HS: Kéo giun trên giấy thấy lạo xạo, mặt lng và mặt bụng dựa vào màu sắc.
GV: Các nhóm chú thích vào hình
HS: Đại diện nhóm điền vào tranh câm
3. Cách mổ:
10
GV: yêu cầu các nhóm đọc thông tin trong SGK -> ghi nhớ từng bớc mổ -> kiểm
tra sản phẩm.
HS: Đại diện lên trình bày - > nhóm khác bổ sung.
GV: Khi mổ ĐVKXS chú ý:
Mở mặt lng, nhẹ tay đứng kéo ngắn, lách nội quang từ từ, ngâm vào nớc.
4. Quan sát cấu tạo trong.
GV: Hớng dẫn còn học sinh theo dõi.
Dùng kéo nhọn tách nhẹ nội quang -> dựa vào hình 16.3A - 16.3B để xác định
các cơ quan.
HS: Các nhóm hoàn thành, chú thích hình 16B và C.
GV: Gọi đại diện nhóm lên chữa trên tranh câm -> nhóm khác bổ sung.
* Kết luận chung:

GV: Gọi đại diện 1-3 nhóm:
+ Trình bày cách quan sát cấu tạo ngoài.
+ Trình bày thao tác mổ và quan sát cấu tạo trong.
+ Nhận xét và vệ sinh.
GV: Cho điểm 1 - 2 nhóm, viết bản thu hoạch.
Biện pháp 3: Tăng cờng thực hành do giáo viên tiến hành.
- Phơng pháp này do giáo viên tiến hành hoặc trình bày sắn (gọi là t duy trực
tiếp) bằng các câu hỏi và bài tập định hớng, giáo viên kích thích khả năng tìm tòi độc
lập chủ động của học sinh để thu nhận thông tin, nêu giả thuyết, dự đoán kết quả, tìm
ra kết luận về bản chất, tính quy luật, hiện tợng.
VD 5:
Bài 36: Thực hành.
Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ.
Với dạng bài này giáo viên mổ sắn ếch để đủ cho các nhóm quan sát có sẵn
bộ xơng và mô hình não.
GV: Cho lớp chia nhóm.
1. Quan sát bộ x ơng ếch.
GV: Phát cho mỗi nhóm 1 bộ xơng ếch rồi kết hợp với hình 36.1 để nhận biết
trên xơng.
HS:Các nhóm tự ghi nhớ kiến thức -> đại diện trả lời.
? Bộ xơng ếch gồm có những phần nào?
HS: Xơng đầu, xơng cột sống, xơng đai, xơng chi.
? Bộ xơng có chức năng gì?
HS: Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể,là nơi bám của cơ -> di chuyển, tạo thành
khoang bảo vệ não, tuỷ sống và nội quan.
11
2. Quan sát da.
GV: Cho học sinh sờ tay lên da -> thảo luận.
? Da có đặc điểm gì? Nêu vai trò?
HS: Da trần (ẩm, ớt) mặt trong có nhiều mạch máu -> trao đổi khí.

3. Quan sát nội quan:
GV: Giới thiệu qua cách mổ ếch và cách làm cho nó bị chết.
GV: Yêu cầu học sinh quan sát hình, đố chiếu với mẫu mổ -> xác định vị trí hệ
cơ quan.
GV: Yêu cầu chỉ từng hệ cơ quan trên mẫu mổ.
HS: Đại diện nhóm trình bày
HS: Nghiên cứu bảng trang 118 -> thảo luận.
? Hệ tiêu hoá của ếch có gì khác so với cá?
HS: Lỡi phóng ra bắt mồi, dạ dày, gan lớn có tuyến tuỵ.
? Vì sao ếch xuất hiện phối mà vẫn trao đổi khí qua da.
HS: Phổi đơn giản hô hấp qua da là chủ yếu.
? Tim ếch khác cá điểm nào?
HS: Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn.
? Quan sát mô não ếch -> xác định các bộ phận não?
GV: - Nhận xét tinh thần, thái độ của học sinh trong giờ thực hành.
- Nhận xét kết quả quan sát của học sinh.
- Cho học sinh thi dọn vệ sinh.
C. Kết luận
Là giáo viên vào ngành cha lâu, song với năng lực phấn đấu của bản thân với sự
hiểu biết thông qua việc nghiên cứu các tài liệu, chịu khó học hỏi kinh nghiệm của các
đồng nghiệp đi trớc, sự giúp đỡ tận tình của Ban giám hiệu và tổ trởng chuyên môn và
các giáo viên trong trờng để đi đến kết quả thành công nh ngày hôm nay.
Với mong muốn nâng cao chất lợng, tôi mạnh dạn áp dụng các phơng pháp trên
vào quá trình giảng dạy. Vì trình độ còn hạn kém nên rất mong đợc sự góp ý chân
thành của bạn bè đồng nghiệp và cấp trên.
Qua đề tài này tôi cũng xin đề xuất một số ý kiến sau:
Cần tổ chức thêm nhiều buổi dự giờ ở cụm để có thể nói chuyện, trao đổi kinh
nghiệm giữa giáo viên trong trờng với giáo viên trờng khác để từ đó nâng cao trình độ
chuyên môn.
Cần phải có thêm đồ đùng học tập nh băng hình đề giờ học có hiệu quả hơn.

Kết hợp chặt chẽ giữa nhà trờng, gia đình và xã hội nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ
giáo dục.

12


Thiệu Dơng: ngày 20 tháng 2 năm 2011
Ngời thực hiện:
Giáo viên

Phạm - Thị - Hằng
Phòng giáo dục và đào tạo huyện thiệu hoá
Trờng thcs thiệu dơng
===o0o===
Tên đề tài
Gây hứng thú cho học sinh trong giờ
sinh học lớp 7
Tác giả : Phạm Thị Hằng
13
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác : Trờng THCS Thiệu Dơng
SKKN thuộc môn: Sinh học.
Năm học: 2010- 2011

Kớnh cho quý thy cụ v cỏc bn.
Li u tiờn cho phộp tụi c gi ti quý thy cụ v cỏc bn li chỳc tt p
nht. Khi thy cụ v cỏc bn c bi vit ny ngha l thy cụ v cỏc bn ó cú thiờn
hng lm kinh doanh
Ngh giỏo l mt ngh cao quý, c xó hi coi trng v tụn vinh. Tuy nhiờn,
cú l cng nh tụi thy rng ng lng ca mỡnh quỏ hn hp. Nu khụng phi mụn

hc chớnh, v nu khụng cú dy thờm, liu rng tin lng cú cho nhng nhu cu
ca thy cụ. Cũn cỏc bn sinh viờnvi bao nhiờu th phi trang tri, tin gia ỡnh
gi, hay i gia s kim tin thờm liu cú ?
Bn thõn tụi cng l mt giỏo viờn dy mụn Ng Vn. vỡ vy thy cụ s hiu tin
lng mi thỏng thu v s c bao nhiờu. Vy lm cỏch no kim thờm cho mỡnh
4, 5 triu mi thỏng ngoi tin lng.
Thc t tụi thy rng thi gian thy cụ v cỏc bn lt web trong mt ngy cng
tng i nhiu. Ngoi mc ớch kim tỡm thụng tin phc v chuyờn mụn, cỏc thy cụ
v cỏc bn cũn su tm, tỡm hiu thờm rt nhiu lnh vc khỏc. Vy ti sao chỳng ta
khụng b ra mi ngy 5 n 10 phỳt lt web kim cho mỡnh 4, 5 triu mi thỏng.
iu ny l cú th?. Thy cụ v cỏc bn hóy tin vo iu ú. Tt nhiờn mi th u cú
giỏ ca nú. quý thy cụ v cỏc bn nhn c 4, 5 triu mi thỏng, cn ũi hi
thy cụ v cỏc bn s kiờn trỡ, chu khú v bit s dng mỏy tớnh mt chỳt. Vy thc
cht ca vic ny l vic gỡ v lm nh th no? Quý thy cụ v cỏc bn hóy c bi
vit ca tụi, v nu cú hng thỳ thỡ hóy bt tay vo cụng vic ngay thụi.
Thy cụ chc ó nghe nghiu n vic kim tin qua mng. Chc chn l cú.
Tuy nhiờn trờn internet hin nay cú nhiu trang Web kim tin khụng uy tớn
( ú l nhng trang web nc ngoi, nhng trang web tr thự lao rt cao ). Nu l
web nc ngoi thỡ chỳng ta s gp rt nhiu khú khn v mt ngụn ng, nhng web
tr thự lao rt cao u khụng uy tớn, chỳng ta hóy nhn nhng gỡ tng xng vi cụng
lao ca chỳng ta, ú l s tht.
Vit Nam trang web tht s uy tớn ú l : .Lỳc u bn
thõn tụi cng thy khụng chc chn lm v cỏch kim tin ny. Nhng gi tụi ó hon
ton tin tng, n gin vỡ tụi ó c nhn tin t cụng ty.( thy cụ v cỏc bn c
tớch ly c 50.000 thụi v yờu cu satavina thanh toỏn bng cỏch np th in thoi
l s tin ngay).Tt nhiờn thi gian u s tin kim c chng bao nhiờu, nhng sau
ú s tin kim c s tng lờn. Cú th thy cụ v cỏc bn s núi: ú l v vn, chng
ai t nhiờn mang tin cho mỡnh. ỳng chng ai cho khụng thy cụ v cỏc bn tin õu,
chỳng ta phi lm vic, chỳng ta phi mang v li nhun cho h. Khi chỳng ta c
14

quảng cáo, xem video quảng cáo nghĩa là mang về doanh thu cho Satavina, đương
nhiên họ ăn cơm thì chúng ta cũng phải có cháo mà ăn chứ, không thì ai dại gì mà làm
việc cho họ.
Vậy chúng ta sẽ làm như thế nào đây. Thầy cô và các bạn làm như này nhé:
1/ Satavina.com là công ty như thế nào:
Đó là công ty cổ phần hoạt động trong nhiều lĩnh vực, trụ sở tại tòa nhà Femixco,
Tầng 6, 231-233 Lê Thánh Tôn, P.Bến Thành, Q.1, TP. Hồ Chí Minh.
GPKD số 0310332710 - do Sở Kế Hoạch và Đầu Tư TP.HCM cấp. Giấy phép ICP số
13/GP-STTTT do Sở Thông Tin & Truyền Thông TP.HCM cấp.quận 1 Thành Phố
HCM.
Khi thầy cô là thành viên của công ty, thầy cô sẽ được hưởng tiền hoa hồng từ
việc đọc quảng cáo và xem video quảng cáo( tiền này được trích ra từ tiền thuê quảng
cáo của các công ty quảng cáo thuê trên satavina)
2/ Các bước đăng kí là thành viên và cách kiếm tiền:
Để đăng kí làm thành viên satavina thầy cô làm như sau:
Bước 1:
Nhập địa chỉ web: vào trình duyệt web( Dùng trình duyệt firefox,
không nên dùng trình duyệt explorer)
Giao diện như sau:

Để nhanh chóng quý thầy cô và các bạn có thể coppy đường linh sau:

( Thầy cô và các bạn chỉ điền thông tin của mình là được. Tuy nhiên, chức năng đăng
kí thành viên mới chỉ được mở vài lần trong ngày. Mục đích là để thầy cô và các bạn
tìm hiểu kĩ về công ty trước khi giới thiệu bạn bè )

Bước 2:
15
Click chuột vào mục Đăng kí, góc trên bên phải( có thể sẽ không có giao diện ở
bước 3 vì thời gian đăng kí không liên tục trong cả ngày, thầy cô và các bạn phải thật

kiên trì).
Bước 3:
Nếu có giao diện hiện ra. thầy cô khai báo các thông tin:
Thầy cô khai báo cụ thể các mục như sau:
+ Mail người giới thiệu( là mail của tôi, tôi đã là thành viên chính thức):

+ Mã số người giới thiệu( Nhập chính xác) : 00022077
Hoặc quý thầy cô và các bạn có thể coppy Link giới thiệu trực tiếp:
/>hrYmail=&hrID=22077

+ Địa chỉ mail: đây là địa chỉ mail của thầy cô và các bạn. Khai báo địa chỉ thật để còn
vào đó kích hoạt tài khoản nếu sai thầy cô và các bạn không thể là thành viên chính
thức.
+ Nhập lại địa chỉ mail:
+ Mật khẩu đăng nhập: nhập mật khẩu khi đăng nhập trang web satavina.com
+ Các thông tin ở mục:
Thông tin chủ tài khoản: thầy cô và các bạn phải nhập chính xác tuyệt đối, vì thông
tin này chỉ được nhập 1 lần duy nhất, không sửa được. Thông tin này liên quan đến
việc giao dịch sau này. Sai sẽ không giao dịch được.
+ Nhập mã xác nhận: nhập các chữ, số có bên cạnh vào ô trống
+ Click vào mục: tôi đã đọc kĩ hướng dẫn
+ Click vào: ĐĂNG KÍ
Sau khi đăng kí web sẽ thông báo thành công hay không. Nếu thành công thầy cô và
các bạn vào hòm thư đã khai báo để kích hoạt tài khoản. Khi thành công quý thầy cô
và các bạn vào web sẽ có đầy đủ thông tin về công ty satavina và cách thức kiếm tiền.
16
Hãy tin vào lợi nhuận mà satavina sẽ mang lại cho thầy cô. Hãy bắt tay vào việc đăng
kí, chúng ta không mất gì, chỉ mất một chút thời gian trong ngày mà thôi.
Kính chúc quý thầy cô và các bạn thành công.
Nếu quý thầy cô có thắc mắc gì trong quá trình tích lũy tiền của mình hãy gọi

trực tiếp hoặc mail cho tôi:
Dương Văn Dũng
Email người giới thiệu:

Mã số người giới thiệu: 00022077
Quý thầy cô và các bạn có thể coppy Link giới thiệu trực tiếp:

Di động: 0168 8507 456
\
2/ Cách thức satavina tính điểm quy ra tiền cho thầy cô và các bạn:
+ Điểm của thầy cô và các bạn được tích lũy nhờ vào đọc quảng cáo và xem video
quảng cáo.
Nếu chỉ tích lũy điểm từ chính chỉ các thầy cô và các bạn thì 1 tháng chỉ được khoảng
1tr.Nhưng để tăng điểm thầy cô cần phát triển mạng lưới bạn bè của thầy cô và các
bạn.
3/ Cách thức phát triển mạng lưới:
- Xem 1 quảng cáo video: 10 điểm/giây. (có hơn 10 video quảng cáo, mỗi video trung
bình 1 phút)
- Đọc 1 tin quảng cáo: 10 điểm/giây. (hơn 5 tin quảng cáo)
_Trả lời 1 phiếu khảo sát.:100,000 điểm / 1 bài.
_Viết bài
Trong 1 ngày bạn chỉ cần dành ít nhất 5 phút xem quảng cáo, bạn có thể kiếm được:
10x60x5= 3000 điểm, như vậy bạn sẽ kiếm được 300đồng .
- Bạn giới thiệu 10 người bạn xem quảng cáo (gọi là Mức 1 của bạn), 10 người này
cũng dành 5 phút xem quảng cáo mỗi ngày, công ty cũng chi trả cho bạn
300đồng/người.ngày.
- Cũng tương tự như vậy 10 Mức 1 của bạn giới thiệu mỗi người 10 người thì bạn có
100 người (gọi là mức 2 của bạn), công ty cũng chi trả cho bạn 300đồng/người.ngày.
- Tương tự như vậy, công ty chi trả đến Mức 5 của bạn theo sơ đồ sau :
- Nếu bạn xây dựng đến Mức 1, bạn được 3.000đồng/ngày

→ 90.000 đồng/tháng.
- Nếu bạn xây dựng đến Mức 2, bạn được 30.000đồng/ngày
→ 900.000 đồng/tháng.
- Nếu bạn xây dựng đến Mức 3, bạn được 300.000đồng/ngày
→ 9.000.000 đồng/tháng.
- Nếu bạn xây dựng đến Mức 4, bạn được 3.000.000đồng/ngày
→ 90.000.000 đồng/tháng.
- Nếu bạn xây dựng đến Mức 5, bạn được 30.000.000đồng/ngày
→ 900.000.000 đồng/tháng.
17
Tuy nhiên thầy cô và các bạn không nên mơ đạt đến mức 5. Chỉ cần cố gắng để 1tháng
được 1=>10 triệu là quá ổn rồi.
Như vậy thầy cô và các bạn thấy satavina không cho không thầy cô và các bạn tiền
đúng không. Vậy hãy đăng kí và giới thiệu mạng lưới của mình ngay đi.
Lưu ý: Chỉ khi thầy cô và các bạn là thành viên chính thức thì thầy cô và các bạn mới
được phép giới thiệu người khác.
Hãy giới thiệu đến người khác là bạn bè thầy cô và các bạn như tôi đã giới thiệu
và hãy quan tâm đến những người mà bạn đã giới thiệu và chăm sóc họ( khi là thành
viên thầy cô và các bạn sẽ có mã số riêng).Khi giới thiệu bạn bè hãy thay nội dung ở
mục thông tin người giới thiệu là thông tin của thầy cô và các bạn. Chúc quý thầy cô
và các bạn thành công và có thể kiếm được 1 khoản tiền cho riêng mình.
Nếu có gì cần hỗ trợ quý thầy cô và các bạn hãy gọi điện, hay gửi Email cho tôi, tôi
sẽ giải đáp và hỗ trợ sớm nhất.
Dương Văn Dũng
Email người giới thiệu:
Mã số người giới thiệu: 00022077
Quý thầy cô và các bạn có thể coppy Link giới thiệu trực tiếp:

Di động: 0168 8507 456
Website: vandung80.violet.vn

18