SKKN Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn Kỹ thuật lớp 4

1






SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM


ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT MÔN KỸ
THUẬT LỚP 4”













2

1.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI :

1/ Đặt vấn đề :
Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ trưởng bộ giáo dục về việc đánh giá sâu môn kĩ thuật ở cấp tiểu
học, qua ý kiến của các cấp quản lý, PHHS đại diện cho vùng miền, thực trạng dạy học môn kĩ
thuật ở tiểu học. Đặc biệt là các em vừa học môn thủ công ở lớp 3 chuyển sang học môn kĩ thuật ở
lớp 4. Hầu hết ý kiến các địa phương đều thống nhất nhận định:
Mục tiêu của môn kĩ thuật lớp 4 là đúng đắn, phù hợp góp phần đạt mục tiêu chung của giáo
dục tiểu học bởi vì: môn kĩ thuật lớp 4 có vị trí quan trọng trong nhà trường, cũng như các môn học
khác kĩ thuật 4 góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu về đạo đức, trí tuệ,
thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản khác của học sinh. Kĩ thuật 4 giúp học sinh tập áp dung
những kiến thức đã học từ các môn học khác như: : toán, tự nhiên và xã hội,… vào quá trình làm ra
sản phẩm, qua đó củng cố và vận dụng kiến thức đã học góp phần nâng cao chất lượng các môn học
khác. Môn kĩ thuật 4 góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương
pháp giải quyết vấn đề, góp phần phát triển tư duy sáng tạo. Nó đóng góp vào việc hình thành các
phẩm chất của người lao động mới như : cần cù, cẩn thận, có ý thức vượt khó, làm việc có kế
hoạch, có nề nếp và tác phong khoa học. Mục tiêu của môn kĩ thuật 4.
Kiến thức : giúp cho học sinh hiểu được nhũng tri thức cần thiết và tối thiểu về kĩ thuật cắt,
khâu thêu, kĩ thuật trồng cây rau hoa và kĩ thuật lắp ghép mô hình. Trên cơ sở đó, bước đầu cho các
em làm quen với các lãnh vực hoạt động dịch vụ nông nghiệp, công nghiệp.
Kĩ năng : hình thành ở học sinh kĩ năng lao động đơn giản : khâu, thêu, trồng cây, lắp ghép
được một số mô hình kĩ thuật, và sử dụng các dụng cụ thông thường ( kéo, kim khâu, thước,
cuốc,…) trong quá trình lao động. bước đầu hình thành ở học sinh tư duy sáng tạo, thói quen lao
động có kĩ thuật theo quy trình công nghệ và bồi dưỡng năng lực làm việc hợp tác với người khác.

3

Thái độ : giáo dục học sinh yêu lao động, kính trọng người lao động, biết quý sản phẩm lao động.
Rèn luyện tính kiên trì, cẩn thận và thói quen làm việc theo quy trình. Có ý thức tự phục vụ, hợp tác
với bạn bè, giữ gìn môi trường sạch đẹp.
Kĩ thuật 4 nhìn chung khá hợp lí. Các mạch kiến thức hệ thống đảm bảo sự hài hoà trong mục
tiêu đề ra. Việc cần thiết là ngưởi giáo viên cần có phương pháp dạy học nào để đạt được mục tiêu

và tiết học nhẹ nhàng, hiệu quả. để đạt được điều đó đòi hỏi phải có sự quyết tâm cao của một giáo
viên giảng dạy lớp. Với tình hình đất nước ta hiện nay bước vào thời kì hội nhập đẩy mạch khoa
học, công nghệ thông tin, đặc biệt trong cuộc sống hằng ngày chúng ta phải có đôi mắt nhìn thật sự
thẩm mĩ, sự thẩm mĩ nó cũng là một liều thuốc bổ giúp chúng ta ngày càng tươi trẻ hơn, có sức
khoẻ tốt để tìm tòi sáng tạo góp phần làm cho mỗi con người Việt Nam thật sự không những đẹp ở
tâm hồn mà còn đẹp ở dáng vẻ bên ngoài. Như thế mới đúng với thuần phong mĩ tục của văn hoá
nước ta
“ Giúp học sinh hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí
tuệ, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên bậc trung học cơ sở” ( điều 25 luật
giáo dục).
Để có những sản phẩm thực sự tốt do chính bản thân các em thực hành, phải thực sự có một
người thầy chuyên nghiên cứu về phân môn này, đưa ra những sản phẩm cụ thể để các em hình
dung trong mỗi bài học, biết nhận dạng và sẽ tạo ra những sản phẩm tuyệt đẹp, đặc biệt là đói với
học sinh nam vấn đề thêu thùa may vá chỉ những em có năng khiếu mới sự thêu đẹp còn lại các em
làm hoa loa không chú trọng với môn học này. Tâm sinh lý lứa tuổi ở giai đoạn lớp 4 cũng thật sự
rất tháo vát hay học hỏi và năng động. Đối với chương kĩ thuật trồng rau hoa và chương lắp ghép
mô hình kĩ thuật các em rất thích, nhưng chỉ làm được một cách đơn giản chưa thật sự hiểu được
mục đích và cách làm cho có hiệu quả. Trên cơ sở nguyên nhân tìm được và có những biện pháp
khắc phục, để giúp học sinh học tốt phần kỉ thuật cắt, khâu, thêu và biết nhìn nét đẹp của lao động

4

tự phục vụ với những lọ hoa cũng như có những mô hình đồ chơi thích hợp. Xuất phát từ thực trạng
trên, từ dó tôi quyết tâm chọn và nghiên cứu đề chọn đề tài này.
2/ Mục đích chọn đề tài :
Môn kĩ thuật 4 là một phân môn phụ có tính đơn giản hoá, là một người giáo viên dạy bậc tiểu
học ai cũng nghĩ rằng là một môn học thật sự rất dể, học sinh đa số đều có thể làm được, nhưng thật
sự không dể chút nào.
Nhìn chung học sinh không ham thích học môn kĩ thuật như các môn học khác.
- Một số phụ huynh là người có “ ảnh hưởng” không tốt. Họ bắt con học hai môn toán và

tiếng việt.
- Lúng túng khi học chương lắp ghép kĩ thuật do không có thời gian tháo các chi tiết.
- Không có giáo viên chuyên môn kĩ thuật.
Đây là một bộ phận năng khiếu hết sức phức tạp :nói thì được nhưng làm không hoàn chỉnh.
Các em thực hành tạo ra những sản phẩm rất xấu, có em không làm được, rất vụn về. Là một giáo
viên trực tiếp đứng lớp giảng dạy bộ môn này, bản thân thiết nghĩ cần phải có những phương pháp
dạy học phù hợp với đối tượng học sinh vùng miền, đơn vị mình.
Đề tài này khi hoàn chỉnh sẽ giúp cho bản thân và đồng nghiệp có nhiều kinh nghiệm trong
việc vận dụng phương pháp dạy học có hiệu quả, giúp học sinh hướng tới hứng thú và nâng cao
chất lượng học tập.
Xuất phát từ ý nghĩ đó,tôi quyết tâm nghiên cứu “ một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn
kĩ thuật lớp 4”.
3/ Lịch sử đề tài :
Trong những năm qua, chất lượng của học sinh về môn kĩ thuật còn hạn chế, không có những
sản phẩm đẹp để trưng bày đặc biệt là với những học sinh nữ : may vá, thêu thùa rất chậm, không
quan tâm, vấn đề vườn hoa ở sân trường cũng như ở gia đình các em đều thưa thớt, các em không

5

yêu thích tự làm, chỉ quan tâm đến trò chơi điện tử nên các em không có những thành quả lao động
tự làm.
Với kinh nghiệm của bản thân và việc nghiên cứu tìm hiểu qua một số tư liệu, việc học hỏi ở
đồng nghiệp. Tôi quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu nhằm giúp bản thân được phương pháp
giảng dạy tốt để nâng cao hiệu quả học tập của phân môn này và đồng nghiệp có thể vận dụng
tham khảo.
4/ Phạm vi đề tài :
Do điều kiện nghiên cứu có giới hạn, bản thân cũng chưa có điều kiện học tập một khoá
chuyên về môn kĩ thuật, nhưng bản thân cũng rất yêu thích và có một phần năng khiếu về môn học
này. Đối tượng tập trung nghiên cứu chủ yếu là lớp chủ nhiệm (lớp 4/1). Ngoài những khả năng
nghiên cứu từ bạn đồng nghiệp, ở năm học này tiếp tục nghiên cứu, học hỏi để hoàn chỉnh đề tài

của bản thân.
II/ NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM :
1/ Thực trạng đề tài
Qua nhiều năm giảng dạy, bản thân nhận thấy học sinh lớp 4 còn nhiều hạn chế đối với phân
môn này. Thực tế với lớp đang chủ nhiệm (lớp 4/1) - đối với chương I : bài “Cắt vải theo đường
vạch dấu” sau khi thực hành bài chỉ có 3 em học sinh nữ cắt tương đối đẹp, còn lại các em cắt rất
xấu mặc dù các em đã kẻ trước trên vải rồi nhưng vẫn làm không đẹp. Đối với chương II “Kĩ thuật
trồng rau hoa” : hàng tuần vào tiết chào cờ đầu tuần cô tổng phụ trách có nhắc nhở rất nhiều về sự
chăm sóc các bồn hoa của sân trường nhưng hầu như các em phớt lờ, không có sự chăm sóc cẩn
thận; các em không tự tay lao động và ít tiếp xúc với môi trường bên ngoài không chịu tìm hiểu,
không biết cách chăm sóc một số cây hoa đơn giản. Đối với chương “Lắp ghép mô hình” một số em
sử dụng chưa thành thạo dụng cụ cờ lê, tu-vít để lắp tháo các bộ phận chi tiết. Nội dung thêu chưa
phù hợp với học sinh nam. Học sinh học tập một cách thụ động, chủ yếu nghe giảng, nhớ và làm lại
theo sự làm mẫu của giáo viên.

6

Để điều chỉnh nội dung, kế hoạch dạy học được hướng dẫn trong công văn số 7975/BGD-ĐT
GDTH ngày 10/9/2009. Nội dung điều chỉnh căn cứ vào đối tượng học sinh và điều kiện thực tế,
các địa phương chủ động lựa chọn, điều chỉnh nội dung, kế hoạch dạy học môn kĩ thuật phù hợp
với đối tượng học sinh và điều kiện dạy học các vùng miền.
Lớp Tổng số HS
Phần nhận xét
A
+

A

B

4/1

25

8

17

/


2/ Nội dung cần giải quyết
Ở lứa tuổi 11, sinh lý của não vẫn tiếp tục hình thành. Việc dạy học sẽ kích thích mạnh mẽ sự
phát triển các chức năng não. Nhờ đó đã xuất hiện các điều kiện để chuyển dần từ tư duy hình
tượng - đồ vật sang tư duy hình tượng - đồ vật sang tư duy trù tượng - lời. Nhưng cũng cần chú ý
rằng, ở lứa tuổi này trẻ lúc nào cũng tìm chổ dựa ở kinh nghiệm cảm tính, ở những biểu tượng, ấn
tượng của bản thân, những tri thức gần gũi với cuộc sống của các em.
Học sinh tiểu học dễ đãng trí trong công việc mà các em chưa hứng thú, khó tập trung chú ý
đến những tài liệu thiếu hấp dẫn về cảm xúc trực tiếp. Hơn nữa học sinh tiểu học rất hăng hái và
ham thích vận động. Vừa hiếu động, vừa chưa biết điều khiển hoàn toàn hành vi của mình, thường
dẫn đến hiện tượng dễ bị kích động, thiếu kiềm chế và vô tổ chức… Tuy nhiên, cần nhấn mạnh 3
nét đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học :
- Mỗi học sinh tiểu học là một chỉnh thể, một thực thể hồn nhiên
- Trong mỗi học sinh tiểu học tìm tàng khả năng phát triển.
- Mỗi học sinh là một nhân cách đang hình thành và phát triển.
Để giúp học sinh học tốt môn kĩ thuật lớp 4, tôi hướng dẫn học sinh theo những nội dung sau :
2.1 Định hướng phương pháp dạy học đối với từng chương:
2.2 Nắm vững cách sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học.

7

2.3 Vận dụng phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp đối với từng đối tượng học
sinh; phù hợp với nội dung kiến thức đã học của bài.
2.4 Đánh giá sản phẩm đồ dùng của học sinh phải mang tính tích cực.
2.5 Thực hiện tốt công tác chủ nhiệm.
Trong những năm giảng dạy và chủ nhiệm lớp, bản thân rất băn khoăn, lo lắng kết quả học tập
của học sinh lớp được chủ nhiệm, nhưng với lòng yêu nghề mếm trẻ tận tụy với nghề mà bản thân
rút kinh nghiệm và có sáng kiến góp phần vào giảng dạy nhằm nâng cao chât lượng học sinh học
tốt phân môn kỹ thuật 4.
Trong những năm giảng dạy và chủ nhiệm lớp, bản thân rất băn khoăn, lo lắng kết quả học tập
của hoic5 sinh lớp được chủ nhiệm, nhưng với lòng yêu nghề mến trẻ tận tuỵ với nghề mà bản thân
rút kinh nghiệm và có sáng kiến góp phần vào giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng học sinh học tốt
phân môn kĩ thuật 4. Trong quá trình giảng dạy, tôi đã mạnh dạn áp dung những biện pháp sau :
3.1 Định hướng về phương pháp dạy học đối với từng chương:
Chương 1:
Kỹ thuật cắt, khâu, thêu
Cắt khâu, thêu là một trong ba nội dung chủ yếu của chương trình kỹ thuật lớp 4. Yêu cầu cần
đạt được khi tổ chức dạy học các bài trong chương 1 là học sinh hứng thú với công việc khâu, thêu
trên vải và có thể thực hiện được một số công việc tự phục vụ bản thân như : khâu đường sức chỉ
trên quần, áo, khâu gấu quần, áo bị tuột chỉ, thêu tên vào khăn tay, khăn mặt… Trên cơ sở vận dụng
các kiến thức, kĩ năng về khâu, thêu đã học.
Để đạt được mục tiêu, nội dung cơ bản của từng bài và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học để
chủ động trong giờ lên lớp. Đồ dùng dạy học phải có kích thướt đủ lớn, đường khâu, đường thêu
phải thể hiện rõ ràng, đảm bảo yêu cầu kĩ thuât và mĩ thuật. Quan tâm với việc sử dụng chủ yếu
của từng phần, hướng dẫn quan sát hình trong SGK để trả lời câu hỏi và thao tác kĩ thuật …. Qua
đó từng bước giúp học sinh có khả năng tự học và làm việc với SGK.


8

Chương 2:
Kĩ thuật trồng rau, hoa
Các bài học về kĩ thuật trồng rau, hoa bao gồm bài học lý thiết , bài thực hành hoặc lý thuyết
kết hợp với thực hành. Do vậy, khi thực hiện, giáo viên kết hợp sử dụng nhiều phương pháp như
vấn đáp, tìm tòi, trực quan, thảo luận nhóm, thực hành kĩ thuật.
Tùy nội dung của bài giáo viên có thể tổ chức giờ học ngay tại lớp hoặc tại vườn trường. Đối
với những bài học lý thuyết, giáo viên nên chọn nội dung thích hợp để xây dựng phiêu học tập và
tổ chức thảo luận theo nhóm để học sinh tự tìm hiểu hoặc đưa ra phương án giải quyết vấn đề theo
cách hiểu của các em.
Chương 3:
Lắp ghép mô hình kỹ thuật
Yêu cầu đặt ra cho việc thực hiện các bài học là học sinh không chỉ biêt lắp ghép mô hình kĩ
thuật theo hướng dẫn của giáo viên mà phải hình thành tư duy kĩ thuật và lòng ham thích tìm tòi để
tự lắp ghép mô hình kĩ thuật mới. Muốn vậy, khi tổ chức dạy học các bài về lắp ghép mô hình kĩ
thuật cần: để sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học có hiệu quả chúng ta phải nắm vững cách sử dụng
của từng đồ dùng như sau:
3.2 Nắm vững cách sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học:
Đổi mới phương pháp học phải đi đôi với việc tăng cường sử dụng các thiết bị dạy học trong
mỗi giờ học. Mặt khác mục tiêu chủ yếu của dạy học kĩ thuật là hinh thành kĩ năng kĩ thuật cho học
sinh thông qua viêc tổ chức cho học sinh thực hành, vì vậy, một trong những yêu cầu cơ bản của
dạy – học môn kĩ thuật ở lớp 4 là giáo viên và học sinh phải có đầy đủ thiết bị dạy học theo yêu
cầu của mỗi bài học. Thiết bị dạy học kĩ thuật ở lớp 4 bao gồm:
- Sách giáo khoa, sách giáo viên kĩ thuật 4, tranh mẫu: gồm vât liệu, dụng cụ khâu, thêu, mẫu
mũi khâu, thêu cơ bản và mẫu ứng dụng ; dụng cụ gieo trồng, chăm sóc rau, hoa và các chi tiết,
dụng cụ, mẫu môt số mô hinh lắp ghép kĩ thuật; dụng cụ vật liệu cần thiết để giáo viên hướng dẫn
thao tác kĩ thuật và học sinh thực hành. Tùy nội dung từng bài, giáo viên và học sinh chuẩn bị đồ
dùng dạy học cho phù hợp. Để đảm bảo có được đầy đủ thiết bị dạy học, mỗi giáo viên cần chủ

9

đông sáng tạo làm dồ dùng dạy học, đồng thời hướng dẫn học sinh chuẩn bị đầy đủ vật liệu, dụng
cụ thực hành theo khả năng của bản thân và điều kiện sẵn có của địa phương, gia đình.
Qua tìm hiểu lớp chủ nhiệm năm học: 2008 – 2009 tôi đã vận dụng phương pháp và hình thức
tổ chức dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh, phù hợp với nội dung kiến thức đã học của
bài.
3.3 Vận dụng phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh;
phù hợp với nội dung kiến thức đã học của bài.
Khi dạy học môn kĩ thuật 4, các phương pháp thường được sử dụng là : phương pháp đàm
thoại, phương pháp trực quan, phương pháp thực hành kĩ thuật, phương pháp tổ chức hoạt động
theo nhóm, giải thích - minh hoạ…. tuỳ theo mục tiêu, nội dung của từng bài học, giáo viên xác
định phương pháp dạy học nào là chủ yếu và mức độ sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học
sao cho luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, giờ học nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả.
Đánh giá kết quả học tập kĩ thuật của học sinh ở lớp 4 được thực hiện theo hình thức đánh giá
bằng nhận xét ở hai mức: hoànn thành (A) và chưa hoàn thành (B). Đối với những học sinh đã đạt
ở mức hoàn thành và thể hiện rõ năng khiếu kĩ thuật được đánh giá ở mức hồn thành tốt (A+) .
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải được kết hợp giữa tự đánh giá của học sinh
với đánh giá của giáo viên, giữa đánh giá thường xuyên ở cuối mỗi bài học với đánh giá định kỳ ở
cuối học kỳ I, năm học, giữa đánh giá mức độ hiểu biết kiến thức lí thuyết với đánh giá kĩ năng
thực hành thể hiện qua sản phẩm, kết quả thực hành và thái độ học tập. Khi đánh giá kiến thức lý
thuyết, giáo viên có thể kết hợp đánh giá bằng câu hỏi tự luận với câu hỏi trắc nghiệm . Tuy nhiên,
do đặc thù môn học, đánh giá kết quả học tập kĩ thuật ở lớp 4 chủ yếu tập trung vào đánh giá sản
phẩm thực hành của học sinh, vì sản phẩm thực hành thể hiện mức độ hiểu kiến thức, ý thức học
tập và sự khéo léo, kĩ năng thực hành của học sinh.
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải khuyến khích được học sinh học tập và chỉ ra
hướng phấn đấu cho mỗi học sinh.

10
Tôi đã đánh giá lớp tôi bằng cách là: trung bài sản phẩm vào tiết sinh hoạt lớp mỗi tuần; tuyên
dương khen thưởng, động viên học sinh còn chậm có hướng phát huy.
- Dạy học thông qua các hoạt động học tập của học sinh: nội dung của bài học thông qua các

hoạt động như hoạt động quan sát nhận xét mẫu, hoạt động hướng dẫn thao tác mẫu, hoạt động
thực hành. Trong các hoạt động này, giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, hướng dẫn, tạo điều
kiện cho HS tham gia vào các hoạt động như hoạt động quan sát, đàm thoại, thực hiện các thao tác
làm ra sản phẩm Qua đó khám phá ra những điều chưa biết và thu nhận những kiến thức, kĩ năng
cần thiết theo mục tiêu bài học.
- Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học: Khi dạy môn kĩ thuật, giáo viên không dạy
theo kiểu “rót” kiến thức từ thầy sang trò, giảng giải mọi vấn đề mà cần tập trung hướng dẫn cho
học sinh “ học cách học”, học cách phát hiện vấn đề, giải quyết vấn đề theo cách riêng của các em.
Hướng dẫn cho học sinh cách đọc SGK để bước đầu làm quen với phương pháp tự học.
- Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác: học tập hợp tác trong giờ kĩ thuật được
tổ chức dưới hình thức học tập theo nhóm khi học sinh thực hành, trưng bày, trang trí sản phẩm
hoặc khi thảo luận những vấn đề kĩ thuật do giáo viên đặt ra trong giờ học.
- Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò: HS phải được tham gia tự đánh giá dựa trên
sự hướng dẫn và các gợi ý về tiêu chí đánh giá của giáo viên . Khi giáo viên tổ chức trưng bày,
đánh giá sản phẩm thực hành thì khuyến khích, động viên học sinh tham gia đánh giá. Việc kết
hợp đánh giá của học sinh với đánh giá của GV không những tạo không khí học tập sôi nổi, tích
cực, hứng thú mà còn góp phần hình thành năng lực đánh giá cho học sinh ngay ở cấp tiểu học.
Sau đây là quy trình và phương pháp dạy học môn kĩ thuật 4 đối với lớp tôi đã thực hiện
-

Chương : cắt, khâu, thêu
:
+ Hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét vật liệu
+ Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm sử dụng kéo
+ Hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét một số vật liệu, dụng cụ khác.

11
Trong quá trình dạy học môn Kĩ thuật lớp 4 một việc không thể thiếu được, giáo viên thành
công trong tiết dạy, nhưng giáo viên lại thờ ơ ít ai chú ý tới Bộ dụng cụ, do vậy khi hướng dẫn học
sinh học chưa đạt như mong muốn, giáo viên lúng túng khi dạy, một số học sinh yếu khi thực hành

chưa hoàn thành sản phẩm như mong muốn .Nhưng thực sự nó đem đến hiệu quả rất cao trong tiết
học, tác dụng giáo dục rất thiết thực gần gũi với học sinh tiểu học. Vậy muốn cho tiết dạy đạt hiệu
quả cao, ngoài việc soạn giảng giáo viên cần nghiên cứu kĩ bộ dụng cụ . Sau đây tôi sẽ hướng dẫn
thêm khi sử dụng :bộ dụng cụ kĩ thuật lớp 4.
* Hướng dẫn học sinh tìm hiểu dặc điểm và cách sử dụng kéo
Đối với Bộ dụng cụ, vật liệu cắt, khâu, thêu.
+ Vải
: Nên chọn loại vải sợi bông để thực hành, do vải có sợi to, khi căng vải trên khung mặt nền
sẽ phẳng, không bị co dúm, hình mẫu không bị xô lệch. Trong quá trình sử dụng vải để thực hành
cần có ý thức tiết kiệm vải.
+

Chỉ khâu,thêu;
Chỉ khâu, thêu có nhiều loại, nhiều màu khác nhau.Muốn có đường khâu, thêu đẹp cần phải lựa
chọn loại chỉ có độ mảnh, dai phù hợp với độ dày, độ dai của sợi vải.Có màu sắc phù hợp với mục
đích, yêu cầu sử dụng.
+ Kéo:
Kéo gồm có kéo cắt vải, kéo cắt chỉ.
Cầm kéo bên tay phải, lưỡi kéo có đầu vát và to ở trên, lưỡi kéo thon nhỏ hơn ở dưới , kéo luôn
được mài sắc, giữ 2 lưỡi kéo vừa khít. Dùng kéo xong phải để đúng chỗ quy định và an toàn, tránh
tai nạn có thể xảy ra.
+ Kim khâu, thêu
:
Kim có nhiều loại, nhiều số to, nhỏ khác nhau.Khi thực hành khâu, thêu phải chọn loại kim phù
hợp với độ dày, mỏng từng loại vải. Nên dùng kim có mũi nhọn, sắc, thon mũi. Khi dùng xong nên

12
để kim đúng chỗ quy định. Tốt nhất nên làm “ gối” cắm kim để giữ kim không bị gỉ hay gãy mũi
kim.
+ Thước

:
Thước gồm có thước dây, thước gỗ.
*Thước dây: Ngoài tác dụng để đo các số đo trên cơ thể, thước dây còn dùng để kiểm tra kích thước
sản phẩm. khi dùng xong hướng dẫn học sinh cất cẩn thận, để thước không bị hỏng ( chảy nhựa do
quá nóng, bị xoắn lại…) khi đo thiếu chính xác.
* Thước gỗ:
Khi kẻ, vẽ trên vải, tay trái cầm thước( ngón cái ở trên, 4 ngón ở dưới), cách cầm thước như vậy
thao tác và di chuyển thước sẽ nhanh,dễ dàng


Phấn ma
y:
Khi kẻ, vẽ, cầm phấn bằng ngón cái và ngón trỏ.Tránh dùng phấn cùng màu với vải, làm xong cho
phấn vào hộp tránh phấn vỡ vụn.


Khung thêu
:
Khi căng vải lên khung, phải vuốt và kéo vải cho thật thẳng và đều về mọi phía, để vải không bị
xô lệch, độ căng của vải tùy thuộc vào từng loại vải:
-Loại vải mỏng: căng vừa
-Loại vải dày: căng thẳng
*
Giấy than

Giấy than rất quan trọng và cần thiết khi thêu, giấy than dùng để in mẫu thêu lên vải. Dùng tờ
giấy than đặt ở giữa lớp vải và mẫu thêu, có thể lấy kim ghim chặt để mẫu thêu không bị xê dịch.

13
VÍ DỤ


BÀI
:
Vật liệu dụng cụ cắt khâu thêu ( tiết 1) –Lớp 4

*
:
Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm và cách sử dụng kéo.
a) Mục tiêu:
Học sinh phân biệt được các loại kéo, cách sử dụng.
b) Cách tiến hành:
-Thảo luận nhóm đôi.
+
Đặc điểm

cấu tạo.

-Giáo viên cho học sinh quan sát kéo cắt vải, kéo cắt chỉ
Hỏi: Nêu sự giống nhau và khác nhau của 2 loại kéo?
-

Giáo viên giới thiệu thêm kéo bấm tay trong bộ dụng cụ để mở rộng thêm kiến thức.
Hỏi: Cách cầm kéo
-

Giáo viên hướng dẫn cách cầm kéo cho các em .
Giáo viên chốt
:
Kéo gồm có kéo cắt vải, kéo cắt chỉ.
Cầm kéo bên tay phải, lưỡi kéo có đầu vát và to ở trên, lưỡi kéo thon nhỏ hơn ở dưới , kéo luôn
được mài sắc, giữ 2 lưỡi kéo vừa dễ cắt vải bằng những nhát cắt sắc gọn và chính xác, đầu kéo sắc
nhọn ( không bị quăn lại ) .Dùng kéo xong phải để đúng chỗ quy định và an toàn, tránh tai nạn có
thể xảy ra. ( Phần này đã nêu mục hướng dẫn trên)

Ví dụ 2
Bài: Cắt vải theo đường vạch dấu ( tiết 2 ) –Lớp
4


14
*
: Hướng dẫn học sinh thao tác kĩ thuật.
a)

Mục tiêu:
Học sinh nắm được các thao tác, cắt đúng theo đường vạch.
b)

Cách tiến hành
Thảo luận nhóm
+ Vạch dấu trên vải:
Khi vạch dấu đường thẳng phải dùng thước có cạnh thẳng , đặt thước đúng vị trí đánh dấu 2
điểm theo độ dài cần cắt.
Khi vạch dấu đường cong cũng phải vuốt thẳng mặt vải. Sau đó vẽ theo vị trí đã định.
+ Cắt vải theo đường vạch dấu.

( Quan sát hình sách giáo khoa)-bên cạnh đó giáo viên kết hợp cho học sinh quan sát tranh
quy trình.


Lưu ý: Khi thực hiện cắt theo đường vạch dấu :
= Tì kéo lên mặt bàn để cắt cho chuẩn
= Mở rộng 2 lưỡi kéo và luồn lưỡi kéo nhỏ hơn xuống dưới mặt vải để vải không bị cộm lên.
= Khi cắt, tay trái cầm vải nâng nhẹ lên để dễ luồn lưỡi kéo.
= Đưa lưỡi kéo cắt theo đường vạch dấu
= Chú ý giữ an toàn không đùa nghịch.

Giáo viên chốt
: Khi vạch dấu trên vải dù đường thẳng hay khi vạch dấu đường cong cũng phải
vuốt thẳng mặt vải, sau đó vẽ. Khi cắt tay phải cầm kéo, tay trái cầm vải nâng nhẹ lên, đưa lưỡi kéo
cắt theo đường vạch dấu, trong khi cắt không được đùa nghịch. Dùng kéo xong phải để đúng chỗ
quy định và an toàn, tránh tai nạn có thể xảy ra. ( Phần này đã nêu mục hướng dẫn trên)
- Ở bài này trong lớp chỉ có 3 em : Thảo, Ngọt, Quyên cắt vải rất đẹp, còn lại 28 em cắt không
chính xác đường cắt không thẳng rất xấu.

15
- Sau khi hướng dẫn xong cách thực hiện như đã nêu trên : 28 em cắt tuong đối thành thạo, đường
cắt không còn bị dúm, và không còn sọc dưa, nét cắt khá sắc sảo, tinh tế rất đẹp.
- Tuỳ theo tình hình thực tế của lớp mà giáo viên lựa chọn hình thức tổ chức cho phù hợp,có thể
trong lớp hoặc ngoài trời ; tổ , nhóm hoặc cá nhân.
Ví dụ 3 : Hướng dẫn học sinh về lợi ích của việc trồng rau hoa :
a) Mục tiêu
: học sinh biết được ích lợi của việc trồng rau hoa :
b) Cách tiến hành
- Học sinh thảo luận nhóm ( 4 học sinh) với các câu hỏi sau :
+ Em hãy nêu lợi ích của việc trồng rau?

+ Gia đình em thường sử dụng những loại rau nào ?
+ Rau còn dùng để làm gì ?
+ Hoa trồng nhiều ở đâu ?
+ Trồng hoa có ích lợi gì ?
- Đại diện nhóm nêu :
* Giáo viên chốt ý :
+ Rau dùng làm thức ăn hằng ngày cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
+ Rau được chế biến thành các món ăn để ăn với cơm như luộc, xào, nấu.
+ Đem bán, xuất khẩu, chế biến thực phẩm,…
+ Rau có nhiều loại khác nhau. Có loại rau lấy lá, có loại rau lấy củ, quả,…trong rau có nhiều
vitamin và chất sơ, giúp cơ thể dể tiêu hoá được dể dàng. Vì vậy, rau là thực phẩm không thể thiếu
trong bữa ăn hằng ngày.
+ Giáo viên sử dụng băng hình có các hình ảnh minh hoạ, cách trưng bày các loại hoa ở Đà Lạt,
và những khu vườn trồng các loài hoa đẹp : cúc, hồng, lan, huệ,…hoa làm cảnh.
+ Nếu có điều kiện có thể cho các em đi tham quan một vài nơi trồng hoa để gây hứng thú cho
các em học tốt hơn.

16
+ Kết quả bài học này : học sinh trầm trồ, chăm chú, về nhà sẽ thực hành trồng rau hoa theo ý
thích: Em Sử và em ô mil, Văn Duy, Lọc cuối tuần tiết sinh hoạt lớp, Các em đả dem đến lớp
Vài chậu hoa : Vạn thọ, hoa mai mới nẩy mầm trưng bày ở lớp
* Hướng dẫn học sinh lắp ghép mô hình :
Để sử dụng hiệu quả Bộ lắp ghép mô hình kĩ thuật , cụ thể là các em học sinh có thể lắp, tháo được
các mô hình kĩ thuật đúng quy trình, đúng kĩ thuật. Trong Bộ lắp ghép mô hình kĩ thuật gồm có 34
chi tiết và dụng cụ khác nhau, được phân thành 7 nhóm chính ( SGK đã hướng dẫn cụ thể)
Quy trình lắp ghép mô hình theo các bước sau:
-

Quan sát vật mẫu
-

Hướng dẫn thao tác kĩ thuật
a)

Hướng dẫn chọn các chi tiết
b)

Lắp từng bộ phận
c)

Lắp ráp xe
d)

Tháo rời

Ví dụ 4
Lắp xe đẩy hàng
- Hướng dẫn thao tác kĩ thuật :
a) Mục tiêu
: học sinh nắm được các bước lắp xe.
b) Cách tiến hành :
Thảo luận nhóm 6 học sinh :
- Các chi tiết dụng cụ :
.
Tấm lớn ( một tấm)
. Tấm nhỏ ( một tấm)
. Tấm 3 lỗ ( một tấm)
. Thanh thẳng 11 lỗ (2 Thanh)

17

. Thanh thẳng 7 lỗ ( 2 thanh)
. Thanh thẳng 6 lỗ ( 2 thanh)
. Thanh thẳng 3 lỗ ( 2 thanh)
. Thanh chữ U dài (4 thanh)
. Trục dài ( 2 thanh )
. Bánh xe ( 4 bánh )
. Ốc và vít ( 22 bộ )
. vòng hãm ( 8 vòng )
. Cờ lê ( 1 )
. Tua vít ( 1)
* Câu hỏi thảo luận :
Câu 1: Cách lắp này giống như lắp bộ phận nào của xe nôi ?
Các nhóm tiến hành lắp
Trưng bày sản phẩm - nhận xét
* Kết luận
: Lắp xe đẩy hàng theo các bước.
a) lắp giá đở trực bánh xe
b) Lắp tầng trên của xe và giá đỡ
c) Lắp ráp các bộ phận với nhau để được xe đẩy hàng hoàn chỉnh.
- Ở bài này chỉ có 5 em lắp tương đối hoàn chỉnh :
Thảo, Ngọt, Ô Mil, Huy, Săng. Còn lại 26 em trong lớp lắp chậm chạp các bánh xe đẩy không khít
nhau.


LƯU Ý: Giáo viên hướng dẫn thao tác kĩ thuật.
Đây là hoạt động cực kì quan trọng, là phương pháp trong đó giáo viên biểu diễn các thao tác kĩ
thuật kết hợp với giải thích nhằm giúp học sinh hiểu rõ trình tự và cách thực hiện các phương pháp

18
khác. Giải thích –minh họa; quan sát- trình bày trực quan và vấn đáp ( giáo viên nên chọn vị trí

đứng mà tất cả học sinh đều thấy)
* Kết quả sau bài dạy này thì tôi vô cùng phấn khởi khi có những thành quả của học sinh như sau :
- Em Trọng, em Hoa, em Muội, em Răn, qua các tiết hoc trước, các em lắp ghép chưa thành thạo,
lúng túng và chậm chạp ; nhưng qua tiết học này các em lắp ghép khá thành thạo, sản phẩm rất đẹp.
3.4 Đánh giá sản phẩm đồ dùng của học sinh phải mang tính tích cực
Đánh giá kết quả học tập kĩ thuật của học sinh ở lớp 4 được thực hiện theo hình thức đánh giá
bằng nhận xét ở hai mức: hồn thành (A) và chưa hồn thành (B). Đối với những học sinh đã đạt ở
mức hồn thành và thể hiện rõ năng khiếu kĩ thuật được đánh giá ở mức hồn thành tốt (A+) .
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải được kết hợp giữa tự đánh giá của học sinh
với đánh giá của giáo viên, giữa đánh giá thường xuyên ở cuối mỗi bài học với đánh giá định kỳ ở
cuối học kỳ I, năm học, giữa đánh giá mức độ hiểu biết kiến thức lí thuyết với đánh giá kĩ năng
thực hành thể hiện qua sản phẩm, kết quả thực hành và thái độ học tập. Khi đánh giá kiến thức lý
thuyết, giáo viên có thể kết hợp đánh giá bằng câu hỏi tự luận với câu hỏi trắc nghiệm . Tuy nhiên,
do đặc thù môn học, đánh giá kết quả học tập kĩ thuật ở lớp 4 chủ yếu tập trung vào đánh giá sản
phẩm thực hành của học sinh, vì sản phẩm thực hành thể hiện mức độ hiểu kiến thức, ý thức học
tập và sự khéo léo, kĩ năng thực hành của học sinh.
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải khuyến khích được học sinh học tập và chỉ ra
hướng phấn đấu cho mỗi học sinh.
Tôi đã đánh giá lớp tôi bằng cách là: trung bài sản phẩm vào tiết sinh hoạt lớp mỗi tuần; tuyên
dương khen thưởng, động viên học sinh còn chậm có hướng phát huy.





19
III
/
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC :
Bảng thống kê kết quả nhận xét năm học 2009 – 2010

Lớp Tổng số HS
Phần nhận xét
A
+

A B
4/1 31 17 14 /

3.5 Giáo viên thực hiện tốt công tác chủ nhiệm lớp :
Trong quá trình dạy hoc, để giúp học sinh học tốt thông qua môn học giáo viên hiểu thêm rằng,
bước hướng dẫn thao tác kĩ thuật là quan trọng, nếu giáo vien hiểu mục tiêu môn kĩ thuật ở lớp 4 là
cho học sinh, do học sinh thực hiện, giáo viên là người chỉ đạo tổ chức hướng dẫn trợ giúp học sinh
đạt tới dự kiến của bài học. tránh giáo viên không dạy nhồi nhét, áp đặc, dạy kĩ thuật có đặc điểm
quan trọng là lý thiết gắn với thực hành. Nên tôi đã tổ chức nhiều hình thức dạy học phong phú:
xem các khăn tay có thêu, mẫu thêu, cách cắt áo, quần cho trẻ em, tranh ảnh trên đèn chiếu: các loại
hoa dể trồng, đơn giản các quy trình làm mẫu ở các bài lắp ghép mô hình ( các loại xe thông dụng ).
từ đó giúp học sinh biết nhận xét cái thú vị của môn học kĩ thuật 4, thông qua chủ nhiệm lớp, qua
tiếp xúc hằng ngày tôi nhận thấy rằng những giờ sinh hoạt lớp các em thường nộp các mẫu thêu ở
nhà từ đơn giản đến phức tạp có được sản phẩm đẹp trưng bày ở lớp ; ngoài ra các em về nhà gieo
trồng vào những chậu nhỏ các loại hoa đơn giản đến lớp để tham khảo : hoa vạn thọ, hoa
mai,…từng nhóm học sinh tranh thủ giờ ra chơi lắp ghép các mô hình nhanh nhẹn, đẹp và chính
xác. Tôi thấy các em chuyển biến khá tốt.
Giáo viên kết hợp liên hệ ba môi trường giáo dục : gia đình, nhà trường và xã hội để các em biết
quý trọng sản phẩm của mình làm ra, sử dụng tốt.
4/ Kết quả chuyển biến của đối tượng :

20
Với những biện pháp nêu trên, giúp cho học sinh lớp chủ nhiệm có chuyển biến rõ rệt, nhiều
học sinh nam cắt, thêu rất đẹp : em Lọc, Minh Duy, Trung thêu cắt rất đẹp.

một số em tự tay trồng được những chậu hoa ở nhà rất đẹp : An, Văn Duy, Sử,…
những em không cắt, thêu và lắp ghép còn chậm các mô hình đã lắp ghép khá thành thạo: Trọng,
Đông, Tuyết Hoa, Quốc,…

Bảng thống kê kết quả nhận xét năm học 2008 - 2009

Lớp Tổng số HS
Phần nhận xét
A
+

A B
4/1 25 8 17 /

Bảng thống kê kết quả nhận xét năm học 2009 – 2010

Lớp Tổng số HS
Phần nhận xét
A
+

A

B

4/1

31

17

14

/


Qua hai năm nghiên cứu và đút rút kinh nghiệm, tôi đã giúp các em học tốt phân môn kĩ thuật 4.
Các em đã học tốt và khá thành thạo. Các em yêu thích học môn kĩ thuật.






21
IV. KẾT LUẬN :
1/ Tóm lượt giải pháp :
Trong quá trình dạy học phân môn kĩ thuật 4:
Các em yêu thích môn Kĩ thuật vì đây là môn học rất hay, rất vui, rất bổ ích, rất thú vị, tự
tay các em làm ra sản phẩm để gửi tặng ông, bà, cha, mẹ, giúp em khéo léo, nhanh nhẹn, rèn
tính cẩn thận, tỉ mỉ, dẻo dai, kiên trì, giúp các em thêm vui vẻ, sảng khoái sau những giờ học
Toán,Tiếng việt căng thẳng.

Môn Kĩ thuật giúp học sinh biết cách sử dụng một số dụng cụ lao động đơn giản, biết mục
đích, cách tiến hành một số công việc lao động đơn giản trong gia đình; rèn luyện tính cẩn thận,
kiên trì, sự khéo léo của đôi tay. Rèn luyện kĩ thuật thực hành và làm được sản phẩm theo yêu
cầu của giáo viên. Từ đó, hình thành cho các em lòng yêu lao động, quý sản phẩm lao động.
Vì vậy về phương pháp và tổ chức dạy học: Tổ chức dạy học môn Kĩ thuật lớp 4 như một
hoạt động giáo dục kĩ năng sống, đạo đức cho học sinh.Tăng cường tổ chức các hoạt động học tập
của học sinh để tiết học nhẹ nhàng, hiệu quả. Tùy điều kiện thực tế của nhà trường, tổ chức dạy học

ở trong hoặc ngoài lớp học để học sinh được thực hành và được chơi với sản phẩm đã làm ra.
Hướng dẫn học sinh nắm được các thao tác của quy trình tạo ra sản phẩm.Khuyến khích giáo viên
tự làm đồ dùng dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy môn kĩ thuật. Đánh giá học sinh
bằng nhận xét theo chuẩn kiến thức kĩ năng của môn học. Tuyệt đối không giao bài tập cho học
sinh về nhà làm để đánh giá.Muốn làm tốt điều đó, giáo viên cần dạy đúng, dạy đủ nội dung
chương trình môn kĩ thuật. Để đạt mục tiêu môn học đề ra, nhằm góp phần giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh, giúp các em phát triển toàn diện. Giáo viên cần phải thay đổi nhận thức đối với môn
học, đổi mới thói quen dạy học. Đồng thời phải tăng cường tự học, tự bồi dưỡng, trau dồi kiến thức,
kĩ năng chuyên môn nghiệp vụ để có những hiểu biết đầy đủ, sâu rộng về kĩ thuật, có khả năng
thực hiện các thao tác kĩ thuật thành thạo, khéo léo; có nghiệp vụ sư phạm vững vàng, có khả năng

22
thích ứng cao với những thay đổi trong quá trình dạy học và có tâm huyết đổi mới phương pháp dạy
học.
Đó cũng chính là góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ năm học 2009-2010. Năm học thực hiện
các cuộc vận động lớn và phong trào “
xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
2/ Phạm vi đối tượng :
Đề tài “ Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn kĩ thuật 4” đều chỉnh phương pháp dạy
học cho phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Là tư liệu giúp
giáo viên khối 4 trong trường làm tư liệu để tham khảo và làm tốt hơn ở những năm học sau. Do
điều kiện nghiên cứu có hạn, rất mong quý thầy cô và anh chị đồng nghiệp đóng góp ý kiến để đề
tài mang tính thực tiễn hơn.
3/ Kiến nghị :
-

Thiết bị trường nên bổ sung trang thiết bị thật đẹp, thật sinh động các mẫu khâu , thêu. Các chậu
hoa ở vườn trường và mo hình lắp ghép sẵn ở môn kĩ thuật 4.
-

Hằng năm nên tổ chức cho khối 4 thi đua học và làm tốt một số bài học về thêu thùa, trồng cây
rau hoa ở sân trường.