Sáng kiến kinh nghiệm Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2

Sáng kiến kinh nghiệm Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
Người soạn: Phan Thị Kim Yến
Sáng kiến kinh nghiệm
Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
I. Đặt vấn đề:
- Trẻ em đến trường là để được học đọc, học viết. Nếu phân môn tập đọc học vần
giúp trẻ biết đọc thông thì phân môn tập viết sẽ giúp trẻ viết thạo. Trẻ đọc thông, viết
thạo phải ngày một, ngày hai mà có được. Mà đó là kết quả của một quá sẽ giúp trẻ tiếp
thu bài nhanh hơn, học tốt hơn. Kết quả việc rèn chữ viết cho học sinh không trình dày
công khổ luyện của cả thầy và trò, dưới sự dìu dắt, chăm sóc tận tình của các thầy giáo,
cô giáo
Chúng ta đang ở trong một thời đại mới, thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Thời đại thông tin bùng nổ, mọi người thường ngồi với chiếc máy vi tính của
mình để soạn thảo một văn bản thay vì cầm bút viết trên giấy. Việc rèn chữ viết của mọi
người bị chìm vào quên lãng. Ở trong trường tiểu học cũng vậy, trong những năm học
gần đây, học sinh viết chữ xấu là một tình trạng đáng báo động. Hiện nay học sinh lựa
chọn đủ các loại bút để viết, đặc biệt là học sinh rất yêu thích với chiếc bút kim của mình
hơn là những loại bút chấm mực như ngày xưa. Mặt khác, chữ viết của khá nhiều giáo
viên chưa đúng quy định cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc rèn chữ viết của học sinh.
Mỗi thầy, cô giáo được xem như là một tấm gương phản chiếu để học sinh soi rọi vào đó.
Lứa tuổi của học sinh tiểu học là lứa tuổi hay “bắt chước”, giáo viên viết như thế nào thì
học sinh viết như thế đó; đặc biệt là ở lứa tuổi học sinh lớp 2. Cố Thủ tướng Phạm Văn
Đồng đã từng nói: “Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết
đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự
trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn đọc bài của mình”.
Thật vậy, nhìn trang vở của học sinh với những dòng chữ đều tăm tắp, sạch sẽ thì cả cha
mẹ và thầy cô đều dấy lên một niềm vui. Chúng ta như đặt niềm tin vào tương lai con trẻ.
Việc rèn chữ viết cho học sinh còn là môi trường quan trọng bồi dưỡng cho trẻ
những phẩm chất tốt như: tính cẩn thận, tinh thần kỷ luật và óc thẩm mỹ. Nhưng muốn
viết thạo trẻ phải gắng công khổ luyện dưới sự dìu dắt tận tình của các thầy giáo, cô giáo.
Trong trường tiểu học, việc dạy tập viết được phối hợp nhịp nhàng với dạy học

vần, chính tả, tập làm văn, việc ghi bài vào vở các môn học, vở luyện viết chữ đẹp của
học sinh.
Dạy tập viết không chỉ truyền thụ cho học sinh những kiến thức cơ bản về chữ
viết mà còn rèn kỹ thuật viết chữ. Trong các tiết tập viết, học sinh nắm bắt được các tri
thức cơ bản về cấu tạo các chữ cái tiếng Việt được thể hiện trên bảng cài, bảng lớp, bảng
con, trong vở tập viết và vở ghi bài các môn học khác… Đồng thời, học sinh được giáo
viên hướng dẫn các yêu cầu kỹ thuật viết từng nét chữ để hình thành nên một chữ cái rồi
đến tiếng, từ, cụm từ và cả câu.
Ở giai đoạn đầu, trọng tâm của việc dạy tập viết là dạy viết chữ cái và kết nối các
chữ cái lại để ghi tiếng.
Ở giai đoạn cuối, song song với việc rèn viết chữ hoa, học sinh còn được rèn viết
văn bản, có thể là: nhìn một đoạn văn, đoạn thơ chép lại cho đúng (tập chép) hoặc nghe
giáo viên đọc mẫu, học sinh viết bài vào vở (nghe viết) hoặc nhớ để viết lại (nhớ viết).
- Đầu năm vào nhận lớp 2C tôi cũng rất băn khoăn nhiều em viết chữ rất xấu . Viết
chưa đúng mẫu nhất là các nét khuyết . Từ đó tôi mới nảy ra ý tưởng. Phải tìm một số
biện pháp , một số việc làm để giúp cho các em hứng thú trong giờ học tập viết , trong
các tiết học chính tả. Giáo viên phải tỉ mẫn hơn. Cho nên tôi đã có kế hoạch từ đầu năm ,
chọn ra các đối tượng để rèn . Cứ một tháng tôi kèm cho 3em . nếu 3 em đó viết chưa
được , tháng kế tiếp tôi lại kèm tiếp . Cho đến lúc nào các em đó viết đúng .
II. Kế hoạch :
- Từ đầu năm học 2011- 2012 tôi đã đề ra một số kế hoạch cụ thể như sau:- Tháng
9 tôi kèm 3em
Em: Đoàn Thị Hiền, em Nguyễn Thị Mỹ Linh, em Võ Văn Tài
- Tháng 10 Em Tài chưa tiến bộ tôi lại kèm tiếp và thêm 2 em nữa
Đó là em Nguyễn Khánh Vân , em Nguyễn Thị Phương
Tháng 11 tôi kèm thêm em Nguyễn Hữu Xuyên , em Nguyễn Thị Thảo,em Võ
Văn Tài.
Tháng 12 tôi kèm em Võ Văn Tài , em Nguyễn Thị Phương và em Lê Thị Thạnh
Tháng 1và tháng 2 tôi nhận thấy trong số 12 em đó có em Tài và em Vân, em
Phương còn chậm Viết thường hay sai lỗi chính tả nên qua kì 2 tôi lại có hướng kèm tiếp

cho những em đó .
Tháng 3 và tháng 4 tôi nhận thấy các em đó tiến bộ hẳn và tôi cứ tiếp tục nhắc
nhở kềm cặp cho các em đó để chuẩn bị thi học kì 2 có kết quả tốt hơn .
III. Những biện pháp thực hiện
* Về tri thức: giáo viên cần dạy cho học sinh những khái niệm về dòng kẻ (đường
kẻ) tương ứng với bao nhiêu ô li? Đặt bút ở đường kẻ nào? Dừng bút ở đường kẻ nào?
Chữ cái đó có mấy nét? Tên gọi của các nét? Vị trí của dấu phụ, dấu thanh đặt ở đâu?
Cách nối nét như thế nào?… Từ đó hình thành cho học sinh những biểu tượng về hình
dáng, độ cao, sự cân đối, tính thẩm mỹ của chữ viết.
Ví dụ: Học sinh viết chữ O có hình dáng như hạt gạo, giáo viên cho học sinh xem chữ O
mẫu rồi hỏi: Chữ O giống hình gì? - học sinh trả lời: Chữ O giống quả trứng gà, giống số
0… Từ đó, giáo viên cho học sinh so sánh và hướng dẫn học sinh viết đúng.
* Về kỹ năng: Trước khi cho học sinh viết bài vào vở, giáo viên cần hướng dẫn
học sinh về tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở.
a/ Tư thế ngồi viết: Ngồi ngay ngắn, lưng thẳng, không tỳ ngực vào cạnh bàn, đầu hơi
cúi, mắt cách vở từ 25 - 30cm. Cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái lề vở, bàn tay trái tỳ
vào mép vở, giữ vở không xê dịch khi viết. Cánh tay phải cùng ở trên mặt bàn; khi viết
bàn tay và cánh tay phải có thể dịch chuyển từ trái sang phải và từ phải sang trái dễ dàng.
b/ Cách cầm bút: Cầm bút bằng 3 ngón tay của bàn tay phải: ngón trỏ, ngón cái và ngón
giữa. Đầu ngón trỏ đặt trên thân bút, đầu ngón cái giữ bên trái thân bút; đầu ngón giữa
tựa vào bên phải thân bút. Khi viết 3 ngón tay này giữ bút, điều khiển bút dịch chuyển.
Ngoài ra cần sự phối hợp của cổ tay, cánh tay, khuỷu tay khi viết.
Tiếp theo, giáo viên dạy cho học sinh các thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức
tạp, dạy cho học sinh kỹ năng viết các nét, cách lia bút và cách nối nét. Đồng thời giúp
học sinh xác định được khoảng cách, vị trí cỡ chữ trên vở kẻ ô li để hình thành kỹ năng
viết đúng mẫu, rõ ràng và tiến tới là viết đẹp, viết nhanh.
Giáo viên viết mẫu:
Việc viết mẫu của giáo viên là một thao tác trực quan trên bảng lớp giúp học sinh
nắm bắt được quy trình viết từng nét của từng chữ cái. Do vậy, giáo viên phải viết chậm,
đúng theo quy tắc viết chữ vừa giảng giải, phân tích cho học sinh. Khi viết mẫu, giáo viên

cần tạo điều kiện để học sinh nhìn thấy tay của giáo viên viết từng nét chữ.
Khi viết, giáo viên vừa kết hợp giảng giải, phân tích: đưa bút như thế nào? Thứ tự
các nét viết ra sao? Giáo viên cũng cần chú ý phân tích cả cách viết dấu phụ và dấu
thanh.
Hướng dẫn học sinh luyện tập viết:
a. Luyện viết trên không
Việc học sinh luyện viết trên không là bước giúp học sinh rèn luyện đôi tay và rèn
luyện quy trình viết các nét để học sinh khỏi ngỡ ngàng khi viết. Giáo viên cũng có thể
cho học sinh tì đầu ngón tay trên mặt bàn để hình thành dần kỹ năng viết các nét cho đều
đặn. Bước này có thể lặp lại từ 2 - 3 lần.
b. Luyện viết trên bảng con, bảng lớp
- Giáo viên cho vài em luyện viết trên bảng lớp, cả lớp viết bảng con chữ cái và
cụm từ mà giáo viên yêu cầu hoặc giáo viên có thể chọn cho học sinh viết những chữ khó
viết mà học sinh hay viết sai.
- Khi nhận xét chữ viết của học sinh, giáo viên cần cho học sinh quan sát lại chữ
mẫu; giáo viên gợi ý để học sinh tự nhận xét chữ viết của mình và của bạn, biết tự tham
gia chữa lại những chỗ đã viết sai.
- Giáo viên chữa lỗi sai chung bằng cách viết lại chữ đúng ngay bên cạnh chữ viết
của học sinh, tránh viết đè lên chữ viết sai của học sinh.
c. Luyện viết bài vào vở
- Giáo viên yêu cầu học sinh viết chữ gì? Từ gì? Câu gì? Cỡ chữ nào? Viết mấy
dòng?
- Trước khi cho học sinh viết bài; giáo viên nên hướng dẫn lại tư thế ngồi viết,
cách cầm bút, nhắc nhở học sinh trước khi viết: đặt bút ngay điểm bắt đầu viết, viết chữ
đúng nét, đúng độ cao của các nét, các chữ, khoảng cách giữa các chữ, các cụm từ.
- Học sinh thực hành viết bài vào vở. Giáo viên theo đõi, uốn nắn cho một số em
có chữ viết còn xấu. Có thể, giáo viên cầm tay hướng dẫn cho học sinh viết 1 đến 2 chữ
đầu tiên.
Chấm, chữa bài:
- Giáo viên chấm điểm từ 5 - 7 bài tại lớp. Giáo viên kết hợp chấm điểm những

học sinh có chữ viết xấu và những học sinh rèn viết chữ đẹp. Số bài viết của các học sinh
còn lại, giáo viên thu về nhà chấm để kịp thời chữa cách viết của học sinh ở tiết sau.
- Giáo viên chữa những lỗi học sinh sai phổ biến, hướng dẫn kỹ lại cách viết của
chữ cái đó để học sinh khắc sâu cách viết một lần nữa.
- Cho cả lớp xem bài viết đẹp. Kịp thời động viên, khích lệ những học sinh có chữ
viết tiến bộ. Tuyên dương những học sinh có bài viết đẹp.
- Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm nhỏ, cho học sinh thi đua giữa các nhóm, nhóm
nào có nhiều bài viết đẹp, nhóm đó nhận được cờ thi đua.
Hàng tháng, giáo viên chấm điểm vở sạch, chữ đẹp cho từng học sinh sơ kết thi đua.
IV. Kết quả :
Do nắm được vai trò quan trọng của môn Tập viết nên những việc làm trên đã
được tôi tiến hành một cách thường xuyên trong các giờ Tập viết.và chính tả.Nếu so với
đầu năm, nhiều em còn viết ẩu, viết xấu, thậm chí còn lệch dòng kẻ, sai cỡ chữ thì chữ
viết của học sinh lớp tôi tương đối đều, bài viết sạch đẹp: tốc độ viết của học sinh đã
nhanh hơn, tỉ lệ viết đúng, viết đẹp của học sinh cũng nâng lên. tình trạng viết sai lỗi
chính tả thì còn rất ít.
Kết quả xếp loại giữ vở sạch viết chữ đẹp của các tháng như sau:
Tháng 9 + 10
Loại A: 12 em Tỉ lệ 45,6 %
Loại B: 10 em Tỉ lệ 38 %
Loại C: 5 em Tỉ lệ 16,4%
Tháng 11 + 12
Loại A: 15 em Tỉ lệ 57 %
Loại B: 8 em Tỉ lệ 30,4 %
Loại C: 4 em Tỉ lệ 12,6 %
Tháng 1 + 2 + 3
Loại A : 18 em Tỉ lệ 68,4 %
Loại B: 7 em Tỉ lệ 26,6%
Loại C: 2 em Tỉ lệ 5 %
Tháng 4+5

Loại A: 20 em Tỉ lệ 76 %
Loại B: 7 em Tỉ lệ 24 %
Trên đây là một số bước cơ bản cần thực hiện trong một tiết tập viết ở tiểu học.
Giáo viên nên căn cứ vào tình hình của từng lớp để tổ chức giờ dạy theo một trình tự hợp
lý. Điều quan trọng, mỗi bản thân thầy, cô giáo phải ra sức rèn luyện chữ viết của mình
để làm tấm gương cho học sinh noi theo qua việc rèn chữ viết ở vở luyện viết chữ đẹp,
qua những trang giáo án… tham gia thi viết chữ đẹp ở các cấp cơ sở.
Kết quả việc rèn chữ viết cho học sinh không phải ngày một, ngày hai mà có
được. Mà đó là kết quả của một quá trình dày công khổ luyện của cả thầy và trò, dưới sự
dìu dắt, chăm sóc tận tình của các thầy giáo, cô giáo.

Đông Hà, ngày 26 tháng 04 năm 2012
Người viết


Phan Thị Kim Yến