các yêu cầu chung về an toàn bức xạ theo tiêu chuẩn an toàn bức xạ quốc tế cơ bản bss115-iaea

Bài giảng
khóa tập huấn về an toàn bức xạ ion hóa
Các yêu cầu chung về an toàn bức xạ
theo Tiêu chuẩn an toàn bức xạ
quốc tế cơ bản
BSS115 - IAEA
Viện năng l ợng nguyên tử việt nam
trung tâm đánh giá không phá hủy
Mục đích của tiêu chuẩn
Quy định các yêu cầu cơ bản nhằm bảo vệ con ng
ời khỏi bị chiếu xạ bởi bức xạ ion hóa và đảm bảo
an toàn đối với nguồn bức xạ.
Các bên có trách nhiệm áp dụng tiêu chuẩn
Ng ời đ ợc cấp đăng ký hoặc ng ời đ ợc cấp phép.
Ng ời sử dụng lao động.
Các bên có trách nhiêm liên đới gồm:

Nhà cung cấp.

Nhân viên bức xạ, nhân viên phụ trách an toàn bức xạ.

Nhân viên y tế.

Các chuyên gia.
Trách nhiệm chung của các bên chính
áp dụng tiêu chuẩn
Thiết lập các mục tiêu thực hiện bảo vệ an toàn phù
hợp với các yêu cầu t ơng ứng của Tiêu chuẩn.
Xây dựng, soạn thảo và thực hiện ch ơng trình bảo vệ
an toàn t ơng xứng với bản chất và quy mô của các
rủi ro liên quan đến các công việc bức xạ.

Thanh tra
Các bên chính phải đồng ý để các đại diện có thẩm
quyền của Cơ quan quản lý, khi thích hợp, đ ợc
kiểm tra các hồ sơ bảo vệ an toàn và tiến hành các
cuộc thanh tra thích ứng đối với các hoạt động đã
đ ợc cấp phép.
Vi phạm
Khi xảy ra bất cứ sự vi phạm nào đối với các yêu cầu
của Tiêu chuẩn, các bên chính phải:

Điều tra sự vi phạm, nguyên nhân, hoàn cảnh và hậu quả.

Tiến hành các biện pháp thích hợp để khắc phục và ngăn
ngừa sự tái diễn.

Thông báo cho Cơ quan quản lý.

Thực hiện mọi hành động khác theo Tiêu chuẩn.
Yªu cÇu ®èi víi c«ng viÖc bøc x¹
Công việc bức xạ
Sản xuất nguồn, sử dụng bức xạ và các chất phóng
xạ trong y tế, công nghiệp, nông nghiệp, giáo dục
đào tạo, nghiên cứu.
Sản xuất năng l ợng hạt nhân.
Các công việc liên quan đến chiếu xạ bởi các
nguồn tự nhiên.
Các công việc khác do Cơ quan quản lý quy định.
Các nguồn bức xạ
Các chất phóng xạ, thiết bị có chứa chất phóng xạ
hoặc phát ra bức xạ bao gồm sản phẩm tiêu dùng,

nguồn kín, nguồn hở và các máy phát bức xạ.
Các cơ sở và thiết bị chứa chất phóng xạ hoặc các
máy phát bức xạ bao gồm cơ sở chiếu xạ, cơ sở
khai thác và sơ chế quặng, cơ sở xử lý các chất
phóng xạ, cơ sở quản lý chất thải phóng xạ.
Tất cả các nguồn khác theo quy định của cơ quan
quản lý.
Sù chiÕu x¹
ChiÕu x¹ nghÒ nghiÖp.
ChiÕu x¹ y tÕ.
ChiÕu x¹ d©n chóng
Các nghĩa vụ cơ bản

Sẽ không có công việc bức xạ nào đ ợc chấp nhận,
đ ợc khởi sự, đ ợc triển khai, bị gián đoạn hoặc bị
đình chỉ và không có nguồn bức xạ nào đ ợc khai
thác, sơ tuyển, chế biến, thiết kế, chế tạo, mua bán,
. Ngoại trừ những công việc phù hợp với các yếu
cầu thích ứng của Tiêu chuẩn.
Các yêu cầu về hành chính
Khai báo:

Mọi pháp nhân có dự định thực hiện bất kỳ hoạt động nào
đ ợc nêu trong phần Nghĩa vụ chung đối với công việc
bức xạ phải khai báo cho cơ quan Quẩn lý về dự định đó.
Đăng ký và cấp giấy phép:

Pháp nhân chịu trách nhiệm về nguồn kín, nguồn hở hoặc
thiết bị phát bức xạ phải xin phép Cơ quan quản lý d ới
hình thức cấp đăng ký hoặc cấp giáy phép.

Pháp nhân chịu trách nhiệm đối với cơ sở chiếu xạ, khai
thác sơ chế mà ch a đ ợc Cơ quan quản lý cho là phù hợp
để đăng ký, phải xin Cơ quan quản lý cho phép d ới hình
thức cấp giấy phép.
Miễn trừ và thanh lý
Các mức hoạt độ và nồng độ hoạt độ miễn trừ đ ợc
quy định trong tiêu chuẩn. Qua đó một số công
việc bức xạ và nguòn bức xạ có thể đ ợc miễn trừ
khỏi các yêu cầu của tiêu chuẩn (trong tr ờng hợp
miễn trừ) và có thể đ ợc giải thoát khỏi việc thực
hiện các yêu cầu của tiêu chuẩn (trong tr ờng hợp
thanh lý).
Các yêu cầu về bảo vệ an toàn bức xạ
Luận chứng công việc bức xạ:

Không một công việc hoặc nguồn bức xạ nào đ ợc cấp phép
trừ phi công việc đó mang lại lợi ích cho các cá nhân bị
chiếu xạ hoặc cho xã hội nhiều hơn là tác hại bức xạ mà nó
có thể gây ra.
Giới hạn liều:

Chiếu xạ thông th ờng đối với cá nhân phải đ ợc giới hạn sao
cho tổng liều hiệu dụng hoặc tổng liều t ơng đ ơng không v
ợt quá giới hạn liều đã quy định trong Tiêu chuẩn.

Giới hạn liều không áp dụng cho chiếu xạ y tế.
Tối u hóa việc bảo vệ an toàn bức xạ

Trừ xạ trị, việc bảo vệ và an toàn liên quan đến chiếu xạ

của một nguồn bức xạ phải đ ợc tối u sao cho các mức
liều cá nhân, số ng ời bị chiếu xạ, khả năng xảy ra chiếu
xạ phải đ ợc giữ ở mức thấp nhất có thể đạt đ ợc một
cách hợp lý, có tính đến các yếu tố kinh tế, xã hội liên
quan.
Yêu cầu quản lý
Văn hóa an toàn:

Các chính sách và quy trình đ ợc thiết lập với mục tiêu
bảo vệ môi tr ờng đ ợc u tiên hàng đầu.

Trách nhiệm của các cá nhân phải đ ợc xác định rõ.

Sắp xếp tổ chức và các kênh liên lạc hiệu quả.
Bảo đảm chất l ợng
Yếu tố con ng ời
Yêu cầu kỹ thuật
An ninh cho nguồn
Bảo vệ chiều sâu

Ngăn ngừa sự cố gây chiếu xạ.

Giảm nhẹ hậu quả của sự cố nếu nó xảy ra.

Đ a nguồn về tình trạng an toàn sau sự cố.
Kỹ thuật, công trình tốt
ThÈm ®Þnh an toµn
§¸nh gi¸ an toµn
Theo dâi vµ kiÓm tra viÖc tu©n thñ
Hå s¬

Các yêu cầu đối với việc can thiệp
Các tình huống chiếu xạ khẩn cấp đòi hỏi phải có
hành động bảo vệ để giảm hoặc có ngăn chặn
chiếu xạ nhất thời.
Các tình huống chiếu xạ tr ờng diễn đòi hỏi phải có
hành động khắc phục để giảm hoặc ngăn chặn.

Hành động can thiệp chỉ đ ợc luận chứng nếu nó đ ợc dự
tính đem lại nhiều lợi ích hơn là thiệt hại, có tính đến
các yếu tố y tế, xã hội, kinh tế.
C¶m ¬n sù chó ý cña quý vÞ!