GIS GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM

Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS
GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM
● Sinh hoạt khoa học chuyên đề lần 5
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Nội dung
1. Giới thiệu GIS, dữ kiện sử dụng
2. Giới thiệu trình bày dữ kiện không gian
3. Giới thiệu phân tích không gian
4. Sử dụng Quantum GIS trình bày dữ kiện không gian
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS
Giới thiệu
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
NHẤT CỰ LI
“Everything is related to everything else, but near things
are more related than distant things”
Waldo Tobler. Economic Geography (1970:236)
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS: là gì?
● hệ thống dùng mô tả các đặc tính địa lý nhằm trình bày và
phân tích thông tin liên quan
● được xem là một hệ thống thông tin mạnh nhất vì có tác
dụng tổng hợp kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau (qua các
lớp trong bản đồ)
● hấp dẫn vì mang đến nhận thức thông qua xem hình ảnh
● kết hợp giữa công cụ trực quan - dùng bản đồ để truyền đạt
và hiển thị - và các phân tích thống kê mạnh và các mô hình
có cơ sở khoa học.
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS và YTCC

YTCC
(1) tập trung vào sức khỏe
cộng đồng hơn là cá nhân
(2) tập trung vào phòng
ngừa hơn là điều trị
(3) can thiệp chủ yếu ở
mức bối cảnh chính sách
hơn là riêng lẻ.

GIS

Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Lịch sử
Dr. Snow vẽ tay bản đồ
và phân tích vị trí các ca
chết do tả và các bơm
nước ở London 1850s.
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Hiện nay
 Chuyên ngành
Tin học YTCC
(PH informatics)
 Phát triển các
hệ thống thu
thập và hiển thị
thông tin
 Phát triển các
phương pháp
phân tích
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng

GIS
Đặc điểm
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Dữ kiện
Thông tin dạng lớp:
Đường giao thông
Tình trạng sử dụng
đất: dân cư, khu công
nghiệp, rừng,
Các vùng hành chính
Hồ nước và sông suối
Cao độ và địa hình
Hình ảnh vệ tinh
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Dữ kiện
Thông tin dạng
tập hợp
• Điểm tọa độ
• Đường ranh
giới
• Các dạng hình
học
• Các chú thích,
nhãn
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Dữ kiện
Thông tin dạng
mành:
• Hình vệ tinh
• Cao độ

• Tình trạng sử
dụng đất

Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Dữ kiện
Thông tin đặc
tính và mô tả:
–Mã số
–Địa chỉ
–Tọa độ
–Số ca bệnh
–Tổng dân số
–…
Tham chiếu địa lý và hệ tọa độ
Tọa độ gốc Tọa độ được xử lý
WGS-84 VN-2000 UTM zone 48N
lat: 14.871666 lon: 108.6577964
N14 52.300 E108 39.468

Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS
Phương pháp trình bày
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Các dạng trình bày thông tin phổ biến
Bản đồ vùng (Pattern)
Dự báo dịch sốt rét tại Nam Phi, màu đậm hơn
cho tỷ suất cao hơn
Bản đồ vùng nóng (Heatmap)
Phần trăm người lớn có nguy cơ cao đái tháo
đường tại làng Towner

Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Các dạng trình bày thông tin phổ biến
2D 3D
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Các dạng trình bày thông tin phổ biến…
Tạo vùng đệm Tạo vùng phân cắt
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS
Phân tích không gian
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Để trả lời cho các câu hỏi
• Tóm tắt thông tin:
• Trung tâm nằm ở đâu?
• Địa điểm nào dễ tiếp cận nhất?
• Hướng nào là chủ yếu?
• Các đặc điểm phân tán, tập trung hay liên kết như thế nào?
• Có xu hướng theo phương hay không?
• Xác định các cụm có ý nghĩa thống kê
• Điểm nóng nằm ở đâu? Điểm lạnh? Tính cụm có mạnh không?
• Giá trị ngoại lai ở đâu?
• Các nguồn lực nên phân bổ như thế nào là tốt nhất?
• Nơi nào cách xa với vấn đề nhất?

Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Để trả lời cho các câu hỏi
• Đánh giá chung các đặc điểm không gian
• Các đặc tính không gian có khác nhau?
• Có thay đổi theo thời gian?
• Các lớp không gian có diễn tiến giống nhau?
• Có tương quan không gian giữa các lớp?

• Mô hình hóa mối liên quan
• Có tương quan với nhau? Mạnh như thế nào? Có ổn định giữa các
khu vực khác nhau?
• Yếu tố nào có thể góp phần tạo ra kết cuộc? Nơi nào sẽ có thể xảy
ra kết cuộc giống như vậy?
• Yếu tố nào có ảnh hưởng mạnh nhất?
• Các đặc điểm có thể thay đổi như thế nào? Cần phải chuẩn bị gì?
• Tại sao một địa điểm lại là điểm nóng? Điểm lạnh?
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Các bước tiến trình phân tích không gian
1. Xây dựng mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
2. Thu thập, sắp xếp và chuẩn bị dữ kiện phân tích.
3. Xây dựng mô hình phân tích.
4. Phân tích và tạo kết quả.
5. Khám phá, đánh giá, vẽ biểu đồ, tóm tắt, diễn giải, trình
bày hiểu và phân tích các kết quả.
6. Kết luận, ghi nhận kết quả.
7. Trình bày kết quả và các phát hiện.
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Phân tích không gian
Quá trình mô hình hóa, chuyển hóa kết quả bằng xử lý vi
tính, kiểm tra và diễn giải kết quả của mô hình.
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
Z-score và P-value
Đại học Y Dược Tp.HCM :: Khoa Y tế Công cộng
GIS: PHÂN TÍCH KHÔNG GIAN
Tóm tắt thông tin