bài giảng quản lý chất thải rắn

QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN
QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN
MỤC TIÊU
MỤC TIÊU
1. Phát hiện các nguồn thải rắn
1. Phát hiện các nguồn thải rắn
2. Tác hại của chất thải rắn lên môi trường
2. Tác hại của chất thải rắn lên môi trường
và sức khoẻ con người.
và sức khoẻ con người.
3. Các biện pháp xử lý chất thải rắn
3. Các biện pháp xử lý chất thải rắn
4. Các biện pháp quản lý chất thải rắn
4. Các biện pháp quản lý chất thải rắn
Chất thải rắn là gì?
Chất thải rắn là gì?

Chất thải: là loại vật liệu mà người ta thải
Chất thải: là loại vật liệu mà người ta thải
đi như một thứ
đi như một thứ
vô giá trị
vô giá trị
"One man's trash is another man's treasure."
"One man's trash is another man's treasure."

Chất thải rắn: bao gồm tất cả những chất
Chất thải rắn: bao gồm tất cả những chất
thải không phải là nước thải và khí thải
thải không phải là nước thải và khí thải
Phân loại chất thải rắn

Phân loại chất thải rắn

Theo bản chất chất thải (rác, tro than, xác
Theo bản chất chất thải (rác, tro than, xác
xúc vật)
xúc vật)

Theo thành phần hóa học
Theo thành phần hóa học
–
Chất thải vô cơ
Chất thải vô cơ
–
Chất thải hữu cơ
Chất thải hữu cơ

Theo nguồn phát thải
Theo nguồn phát thải

Theo mức độ nguy hại
Theo mức độ nguy hại
–
Chất thải nguy hại
Chất thải nguy hại
–
Chất thải không nguy hại
Chất thải không nguy hại
Phân loại theo nguồn phát thải
Phân loại theo nguồn phát thải


Chất thải gia đình (sinh hoạt):
Chất thải gia đình (sinh hoạt):
–
Chất thải phát sinh trong sinh hoạt gđ
Chất thải phát sinh trong sinh hoạt gđ
–
Rác do chế biến thức ăn, bao gói, giấy vệ
Rác do chế biến thức ăn, bao gói, giấy vệ
sinh,…
sinh,…

Chất thải thương mại:
Chất thải thương mại:
–
Rác của cửa hàng, trạm xăng dầu, nhà hàng,
Rác của cửa hàng, trạm xăng dầu, nhà hàng,
kho hàng, chợ…
kho hàng, chợ…
–
Tại các nước đang phát triển thì rác chợ
Tại các nước đang phát triển thì rác chợ
chiếm một phần lớn
chiếm một phần lớn

Chất thải công sở
Chất thải công sở
–
Rác trường học, cơ quan, bv, doanh trại quân
Rác trường học, cơ quan, bv, doanh trại quân
đội…

đội…
–
Chất thải bv chứa nhiều chất nguy hiểm cho
Chất thải bv chứa nhiều chất nguy hiểm cho
sức khỏe
sức khỏe


tại các nước nghèo vẫn thu gom
tại các nước nghèo vẫn thu gom
cùng rác sinh hoạt
cùng rác sinh hoạt

Rác quét đường
Rác quét đường
–
Chủ yếu đất bẩn, lá cây, vỏ lon, bao bì…
Chủ yếu đất bẩn, lá cây, vỏ lon, bao bì…
–
Việt Nam: rác sinh hoạt gđ ném ra đường
Việt Nam: rác sinh hoạt gđ ném ra đường

Chất thải xây dựng:
Chất thải xây dựng:
–
Ngói vỡ, cát đất, vôi vữa
Ngói vỡ, cát đất, vôi vữa

Chất thải vệ sinh
Chất thải vệ sinh


Chất thải công nghiệp:
Chất thải công nghiệp:
–
Phát sinh trong qt hoạt động sx của nhà máy,
Phát sinh trong qt hoạt động sx của nhà máy,
xí nghiệp
xí nghiệp
–
Kim loại, tro than, dầu mỡ, hóa chất thải bỏ…
Kim loại, tro than, dầu mỡ, hóa chất thải bỏ…
Phân loại theo nguy hại
Phân loại theo nguy hại

Chất thải nguy hại:
Chất thải nguy hại:
là chất thải có nguy cơ đe
là chất thải có nguy cơ đe
doạ tới sức khoẻ con người, động vật, cây cỏ…
doạ tới sức khoẻ con người, động vật, cây cỏ…

Chất thải nguy hại là chất thải mang ít nhất 1
Chất thải nguy hại là chất thải mang ít nhất 1
trong 4 đặc tính nguy hại như sau
trong 4 đặc tính nguy hại như sau

Độc tính
Độc tính

Dễ cháy

Dễ cháy

Ăn mòn
Ăn mòn

Tính phản ứng
Tính phản ứng

Chất thải không nguy hại
Chất thải không nguy hại
Những vấn đề của CTR
Những vấn đề của CTR
MÔI TRƯỜNG SỨC KHỎE
CON NGƯỜI
KINH TẾ XÃ HỘI
công bằng MT+chi phí xử lý
+chi phí quản lý
CHẤT THẢI RẮN
Làm hại sk
con người
+mất mỹ quan
+ ô nhiễm MT
+MT dịch bệnh
Ảnh hưởng đến sức khỏe
Ảnh hưởng đến sức khỏe

CTR không được xử lý
CTR không được xử lý



gây ô nhiễm
gây ô nhiễm
không khí, nước, đất
không khí, nước, đất


tác động trực tiếp
tác động trực tiếp
tới sức khỏe hoặc gián tiếp qua các loại
tới sức khỏe hoặc gián tiếp qua các loại
thực phẩm
thực phẩm

Các bãi rác là nơi thuận lợi:
Các bãi rác là nơi thuận lợi:
–
Phát sinh các bệnh truyền nhiễm: tả, lỵ,
Phát sinh các bệnh truyền nhiễm: tả, lỵ,
thương hàn
thương hàn
–
Loài trung gian truyền bệnh (ruồi, muỗi,
Loài trung gian truyền bệnh (ruồi, muỗi,
gián…)
gián…)

Nguy cơ cao với những người làm nghề
Nguy cơ cao với những người làm nghề
bới rác:
bới rác:

–
Vật sắc nhọn, thủy tinh, bơm kim tiêm…
Vật sắc nhọn, thủy tinh, bơm kim tiêm…
–
Hóa chất độc hại, rác thải nguy hại…
Hóa chất độc hại, rác thải nguy hại…
–
Động vật tại bãi rác (chuột, chó hoang…)
Động vật tại bãi rác (chuột, chó hoang…)
Quy trình xử lý rác thải
Quy trình xử lý rác thải
-
Thu gom Vận chuyển Xử lý
Thu gom Vận chuyển Xử lý
Ủ thành phân bón
Đốt
Chôn lấp
Nhà máy sử lý
Rác thải công cộng
Rác thải sinh hoạt
Xe chở chuyên dụng
Rác CN,BV
Tái chế
Xử lý riêng biệt
Xe gom rác
Điểm tập kết
Rác thải công cộng
Rác thải sinh hoạt
Xe gom rác
Xử lý chất thải rắn ở Việt Nam

Xử lý chất thải rắn ở Việt Nam

Bãi rác không có xử lý
Bãi rác không có xử lý
:
:
–
Ưu: rẻ tiền
Ưu: rẻ tiền
–
Nhược: rất nguy hiểm về mặt sk, ô nhiễm MT
Nhược: rất nguy hiểm về mặt sk, ô nhiễm MT

Phương pháp ủ phân
Phương pháp ủ phân
ủ
ủ


lên men
lên men


vô hại
vô hại


làm phân bón
làm phân bón
–

Ưu: tận dụng nguồn phân bón, đảm bảo vệ
Ưu: tận dụng nguồn phân bón, đảm bảo vệ
sinh (t0: 60-65)
sinh (t0: 60-65)
–
Nhược: tốn kém, khó nhân rộng
Nhược: tốn kém, khó nhân rộng

Đốt rác:
Đốt rác:
–
Ưu:
Ưu:

tiết kiệm diện tích đất chôn lấp (giảm 75% thể
tiết kiệm diện tích đất chôn lấp (giảm 75% thể
tích)
tích)

Tiêu diệt được toàn bộ vi trùng gây bệnh
Tiêu diệt được toàn bộ vi trùng gây bệnh

Nhiệt lượng đốt rác
Nhiệt lượng đốt rác


tái sử dụng
tái sử dụng
–
Nhược

Nhược
: chi phí cao và nguy cơ ô nhiễm KK
: chi phí cao và nguy cơ ô nhiễm KK
Chôn lấp vệ sinh:
Chôn lấp vệ sinh:
Những chất liệu không thể tái chế hoặc
Những chất liệu không thể tái chế hoặc
đem ủ cần được bỏ vào các khu chôn lấp chất thải
đem ủ cần được bỏ vào các khu chôn lấp chất thải


Yêu cầu:
Yêu cầu:
o


Một đường dẫn đáy.
Một đường dẫn đáy.
o


Một hệ thống để thu khí nước rỉ ra từ chất thải
Một hệ thống để thu khí nước rỉ ra từ chất thải
(leachate).
(leachate).
o
Một nắp.
Một nắp.
o
Một vị trí phù hợp để tránh là ô nhiễm nguồn nước bởi

Một vị trí phù hợp để tránh là ô nhiễm nguồn nước bởi
các chất được thải ra từ khu vực đó.
các chất được thải ra từ khu vực đó.
Dùng cho các loại rác
Dùng cho các loại rác
Nhược điểm: ô nhiễm môi trường
Nhược điểm: ô nhiễm môi trường
Tốn đất
Tốn đất
Có thể bị đào bới
Có thể bị đào bới
Quản lý chất thải rắn
Quản lý chất thải rắn

Giảm thiểu nguồn phát sinh
Giảm thiểu nguồn phát sinh

Tái sử dụng – tái chế
Tái sử dụng – tái chế

Thu hồi năng lượng từ chất thải rắn
Thu hồi năng lượng từ chất thải rắn

Chôn lấp hợp vệ sinh
Chôn lấp hợp vệ sinh
3R
Lợi ích của tái sử dụng – tái chế:

Lợi ích của tái sử dụng – tái chế:

Giảm lượng khí thải nhà kính
Giảm lượng khí thải nhà kính

Tránh làm ô nhiễm nước
Tránh làm ô nhiễm nước

Giảm số lượng chất thải
Giảm số lượng chất thải

Duy trì được nguyên liệu thô và năng lượng
Duy trì được nguyên liệu thô và năng lượng

Tạo ra cơ hội việc làm mới cho người lao động.
Tạo ra cơ hội việc làm mới cho người lao động.

Giảm thiểu nguồn phát sinh:
Giảm thiểu nguồn phát sinh:
–
Thay đổi, cải tiến công nghệ
Thay đổi, cải tiến công nghệ


tạo ít chất thải
tạo ít chất thải
hơn
hơn

Tái sử dụng – tái chế

Tái sử dụng – tái chế
–
Phân loại rác tại nguồn
Phân loại rác tại nguồn
–
Có biện pháp xử lý chất thải độc hại riêng
Có biện pháp xử lý chất thải độc hại riêng

Thu hồi năng lượng từ chất thải rắn
Thu hồi năng lượng từ chất thải rắn
–
Đốt cháy rác/lò
Đốt cháy rác/lò


tạo nhiệt, hơi nóng
tạo nhiệt, hơi nóng


thu
thu
hồi
hồi


cung cấp (khu CN, dân cư…)
cung cấp (khu CN, dân cư…)

Chôn lấp vệ sinh
Chôn lấp vệ sinh