Slide bài giảng QUẢN lý CHẤT THẢI rắn

QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN
MỤC TIÊU
1. Phát hiện các nguồn thải rắn
2. Tác hại của chất thải rắn lên môi trường và sức khoẻ con người.
3. Các biện pháp xử lý chất thải rắn
4. Các biện pháp quản lý chất thải rắn
Chất thải rắn là gì?

Chất thải: là loại vật liệu mà người ta thải đi như một thứ vô giá trị
"One man's trash is another man's treasure."

Chất thải rắn: bao gồm tất cả những chất thải không phải là nước thải và
khí thải
Phân loại chất thải rắn

Theo bản chất chất thải (rác, tro than, xác xúc vật)

Theo thành phần hóa học
–
Chất thải vô cơ
–
Chất thải hữu cơ

Theo nguồn phát thải

Theo mức độ nguy hại
–
Chất thải nguy hại
–
Chất thải không nguy hại
Phân loại theo nguồn phát thải


Chất thải gia đình (sinh hoạt):
–
Chất thải phát sinh trong sinh hoạt gđ
–
Rác do chế biến thức ăn, bao gói, giấy vệ sinh,…

Chất thải thương mại:
–
Rác của cửa hàng, trạm xăng dầu, nhà hàng, kho hàng, chợ…
–
Tại các nước đang phát triển thì rác chợ chiếm một phần lớn

Chất thải công sở
–
Rác trường học, cơ quan, bv, doanh trại quân đội…
–
Chất thải bv chứa nhiều chất nguy hiểm cho sức khỏe tại các nước nghèo vẫn
thu gom cùng rác sinh hoạt

Rác quét đường
–
Chủ yếu đất bẩn, lá cây, vỏ lon, bao bì…
–
Việt Nam: rác sinh hoạt gđ ném ra đường

Chất thải xây dựng:
–
Ngói vỡ, cát đất, vôi vữa


Chất thải vệ sinh

Chất thải công nghiệp:
–
Phát sinh trong qt hoạt động sx của nhà máy, xí nghiệp
–
Kim loại, tro than, dầu mỡ, hóa chất thải bỏ…
Phân loại theo nguy hại

Chất thải nguy hại: là chất thải có nguy cơ đe doạ tới sức khoẻ con người, động vật,
cây cỏ…

Chất thải nguy hại là chất thải mang ít nhất 1 trong 4 đặc tính nguy hại như sau

Độc tính

Dễ cháy

Ăn mòn

Tính phản ứng

Chất thải không nguy hại
Những vấn đề của CTR
MÔI TRƯỜNG SỨC KHỎE
CON NGƯỜI
KINH TẾ XÃ HỘI
công bằng MT+chi phí xử lý
+chi phí quản lý
CHẤT THẢI RẮN

Làm hại sk
con người
+mất mỹ quan
+ ô nhiễm MT
+MT dịch bệnh
Ảnh hưởng đến sức khỏe

CTR không được xử lýgây ô nhiễm không khí, nước, đất tác động
trực tiếp tới sức khỏe hoặc gián tiếp qua các loại thực phẩm

Các bãi rác là nơi thuận lợi:
–
Phát sinh các bệnh truyền nhiễm: tả, lỵ, thương hàn
–
Loài trung gian truyền bệnh (ruồi, muỗi, gián…)

Nguy cơ cao với những người làm nghề bới rác:
–
Vật sắc nhọn, thủy tinh, bơm kim tiêm…
–
Hóa chất độc hại, rác thải nguy hại…
–
Động vật tại bãi rác (chuột, chó hoang…)
Các bước quản lý CTR toàn diện
(Nguồn: Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ)
(WtE)
Quản lý chất thải rắn và chất thải rắn y tế
Giảm thiểu nguồn phát sinh
Cần thay thế hoặc loại bỏ hẳn những chất tạo ra một lượng lớn chất thải bằng các chất tạo ra ít
hoặc không tạo ra chất thải

Thay đổi công nghệ, kỹ thuật sản xuất hiện đại để tạo ra ít chất thải hơn.
 Ví dụ:
Bao bì bằng giấy, bìa được sử dụng thay cho các vỏ lon, đồ hộp v.v
Đổi chai, vỏ bia , dùng túi đi chợ cải tiến,….
6. Quản lý chất thải rắn
Tái sử dụng - tái chế
Phân loại CTR tại nguồn
giấy nilon, kim loại, thủy tinh, v.v Æ tái chế
chai đựng sữa Æ đựng nước mắm
đồ đạc hỏng Æ sửa chữa lại
Tách riêng chất thải độc hại và không độc hại
Những khó khăn gặp phải:
con người quen với việc vứt rác
việc phân loại chất thải làm cho con người cảm thấy bất tiện
Tái sử dụng/ tái chế:
Phương pháp ủ phân- compost

Phương pháp ủ phân
ủ lên men vô hại làm phân bón
–
Ưu: tận dụng nguồn phân bón, đảm bảo vệ sinh (t0: 60-65)
–
Nhược: tốn kém, khó nhân rộng
Tình trạng của một số nhà máy compốt ở Việt Nam
Quản lý chất thải rắn và chất thải rắn y tế
Đốt rác thành năng lượng (WtE)
Sử dụng các lò đốt nhiều buồng:
Cách hữu hiệu để xử lý chất thải
Đốt chất thải Æ hơi, nhiệt, điện năng, v.v Æ bán lại cho dân chúng Æ bù lại một phần

chi phí lắp đặt, vận hành
Nhược điểm: giá thành lắp đặt, chi phí vận hành cao (phải kèm theo bộ phận xử lý tro
bụi)
Chôn lấp vệ sinh
Đáy bãi chôn lấp được ngăn cách với đất/ nước ngầm bằng lớp chất dẻo không thấm
Đổ rác vào các ô được chia sẵn  Khi đầy Æ lu xe nén chặt lại Æ lấp một lớp đất dày khoảng
20 - 60 cm Trồng cây xanh lên trên
Ưu: chi phí phù hợp
Nhược: Tốn đất, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước
Two methods of constructing a sanitary landfill.
(The top and bottom liners and the leachate collection systems are not shown.)
Encyclopædia Britannica, Inc.
Tình hình quản lý CTR ở Việt Nam
Thu gom rác:
Thu gom rác từ đường phố do công nhân vệ sinh làm nhiệm vụ quét đường.
Thu gom rác từ các khu tập thể.
Vận chuyển rác: chủ yếu là do xe chở rác chuyên dụng
Phân bùn từ các bể phốt định kỳ có các xe hút phân đến hút chở ra ngoại thành.
6. Quản lý chất thải rắn
Thực trạng thu gom
Tỉ lệ hộ gia đình được thu gom rác thải