84-T21-Khi con tu hú

Tuần 21 - Tiết 84
Ngày soạn
Ngày dạy
KHI CON TU HÚ
TỐ HỮU
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs
- Cảm nhận được lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách
mạng trẻ tuổi đang bị giam cầm trong tù ngục
- Cảm nhận cách thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm và thể thơ lục bát giản dị
II. Chuẩn bị:
- GV: soạn giáo án
- HS: Học bài, soạn bài.
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định
2. Kiểm bài cũ:
- Đọc thuộc lòng bài thơ Quê hương
- Đọc 1 số câu thơ em sưu tầm được về chủ đề quê hương?
- Phân tích các hình ảnh so sánh trong bài thơ.
3. Tổ chức các hoạt động
Hoạt động của thầy HĐ của trò Nội dung ghi
Hoạt động 1: Khởi động
Tố Hữu là một nhà thơ CM nổi tiếng, là
lá cờ đầu trong thơ ca CM VN. Nhà thơ sớm
giác ngộ CM khi còn rất trẻ. Dù biết cuộc
đời CM gặp nhiều gian khổ.Nhưng lòng tác
giả vô cùng vui sướng khi mặt trời chân lí
“chói qua tim”. Yêu nước vậy mà phải chịu
tù đày, tác gỉa vô cùng khao khát tự do. Tâm
trạng ấy được thể hiện qua bài, “Khi con tu
hú”
Hoạt động 2:

- Gọi hs đọc chú thích (*) GV chốt 1 số nét
về tác giả
- Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác của bài
thơ?
- Bài thơ làm theo thể thơ gì?
- Em hãy cho biết bố cục của bài thơ?
+ 6 câu đầu: bức tranh mùa hè
+ 4 câu cuối: tâm trạng tác giả
- Hướng dẫn đọc, GV đọc, gọi 2 hs đọc lại
Hoạt động 3:
- Em có nhận xét gì về tên bài thơ?
(đó chỉ là 1 vế phụ của 1 câu, chưa trọn ý
Biện pháp nghệ thuật nêu sử dụng ổ tiêu đề
bài thơ?
(Hoán dụ: tiếng chim tu hú có giá trị liên
tưởng được gợi lên từ đầu bài thơ. Đó là tín
hiệu của mùa hè rực rỡ, của sự sống tưng
Hs đọc chú
thích (*)
- Trả lời
Hs đọc
- Lớp nhận
xét
I. Đọc- Hiểu chú thích
1. Tác giả: Tố Hữu
(1920 – 2002)
2. Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác
(sgk/19)
- Thể thơ lục bát

3. Chú thích (sgk /20)
II. Đọc- Hiểu văn bản
bừng, của trời cao lồng lộng, tự do. Tiếng
chim tác động mạnh mẽ đến tâm hồn người
tù
 Gọi hs đọc 6 câu đầu
- Thời gian vào hè được tác giả gợi tả bằng
những âm thanh nào?
(tu hú, ve ngâu)
- Một sức sống ntn được gợi lên từ những
âm thanh ấy?
(rộn rã, tưng bừng)
- Trong bài Bếp lửa của Bằng Việt cũng có
tiếng chim tu hú. Theo em có gì khác và
giống nhau trong cảm nhận tiếng tu hú ở 2
nhà thơ?
(+ Bằng Việt gợi nhớ kỉ niệm- tình bà cháu
+ Tố Hữu báo hiệu mùa hè tâm hồn yêu
cuộc sống khao khát tự do)
- Mùa hè còn được tả qua những hình ảnh
nào?
(lúa chiêm dương chín, vườn râm, Bắp rây
vàng hạt, nắng đào, bầu trời cao rộng, đôi
con diều sáo)
- Những hình ảnh đó gợi lên điều gì? (hình
ảnh đầy màu sắc tươi đẹp rực rỡ, ngọt ngào
hương vị, tràn đầy sức sống, phóng khoáng
tự do.)
- Tại sao ở trong tù nhà thơ lại cảm nhận
được mùa hè rõ ràng như vậy? (Cảm nhận

mảnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung,
yêu quê hương, yêu đời đang mất tự do và
khao khát tự do cháy bỏng.)
 Gọi hs đọc 4 câu cuối
- Từ ngữ, hành động nào thể hiện tâm trạng
của tác giả?
- Thể hiện tâm trạng gì?
(Đau khổ, uất ức, ngột ngạt được bộc lộ trực
tiếp)
- Cách ngắt nhịp ở khổ thơ này có gì thay
đổi. Nhận xét cách dùng từ ngữ:
Ngắt nhịp bất thường 6/2, 3/3. Cách dùng từ
ngữ mạnh (đạp tan phong, chết uất), từ cảm
thán (ôi, thôi, làm sao) truyền đến độc giả
cái cảm giác ngột ngạt cao độ, niềm khao
khát cháy bỏng muốn thoát cảnh tù ngục, trở
về với cuộc sống tự do)
- Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu
hú kêu, nhưng tâm trạng của người tù ở câu
đầu và câu cuối ntn?
(+ câu đầu; tâm trạng hoà hợp với sự sống
Hs đọc
- Trả lời
Hs thảo luận
6 câu đầu
1. Bức tranh mùa hè
- Hình ảnh tiêu biểu thơ lục bát
thanh thoát
- Bức tranh mùa hè bình dị tươi đẹp
ấm no, đầy âm thanh màu sắc và sức

sống
2. 4 câu cuối: Tâm trạng của tác giả
- Nhịp thơ thay đổi
Từ ngữ gợi cảm
- Tâm trạng uất hận và khát vọng tự
do
mùa hè, biểu hiện niềm say mê cuộc sống)
+ Câu cuối: tâm trạng u uất, nôn nóng, khắc
khoải của kẻ bị mất tư do)
- Đó là nghệ thuật gì? Em đã gặp ờ bài nào?
(Đầu cuối tương ứng trong bài Ông đồ.
- Em cảm nhận được điều mãnh liệt nào diễn
ra trong tâm hồn nhà thơ? (khao khát tự do)
Hoạt động 4: Tổng kết
- Tiếng chim tu hú làm nổi chủ đề của bài
thơ là gì?
- Qua bài thơ em hiểu gì về tâm hồn thơ Tố
Hữu?
- Theo em thể thơ lục bát đem lại tác dụng gì
trong việc thể hiện nội dung bài thơ.
Hoạt động 5:
- Gọi hs
Hs đọc ghi
nhớ
* Ghi nhớ sgk/20
III. Luyện tập
- Đọc diễn cảm
Hoạt động 6: Hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc lòng bài thơ, xem bài giảng
- Học thuộc Câu nghi vấn

- Soạn bài Túc cảnh Pác Pó
IV. Rút kinh nghjiệm