Tiết 45: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

Trường THCS Hợp Châu
GV: Trần Quang Sỹ

KIỂM TRA BÀI CŨ
- Khái niệm hợp chất hữu cơ?
- Phân loại hợp chất hữu cơ?
- Chữa bài tập 4,5(SGK tr. 108)

TIẾT 45: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
Trong các hợp chất hữu cơ
Cacbon có hóa trị IV
Hidro có hóa trị I
Oxi có hóa trị II
Nếu dùng mỗi nét gạch để biểu diễn một đơn vị hóa trị của nguyên tố. ta có:
Cacbon có hóa trị IV
Hidro có hóa trị I
Oxi có hóa trị II

TIẾT 45: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
Nếu nối liền từng cặp các nét gạch hóa trị của hai nguyên tử liên kết với nhau để biểu
diễn liên kết giữa chúng.
* CH
4
Tương tự hãy biểu diễn liên kết giữa các nguyên tử sau: CH
3
Cl, CH

3
OH, C
2
H
5
OH,
C
3
H
8
, C
2
H
4
, C
2
H
2
.
Em hãy rút ra nhận xét về mối liên kết giữa các nguyên tử ?
Nhận xét: Trong hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với
nhau theo đúng hóa trị của chúng. Mỗi liên kết được biểu diễn
bằng một nét gạch nối giữa hai nguyên tử.

TIẾT 45: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
2. Mạch cacbon
Những nguyên tử cacbon trong hợp chất hữu cơ có thể liên kết trực tiếp với nhau
tạo thành mạch cacbon.

Có 3 loại mạch:
Mạch thẳng:
Mạch nhánh:
Mạch vòng:

TIẾT 45: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
2. Mạch cacbon
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
* C
2
H
6
O
Trật tự liên kết rượu etylic
Trật tự liên kết đimetyl ete
Tại sao cùng công thức phân tử C
2
H
6
O lại có hai chất khác nhau là rượu etylic(chất lỏng)
và đimetyl ete (Chất khí) ?
Ta thấy hai chất trên có sự khác nhau về trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân
tử. Đây chính là nguyên nhân làm cho rượu etylic có tính chất khác với dimetyl ete.
Nêu trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử ?
Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân
tử.

TIẾT 45: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
2. Mạch cacbon
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
II. Công thức cấu tạo
Công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử gọi là công thức
cấu tạo.
Ví dụ:
CH
4
C
2
H
5
OH
Viết gọn: CH
3
- CH
2
- OH
CH
3
COOH
Viết gọn: CH
3
- COOH
Nhìn vào công thức cấu tạo cho biết điều gì?
Công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các
nguyên tử trong phân tử.

CỦNG CỐ
Bài tập 1:
Viết công thức cấu tạo của các chất có công thức phân tử sau: C
2
H
5
Cl, C
3
H
8
, CH
4
O
C
2
H
5
Cl C
3
H
8
CH
4
O

CỦNG CỐ
Bài tập 2:
Đốt cháy hoàn toàn 3 gam hợp chất hữu cơ A thu được 6,6 gam CO
2
và 3,6 gam H

2
O.
Biết tỉ khối hơi của A so với H
2
bằng 30.
Xác định công thức phân tử của A.
Giải
* Xác định các nguyên tố trong A:
Khối lượng C trong 6,6 gam CO
2
:
)(8,16,6
11
3
m
C
g=×=
Khối lượng H trong 3,6 gam H
2
O:
)(4,06,3
9
1
H
m g=×=
Ta nhận thấy: M
C
+ M
H
= 1,8 + 0,4 =2,2 (g)

Do đó A chứa 3 nguyên tố C, H, O. m
O
= 3 - 2,2 = 0,8 (g)
* Gọi công thức tổng quát của A là C
x
H
y
O
z
Ta có tỉ lệ:
3
60
8,0
16
4,08,1
12
m
16
m
y
m
12x
OHC
===⇔===
zyx
m
Mz
A
Suy ra: x = 3; y = 8; z = 1
Vậy công thức phân tử của A là C

3
H
8
O.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Bài tập về nhà: 1,2,3,4,5 (SGK tr 112)
- Xem trước (Tiết 46: Metan)

Chúc các em học tốt