slide bài giảng hệ thần kinh

HỆ THẦN KINH

Gồm:
- Hệ thần kinh trung ương: trục não tuỷ (não, tuỷ sống)
- Hệ thần kinh ngoại biên : hạch tk, dây tk, đầu tận cùng tk
ngoại biên.
Về chức năng: Hệ tk não tuỷ, hệ tk tự động.

I. Hệ thần kinh trung ương
1. Cấu tạo chung
+ Chất xám: thân N, sợi tk không myelin (s.trần), 1 số tb tk
đêm: tb đệm sao nguyên sinh, tb ít nhánh, vi bào đệm.
+ Chất trắng: chủ yếu sợi tk myelin, 1 số tb tk đêm: tb đệm
sao dạng sợi, tb ít nhánh, vi bào đệm.
- Sự phân bố chất xám và chất trắng khác nhau:
+ Ở tủy sống: chất xám ở trung tâm, c.trắng bọc phía ngoài
+ Ở não và tiểu não: chất xám phía ngoài (vỏ xám: vỏ não,
vỏ T.não ), c.trắng nằm trong.

2. Vỏ não
- Nhiều nếp nhăn sâu, s=2200- 2300cm
2
, dày: 1,5-4cm, cấu
trúc thay đổi tuỳ từng vùng. 10 tỷ N, thân neuron gồm 6 lớp
:
1. Lớp phân tử: ít thân N, các sợi tk chạy // với bề mặt, mô tk
đệm tạo thành 1 lớp sợi sát với màng mềm.
2. Lớp hạt ngoài: thân N nhỏ h.cầu, h.tam giác
3. Lớp tháp ngoài: N h.tháp, k.thước nhỏ.
4. Lớp hạt trong: N h.cầu, h.tam giác, nhỏ.

5. Lớp tháp trong: N h.tháp, k.thước lớn, sợi trục vào chất
trắng tạo bó tháp.
6. Lớp tb đa dạng: nhiều tb khác nhau

Sơ đồ vỏ đại não

-
Chất trắng gồm các sợi tk myelin, 3 loại sợi:
+ Sợi liên hiệp
+ Sợi mép
+ Sợi chiếu ( cảm giác, vận động)
3. Vỏ tiểu não
-
S= 950-1500cm
2
-
Chia thành thuỳ, tiểu thuỳ (lá tiểu não)
- Cấu tạo : 3 lớp

Hçnh 2: Laï tiãøu naîo

* Vỏ tiểu não: 3 lớp: từ ngoài
vào trong:
. Lớp phân tử: ít N, nhiều
sợi tk, tb đệm.
. Lớp tb purkinje: N đa
diện, lớn, xếp thành 1 hàng.
. Lớp hạt: nhiều N, nhỏ,
h.cầu.
- Chất trắng: gồm các sợi tk

myelin: sợi trục tb purkinje ra
khỏi tiểu não và sợi trục của N
tầng khác đến TN.

Tb purkinje vỏ tiểu não

4. Tủy sống: chất xám ở trung tâm, chất trắng bao quanh
c.xám. Chất xám h.chữ H (X) gồm 2 sừng trước (s.vận
động) chứa N v. động (N đa cực), 2 sừng sau (s.cảm giác)
chứa N trung gian.
Vi thể

Cấu tạo vi thể chất xám tuỷ sống: lưới neuron, t.bào tk đệm và các nhánh

5. Màng não
- 3 lớp: từ ngoài vào trong: m. cứng, m. nhện, m.
nuôi.
5.1. Màng cứng: ngoài cùng, mô l.kết đặc, tiếp giáp
với màng xương.
- Ở tủy sống: màng cứng tách rời màng xương
c.sống 1 khoảng hẹp: khoang ngoài màng cứng:
chứa mô l.kết thưa, mô mỡ, tmạch thành mỏng.
- Màng cứng tách màng nhện 1 khoảng hẹp:
khoảng dưới màng cứng. Mặt trong được phủ bởi
b.mô lát đơn.


5.2. Màng nhện: giữa, mô l.kết ít mạch máu, gồm
2 phần: lớp mô l.kết mỏng l.kết với màng cứng
và 1 hệ thống bè xơ nối với màng nuôi: bè

nhện. Khoảng trống giữa các bè nhện: khoang
dưới nhện, chứa đầy dịch não tủy. Bề mặt được
phủ b.mô lát đơn.
5.3. Màng nuôi: (màng mềm): màng l.kết mỏng
chứa nhiều mạch máu, bọc mặt ngoài não, tủy
sống. Mặt ngoài phủ b.mô lát đơn.

Mạch máu
Sơ đồ các lớp màng não

6. Dịch não tủy
- Chứa trong các não thất, ống nội tủy, khoang nhện.
- Trong suốt, tỷ trọng thấp, chứa ít protein, ít tb (tb lympho).
- Do đám rối màng mạch trong các não thất tạo ra. Mao mạch
của đám rối màng mạch là mao mạch kín. Biểu mô phủ màng
mạch: vuông đơn.
7. Hàng rào máu- não:
-
Mao mạch xâm nhập sâu vào mô tkinh. Giữa máu và mô tk
có 1 hàng rào phân cách: hàng rào máu- não:
+ Lớp tb nội mô
+ Màng đáy dày
+ Tế bào ngoại mạc
+ Các nhánh tb thần kinh đệm sao
Chức năng: bảo vệ mô tk, duy trì tính hằng định
của dịch gian mô tk.

Đám rối màng mạch

II. Hệ thần kinh ngoại biên

Gồm:
+ Dây tk
+ Hạch thần kinh
+ Đầu tận cùng thần kinh và các cơ quan cảm giác đặc
biệt.
1. Dây thần kinh ngoại biên
- Các sợi tk myelin xếp //bó tk: bao bó tk
- Các bó tkdây tk: bao ngoại tk.
- Xen giữa các sợi tk: mô nội tk: sợi lưới.

myelin
Sơ đồ cấu tạo của dây t.kinh
Vi thể 

Cấu tạo vi thể của dây thần kinh ( cắt ngang)

2. Hạch thần kinh
- H. trứng, bọc ngoài bởi bao liên kết. -2 loại:
+ Hạch tk não tủy: thân neuron hướng tâm, neuron giả 1
cực, bao quanh thân neuron là 1 lớp tb thần kinh đệm: tb vệ
tinh và các sợi tk. Thân neuron: ngoại vi, sợi tk: trung tâm.
+ Hạch tk thực vật: Neuron đa cực, sợi tk. Thân neuron tập
trung thành đám, sợi tk xen giữa.
3. Các đầu tận cùng thần kinh
- Theo chức năng: 2 loại:
+ Đầu tận cùng tk cảm giác: đầu tận cùng sợi nhánh: 2 loại:
* Có bao liên kết bọc ngoài:, không có (đầu trần)
+ Đầu tận cùng tk vận động: Đầu tận cùng sợi trục

Tiểu thể
pacific
Tiểu thể
meissner
Đầu tận cùng
trần
Tiểu thể Ruffini
Tiểu thể
Krause
Thoi tk cơ
Cơ quan golgi
ở dây chằng

Bản vận động cơ vân

III. Hệ thần kinh từ chủ
- Điều khiển hoạt động các tuyến ngoại tiết, cơ trơn, cơ
tim, các tạng phủ, hệ tuần hoàn.
- 2 hệ: Giao cảm và phó giao cảm.
- Đều có các trung tâm ở hệTKTƯ: - Hạch tk: cấu tạo
giống hạch tủy sống
- Sợi thần kinh không myelin : đi theo các đường khác
nhau nhưng đều có 2 đoạn neuron: neuron trước hạch
và neuron sau hạch.


Các giai đoạn tạo bao myelin ở sợi TK ngoại biên

Sợi tk myelin