Đề thi chọn đội tuyển môn GDCD năm học 2010-2011

Phòng Giáo Dục&Đào tạo Kỳ thi Chọn đội tuyển học sinh Giỏi
Hà trung Dự thi cấp Tỉnh năm học 2010 - 2011

Đề thi Môn: Giáo dục công dân
Thời gian làm bài: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)

Họ và tên HS: Số báo danh: Phòng thi:

Đề bài:
Câu 1: (2,5 điểm) Nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông ? Theo em nguyên
nhân nào là phổ biến nhất ? Là học sinh làm thế nào để tránh đợc tai nạn, đảm bảo an
toàn khi khi tham gia giao thông ?
Câu 2: (4,0 điểm) Em hiểu thế nào là môi trờng và tài nguyên thiên nhiên? Mối quan
hệ giữa tài nguyên thiên nhiên và môi trờng ? Vì sao bảo vệ môi trờng và tài nguyên
thiên nhiên đang là vấn đề bức xúc toàn cầu ? Liên hệ trách nhiệm của học sinh trong
việc bảo vệ môi trờng và tài nguyên thiên nhiên ?
Câu 3: (5,0 điểm) Thế nào là quyền khiếu nại tố cáo của công dân ? Phân biệt những
điểm khác nhau giữa khiếu nại và tố cáo về: Đối tợng, cơ sở và mục đích ?
Câu 4: (2,0 điểm) Thế nào là xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c ? Xây
dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c mang lại lợi ích gì ?
Câu 5: (2,5 điểm) Em hiểu thế nào là năng động sáng tạo và ý nghĩa của nó trong
thời đại ngày nay ? Để trở thành ngời năng động, sáng tạo học sinh cần phải rèn
luyện nh thế nào ?
Câu 6: (3,0 điểm) Trình bày những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở nớc ta
hiện nay ? Vì sao nói: Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân và gia
đình hạnh phúc ?
Câu 7: (1,0 điểm) Bài tập tình huống:
Trong kỳ thi TDTT cấp huyện vừa qua, Hùng (HS lớp 9 trờng THCS Minh
Thanh) đi xe đạp lên huyện để cổ vũ cho đội bóng đã Mi ni của trờng mình. Khi đi
đến trung tâm phố huyện, do không biết đó là đờng một chiều, Hùng vẫn đi ngợc vào.
Vì bị bất ngờ nên anh Nam đi xe máy đã đâm vào xe đạp của Hùng làm Hùng bị ngã,

xe đạp hỏng nặng.
Em hãy cho biết:
1/ Trong trờng hợp trên, ai là ngời vi phạm và vi phạm qui định nào ?
2/ Xe đạp Hùng hỏng nặng anh Nam có phải bồi thờng không ? Vì sao ?
3/ Nếu em là cảnh sát giao thông đanglàm nhiệm vụ, em sẽ xử lý ngời vi phạm nh
thế nào ?
Thí sinh không làm bài vào tờ đề thi này
Đề chính thức
Phòng Giáo Dục&Đào tạo Kỳ thi Chọn đội tuyển học sinh Giỏi
Hà trung Dự thi cấp Tỉnh năm học 2010 - 2011
Hớng dẫn chấm Môn Giáo dục công dân
Nội dung bài làm
Điểm
Câu 1: (2,5 điểm) Nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông ? Theo em nguyên
nhân nào là phổ biến nhất ? Là học sinh làm thế nào để tránh đợc tai nạn, đảm bảo an
toàn khi khi tham gia giao thông ?
Trả lời:
- Có nhiều nguyên nhân, song HS cần nêu đợc 3 nguyên nhân cơ bản sau: (1, 5 đ)
+ Phơng tiện và ngời tham gia giao thông ngày càng gia tăng
+ Đờng giao thông xuống cấp không đáp ứng đợc nhu cầu khi phơng tiện và ngời
tham gia giao thông gia tăng
+ Ngời tham giao thông, ngời điều khiển phơng tiện giao thông không chấp hành
trật tự an toàn giao thông
- Trong các nguyên nhân trên thì nguyên nhân ngời tham giao thông, ngời điều khiển
phơng tiện giao thông không chấp hành trật tự an toàn giao thông là nguyên nhân phổ
biến nhất dẫn đến các vụ tai nạn giao thông xảy ra.
- Là học sinh để tránh tai nạn, đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông: Phải học tập,
hiểu pháp luật về trật tự an toàn giao thông. Tự giác chấp hành qui tắc giao thông, giữ
an toàn cho mình và cho ngời khác
2,5 đ

(PL 6)
0.5 đ
0.5 đ
0.5 đ
0.5 đ
0,5 đ
Câu 2: (4,0 điểm) Em hiểu thế nào là môi trờng và tài nguyên thiên nhiên? Mối quan
hệ giữa tài nguyên thiên nhiên và môi trờng ? Vì sao bảo vệ môi trờng và tài nguyên
thiên nhiên đang là vấn đề bức xúc toàn cầu ? Liên hệ trách nhiệm của học sinh trong
việc bảo vệ môi trờng và tài nguyên thiên nhiên ?
Trả lời:
- Môi trờng là toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con ngời có tác
động đến đời sống, sự tồn tại, phát triển của con ngời và thiên nhiên
- Tài nguyên thiên nhiên là những của cải vật chất sẵn có trong tự nhiên mà con ngời
có thể khai thác, chế biến sử dụng phục vụ cuộc sống con ngời
- Mối quan hệ: Tài nguyên thiên nhiên là một bộ phận thiết yếu của môi trờng, có
quan hệ chặt chẽ với môi trờng. Mỗi hoạt động kinh tế khai thác tài nguyên thiên
nhiên dù tốt, xấu đều có tác động đến môi trờng
- Hiện nay môi trờng và tài nguyên thiên nhiên đang bị đe doạ bởi chất thải của các
nhà máy, xí nghiệp, các công ty vv bởi sự thiếu hiểu biết và thiếu ý thức của con ng-
ời đã làm cho môi trờng bị ô nhiễm nặng nề, tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt, thiên tai
lũ lụt thờng xuyên xảy ra. Vì vậy, bảo vệ môi trờng và tài nguyên thiên nhiên và trách
nhiệm của mọi ngời, toàn xã hội và cả cộng đồng quốc tế
- Liên hệ:
+ Học sinh cần phải hiểu đợc giá trị của môi trờng và tài nguyên thiên nhiên để có ý
thức trách nhiệm bảo vệ.
+ Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trờng và tài nguyên thiên nhiên nh:
Tham gia dọn vệ sinh ở gia đình, ở trờng lớp, khu dân c , trồng cây gây rừng, bảo vệ
tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ động thực vật, thuỷ - hải sản, nguồn nớc vv
+ Tuyên truyền cho những ngời xung quanh cùng tích cực tham gia bảo vệ môi tr-

ờng và tài nguyên thiên nhiên.
4,0 đ
(PL 7)
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
1,0 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
Câu 3: (5,0 điểm) Thế nào là quyền khiếu nại tố cáo của công dân ? Phân biệt những
điểm khác nhau giữa khiếu nại và tố cáo về: Đối tợng, cơ sở và mục đích ?
Trả lời:
- Quyền khiếu nại là quyền của công dân, đề nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền
xem xét lại các quyết định, các việc làm của cán bộ công chức nhà nớc khi thực hiện
công vụ theo qui định của pháp luật, quyết định kỷ luật, khi cho rằng, quyết định
hoặc hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm quyền lợi ích hợp pháp của mình.
- Quyền tố cáo là quyền của công dân, báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm
quyền biết về một vụ, việc vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào
gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nớc, quyền, lợi ích hợp
pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
- Điểm khác nhau giữa khiếu nại và tố cáo:
5,0 đ
(PL 8)
1,0,đ
1,0 đ

Khiếu nại Tố cáo
Đối t-
ợng

Đối tợng của khiếu nại là các
quyết định hành chính, hành vi
hành chính
Đối tợng của tố cáo là hành vi vi phạm
pháp luật, gây thiệt hại hoặc đe doạ gây
thiệt hại đến lợi ích của Nhà nớc, quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan,
tổ chức
Cơ sở
Cơ sở của khiếu nại là quyền,
lợi ích hợp pháp của bản thân
ngời khiếu nại khi bị xâm
phạm
Cơ sở của tố cáo là tất cả các hành vi vi
phạm pháp luật, gây thiệt hại hoặc đe
doạ gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nớc,
quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ
quan, tổ chức
Mục
đích
Mục đích của khiếu nại là để
khôi phục quyền và lợi ích hợp
pháp của ngời khiếu nại đã bị
xâm phạm hoặc bị thiệt hại
Mục đích của tố cáo là nhằm phát giác,
ngăn chặn, hạn chế kịp thời mọi hành vi
vi phạm pháp luật, xâm phạm đến lợi ích
Nhà nớc, quyền, lợi ích hợp pháp của
công dân, cơ quan, tổ chức
1,0 đ

1,0 đ
1,0 đ

Câu 4: (2,0 điểm) Thế nào là xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c ? Xây
dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c mang lại lợi ích gì ?
Trả lời:
- Xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c là làm cho đời sống văn hoá tinh
thần ngày càng lành mạnh, phong phú nh: Giữ gìn trật tự an ninh, vệ sinh nơi ở; bảo
vệ cảnh quan môi trờng sạch đẹp; xây dựng tình đoàn kết xóm giềng; bài trừ phong
tục tập quán lạc hậu, mê tín dị đoan và tích cực phòng chống các tệ nạn xã hội.
- Lợi ích: Xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c góp phần làm cho cuộc sống
bình yên, hạnh phúc, bảo vệ và phát huy truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc
Bản thân là HS cũng phải góp phần xây dựng nếp sống văn hoá ở cộng đồng dân c
nh: Vệ sinh thôn, xóm; tuyên truyền mọi ngời thực hiện nếp sống văn hoá mới,
phòng, chống các tệ nạn xã hội vv
2,0 đ
(ĐĐ 8)
1,0 đ
1,0 đ
Câu 5: (2,5 điểm) Em hiểu thế nào là năng động sáng tạo và ý nghĩa của nó trong
thời đại ngày nay ? Để trở thành ngời năng động, sáng tạo học sinh cần phải rèn
luyện nh thế nào ?
Trả lời:
- Năng động là tích cực, chủ động, dám nghĩ, dám làm.
- Sáng tạo là say mê nghiên cứu, tìm tòi để tạo ra những giá trị mới về vật chất, tinh
thần hoặc tìm ra cái mới, cách giải quyết mới mà không bị gò bó, phụ thuộc vào
những cái đã có.
- ý nghĩa: Năng động, sáng tạo là phẩm chất cần thiết của ngời lao động xã hội trong
xã hội hiện đại. Nó giúp con ngời ta có thể vợt qua những ràng buộc của hoàn cảnh,
rút ngắn thời gian để đạt đợc mục đích đã đề ra một cách nhanh chóng và tốt đẹp.

- Học sinh cần phải rèn luyện: Tìm ra cách học tốt nhất cho mình và cần tích cực vận
dụng những điều đã biết vào cuộc sống
2,5 đ
(ĐĐ 9)
0,5 đ
1,0 đ
0,5 đ
0,5
Câu 6: (3,0 điểm) Trình bày những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở nớc ta
hiện nay ? Vì sao nói: Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân và gia
đình hạnh phúc ?
Trả lời:
- Nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở nớc ta hiện nay:
+ Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.
+ Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, các tôn giáo, giữa ngời theo
tôn giáo với ngời không theo tôn giáo, giữa công dân Việt Nam với ngời nớc ngoài đ-
ợc tôn trọng và đợc pháp luật bảo vệ.
+ Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình.
- Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân và gia đình hạnh phúc:
+ Tình yêu chân chính xuất phát từ sự đồng cảm sâu sắc giữa hai ngời, là sự chân
thành, tin cận và tôn trọng nhau
+ Tình yêu không lành mạnh là thứ tình cảm không bền vững, vụ lợi (tham giàu,
tham địa vị ), thiếu trách nhiệm trong tình yêu
+ Hôn nhân không dựa trên cơ sở tình yêu chân chính nh: Vì tiền, vì danh vọng, bị
3,0 đ
(PL 9)
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ
ép buộc vv sẽ dẫn đến gia đình bất hạnh
Vì vậy: Chỉ có tình yêu chân chính mới là cơ sở quan trọng của hôn nhân và gia
đình hạnh phúc.
Câu 7: (1,0 điểm) Bài tập tình huống:
Trong kỳ thi TDTT cấp huyện vừa qua, Hùng (HS lớp 9 trờng THCS Minh
Thanh) đi xe đạp lên huyện để cổ vũ cho đội bóng đã Mi ni của trờng mình. Khi đi
đến trung tâm phố huyện, do không biết đó là đờng một chiều, Hùng vẫn đi ngợc vào.
Vì bị bất ngờ nên anh Nam đi xe máy đã đâm vào xe đạp của Hùng làm Hùng bị ngã,
xe đạp hỏng nặng.
Em hãy cho biết:
1/ Trong trờng hợp trên, ai là ngời vi phạm và vi phạm qui định nào ?
2/ Xe đạp Hùng hỏng nặng anh Nam có phải bồi thờng không ? Vì sao ?
3/ Nếu em là cảnh sát giao thông đanglàm nhiệm vụ, em sẽ xử lý ngời vi phạm nh
thế nào ?
Trả lời:
1/ Trong trờng hợp trên Hùng đã vi phạm trật tự ATGT đi xe đạp vào đờng một chiều,
trái với chiều qui định
2/ Anh Nam không phải bồi thờng xe đạp bị hỏng cho Hùng vì anh Nam đi đúng
chiều đờng và phần đờng của mình
3/ Ngời sai là Hùng nhng xét là hành vi vô ý do thiếu hiểu biết, hơn nữa cha gây hậu
quả nghiêm trọng, nên chỉ dùng biện pháp giáo dục giúp Hùng biết đợc những qui tắc
cần tuân thủ trên đờng
1,0 đ
0,5 đ
0,25 đ
0,25 đ
Tổng điểm toàn bài: 20,0 đ
Câu 3: (4,0 điểm) Điền từ vào chỗ trống để hoàn chỉnh nội dung một số diều trong

trong Hiến pháp nớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 ?
Điều 40: Nhà nớc, xã hội, gia đình và công dân có trách nhiệm bảo vệ, chăm
sóc ; thực hiện chơng trình dân số và kế hoạch hóa gia đình.
Điều 52: Mọi công dân đều trớc pháp luật.
Điều 57: Công dân có quyền theo qui định của pháp luật.
Điều 83: Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ
quan cao nhất của nớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam.
Câu 3: (2,0 điểm) Điền từ vào chỗ trống để hoàn chỉnh nội dung một số diều trong
trong Hiến pháp nớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 ?
Trả lời:
Điều 40: Nhà nớc, xã hội, gia đình và công dân có trách nhiệm bảo vệ, chăm
sóc/bà mẹ và trẻ em/; thực hiện chơng trình dân số và kế hoạch hóa gia đình.
Điều 52: Mọi công dân đều/ bình đẳng /trớc pháp luật.
Điều 57: Công dân có quyền/ tự do kinh doanh/ theo qui định của pháp luật.
Điều 83: Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan/quyền
lực Nhà nớc/ cao nhất của nớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam.