SKKN Một số kinh nghiệm về chỉ đạo rèn luyện hành vi đạo đức học sinh trong trường THCS
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (798.39 KB, 20 trang )
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM
VỀ CHỈ ĐẠO RÈN LUYỆN HÀNH
VI ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG
TRƯỜNG THCS
I. Đặt vấn đề:
1. Cơ sở lý luận:
- Kết luận Hội nghị lần thứ VI của ban chấp hành TW Đảng khoá IX
có ghi: “Thực hiện giáo dục toàn diện, tạo sự chuyển biến cơ bản về chất
lượng giáo dục, đặc biệt chú trọng giáo dục tư tưởng - chính trị, đạo đức, lối
sống nhất là trong các trường Đại học, Cao đẳng: bồi dưỡng thế hệ trẻ tinh
thần yêu nước, yêu quê hương, gia đình và tôn trọng dân tộc, lý tưởng xã hội
chủ nghĩa, bản lĩnh chính trị, lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật, tác
phong công nghiệp, tinh thần hiếu học, chí tiến thủ, lập thân, lập nghiệp
không cam chịu nghèo hèn; đào tạo lớp người lao động tích cực, chủ động,
năng động thích nghi và sáng tạo, có sức khoẻ, có kiến thức cơ bản, làm chủ
kỹ năng nghề nghiệp, tạo ra hiệu quả thiết thực, nhạy cảm với cái mới, có ý
thức vươn lên về khoa học và công nghệ”.
- Chiến lược phát triển giáo dục năm 2001- 2010 xác định mục tiêu
giải pháp và các bước đi theo phương châm đa dạng hoá, chuẩn hoá, hiện đại
hoá, xây dựng một nền giáo dục có tính thực tiễn và hiệu quả, tạo bước
chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, đưa nền giáo dục nước ta sớm tiến kịp
các nước phát triển trong khu vực, nâng cao dân trí, đào tạo nhân tài, góp
phần đắc lực thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội
năm 2001- 2010.
- Trách nhiệm bồi bưỡng thế hệ trẻ của Đảng. Hồ Chí Minh đã khẳng
định: thế hệ trẻ xứng đáng với tương lai thì thế hệ trẻ đi trước, những bậc cha
anh phải có trách nhiệm bồi dưỡng thế hệ trẻ. Đó cũng là trọng trách lớn lao
của cách mạng, của Đảng. Bởi vậy trong di chúc Hồ Chí Minh căn dặn: “Bồi
dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần
thiết”.
2. Cơ sở thực hiện:
- Mục tiêu của Luật giáo dục phổ thông năm 2005 có ghi: “Mục tiêu
của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí
tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân,
tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội
chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh
tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng bảo vệ tổ
quốc.
- Giáo dục THCS nhằm giúp học sinh cũng cố phát triển những kết
quả của giáo dục Tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những
hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ
thông, Trung cấp, học nghề hoặc vào cuộc sống lao động.
- Xuất phát từ thực hiện nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ giáo
dục và Đào tạo mà trọng tâm là thực hiện cuộc vận động “Nói không với tiêu
cực trong thi cử và lành mạnh trong giáo dục” khơi dậy ý thức của mỗi học
sinh, sinh viên về tương lai của chính mình và trách nhiệm lớn lao của gia
đình đối với sự phát triển và tương lai của con em mình, thống nhất nhận
thức trong toàn xã hội: Chống gian dối trong học tập, thi cử; học tập và rèn
luyện để có năng lực thực chất là con người tốt nhất để chuẩn bị cho các em
vào đời, làm người, có nghề.
II. Xuất phát từ tình hình thực tế:
1. Chủ quan:
- Trường THCS năm học 2005 - 2007 được cấp trên công nhận: Tập
thể lao động tiên tiến.
- Trường gồm có: 21 lớp với 879 học sinh.
- Khối 6: 5 lớp với 244 học sinh.
- Khối 7: 5 lớp với 207 học sinh.
- Khối 8: 6 lớp với 243 học sinh.
- Khối 9: 5 lớp với 205 học sinh.
- Đầu năm trường có 03 cán bộ quản lý, đến 01/4/2007 còn 02 cán bộ
quản lý và có 44 giáo viên.
+Trình độ Đại học: 10 đ/c (22,7%)
+ Trình độ Cao đẳng : 33 đ/c (77,3%)
+ Có 03 đ/c Nhân viên: Thư viện, Kế toán, Văn phòng.
- Kết quả khảo sát đầu năm học sinh:
T/S
HS
Tốt Khá TB Yếu
Ghi
chú
SL % SL % SL % SL %
880 421 47,8 410 46,6 44 5 5 0,6
- Về cơ sở vật chất: Đủ điều kiện tối thiểu để thực hiện chương trình
đổi mới giáo dục phổ thông, gồm có 04 phòng chức năng, 12 phòng học, hệ
thống hàng rào khép kín, có 2 công trình vệ sinh diện tích khuôn viên đạt
chuẩn quy định. Cơ sở vật chất đang xây dựng tiệm cận trường đạt chuẩn
quốc gia.
2. Khách quan:
- Có Nghị quyết số: 40/2000/QH10 (9/12/2000) Nghị quyết của Quốc
hội về đổi mới chương trình đổi mới giáo dục phổ thông. Chỉ thị số:
12/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về đổi
mới chương trình giáo dục phổ thông, thực hiện Nghị quyết số:
40/2000/QH10 của Quốc hội.
- Thực hiện Chỉ thị số: 40/2004/CT-TW ngày 15/6/2004 Chỉ thị của
Ban Bí thư về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán
bộ quản lý giáo dục.
- Thực hiện hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ, Sở,
Phòng Giáo dục.
III. Một số kinh nghiệm chỉ đạo rèn luyện hành vi đạo đức học sinh
trong trường THCS:
1. Việc tổ chức quán triệt tinh thần các văn bản:
- Giáo dục đạo đức cho học sinh là nhiệm vụ chung của nhà trường,
gia đình và xã hội. Trong các lượng ấy nhà trường đóng vai trò quan trọng vì
đó là nơi lãnh trách nhiệm Giáo dục - Đào tạo thế hệ trở thành lớp người
“Vừa hồng vừa chuyên”, thành người công dân có ích cho xã hội. Muốn thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị của ngành trong năm học 2006 - 2007 điều cơ bản
đầu tiên mang tính quyết định và mở đường cho việc nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, là phải thực hiện một cách thường xuyên và có hiệu quả
cuộc vận động: “ Tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng trong trường
học”.
- Trong giai đoạn chuyển đổi hội nhập, gia nhập WTO thì tư tưởng của
trẻ dễ bị ảnh hưởng của mặt trái đời thường tác động, nên đòi hỏi người quản
lý phải sáng tạo, kiên trì trong quá trình lãnh và chỉ đạo để dẫn dắt phong
trào đi đúng hướng và đạt kết quả cao trong giáo dục và đào tạo. Tổ chức
quán triệt tinh thần các văn bản chỉ đạo của cấp trên như: Tài liệu hướng dẫn
nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bô, Sở, Phòng. Học tập Quyết định số:
3859/BGD-ĐT ngày 28/7/2006 ban hành kế hoạch tổ chức cuộc vận động
“Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” và
triển khai thực hiện kế hoạch tổ chức thực hiện cuộc vận động “Nói không
với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” của phòng Giáo
dục Lệ Thuỷ. Tổ chức cho cán bộ, giáo viên học tập tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh. Tổ chức cho học sinh học tập mười điều nội quy của nhà trường
ngay từ đầu năm học.
- Để xây dựng Chủ nghĩa xã hội phải có con người xã hội chủ nghĩa,
phải phát huy đến đỉnh cao sức mạnh tổng hợp nội sinh của đất nước, trước
hết là con người Viêt Nam. Vì vậy cần có cuộc cải biến mạnh mẽ, có tính
cách mạng trong lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo, chấn hưng nền giáo dục quốc
dân, xây dựng nền giáo dục tiên tiến phù hợp với xu thế của thời đại, tạo điều
kiện cho mọi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ không ngừng nâng cao tri thức
và kỹ năng, đội ngũ cán bộ khoa học của nước ta chiếm lĩnh được đỉnh cao
của trí tuệ của nhân loại. Để làm tốt nhiệm vụ được giao góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, công việc trọng tâm có tính xuyên suốt là phải
giáo dục cho học sinh, xây dựng các hành vi đạo đức lành mạnh góp phần
nâng cao chất lượng văn hoá.
2. Lập kế hoạch thực hiện:
Làm tốt khâu kế hoạch hoá là một trong những điều kiện quan trọng
nhất bảo đảm hoàn thành thắng lợi của các tập thể. Hoạt động hình thành
hành vi đạo đức ở trong trường THCS có nội dung rất phong phú, đa dạng
với sự tham gia của tất cả các thành viên trong trường. Được phối hợp chặt
chẽ với gia đình và các tổ chức xã hội trên địa bàn xã Hoa Thuỷ. Kế hoạch
giáo dục đạo đức được thông qua Hội nghị viên chức đầu năm. Dựa vào
hướng dẫn nghiệp vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ, Sở, Phòng mà trọng tâm
là thực hiện cuộc vận động “Hai không”. Từ kế hoạch năm, xây dựng kế
hoạch tháng, tuần có chỉ tiêu một cách cụ thể. Từ đó giáo viên chủ nhiệm, tổ
chức Đoàn, Đội xây dựng kế hoạch giáo dục hình thành hành vi đạo đức của
mình đồng bộ theo mục tiêu chung mà Chi bộ nhà trường đã đề ra.
3. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên:
- Chỉ thị số: 40/CT-TW của Ban Bí thư về xây dựng nâng cao chất
lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục ghi rõ mục tiêu từ 2001-
2010: Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
được chuẩn hoá: bảo đảm chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc
biệt là nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, lương tâm
hay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển định hướng và có
hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực,
đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp “Công nghiệp hoá hiện
đại hoá đất nước”. Muốn tổ chức rèn luyện các hành vi đạo đức cho học sinh
đạt hiệu quả thì người quản lý phải dày công trong việc xây dựng đội ngũ
thầy cô giáo đủ phẩm chất, năng lực sư phạm, xứng đáng đội quân tiên
phong trong sự nghiệp Giáo dục- Đào tạo. Dù cho ở cương vị nào đi nữa
“Mỗi thầy cô giáo là tấm gương sáng cho học sinh noi theo”. Xây dựng đội
ngũ đều tay thực hiện được chữ “Tâm” của nghề dạy học trong giai đoạn
hiện nay không phải là dễ, do đó đòi hỏi sự sáng tạo, tính kiên trì và tính kiên
quyết, có cả “Tình đồng chí” qua quá trình chỉ đạo và thực hiện. Ngay từ đầu
năm bắm chắc vào nhiệm vụ của ngành, xây dựng nội bộ đoàn kết, nhất trí
cao trong hành động cũng như tư tưởng, thường xuyên rèn luyện đạo đức, tác
phong của người giáo viên “Tất cả vì học sinh thân yêu”. Xây dựng tập thể
giáo viên thành một khối nhất trí từ lãnh đạo xuống nhân viên, có ý thức làm
chủ tập thể, biết khắc phục những khó khăn trước mắt để vươn lên trong
công tác. Tiêu biểu cho sự cống hiến trong thời gian vừa qua về giáo dục rèn
luyện hình thành đạo đức cho học sinh có các đ/c: Mỹ, đ/c Kiên, đ/c Tuế, đ/c
Mùi
Để duy trì được phong trào thì đòi hỏi người quản lý: Hiệu trưởng,
Phó hiệu trưởng, Bí thư Chi bộ, Chủ tịch Công đoàn, Tổ trưởng là lực lượng
nồng cốt trong việc xây dựng nội bộ đoàn kết và chỉ đạo thực hiện hành vì
đạo đức cho các em, đồng thời là chiếc cầu nối giữa nhà trường với gia đình
tham mưu đúng hướng cho Đảng uỷ chính quyền địa phương làm tốt công
tác giáo dục. Mỗi đồng chí lãnh đạo không những là tấm gương sáng cho học
sinh noi theo mà còn là tấm gương sáng cho giáo viên noi theo. Thực sự
đồng chí Hiệu trưởng phải gương mẫu mọi mặt, trước hết là kiên trì thực
hiện đường lối, phương châm giáo dục của Đảng không giao động trước
những khó khăn nhất thời trong sự nghiệp Giáo dục - Đào tạo, công việc giáo
dục đạo đức cho học sinh là công việc thường nhật, thường xuyên.
4. Chỉ đạo rèn luyện hành vi đạo đức qua các bộ môn văn hoá cơ bản:
Trong tất cả các môn học ở trường THCS đều có tích hợp hình thành
rèn luyện hành vi đạo đức cho học sinh, nhất là môn Giáo dục công dân, môn
Ngữ Văn và Lịch sử. Nhiệm vụ của giáo viên trong giảng dạy là biết khai
thác, liên hệ vận dụng thích hợp để bồi dưỡng tình cảm, hình thành niềm tin
đạo đức cho các em. Qua mỗi tiết học giáo viên không bỏ qua yêu cầu giáo
dục tư tưởng tình cảm. Tất cả các bộ môn văn hoá thì bộ môn giáo dục Công
dân được xem là một phương tiện quan trọng nhất để thực hiện nhiệm vụ tư
tưởng , tình cảm, đạo đức pháp luật cho học sinh một cách trực tiếp, hoàn
chỉnh và sâu sắc. Bộ môn giáo dục công dân với hệ thống tri thức từ lớp 6 -9,
bao gồm những chuẩn mực hành vi, nguyên tắc đạo đức mới, những giá trị
đạo đức truyền thống của dân tộc được khái quát trong năm điều Bác Hồ dạy
cho Thiếu niên nhi đồng, giúp cho học sinh sau khi học biết suy xét phán
đoán, ứng xử trước mọi tình huống quan hệ đạo đức. Lứa tuổi của học sinh
THCS là độ tuổi có tâm lý phát triển muốn vươn lên làm người lớn, nếu các
hành vi đạo đức được xây dựng và rèn luyện đúng đắn thì các em sẽ lớn lên
trở thành người có ích cho xã hội - người con ngoan trò giỏi, người công dân
tốt xây dựng quê hương đất nước.
- Thực hiện tốt việc tổ chức thực hành các hành vi đạo đức qua bộ
môn văn hoá tốt thì việc thực hiện giáo dục đạo đức trong trường học coi như
thành công tốt đẹp. Ngay từ lớp đầu cấp là lớp 6 cho đến lớp 9 mọi công tác
chỉ đạo từ Kế hoạch, cho đến kiểm tra, uốn nắn phong trào phải thường
xuyên chú ý hình thành và tổ chức cho các em thực hành có nề nếp các hành
vi đạo đức. Cụ thể là biết vâng lời thầy cô giáo, chú ý nghe giảng, xây dựng
bài, hợp tác trong nhóm để tìm hiểu kiến thức mới, có ý thức học bài cũ và
chuẩn bị bài một cách thường xuyên. Chuẩn bị dụng cụ học tập đầy đủ, có ý
thức cố gắng vươn lên trong học tập , tất cả những điều đó là hành vi đạo
đức mà học sinh cần phải có.
Năm học 2006 - 2007 thực hiện cuộc vận động: “Nói không với tiêu
cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” để xây dựng được mặt
bằng chất lượng thực chất trong giai đoạn mới nhà trường đã đề ra các tiết
kiểm tra 45 phút trở lên đều ra theo 02 đề chẵn, lẽ. Đây cũng là một biện
pháp hình thành hành vi đạo đức tự đánh giá kiến thức học tập của mình một
cách trung thực. Thực sự nhìn toàn cục học sinh đã chuyển biến trong việc
thực hiện cuộc vận động này.
Đồng thời thông qua kiểm tra và xử lý số liệu thông tin nắm được cần
bồi dưỡng cho giáo viên thấy được những biểu hiện lệch lạc của học sinh để
có biện pháp ngăn ngừa và rèn luyện đúng hướng. Đối với lứa tuổi THCS là
lứa tuổi hay hiếu động thường có những biểu hiện sau đây: Thiếu trập trung
chú ý trong giờ học, “Chú ý vờ” khả năng chú ý kém bền vững vào những
tiết cuối khi có những tác động ngoại cảnh. Không tuân theo hiệu lệnh và yêu
cầu của giáo viên, thiếu thật thà trong học tập: Biểu hiện chủ yếu hay nhìn
bài bạn không đủ đồ dùng học tập, không chuẩn bị bài trước khi học. Thực
hiện một số thao tác trong bài học chưa đúng quy định, làm mất trật tự trong
lớp học. Để khắc phục tình trạng nói trên cần thực hiện các biện pháp nói
sau:
Đưa ra những biện pháp yêu cầu cụ thể, hợp lý đối với hành vi đạo
đức của học sinh bằng nhiều hình thức. Thường xuyên kiểm tra theo dõi việc
thực hiện nội quy của lớp, khen chê kịp thời. Sử dụng phương pháp giáo dục
bằng tình cảm, trong mọi lúc, mọi khi chữ “Tâm” của giáo viên phải thường
xuyên thể hiện, đối với học sinh vi phạm kỷ luật, hay học sinh ngoan đều tỏ
lòng nhân ái. Tổ chức các hoạt động của thầy và trò trong giờ học, đáp ứng
các yêu cầu của giáo viên, giáo dục kỷ luật học tập trên lớp. Phát huy vai trò
chủ đạo của giáo viên trong việc giáo dục kỷ luật học tập trên lớp cho học
sinh.
5. Chú ý chỉ đạo giáo dục học sinh cá biệt:
Qua thực tiễn không có một tập thể nào là không có học sinh cá biệt,
cụ thể là không chấp hành việc thực hiện các hành vi đạo đức do giáo viên
hoặc gia đình tổ chức. Công việc đầu tiên của người quản lý là thường trực
nhắc nhở giáo viên trong mọi lúc, mọi khi là phải tôn trọng tính cách và khả
năng hình thành các hành vi đạo đức của trẻ, tôn trọng những tiến bộ của các
em, biết kiên trì chịu khó tạo môi trường tốt và kết hợp nhiều biện pháp một
cách sinh động để các em bỏ dần những biểu hiện sai trái, rèn luyện đúng
đắn theo phẩm chất của em người mới xã hội chủ nghĩa. Thực tế trong thời
gian vừa qua có nhiều giáo viên đã biết kết hợp chặt chẽ cho giáo viên bộ
môn, lãnh đạo nhà trường để giúp đỡ các em tiến bộ như: Trần Đình Phú, lớp
7E bỏ học nhiều lần nay đã đi học lại; Lê Công Minh lớp 7C hay vi phạm nội
quy của lớp, của trường không chăm học nay đã có sự tiến bộ trong học tập.
Trương Văn Quốc lớp 9B học sinh có biểu hiện không bình thường về
trí tuệ, song giáo viên chủ nhiệm kiên trì động viên em tham gia tiếp tục theo
học, trong đó sử dụng phương pháp giáo dục bằng tình cảm là chủ yếu.
6. Chỉ đạo hoạt động Đoàn -Đội tạo nên môi trường tốt để rèn luyện các
hành vi đạo đức của người học sinh xã hội chủ nghĩa:
Đây là tổ chức và môi trường để lứa tuổi học sinh có thể phát huy chủ
thể của mình trong việc rèn luyện hành vi và thói quen nếp sống quân sự hoá
trong nhà trường. Qua tổ chức Đoàn- Đội các em rèn luyện cho mình ý thức
phê và tự phê khép mình vào nếp sống tập thể, từ đó hành vi đạo đức ngày
được hình thành và cũng cố.
Trong công tác này người quản lý phải hết sức tôn trọng hoạt động của
tổ chức Đoàn - Đội, tạo điều kiện hợp lý cho Đội sinh hoạt và làm việc, trập
trung sức chỉ đạo một số công việc cơ bản sau:
a. Giáo dục nâng cao nhận thức đạo đức cách mạng cho thiếu nhi:
- Giáo dục truyền thống thông qua tuyên truyền, cổ động các ngày lễ
lớn.
- Giáo dục truyền thống thông qua phút sinh hoạt truyền thống: khai
giảng năm học, Đại hội Đoàn - Đội, các đợt sinh hoạt chủ đề, chủ điểm qua
các ngày lễ lớn.
- Giáo dục truyền thống thông qua ngoại khoá như: 20/11; 3/2; 8/3;
26/3; 19/5.
- Giáo dục truyền thống thông qua các hội thi tìm hiểu truyền thống
cho hội đồng Đội TW và hội đồng Đội các cấp phối hợp bên ngành tổ chức.
- Giáo dục truyền thống thông qua việc tổ chức các hoạt động lớn,
thông qua các ngày lễ lớn của năm học: Khai giảng năm học, 20/11; 22/12;
3/2; 26/3; 19/5
- Đẩy mạnh phong trào “Nói lời hay làm việc tốt” phấn đấu trở thành
con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ kính yêu.
Từ nâng cao nhận thức cho các em thông qua hoạt động giáo dục
truyền thống, đến những việc làm hàng ngày đã góp phần giáo dục đạo đức
cách mạng cho thanh thiếu niên trong trường học.
b, Hoạt động góp phần nâng cao chất lượng “Vượt khó học tốt, yêu khoa
học” thông qua đó rèn luyện các hành vi đạo đức.
Trập trung chỉ đạo Liên Đội thực hiện một số biện pháp cơ bản sau:
- Đưa tiêu chuẩn giờ học tốt, tuần học tốt, kết quả khảo sát và chuẩn
mực thi đua hàng tuần, được đánh giá và xếp thứ vị vào buổi chào cờ đầu
tuần.
- Phát động phong trào tự quản giờ học ở lớp , ở nhà, xây dựng được
phong trào học tập trong trường Chi Đội và từng Đội viên. Biết hợp tác
nhóm trong giờ học để tìm hiểu bài.
- Tổ chức có hiệu quả đôi bạn điểm tốt, đôi bạn cùng tiến, giúp đỡ bạn
yếu vươn lên.
- Tổ chức các hoạt động bổ trợ học tập như: “Truy bài đầu buổi” thông
qua các nhóm cán sự bộ môn
Trọng tâm là thực hiện phong trào “Hai không” của ngành phát động.
Mục đích của chương trình này là giáo dục Thiếu nhi vượt khó, giúp bạn
vượt khó, say mê sáng tạo học tập, phát huy tính năng động tự giác, tạo
không khí thi đua trong học tập.
c, Tổ chức hoạt động “Vui khoẻ” cho thiếu nhi thông qua đó giáo dục phẩm
chất đạo đức, ý thức tập thể của học sinh.
- Tổ chức phong trào “Hát- múa” theo chủ đề, chủ điểm tham gia hội
thi văn nghệ cấp trường, xã, huyện.
- Tổ chức loại hình thể dục quá giờ và thi đấu thể thao cấp huyện trong
năm học.
- Tổ chức hội thi nghi thức, công nhận chuyên hiệu nghi thức
Đội Hoạt động văn hoá văn nghệ –thể dục thể thao là một loại hình hoạt
động không thể thiếu được, loại hình này rất phù hợp với tâm lý của trẻ.
Thông qua đây tập thể giáo viện chủ nhiệm, tổng phụ trách Đội và các đoàn
thể trong nhà trường có trách nhiệm hoàn thành và rèn luyện phẩm chất đạo
đức xã hội chủ nghĩa cho học sinh.
d, Tổ chức các hoạt động Đội góp phần giáo dục nhận thức thẩm mĩ, nâng
cao trình độ của trẻ.
- Xây dựng nếp sống văn minh, vui tươi, lành mạnh và tác phong quân
sự hoá ở nhà trường.
- Thực hiện tốt đồng phục Đội- hội vào các ngày thứ hai và các hoạt
động tập thể, góp phần tạo nên màu cờ sắc áo cho tổ chức các em.
- Tổ chức phong trào “Xanh -Sạch - Đẹp” với các hoạt động trồng cây,
chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, góp phần tạo nên bộ mặt nhà trường luôn luôn
sạch đẹp hướng tới đạt chuẩn Quốc gia.
- Tổ chức các hoạt động làm sạch môi trường trên địa bàn dân cư với
phong trào “Thứ 7 tình nguyện”
- Phong trào “Em yêu đường sắt quê em” giữ vững trật tự an toàn giao
thông trên địa bàn.
- Giáo dục thẩm mĩ, nhận thức về cái đẹp, vươn tới cái đẹp “Chân-
thiện- mỹ” là việc làm thường xuyên, là môi trường tốt để hình thành và rèn
luyện phẩm chất đạo đức tốt cho học sinh.
7. Chỉ đạo việc kết hợp tay ba giữa nhà trường - gia đình và xã hội:
Trong thư Bác Hồ gửi cán bộ, thầy cô giáo nhân ngày khai trường
1968-1969 có viết: “Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng, cần phải phát
huy dân chủ XHCN, xây dựng quan hệ thật tốt, đoàn kết thật chặt chẽ giữa
thầy và trò, giữa trò với nhau, giữa cán bộ các cấp, giữa nhà trường và nhân
dân hoàn thành tốt thắng lợi đó”. Giáo dục đạo đức cho học sinh là một công
việc lớn lao, đầy khó khăn phức tạp và nhiều thử thách. Ngoài giáo viên
đứng lớp làm công tác giảng dạy, còn yêu cầu có sự phối hợp chặt chẽ , đồng
bộ giữa trong và ngoài nhà trường. Trong thực tế ai cũng xác nhận rằng nhà
trường là trung tâm Giáo dục và Đào tạo song thời gian học sinh học tập và
rèn luyện quá ít so với cuộc sống hằng ngày của trẻ. Do đó người quản lý
phải chỉ đạo giáo viên thường xuyên liên lạc với cha mẹ học sinh, quan hệ
chặt chẽ với gia đình các em nhằm mục đích kiểm tra việc thực hiện các
chuẩn mực hành vi đạo đức đã được xây dựng rèn luyện ở trường.
Thực tế vào đầu năm học trường đã tổ chức Đại hội phụ huynh bầu ra
một ban chấp hành 05 đ/c, hàng tháng sinh hoạt định kỳ vào đầu tháng, nhà
trường báo cáo cho BCH hội biết những chuyển biến của học sinh trong
tháng vừa qua để hội có biện pháp liên kết kịp thời như: vận động học sinh
trở lại lớp, cùng trao đổi những ý kiến về giáo dục học sinh cá biệt đến tận
phụ huynh. Đồng thời nghe phụ huynh phản ánh tình hình sinh hoạt của học
sinh ở địa bàn dân cư. Nhà trường quy định giáo viên chủ nhiệm thông báo
kịp thời những lệch lạc của học sinh qua sổ liên lạc để gia đình kịp liên kết
phối hợp giáo dục có hiệu quả.
Một điều nổi bật trong mối liên kết giữa nhà trường và gia đình là các
cuộc họp phụ huynh có học sinh học yếu, từ đó bố mẹ quan tâm đến các em
hơn, các hành vi về học tập được xây dựng một cách có hiệu quả, chất lượng
văn hoá thực chất từng bước được nâng lên.
Ngoài gia đình ra nhà trường còn liên kết chặt chẽ với các đoàn thể
trong địa bàn Phú Thuỷ như: Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến
binh, Hội cựu giáo chức, Công an xã và thường xuyên tranh thủ sự góp ý chỉ
đạo của Đảng uỷ, HĐND xã để có biện pháp chỉ đạo cho các em hoạt động
đúng hướng trên địa bàn dân cư. Đồng thời người quản lý phải tuyên truyền
cho các đoàn thể thấy được vai trò, trách nhiệm của mỗi tổ chức trong việc
giáo dục đạo đức cho các em.
IV. Kết quả đạt được:
Tóm lại: Kể từ đầu năm học cho đến nay dưới sự lãnh đạo trực tiếp
của đồng chí Hiệu trưởng, các hành vi đạo đức của học sinh được hình thành
và cũng cố một cách tương đối khả quan. Các em đã biết phát huy tinh thần
làm chủ tập thể của tuổi trẻ học đường, thực hiện tốt năm điều Bác Hồ dạy,
chất lượng văn hoá thực chất từng bước ổn định và đi lên. Đại đa số các em
đã biết vâng lời thầy cô giáo, bố mẹ học sinh và người lớn, chấp hành các nội
quy của nhà trường đề ra, không có học sinh vi phạm cá biệt.
*Kết quả đạt được:
TS Tốt Khá TB Yếu Ghi
hs
SL % SL % SL % SL %
chú
879
477 54,3 383 43,6 18 2,0 01 0,1
V. Bài học kinh nghiệm:
1. Người quản lý phải quyết tâm, kiên trì, sáng tạo thực hiện tốt chủ
trương, đường lối giáo dục của Đảng về giáo dục đạo đức cách mạng cho học
sinh trong trường THCS.
2. Xây dựng bằng được đội ngũ giáo viên thực sự là “Tấm gương sáng
cho học sinh noi theo” có đủ năng lực sư phạm cần thiết để tổ chức cho các
em rèn luyện các hành vi đạo đức của người học sinh xã hội chủ nghĩa.
3. Đồng chí Hiệu trưởng phải làm tốt công tác tham mưu với lãnh đạo,
chính quyền địa phương nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trên công tác xã
hội hoá giáo dục trên địa bàn, liên kết tốt ba môi trường giáo dục: Nhà
trường - gia đình- xã hội để giáo dục rèn luyện đạo đức cho các em ngày một
tiến bộ.
4. Kết hợp nhuần nhuyện các biện pháp chỉ đạo cũng như giáo dục đạo
đức cho học sinh, không nóng vội, tin tưởng ở lý tưởng Mầm non đầy sức
sống. Biết lồng ghép thực hiện cuộc vận động “Hai không” trong việc rèn
luyện hành vi đạo đức cho các em.
5. Xây dựng nhà trường thực sự là trung tâm Giáo dục và Đào tạo thế
hệ trẻ trở thành người mới góp phần xây dựng quê hương, đất nước thực hiện
thành công sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước. Thực hiện
được mong ước của người: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay
không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai với các cường quốc nam
châu hay không? chính nhờ vào một phần công lao học tập của các cháu”.
* Kết luận:
Trong năm học vừa qua trên bình diện chung đạo đức học sinh cơ bản
là ngoan, biết thực hiện nhiệm vụ của người học sinh THCS, thực hiện khá
tốt về an toàn giao thông. Bước đầu các em đã có ý thức thực hiện cuộc vận
động “Nói không với tiêu cực trong thi cử” biết xác định rõ nhiệm vụ trọng
tâm là học tập và rèn luyện đạo đức theo năm điều Bác Hồ dạy.
VI. Tài liệu tham khảo:
1. Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2006 -2007 của Bộ, Sở, Phòng.
2. Các văn bản chỉ đạo thực hiện cuộc vận động “Hai không” của Bộ, Sở,
Phòng. 3. 3. Tài liệu tổng kết, sơ kết của trường THCS Phú Thuỷ năm học
2005 -2006 và 2006 - 2007.
4. Kết luận của hội nghị TW6 khoá IX của Đảng.
5. Nghị quyết số: 40/2000/QH khoá10.
6. Đạo đức học- nhà xuất bản giáo dục 1997.
7. Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức của giáo viên chủ nhiệm trong
trường THCS- nhà xuất bản giáo dục 1998.
9. Chỉ thị 40 của Ban Bí thư về xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
Phú Thuỷ, ngày 15 tháng 5 năm
2007
Xác nhận của hội đồng Người thực hiện
Dương Văn Lới
Một số kinh nghiệm
Về chỉ đạo rèn luyện hành vi đạo đức học sinh
trong trường THCS
I. Đặt vấn đề:
1. Cơ sở lý luận:
- Kết luận Hội nghị lần thứ VI của ban chấp hành TW Đảng khoá IX
có ghi: “Thực hiện giáo dục toàn diện, tạo sự chuyển biến cơ bản về chất
lượng giáo dục, đặc biệt chú trọng giáo dục tư tưởng - chính trị, đạo đức, lối
sống nhất là trong các trường Đại học, Cao đẳng: bồi dưỡng thế hệ trẻ tinh
thần yêu nước, yêu quê hương, gia đình và tôn trọng dân tộc, lý tưởng xã hội
chủ nghĩa, bản lĩnh chính trị, lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật, tác
phong công nghiệp, tinh thần hiếu học, chí tiến thủ, lập thân, lập nghiệp
không cam chịu nghèo hèn; đào tạo lớp người lao động tích cực, chủ động,
năng động thích nghi và sáng tạo, có sức khoẻ, có kiến thức cơ bản, làm chủ
kỹ năng nghề nghiệp, tạo ra hiệu quả thiết thực, nhạy cảm với cái mới, có ý
thức vươn lên về khoa học và công nghệ”.
- Chiến lược phát triển giáo dục năm 2001- 2010 xác định mục tiêu
giải pháp và các bước đi theo phương châm đa dạng hoá, chuẩn hoá, hiện đại
hoá, xây dựng một nền giáo dục có tính thực tiễn và hiệu quả, tạo bước
chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, đưa nền giáo dục nước ta sớm tiến kịp
các nước phát triển trong khu vực, nâng cao dân trí, đào tạo nhân tài, góp
phần đắc lực thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội
năm 2001- 2010.
- Trách nhiệm bồi bưỡng thế hệ trẻ của Đảng. Hồ Chí Minh đã khẳng
định: thế hệ trẻ xứng đáng với tương lai thì thế hệ trẻ đi trước, những bậc cha
anh phải có trách nhiệm bồi dưỡng thế hệ trẻ. Đó cũng là trọng trách lớn lao
của cách mạng, của Đảng. Bởi vậy trong di chúc Hồ Chí Minh căn dặn: “Bồi
dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần
thiết”.
2. Cơ sở thực hiện:
- Mục tiêu của Luật giáo dục phổ thông năm 2005 có ghi: “Mục tiêu
của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí
tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân,
tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội
chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh
tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng bảo vệ tổ
quốc.
- Giáo dục THCS nhằm giúp học sinh cũng cố phát triển những kết
quả của giáo dục Tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những
hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ
thông, Trung cấp, học nghề hoặc vào cuộc sống lao động.
- Xuất phát từ thực hiện nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ giáo
dục và Đào tạo mà trọng tâm là thực hiện cuộc vận động “Nói không với tiêu
cực trong thi cử và lành mạnh trong giáo dục” khơi dậy ý thức của mỗi học
sinh, sinh viên về tương lai của chính mình và trách nhiệm lớn lao của gia
đình đối với sự phát triển và tương lai của con em mình, thống nhất nhận
thức trong toàn xã hội: Chống gian dối trong học tập, thi cử; học tập và rèn
luyện để có năng lực thực chất là con người tốt nhất để chuẩn bị cho các em
vào đời, làm người, có nghề.
II. Xuất phát từ tình hình thực tế:
1. Chủ quan:
- Trường THCS năm học 2005 - 2007 được cấp trên công nhận: Tập
thể lao động tiên tiến.
- Trường gồm có: 21 lớp với 879 học sinh.
- Khối 6: 5 lớp với 244 học sinh.
- Khối 7: 5 lớp với 207 học sinh.
- Khối 8: 6 lớp với 243 học sinh.
- Khối 9: 5 lớp với 205 học sinh.
- Đầu năm trường có 03 cán bộ quản lý, đến 01/4/2007 còn 02 cán bộ
quản lý và có 44 giáo viên.
+Trình độ Đại học: 10 đ/c (22,7%)
+ Trình độ Cao đẳng : 33 đ/c (77,3%)
+ Có 03 đ/c Nhân viên: Thư viện, Kế toán, Văn phòng.
- Kết quả khảo sát đầu năm học sinh:
T/S
HS
Tốt Khá TB Yếu
Ghi
chú
SL % SL % SL % SL %
880 421 47,8 410 46,6 44 5 5 0,6
- Về cơ sở vật chất: Đủ điều kiện tối thiểu để thực hiện chương trình
đổi mới giáo dục phổ thông, gồm có 04 phòng chức năng, 12 phòng học, hệ
thống hàng rào khép kín, có 2 công trình vệ sinh diện tích khuôn viên đạt
chuẩn quy định. Cơ sở vật chất đang xây dựng tiệm cận trường đạt chuẩn
quốc gia.
2. Khách quan:
- Có Nghị quyết số: 40/2000/QH10 (9/12/2000) Nghị quyết của Quốc
hội về đổi mới chương trình đổi mới giáo dục phổ thông. Chỉ thị số:
12/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về đổi
mới chương trình giáo dục phổ thông, thực hiện Nghị quyết số:
40/2000/QH10 của Quốc hội.
- Thực hiện Chỉ thị số: 40/2004/CT-TW ngày 15/6/2004 Chỉ thị của
Ban Bí thư về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán
bộ quản lý giáo dục.
- Thực hiện hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ, Sở,
Phòng Giáo dục.
III. Một số kinh nghiệm chỉ đạo rèn luyện hành vi đạo đức học sinh
trong trường THCS:
1. Việc tổ chức quán triệt tinh thần các văn bản:
- Giáo dục đạo đức cho học sinh là nhiệm vụ chung của nhà trường,
gia đình và xã hội. Trong các lượng ấy nhà trường đóng vai trò quan trọng vì
đó là nơi lãnh trách nhiệm Giáo dục - Đào tạo thế hệ trở thành lớp người
“Vừa hồng vừa chuyên”, thành người công dân có ích cho xã hội. Muốn thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị của ngành trong năm học 2006 - 2007 điều cơ bản
đầu tiên mang tính quyết định và mở đường cho việc nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, là phải thực hiện một cách thường xuyên và có hiệu quả
cuộc vận động: “ Tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng trong trường
học”.
- Trong giai đoạn chuyển đổi hội nhập, gia nhập WTO thì tư tưởng của
trẻ dễ bị ảnh hưởng của mặt trái đời thường tác động, nên đòi hỏi người quản
lý phải sáng tạo, kiên trì trong quá trình lãnh và chỉ đạo để dẫn dắt phong
trào đi đúng hướng và đạt kết quả cao trong giáo dục và đào tạo. Tổ chức
quán triệt tinh thần các văn bản chỉ đạo của cấp trên như: Tài liệu hướng dẫn
nhiệm vụ năm học 2006 - 2007 của Bô, Sở, Phòng. Học tập Quyết định số:
3859/BGD-ĐT ngày 28/7/2006 ban hành kế hoạch tổ chức cuộc vận động
“Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” và
triển khai thực hiện kế hoạch tổ chức thực hiện cuộc vận động “Nói không
với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” của phòng Giáo
dục Lệ Thuỷ. Tổ chức cho cán bộ, giáo viên học tập tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh. Tổ chức cho học sinh học tập mười điều nội quy của nhà trường
ngay từ đầu năm học.
- Để xây dựng Chủ nghĩa xã hội phải có con người xã hội chủ nghĩa,
phải phát huy đến đỉnh cao sức mạnh tổng hợp nội sinh của đất nước, trước
hết là con người Viêt Nam. Vì vậy cần có cuộc cải biến mạnh mẽ, có tính
cách mạng trong lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo, chấn hưng nền giáo dục quốc
dân, xây dựng nền giáo dục tiên tiến phù hợp với xu thế của thời đại, tạo điều
kiện cho mọi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ không ngừng nâng cao tri thức
và kỹ năng, đội ngũ cán bộ khoa học của nước ta chiếm lĩnh được đỉnh cao
của trí tuệ của nhân loại. Để làm tốt nhiệm vụ được giao góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, công việc trọng tâm có tính xuyên suốt là phải
giáo dục cho học sinh, xây dựng các hành vi đạo đức lành mạnh góp phần
nâng cao chất lượng văn hoá.
2. Lập kế hoạch thực hiện:
Làm tốt khâu kế hoạch hoá là một trong những điều kiện quan trọng
nhất bảo đảm hoàn thành thắng lợi của các tập thể. Hoạt động hình thành
hành vi đạo đức ở trong trường THCS có nội dung rất phong phú, đa dạng
với sự tham gia của tất cả các thành viên trong trường. Được phối hợp chặt
chẽ với gia đình và các tổ chức xã hội trên địa bàn xã Hoa Thuỷ. Kế hoạch
giáo dục đạo đức được thông qua Hội nghị viên chức đầu năm. Dựa vào
hướng dẫn nghiệp vụ năm học 2006 - 2007 của Bộ, Sở, Phòng mà trọng tâm
là thực hiện cuộc vận động “Hai không”. Từ kế hoạch năm, xây dựng kế
hoạch tháng, tuần có chỉ tiêu một cách cụ thể. Từ đó giáo viên chủ nhiệm, tổ
chức Đoàn, Đội xây dựng kế hoạch giáo dục hình thành hành vi đạo đức của
mình đồng bộ theo mục tiêu chung mà Chi bộ nhà trường đã đề ra.
3. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên:
- Chỉ thị số: 40/CT-TW của Ban Bí thư về xây dựng nâng cao chất
lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục ghi rõ mục tiêu từ 2001-
2010: Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
được chuẩn hoá: bảo đảm chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc
biệt là nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, lương tâm
hay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển định hướng và có
hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực,
đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp “Công nghiệp hoá hiện
đại hoá đất nước”. Muốn tổ chức rèn luyện các hành vi đạo đức cho học sinh
đạt hiệu quả thì người quản lý phải dày công trong việc xây dựng đội ngũ
thầy cô giáo đủ phẩm chất, năng lực sư phạm, xứng đáng đội quân tiên
phong trong sự nghiệp Giáo dục- Đào tạo. Dù cho ở cương vị nào đi nữa
“Mỗi thầy cô giáo là tấm gương sáng cho học sinh noi theo”. Xây dựng đội
ngũ đều tay thực hiện được chữ “Tâm” của nghề dạy học trong giai đoạn
hiện nay không phải là dễ, do đó đòi hỏi sự sáng tạo, tính kiên trì và tính kiên
quyết, có cả “Tình đồng chí” qua quá trình chỉ đạo và thực hiện. Ngay từ đầu
năm bắm chắc vào nhiệm vụ của ngành, xây dựng nội bộ đoàn kết, nhất trí
cao trong hành động cũng như tư tưởng, thường xuyên rèn luyện đạo đức, tác
phong của người giáo viên “Tất cả vì học sinh thân yêu”. Xây dựng tập thể
giáo viên thành một khối nhất trí từ lãnh đạo xuống nhân viên, có ý thức làm
chủ tập thể, biết khắc phục những khó khăn trước mắt để vươn lên trong
công tác. Tiêu biểu cho sự cống hiến trong thời gian vừa qua về giáo dục rèn
luyện hình thành đạo đức cho học sinh có các đ/c: Mỹ, đ/c Kiên, đ/c Tuế, đ/c
Mùi
Để duy trì được phong trào thì đòi hỏi người quản lý: Hiệu trưởng,
Phó hiệu trưởng, Bí thư Chi bộ, Chủ tịch Công đoàn, Tổ trưởng là lực lượng
nồng cốt trong việc xây dựng nội bộ đoàn kết và chỉ đạo thực hiện hành vì
đạo đức cho các em, đồng thời là chiếc cầu nối giữa nhà trường với gia đình
tham mưu đúng hướng cho Đảng uỷ chính quyền địa phương làm tốt công
tác giáo dục. Mỗi đồng chí lãnh đạo không những là tấm gương sáng cho học
sinh noi theo mà còn là tấm gương sáng cho giáo viên noi theo. Thực sự
đồng chí Hiệu trưởng phải gương mẫu mọi mặt, trước hết là kiên trì thực
hiện đường lối, phương châm giáo dục của Đảng không giao động trước
những khó khăn nhất thời trong sự nghiệp Giáo dục - Đào tạo, công việc giáo
dục đạo đức cho học sinh là công việc thường nhật, thường xuyên.
4. Chỉ đạo rèn luyện hành vi đạo đức qua các bộ môn văn hoá cơ bản:
Trong tất cả các môn học ở trường THCS đều có tích hợp hình thành
rèn luyện hành vi đạo đức cho học sinh, nhất là môn Giáo dục công dân, môn
Ngữ Văn và Lịch sử. Nhiệm vụ của giáo viên trong giảng dạy là biết khai
thác, liên hệ vận dụng thích hợp để bồi dưỡng tình cảm, hình thành niềm tin
đạo đức cho các em. Qua mỗi tiết học giáo viên không bỏ qua yêu cầu giáo
dục tư tưởng tình cảm. Tất cả các bộ môn văn hoá thì bộ môn giáo dục Công
dân được xem là một phương tiện quan trọng nhất để thực hiện nhiệm vụ tư
tưởng , tình cảm, đạo đức pháp luật cho học sinh một cách trực tiếp, hoàn
chỉnh và sâu sắc. Bộ môn giáo dục công dân với hệ thống tri thức từ lớp 6 -9,
bao gồm những chuẩn mực hành vi, nguyên tắc đạo đức mới, những giá trị
đạo đức truyền thống của dân tộc được khái quát trong năm điều Bác Hồ dạy
cho Thiếu niên nhi đồng, giúp cho học sinh sau khi học biết suy xét phán
đoán, ứng xử trước mọi tình huống quan hệ đạo đức. Lứa tuổi của học sinh
THCS là độ tuổi có tâm lý phát triển muốn vươn lên làm người lớn, nếu các
hành vi đạo đức được xây dựng và rèn luyện đúng đắn thì các em sẽ lớn lên
trở thành người có ích cho xã hội - người con ngoan trò giỏi, người công dân
tốt xây dựng quê hương đất nước.
- Thực hiện tốt việc tổ chức thực hành các hành vi đạo đức qua bộ
môn văn hoá tốt thì việc thực hiện giáo dục đạo đức trong trường học coi như
thành công tốt đẹp. Ngay từ lớp đầu cấp là lớp 6 cho đến lớp 9 mọi công tác
chỉ đạo từ Kế hoạch, cho đến kiểm tra, uốn nắn phong trào phải thường
xuyên chú ý hình thành và tổ chức cho các em thực hành có nề nếp các hành
vi đạo đức. Cụ thể là biết vâng lời thầy cô giáo, chú ý nghe giảng, xây dựng
bài, hợp tác trong nhóm để tìm hiểu kiến thức mới, có ý thức học bài cũ và
chuẩn bị bài một cách thường xuyên. Chuẩn bị dụng cụ học tập đầy đủ, có ý
thức cố gắng vươn lên trong học tập , tất cả những điều đó là hành vi đạo
đức mà học sinh cần phải có.
Năm học 2006 - 2007 thực hiện cuộc vận động: “Nói không với tiêu
cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” để xây dựng được mặt
bằng chất lượng thực chất trong giai đoạn mới nhà trường đã đề ra các tiết
kiểm tra 45 phút trở lên đều ra theo 02 đề chẵn, lẽ. Đây cũng là một biện
pháp hình thành hành vi đạo đức tự đánh giá kiến thức học tập của mình một
cách trung thực. Thực sự nhìn toàn cục học sinh đã chuyển biến trong việc
thực hiện cuộc vận động này.
Đồng thời thông qua kiểm tra và xử lý số liệu thông tin nắm được cần
bồi dưỡng cho giáo viên thấy được những biểu hiện lệch lạc của học sinh để
có biện pháp ngăn ngừa và rèn luyện đúng hướng. Đối với lứa tuổi THCS là
lứa tuổi hay hiếu động thường có những biểu hiện sau đây: Thiếu trập trung
chú ý trong giờ học, “Chú ý vờ” khả năng chú ý kém bền vững vào những
tiết cuối khi có những tác động ngoại cảnh. Không tuân theo hiệu lệnh và yêu
cầu của giáo viên, thiếu thật thà trong học tập: Biểu hiện chủ yếu hay nhìn
bài bạn không đủ đồ dùng học tập, không chuẩn bị bài trước khi học. Thực
hiện một số thao tác trong bài học chưa đúng quy định, làm mất trật tự trong
lớp học. Để khắc phục tình trạng nói trên cần thực hiện các biện pháp nói
sau:
Đưa ra những biện pháp yêu cầu cụ thể, hợp lý đối với hành vi đạo
đức của học sinh bằng nhiều hình thức. Thường xuyên kiểm tra theo dõi việc
thực hiện nội quy của lớp, khen chê kịp thời. Sử dụng phương pháp giáo dục
bằng tình cảm, trong mọi lúc, mọi khi chữ “Tâm” của giáo viên phải thường
xuyên thể hiện, đối với học sinh vi phạm kỷ luật, hay học sinh ngoan đều tỏ
lòng nhân ái. Tổ chức các hoạt động của thầy và trò trong giờ học, đáp ứng
các yêu cầu của giáo viên, giáo dục kỷ luật học tập trên lớp. Phát huy vai trò
chủ đạo của giáo viên trong việc giáo dục kỷ luật học tập trên lớp cho học
sinh.
5. Chú ý chỉ đạo giáo dục học sinh cá biệt:
Qua thực tiễn không có một tập thể nào là không có học sinh cá biệt,
cụ thể là không chấp hành việc thực hiện các hành vi đạo đức do giáo viên
hoặc gia đình tổ chức. Công việc đầu tiên của người quản lý là thường trực
nhắc nhở giáo viên trong mọi lúc, mọi khi là phải tôn trọng tính cách và khả
năng hình thành các hành vi đạo đức của trẻ, tôn trọng những tiến bộ của các
em, biết kiên trì chịu khó tạo môi trường tốt và kết hợp nhiều biện pháp một
cách sinh động để các em bỏ dần những biểu hiện sai trái, rèn luyện đúng
đắn theo phẩm chất của em người mới xã hội chủ nghĩa. Thực tế trong thời
gian vừa qua có nhiều giáo viên đã biết kết hợp chặt chẽ cho giáo viên bộ
môn, lãnh đạo nhà trường để giúp đỡ các em tiến bộ như: Trần Đình Phú, lớp
7E bỏ học nhiều lần nay đã đi học lại; Lê Công Minh lớp 7C hay vi phạm nội
quy của lớp, của trường không chăm học nay đã có sự tiến bộ trong học tập.
Trương Văn Quốc lớp 9B học sinh có biểu hiện không bình thường về
trí tuệ, song giáo viên chủ nhiệm kiên trì động viên em tham gia tiếp tục theo
học, trong đó sử dụng phương pháp giáo dục bằng tình cảm là chủ yếu.
6. Chỉ đạo hoạt động Đoàn -Đội tạo nên môi trường tốt để rèn luyện các
hành vi đạo đức của người học sinh xã hội chủ nghĩa:
Đây là tổ chức và môi trường để lứa tuổi học sinh có thể phát huy chủ
thể của mình trong việc rèn luyện hành vi và thói quen nếp sống quân sự hoá
trong nhà trường. Qua tổ chức Đoàn- Đội các em rèn luyện cho mình ý thức
phê và tự phê khép mình vào nếp sống tập thể, từ đó hành vi đạo đức ngày
được hình thành và cũng cố.
Trong công tác này người quản lý phải hết sức tôn trọng hoạt động của
tổ chức Đoàn - Đội, tạo điều kiện hợp lý cho Đội sinh hoạt và làm việc, trập
trung sức chỉ đạo một số công việc cơ bản sau:
a. Giáo dục nâng cao nhận thức đạo đức cách mạng cho thiếu nhi:
- Giáo dục truyền thống thông qua tuyên truyền, cổ động các ngày lễ
lớn.
- Giáo dục truyền thống thông qua phút sinh hoạt truyền thống: khai
giảng năm học, Đại hội Đoàn - Đội, các đợt sinh hoạt chủ đề, chủ điểm qua
các ngày lễ lớn.
- Giáo dục truyền thống thông qua ngoại khoá như: 20/11; 3/2; 8/3;
26/3; 19/5.
- Giáo dục truyền thống thông qua các hội thi tìm hiểu truyền thống
cho hội đồng Đội TW và hội đồng Đội các cấp phối hợp bên ngành tổ chức.
- Giáo dục truyền thống thông qua việc tổ chức các hoạt động lớn,
thông qua các ngày lễ lớn của năm học: Khai giảng năm học, 20/11; 22/12;
3/2; 26/3; 19/5
- Đẩy mạnh phong trào “Nói lời hay làm việc tốt” phấn đấu trở thành
con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ kính yêu.
Từ nâng cao nhận thức cho các em thông qua hoạt động giáo dục
truyền thống, đến những việc làm hàng ngày đã góp phần giáo dục đạo đức
cách mạng cho thanh thiếu niên trong trường học.
b, Hoạt động góp phần nâng cao chất lượng “Vượt khó học tốt, yêu khoa
học” thông qua đó rèn luyện các hành vi đạo đức.
Trập trung chỉ đạo Liên Đội thực hiện một số biện pháp cơ bản sau:
- Đưa tiêu chuẩn giờ học tốt, tuần học tốt, kết quả khảo sát và chuẩn
mực thi đua hàng tuần, được đánh giá và xếp thứ vị vào buổi chào cờ đầu
tuần.
- Phát động phong trào tự quản giờ học ở lớp , ở nhà, xây dựng được
phong trào học tập trong trường Chi Đội và từng Đội viên. Biết hợp tác
nhóm trong giờ học để tìm hiểu bài.
- Tổ chức có hiệu quả đôi bạn điểm tốt, đôi bạn cùng tiến, giúp đỡ bạn
yếu vươn lên.
- Tổ chức các hoạt động bổ trợ học tập như: “Truy bài đầu buổi” thông
qua các nhóm cán sự bộ môn
Trọng tâm là thực hiện phong trào “Hai không” của ngành phát động.
Mục đích của chương trình này là giáo dục Thiếu nhi vượt khó, giúp bạn
vượt khó, say mê sáng tạo học tập, phát huy tính năng động tự giác, tạo
không khí thi đua trong học tập.
c, Tổ chức hoạt động “Vui khoẻ” cho thiếu nhi thông qua đó giáo dục phẩm
chất đạo đức, ý thức tập thể của học sinh.
- Tổ chức phong trào “Hát- múa” theo chủ đề, chủ điểm tham gia hội
thi văn nghệ cấp trường, xã, huyện.
- Tổ chức loại hình thể dục quá giờ và thi đấu thể thao cấp huyện trong
năm học.
- Tổ chức hội thi nghi thức, công nhận chuyên hiệu nghi thức
Đội Hoạt động văn hoá văn nghệ –thể dục thể thao là một loại hình hoạt
động không thể thiếu được, loại hình này rất phù hợp với tâm lý của trẻ.
Thông qua đây tập thể giáo viện chủ nhiệm, tổng phụ trách Đội và các đoàn
thể trong nhà trường có trách nhiệm hoàn thành và rèn luyện phẩm chất đạo
đức xã hội chủ nghĩa cho học sinh.
d, Tổ chức các hoạt động Đội góp phần giáo dục nhận thức thẩm mĩ, nâng
cao trình độ của trẻ.
- Xây dựng nếp sống văn minh, vui tươi, lành mạnh và tác phong quân
sự hoá ở nhà trường.
- Thực hiện tốt đồng phục Đội- hội vào các ngày thứ hai và các hoạt
động tập thể, góp phần tạo nên màu cờ sắc áo cho tổ chức các em.
- Tổ chức phong trào “Xanh -Sạch - Đẹp” với các hoạt động trồng cây,
chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, góp phần tạo nên bộ mặt nhà trường luôn luôn
sạch đẹp hướng tới đạt chuẩn Quốc gia.
- Tổ chức các hoạt động làm sạch môi trường trên địa bàn dân cư với
phong trào “Thứ 7 tình nguyện”
- Phong trào “Em yêu đường sắt quê em” giữ vững trật tự an toàn giao
thông trên địa bàn.
- Giáo dục thẩm mĩ, nhận thức về cái đẹp, vươn tới cái đẹp “Chân-
thiện- mỹ” là việc làm thường xuyên, là môi trường tốt để hình thành và rèn
luyện phẩm chất đạo đức tốt cho học sinh.
7. Chỉ đạo việc kết hợp tay ba giữa nhà trường - gia đình và xã hội:
Trong thư Bác Hồ gửi cán bộ, thầy cô giáo nhân ngày khai trường
1968-1969 có viết: “Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng, cần phải phát
huy dân chủ XHCN, xây dựng quan hệ thật tốt, đoàn kết thật chặt chẽ giữa
thầy và trò, giữa trò với nhau, giữa cán bộ các cấp, giữa nhà trường và nhân
dân hoàn thành tốt thắng lợi đó”. Giáo dục đạo đức cho học sinh là một công
việc lớn lao, đầy khó khăn phức tạp và nhiều thử thách. Ngoài giáo viên
đứng lớp làm công tác giảng dạy, còn yêu cầu có sự phối hợp chặt chẽ , đồng
bộ giữa trong và ngoài nhà trường. Trong thực tế ai cũng xác nhận rằng nhà
trường là trung tâm Giáo dục và Đào tạo song thời gian học sinh học tập và
rèn luyện quá ít so với cuộc sống hằng ngày của trẻ. Do đó người quản lý
phải chỉ đạo giáo viên thường xuyên liên lạc với cha mẹ học sinh, quan hệ
chặt chẽ với gia đình các em nhằm mục đích kiểm tra việc thực hiện các
chuẩn mực hành vi đạo đức đã được xây dựng rèn luyện ở trường.
Thực tế vào đầu năm học trường đã tổ chức Đại hội phụ huynh bầu ra
một ban chấp hành 05 đ/c, hàng tháng sinh hoạt định kỳ vào đầu tháng, nhà
trường báo cáo cho BCH hội biết những chuyển biến của học sinh trong
tháng vừa qua để hội có biện pháp liên kết kịp thời như: vận động học sinh
trở lại lớp, cùng trao đổi những ý kiến về giáo dục học sinh cá biệt đến tận
phụ huynh. Đồng thời nghe phụ huynh phản ánh tình hình sinh hoạt của học
sinh ở địa bàn dân cư. Nhà trường quy định giáo viên chủ nhiệm thông báo
kịp thời những lệch lạc của học sinh qua sổ liên lạc để gia đình kịp liên kết
phối hợp giáo dục có hiệu quả.
Một điều nổi bật trong mối liên kết giữa nhà trường và gia đình là các
cuộc họp phụ huynh có học sinh học yếu, từ đó bố mẹ quan tâm đến các em
hơn, các hành vi về học tập được xây dựng một cách có hiệu quả, chất lượng
văn hoá thực chất từng bước được nâng lên.
Ngoài gia đình ra nhà trường còn liên kết chặt chẽ với các đoàn thể
trong địa bàn Phú Thuỷ như: Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến
binh, Hội cựu giáo chức, Công an xã và thường xuyên tranh thủ sự góp ý chỉ
đạo của Đảng uỷ, HĐND xã để có biện pháp chỉ đạo cho các em hoạt động
đúng hướng trên địa bàn dân cư. Đồng thời người quản lý phải tuyên truyền
cho các đoàn thể thấy được vai trò, trách nhiệm của mỗi tổ chức trong việc
giáo dục đạo đức cho các em.
IV. Kết quả đạt được:
Tóm lại: Kể từ đầu năm học cho đến nay dưới sự lãnh đạo trực tiếp
của đồng chí Hiệu trưởng, các hành vi đạo đức của học sinh được hình thành
và cũng cố một cách tương đối khả quan. Các em đã biết phát huy tinh thần
làm chủ tập thể của tuổi trẻ học đường, thực hiện tốt năm điều Bác Hồ dạy,
chất lượng văn hoá thực chất từng bước ổn định và đi lên. Đại đa số các em
đã biết vâng lời thầy cô giáo, bố mẹ học sinh và người lớn, chấp hành các nội
quy của nhà trường đề ra, không có học sinh vi phạm cá biệt.
*Kết quả đạt được:
TS
hs
Tốt Khá TB Yếu
Ghi
chú
SL % SL % SL % SL %
879
477 54,3 383 43,6 18 2,0 01 0,1
V. Bài học kinh nghiệm:
1. Người quản lý phải quyết tâm, kiên trì, sáng tạo thực hiện tốt chủ
trương, đường lối giáo dục của Đảng về giáo dục đạo đức cách mạng cho học
sinh trong trường THCS.
2. Xây dựng bằng được đội ngũ giáo viên thực sự là “Tấm gương sáng
cho học sinh noi theo” có đủ năng lực sư phạm cần thiết để tổ chức cho các
em rèn luyện các hành vi đạo đức của người học sinh xã hội chủ nghĩa.
3. Đồng chí Hiệu trưởng phải làm tốt công tác tham mưu với lãnh đạo,
chính quyền địa phương nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trên công tác xã
hội hoá giáo dục trên địa bàn, liên kết tốt ba môi trường giáo dục: Nhà
trường - gia đình- xã hội để giáo dục rèn luyện đạo đức cho các em ngày một
tiến bộ.
4. Kết hợp nhuần nhuyện các biện pháp chỉ đạo cũng như giáo dục đạo
đức cho học sinh, không nóng vội, tin tưởng ở lý tưởng Mầm non đầy sức
sống. Biết lồng ghép thực hiện cuộc vận động “Hai không” trong việc rèn
luyện hành vi đạo đức cho các em.
5. Xây dựng nhà trường thực sự là trung tâm Giáo dục và Đào tạo thế
hệ trẻ trở thành người mới góp phần xây dựng quê hương, đất nước thực hiện
thành công sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước. Thực hiện
được mong ước của người: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay
không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai với các cường quốc nam
châu hay không? chính nhờ vào một phần công lao học tập của các cháu”.
* Kết luận:
Trong năm học vừa qua trên bình diện chung đạo đức học sinh cơ bản
là ngoan, biết thực hiện nhiệm vụ của người học sinh THCS, thực hiện khá
tốt về an toàn giao thông. Bước đầu các em đã có ý thức thực hiện cuộc vận
động “Nói không với tiêu cực trong thi cử” biết xác định rõ nhiệm vụ trọng
tâm là học tập và rèn luyện đạo đức theo năm điều Bác Hồ dạy.
VI. Tài liệu tham khảo:
1. Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2006 -2007 của Bộ, Sở, Phòng.
2. Các văn bản chỉ đạo thực hiện cuộc vận động “Hai không” của Bộ, Sở,
Phòng. 3. 3. Tài liệu tổng kết, sơ kết của trường THCS Phú Thuỷ năm học
2005 -2006 và 2006 - 2007.
4. Kết luận của hội nghị TW6 khoá IX của Đảng.
5. Nghị quyết số: 40/2000/QH khoá10.
6. Đạo đức học- nhà xuất bản giáo dục 1997.
7. Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức của giáo viên chủ nhiệm trong
trường THCS- nhà xuất bản giáo dục 1998.
9. Chỉ thị 40 của Ban Bí thư về xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
Phú Thuỷ, ngày 15 tháng 5 năm
2007
Xác nhận của hội đồng Người thực hiện
Dương Văn Lới
