Tiết 53. Tiếng gà trưa

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Dung
TRƯỜNG THCS NHƠN PHÚ

Kiểm tra bài cũ
- §äc thuéc lßng bµi th¬: C¶nh khuya
Hå ChÝ Minh
- Phân tích nội dung bài thơ.

* Gợi ý:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
* Hai câu đầu: Cảnh núi rừng Việt Bắc trong
một đêm trăng: sống động,lung linh, huyền
ảo, hòa quyện và ấm áp tình người
* Hai câu cuối: Lòng say mê cảnh thiên
nhiên và nỗi niềm lo cho nước, cho dân
→ Tình yêu thiên nhiên gắn liền với tình yêu
nước thiết tha của Bác Hồ.

Tiết 53:
Văn bản:
TIẾNG GÀ TRƯA
Xuân Quỳnh

I. C V TèM HiU CHUNG:
- Qua phần chú thích * trong SGK,
em hãy giới thiệu đôi nét về nhà thơ
Xuân Quỳnh.

1/ Tỏc gi:
Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942-1988 ), quê ở Hà Tây.
- Là nhà thơ nữ xuất sắc của nền thơ ca hiện đại Việt
Nam, trJởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ
cứu nJớc

2. Tác phẩm: Viết về những tình cảm bình dị, gần gũi
trong đời sống; biểu lộ những rung cảm và khát vọng
chân thành, tha thiết và đằm thắm.
-
Hon cnh sỏng tỏc: thời kì đầu của cuộc kháng chiến
chống Mĩ cu nc v c in trong tp Hoa dc chin
ho (1968)
- Bài thơ Tiếng gà tra đJợc ra đời trong hoàn cảnh nào?
V đJợc in lần đầu trong tập thơ nào?
HJớng dẫn đọc:
- Giọng iu: k chuyn tõm tỡnh
- Ngắt nhịp: 3/2, 2/3, 1/2/2
- Nhấn mạnh điệp ng : Tiếng gà tra.
- c:

Trên đường/ hành quân xa
Dừng chân/bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai/nhảy ổ:
“ Cục /… cục tác/ cục ta”
Nghe xao động /nắng trưa
Nghe bàn chân/ đỡ mỏi
Nghe gọi về/ tuổi thơ

Tiếng gà trưa

Ổ rơm hồng/ những trứng
Này/ con gà/ mái mơ
Khắp mình/ hoa đốm trắng
Này/ con gà /mái vàng
Lông óng/ như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà /vẫn mắng
-
Gà đẻ/ mà mày nhìn
Rồi sau này/ lang mặt!
Cháu về/ lấy gương soi
Lòng dại thơ /lo lắng.

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả /chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm/ hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo/ đàn gà toi
Mong trời đừng/ sương muối
Để cuối năm/ bán gà
Cháu được/ quần áo mới
Ôi cái quần/ chéo go
Ống rộng dài/ quét đất
Cái áo cánh/ trúc bâu
Đi qua/ nghe sột soạt

Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu/ hạnh phúc

Đêm cháu về /nằm mơ
Giấc ngủ hồng/ sắc trứng
Cháu chiến đấu/ hôm nay
Vì lòng yêu/ Tổ q
uốc
uốc
Vì xóm làng/ thân thuộc
Bà ơi,/ cũng vì bà
Vì tiếng gà/ cục tác
Ổ trứng hồng/ tuổi thơ.

- Em có nhận xét gì về hình thức của các câu thơ?
- Các câu thơ 5 tiếng xen kẽ các câu ba tiếng.
- Vần đJợc gieo ở cuối câu nhJng không cố định và rất ít
vần.
- Vậy theo em bài thơ này đJợc viết theo thể thơ gì?

- Thể thơ: tự do trên nòng cốt là thể thơ 5 tiếng.

- Đọc bài thơ, ta thấy nhắc nhiều đến kỉ niệm riêng
của bản thân nhà thơ nhưng hình tượng nhân vật trữ
tình trong bài thơ lại là ai?
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người chiến
sĩ đang trên đường hành quân ra trận

- Như vậy, cái tôi trữ tình của người nghệ sĩ và cái ta
của cả một thế hệ, của cả dân tộc như được hòa hợp
một cách thật tự nhiên, tỏa ra những cảm hứng vừa
thân thương, gần gũi vừa cao cả thiêng liêng, lay động
lòng người.

- Cảm hứng ấy được khơi gợi từ tiếng gà trưa
- C m høng Êy ®îc kh¬i gîi tõ sù viÖc cô thÓ ả
nµo?

- Em có nhận xét gì về cách dùng cụm từ này vµ t¸c
dụng cña nã?
- Cụm từ được lặp lại bốn lần ở đầu mỗi khổ thơ
- Tác dụng: Vừa khơi gợi cảm xúc, vừa kết nối, điểm
nhịp cho các cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ
tình

- Da vo mch cm xỳc y, em hóy tỡm b cc
ca bi th?
- Bố cục: 3 phần
+ Phần 1 (Khổ thơ đầu): Tiếng gà trên đJờng hành quân
xa
+ Phần 2 (5 khổ thơ tiếp): Tiếng gà gọi về tuổi thơ
+ Phần 3 (Khổ thơ cuối): Tiếng gà giục giã tinh thần chiến
đấu
- Trờn c s ú, em hóy cho bit mch cm xỳc trong bi
th c din bin nh th no?
- M ch c m xúc: Hiện tại - quá khứ - hiện tại

II. TÌM HiỂU VĂN BẢN:
1.TiÕng gµ trên đường hành quân xa:
- Đọc đoạn thơ đầu, em hiểu đó là lời kể của ai? Kể về
sự việc gì?
-
Lời kể của người chiến sĩ đang trên đường hành qu©n
ra trận.

- Kể về một sự việc bình thường nhưng thú vị: trên
đường hành quân, lúc tạm nghỉ chân ở một xóm nhỏ
bên đường, chiến sĩ ta bỗng nghe tiếng gà nhảy ổ vang
lên: Cục … cục tác cục ta
- Cục … cục tác cục ta: âm thanh quen thuộc,
gần gũi, thân thương
- Âm thanh tiếng gà ấy gợi lên trong em cảm
giác gì?

xao ng nng tra
bn chõn mi
gi v tui th
- Trên đJờng hành quân xa, tiếng gà trJa đã gợi cảm
giác gỡ trong lòng ngJời ra trận?
- Cảm thấy nắng trJa xao động
(gợi vẻ đẹp của làng quê)
- Cảm thấy đôi chân đỡ mỏi (xua
tan nhJng mệt mỏi, thoải mái về
tinh thần)
- Cảm thấy tuổi thơ hiện về
(đánh thức kí ức)
Nghe




Góc liờn tng: Tại sao
trong số nhng ý niệm có thể
gắn với nỗi nhớ làng quê, tác
giả lại chọn tiếng gà trJa?

-
Tiếng gà - âm thanh làng quê
-
Tiếng gà - âm thanh sự sống,
dự báo điều tốt lành
-
Tiếng gà trJa- tiếng gà nhảy ổ
để có nhng qủa trứng hồng,
tạo thành niềm vui cho ng i
nông dân cần cù, chắt chiu
Là biểu trJng cho cuộc
sống thanh bỡnh

Góc phõn tớch: Tại sao âm
thanh tiếng gà tra lại có thể gợi
nên nh ng cảm giác đó nơi con
ngJời?
- Buổi trJa yên tĩnh, tiếng gà khua
động không gian.
- Tiếng gà trJa đem lại niềm vui
cho con ngJời, xua tan nh ng
m t m i nơi ngJời chiến sĩ
- ỏnh thức nh ng kỉ niệm tuổi
thơ: nh ng quả trứng hồng, bộ
quần áo mới và tỡnh bà cháu
thân thJơng
*Cõu hi tho lun:

- Trong đoạn thơ, cú từ lại nào đJợc lặp lại nhi u l n?
Sự lặp ấy nhằm diễn tả điều gỡ?

- iệp từ nghe nhấn mạnh nhng cảm giác xao
động không gian, xao động lòng ngJời.
- Vy khi ngi ta nghe c nhng õm thanh
lng quờ bng c tõm hn thỡ ngi ú phi cú
tỡnh cm nh th no vi lng xúm, quờ hng?
Tỡnh lng quờ thm thit, sõu m

Tiết: 53
Bài: TIẾNG GÀ TRƯA
-Xuân Quỳnh-
I. Đọc vaø tìm hieåu chung:
1. Tác giả : Xuân Quỳnh (1942 - 1988)
2. Tác phẩm:
- Theå thô: Thơ năm tiếng xen kẽ ba tiếng.
- Mạch cảm xúc: hiện tại – quá khứ - hiện tại
- Bố cục : 3 phần
II.Tìm hieåu văn bản:
1. Tiếng gà trưa trªn ®êng hµnh qu©n xa:.
Tiếng gà trưa, chợt nghe trên đường hành quân,
đã làm thức dậy tình làng quê thắm thiết, sâu nặng
trong lòng người chiến sĩ.

* Dn dũ :
V nh:
- Hc thuc lũng baứi thụ.
- Phõn tớch kh th u
- Tỡm hiu tip 2 on th cũn li:
+ Cảm nhận của em về nhng kỉ niệm c a t ỡnh bà chỏu
đợc tái hiện qua các sự việc: bà soi trứng, dành dụm
chắt chiu mua áo mới cho cháu khi tết đến xuân về

ở o n 2
+ Tâm niệm của ngời chiến sĩ trẻ trên đờng ra trận đ
ợc thể hiện ở khổ thơ cuối.


Tiết học kết thúc
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo