Bài 46: Trụ não, ...

Nêu cấu tạo, chức năng dây thần kinh
tuỷ?
Cấu tạo
Cấu tạo :
- Tuỷ sống phát ra 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm bó sợi thần kinh hướng
tâm & li tâm nối với tuỷ sống qua rễ trước & sau 
dây thần kinh tuỷ là dây pha.
Chức năng
Chức năng : Dẫn truyền xung thần kinh theo 2 chiều:
- Rễ trước dẫn xung thần kinh từ trung ương  cơ
quan phản ứng.
- Rễ sau dẫn xung thần kinh từ các cơ quan thụ cảm
 trung ương.

TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN
I. VỊ TRÍ VÀ CÁC THÀNH PHẦN CỦA NÃO BỘ
Trụ não tiếp liền với tủy
sống ở phía dưới. Nằm
giữa trụ não và đại não là
…… …… … Trụ não
gồm ……….… , …………
và …………. Não giữa gồm
……………. ở mặt trước và
…………… ở mặt sau.
Phía sau trụ não là ………
Bài: 46
Tìm hiểu hình 46-1 để hoàn chỉnh thông tin
dưới đây:

Não bộ gồm:
- Đại não
- Não trung gian nằm
giữa trụ não và đại não
- Trụ não tiếp liền với
tuỷ sống ở phía dưới
gồm: hành não, cầu
não, não giữa.
- Tiểu não ở phía sau trụ
não.
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Não
trung
gian
Củ não
sinh tư
Cuống não
Não
giữa
Trụ
não
Cầu não
Hành
não
não trung gian
hành não
cầu não

não giữa
củ não sinh tư
cuống não
tiểu não
Tiểu não
Đại não
Hình 46.1 – Não bộ bổ dọc
Não
trung
gian
Trụ
não
Tiểu não
1
2 3
4
5
6
7

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
Đọc thông tin mục II SGK trang 144 và quan sát hình vẽ
Dây vận động
thị giác
Dây khứu giác
Dây thị giác
Dây thính
giác
Dây ba nhánh
Dây vận động

cơ mặt
Dây phế vị
Dây lưỡi hầu
Dây gai sống
Dây vận động
cơ lưỡi
Hình 46-2. Các dây thần kinh não (nhìn mặt dưới não)

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
Bảng 46. Vị trí, chức năng của tuỷ sống và trụ não
Tu sốngỷ Trụ não
Vò trí Chức năng Vò trí Chức năng
Bộ
phận
trung
ương
Chất
xám
Chất
trắng
Bộ phận ngoại
biên (dây thần
kinh)
Ở giữa
tủy sống,
thành dải
liên tục
Căn cứ
thần kinh
(trung khu)

Phân
thành các
nhân xám
C n c th n kinh ă ứ ầ
c a h tu n hoàn, ủ ệ ầ
h hô h p, h tiêu ệ ấ ệ
hóa
Bao quanh
chất xám
Dẫn truyền
dọc
Bao phía
ngoài các
nhân xám
Dẫn truyền dọc
và nối 2 bán cầu
tiểu não
Dây thần kinh pha
( 31 đôi)
Gồm 3 loại: dây cảm giác, dây
vận động và dây pha thuộc dây
thần kinh não (12 đôi)
So sánh cấu tạo và chức năng của trụ não với tuỷ sống để
hồn thành bảng 46.

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
bao phía ngoài các nhân xám Dẫn
truyền lên (cảm giác), dẫn truyền xuống (vận động)
và nối 2 phần tiểu não.
2.Bộ phận ngoại biên (dây thần kinh):

1. Bộ phận trung ương
Chất trắng:
tập trung thành các nhân xám  Điều
khiển, điều hoà hoạt động của các nội quan: hô
hấp, tuần hoàn, tiêu hoá.
Có 12 đôi gồm 3 loại : dây cảm
giác, dây vận động và dây pha
Chất xám:

Quan sát lại hình 46.1 và
thông tin phần III trả lời
câu hỏi sau:
Hãy nêu cấu tạo và chức năng của não
trung gian?
III. NÃO TRUNG GIAN
Não
trung
gian
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Não
trung
gian
Hãy xác đònh vò trí não trung gian trên hình vẽ?

III. NÃO TRUNG GIAN
chuyển tiếp các đường
dẫn truyền từ dướI lên não.
là các nhân xám  điều
khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà
thân nhiệt.
- Chất trắng (ngoài):
- Chất xám ( trong):

IV. TIỂU NÃO
Nghiên cứu lại hình 46.1
và hình 46.3 và thông tin
trả lời các câu hỏi sau:
1. Vị trí của tiểu não?2. Tiểu não có cấu tạo
như thế nào?Sau trụ não dưới đại não
- Chất xám:
- Chất trắng:
-
Cấu tạo:
+ Chất xám: ở ngoài làm
thành vỏ tiểu não và các
nhân xám
+ Chất trắng: ở trong là
các đường dẫn truyền.
Nghiên cứu 2 thí
nghiệm sau:
TN1: Phá tiểu não chim
bồ câu, con vật đi lảo
đảo, mất thăng bằng.

TN2: Phá hủy một bên
tiểu não ếch cũng làm
ếch nhảy, bơi lệch về
phía bị hủy tiểu não.
=> Từ 2 thí nghiệm trên
em hãy rút ra kết luận
về chức năng của tiểu
não.
Điều hoà,
phối hợp các cử động
phức tạp và giữ thăng
bằng của cơ thể.
- Chức năng :
Tiểu não
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Não
trung
gian
Củ não
sinh tư
Cuống não
Não
giữa
Trụ
não
Cầu não
Hành

não
Tiểu
não
Đại não
Tiểu não
Tiểu
não
Ở ngoài
làm thành vỏ tiểu não và
các nhân xám
Ở trong là
các đường dẫn truyền nối
vỏ tiểu não với các phần
khác của hệ thần kinh

Hãy giải thích tại sao những người say rượu thường có biểu
hiện chân này đá chân kia trong lúc đi ?
Trả lời: Do rượu đã ngăn cản, ức chế
sự dẫn truyền qua xinap giữa các tế
bào có liên quan đến tiểu não khiến sự
phối hợp các hoạt động phức tạp và
giữ thăng bằng cơ thể bị ảnh hưởng.

2. Tại sao khi tham gia giao thông
chúng ta phải đội mũ bảo hiểm đúng
theo qui định ?
Trả lời: Để bảo vệ tốt não bộ
1. Khi đùa giỡn, không nên đánh vào
phía sau ót của bạn . Vì sao?
Trả lời: Vì sẽ làm tổn thương đến tiểu

não

TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN
Bài: 46
I. VỊ TRÍ VÀ CÁC THÀNH PHẦN CỦA NÃO BỘ
Não bộ gồm:
- Đại não
- Não trung gian nằm giữa trụ não và đại não
- Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới gồm: hành não, cầu não, não giữa.
- Tiểu não ở phía sau trụ não.
II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
bao phía ngồi các nhân xám Dẫn truyền lên (cảm giác),
dẫn truyền xuống (vận động) và nối 2 phần tiểu não.
2.Bộ phận ngoại biên (dây thần kinh):
1. Bộ phận
trung ương
Chất trắng:
tập trung thành các nhân xám  Điều khiển, điều hồ hoạt
động của các nội quan: hơ hấp, tuần hồn, tiêu hố.
Có 12 đơi gồm 3 loại : dây cảm giác, dây vận động
và dây pha
Chất xám:
III. NÃO TRUNG GIAN
chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dướI lên não.
là các nhân xám  điều khiển q trình trao đổi chất và điều hồ
thân nhiệt.
- Chất trắng (ngồi):
- Chất xám ( trong):
IV. TIỂU NÃO
- Cấu tạo:

+ Chất xám: ở ngoài làm thành vỏ tiểu não và các nhân
+ Chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền
-
Chức năng: điều hoà, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.

1. Số lượng dây thần kinh của não trong cơ thể là
bao nhiêu ?
a. 12 đơi b. 21 đơi c. 25 đơi d. 31 đơi
a. 12 đơi
A. Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
2. Vò trí của não trung gian
a. nằm phía dưới tủy sống
c. nằm ở giữa tủy sống và trụ não
d. nằm ở giữa hành não và cầu não.
b. nằm ở giữa trụ não và đại nãob. nằm ở giữa trụ não và đại não

Các bộ phận
của não
Chức năng Trả lời
1. Trụ não
2. Tiểu não
3. Não trung
gian
a. Điều hoà và phối hợp
các hoạt động phức
tạp, giữ thăng bằng
cơ thể
b. Điều khiển điều hoà
hoạt động của các nội
quan (tuần hoàn, hô

hấp, tiêu hoá).
c. Điều khiển quá trình
trao đổi chất.
1 ghép với…
2 ghép với…
3 ghép với…
B. Hãy sắp xếp chức năng tương ứng với từng
bộ phận của não:
a.
b.
c.
1 ghép với
2 ghép với
3 ghép với
a.
c.
b.

HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ
•
Học bài theo nội dung. Đọc “Em có biết”/ 146 sgk
Trả lời câu hỏi 1 / 146 sgk như mẫu gợi ý sau:
Chất xám Chất trắng Chức năng
Trụ não
Não trung gian
Tiểu não
•
Chuẩn bị bài 47: Đại não
Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của đại não theo
thông tin và yêu cầu của các lệnh / 147, 148 và

149 sgk.

16
16
Chµo t¹m biÖt !


TN2: Phá tiểu não ếch.



SINH HỌC 8
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC
GD

Bài giảng: SINH HỌC 8

TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO
CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
MÔN SINH HỌC LỚP 8A
4