Tiết 30. Phương trình cân bằng nhiệt

Giáo án Vật Lý 8A
Ngày soạn: 05.04.2010
Ngày giảng: 07.04.2010
Tiết 30
Phơng trình cân bằng nhiệt
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Phát biểu đợc 3 nội dung của nguyên lí truyền nhiệt.
- Viết đợc phơng trình cân bằng nhiệt cho trờng hợp có 2 vật trao đổi nhiệt
với nhau.
2. Kỹ năng:
- Giải đợc bài toán đơn giản về trao đổi nhiệt giữa hai vật.
- Vận dụng công thức tính nhiệt lợng
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, trung thực trong học tập, yêu thích môn học, có ý thức vận
dụng kiến thức vào giải thích một số hiện tợng trong thực tế.
II. Đồ dùng dạy học:
1. Giáo viên:
- 1 phích nớc, 1 bình chia độ hình trụ, 1 nhiệt lợng kế, 1 nhiệt kế.
2. Học sinh:
III. Phơng pháp:
- Thực hành thí nghiệm, tổng hợp kiến thức.
- Hoạt động nhóm.
IV. Tiến trình lên lớp:
1. ổn định lớp (1 phút): sĩ số: /21.
2. Kiểm tra đầu giờ (3 phút):
- Viết công thức tính nhiệt lợng vật thu vào khi nóng lên. Giải thích rõ kí
hiệu và đơn vị của từng đại lợng trong công thức.
3. Bài mới:
- Đặt vấn đề (1 phút): - Nh phần mở đầu sgk

Hoạt động 1: Nguyên lí truyền nhiệt (10 phút)
Mục tiêu: Nêu đợc nguyên lí truyền nhiệt.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV thông báo ba nội dung của
nguyên lí truyền nhiệt nh phần
thông báo sgk
- Yêu cầu HS vận dụng giải thích
tình huống đặt ra ở đầu bài.
- Cho HS phát biểu nguyên lí truyền
nhiệt
I. Nguyên lí truyền nhiệt:
- HS lắng nghe ghi nhớ ngay ba nội dung
- HS vận dụng giải thích hiện tợng đã nêu
: Bạn An nói đúng vì nhiệt phải truyền từ
vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt
độ thấp hơn chứ không phải truyền từ vật
có nhiệt năng lớn hơn sang vật có nhiệt
năng nhỏ hơn.
Trần Huy - Trờng T HCS Tả Củ Tỷ
89

Giáo án Vật Lý 8A
Hoạt động 2: Tìm hiểu phơng trình cân bằng nhiệt (10 phút)
Mục tiêu: Nhận biết phơng trình cân bằng nhiệt và các đơn vị của các
đại lợng trong công thức.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV hớng dẫn HS dựa vào nội
dung thứ ba của nguyên lí truyền
nhiệt viết phơng trình cân bằng
nhiệt

Q
thu vào
= Q
toả ra

- Yêu cầu HS viết CT tính nhiệt l-
ợng mà vật toả ra khi giảm nhiệt
độ
II. Phơng trình cân bằng nhiệt:
- Dựa vào nội dung thứ ba xây dựng đợc
phơng trình cân bằng nhiệt.
-Tơng tự công thức tính nhiệt lợng vật thu
vào khi nóng lên -> HS tự xây dựng công
thức tính nhiệt lợng vật toả ra khi giảm
nhiệt độ.
- HS tự ghi vào vở CT tính
Vật toả nhiệt Vật thu nhiệt
Khối lợng
Nhiệt độ ban đầu
Nhiệt độ cuối
Nhiệt dung riêng
m
1
(kg)
t
1
(
0
C)
t

(
0
C)
c
1
(J/kg.K)
m
1
c
1
( t
1
-t) = m
2
c
2
( t

-t
2
)
m
2
(kg)
t
2
(
0
C)

t

(
0
C)
c
2
(J/kg.K)
Hoạt động 3: ví dụ về phơng trình cân bằng nhiệt (11 phút)
Mục tiêu: Dựa vào phơng trình cân bằng nhiệt thực hiện bài tập vận
dụng.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Yêu cầu 1HS đọc đề bài hớng
dẫn HS cách dùng kí hiệu để
tóm tắt đề bài, đổi đơn vị
- Hớng dẫn HS giải bài tập ví dụ
theo các bớc:
+Nhiệt độ của vật khi có cân
bằng nhiệt là bào nhiêu?
+Phân tích xem trong quá trình
trao đổi nhiệt : Vật nào toả nhiệt
để giảm nhiệt độ nào xuống
nhiệt độ nào
+ Viết CT tính nhiệt lợng toả ra,
thu vào.
+ Mối quan hệ giữa đại lợng đã
biết và cha biết
=> áp dụng phơng trình cân
bằng nhiệt
III. Ví dụ:

- HS đọc đề bài và tóm tắt đề bài
+ HS phân tích bàit heo hớng dẫn của GV
+ Khi có cân bằng nhiệt, nhiệt độ 2 vật đều là
25
0
C
+ Quả cầu nhôm toả nhiệt để giảm nhiệt độ từ
100
0
C xuống 25
0
C
Q
toả ra
= m
1
c
1

t
1

Q
thu vào
= m
2
c
2

t

2

Q
thu vào
= Q
toả ra
HS: Tự ghi các bớc giải
B1: Tính Q
1
( Nhiệt lợng của nhôm toả ra )
B2: Viết công thức tính Q
2
( Nhiệt lợng của n-
ớc thu vào )
B3: Lập phơng trình cân bằngnhiệt
Trần Huy - Trờng T HCS Tả Củ Tỷ
90

Giáo án Vật Lý 8A
- Cho HS ghi các bớc giải BT. B4: Thay số tìm m
2
4. Củng cố (8 phút):
- Phát biểu nguyên lí truyền nhiệt, Viết phơng trình cân bằng nhiệt và ý
nghĩa các đại lợng trong công thức đó.
- Thực hiện các câu C1 -> C3.
5. Hớng dẫn về nhà (1 phút) :
- Học thuộc nguyên lí truyền nhiệt, viết phơng trình cân bằng nhiệt.
- Đọc phần Có thể em cha biết
************
Trần Huy - Trờng T HCS Tả Củ Tỷ

91