Sang thu Huu Thinh

NhiÖt liÖt chµo mõng
Các em học sinh!
TRƯỜNG T.H.C.S HƯƠNG SƠN
GV: NGUYỄN TOÀN THẮNG

TRƯỜNG T.H.C.S HƯƠNG SƠN
GV: NGUYỄN TOÀN THẮNG

I Tìm hiểu chung
1 Tác giả
- Sinh ngày 15/ 2 / 1942.
-
Quê: Phú Vinh- Duy Phiên, Tam D ơng Vĩnh Phúc.
-
Thuộc thế hệ nhà thơ tr ởng thành trong kháng chiến
chống Mĩ.
-
Tham gia ban chấp hành hội nhà văn Việt Nam
khoá III, IV, V. Hiện nay là chủ tịch hội nhà văn Việt Nam.
-
Phong cách thơ tha thiết, nhỏ nhẹ, sâu lắng, th ờng viết nhiều
viết hay về con ng ời, cuộc sống ở nông thôn đặc biệt về
mùa thu.
Ngữ văn - Bài 24
Tiết 121 - Văn bản.




-

Bài thơ : Sang thusáng tác1977
tại làng Kh ơng Hạ
Thanh Xuân Hà Nội.
-
Bài thơ in trong tập thơ :
Từ chiến hào tới thành phố.
3 Cấu trúc văn bản
-
Thể thơ năm chữ - Là một bài thơ trữ tình.
- Ph ơng thức biểu đạt: Miêu tả kết hợp với biểu cảm.
Ngữ văn Bài 24- Tiết 121.
Văn bản: Sang Thu Hữu Thỉnh.
I - Tìm hiểu chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.

1- Khổ thơ đầu:
Đọc giọng nhẹ, nhịp chậm, khoan thai, trầm lắng, thoáng suy t
Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se
S ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về
Ngữ văn Bài 24- Tiết 121.
Văn bản : Sang Thu Hữu Thỉnh.
I Tìm hiểu chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.
II- Đọc hiểu văn bản.

Bỗng nhận ra h ơng ổi

Phả vào trong gió se
Mùa Thu đ ợc cảm nhận:
+ Trong trạng thái đột ngột bất ngờ.
+ Từ nơi làng quê yên bình giản dị.
+ Từ cảm nhận tinh tế của tác giả.
Ngữ văn Bài 24- Tiết 121.
văn bản : Sang Thu Hữu Thỉnh.
I Tìm hiểu chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.
II- Đọc - hiểu Văn bản.
1- Khổ thơ đầu.

S ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về.
Nghệ thuật nhân hoá, từ láy,
từ biểu cảm cho thấy:
+ Mùa thu đang đến lặng lẽ
mà rộn ràng.
+ Tâm trạng nhà thơ ngỡ ngàng,
cảm xúc bâng khuâng xao xuyến.
Nhà thơ có tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên thời
tiết thu và cuộc sống nơi làng quê, yêu dân tộc Việt Nam.

Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.
Sông
Chim

Mây
Dấu hiệu mùa thu rõ rệt hơn:
Vạn vật đang chuyển mình.
Ngữ văn Bài 24- Tiết 121.
văn bản : Sang Thu Hữu Thỉnh.
I Tìm hiểu chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.
II- Đọc - hiểu Văn bản.
1- Khổ thơ đầu.
2- Khổ thơ giữa.

Sông đ ợc lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Nghệ thuật nhân hoá, đối lập, từ láy gợi hình: Sự
thay đổi của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang
thu có cái nhanh, có cái chậm nh ng nhẹ nhàng mà rõ
rệt.
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu

Hình ảnh liên t ởng gợi hình, gợi cảm : Ranh
giới giữa mùa hạ - mùa thu mơ hồ, nên thơ.
Tâm hồn nhà thơ giàu xúc cảm, tha thiết với
quê h ơng.

3 Khổ thơ cuối
Vẫn còn bao nhiêu
nắng
Đã vơi dần cơn m a
Trên hàng cây đứng
tuổi

Cảnh vật thời tiết thay đổi, tất cả còn những dấu
hiệu mùa hạ nh ng giảm dần mức độ c ờng độ lặng
lẽ vào thu.
Sấm cũng bớt bất
ngờ

Hình ảnh ẩn dụ
Sấm: Những vang động bất th ờng của ngoại cảnh.
Hàng cây đứng tuổi : Những con ng ời đã từng trải,
những cuộc đời sang thu.

Khi đã từng trải, con ng ời trở nên vững vàng hơn
tr ớc những tác động bất th ờng của ngoại cảnh,
của cuộc đời.

Nhà thơ : Ng ời có quan điểm triết lí cuộc đời
sâu sắc, có tấm lòng yêu thiên nhiên , đất n ớc qua
sự cảm nhận tinh tế cảnh làng quê lúc sang thu.

Nghệ thuật : -
Từ láy gợi hình, giàu sức biểu cảm.
- Phép liên t ởng, t ởng t ợng độc đáo thú vị và sáng
tạo, nghệ thuật nhân hoá, ẩn dụ , đối lập tự
nhiên hợp lí.
Nội dung :
Những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt
của đất, trời từ cuối hạ sang thu, qua
những cảm nhận tinh tế sâu sắc của
tác giả.

-Tình yêu tha thiết, trân trọng vẻ đẹp quê h ơng và
những
suy nghĩ sâu lắng về con ng ời, cuộc đời sang thu
.
Ngữ văn Bài 24 - Tiết 121.
văn bản : Sang Thu Hữu
Thỉnh.
I Tìm hiểu chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.
II- Đọc - hiểu Văn bản.
1- Khổ thơ đầu.
2- Khổ thơ giữa.
3 Khổ thơ cuối.
III- tổng kết.

Luyện tập
*/ Bài 1: Em hãy cho biết dòng nào nêu đúng tâm t tình
cảm của tác giả trong bài Sang thu?
A- Tình yêu tha thiết đối với mùa thu đất Việt.
B Tình yêu quê h ơng nơi gắn bó những kỉ niệm đẹp đẽ
của tuổi thơ ấu.
C Niềm tự hào về vẻ đẹp của thiên nhiên Việt Nam.
D Những cảm nhận tinh tế về sự biến đổi cuả đất trời ở
thời điểm cuối hạ sang thu.
D

D
Bài 2
Dòng nào nêu đủ và đúng nét đặc sắc nghệ

thuật của bài thơ Sang thu ?
A Ngôn ngữ trong sáng cô đọng.
B Lời thơ tinh tế, hình ảnh giàu sức biểu cảm.
C Hình ảnh chọn lọc, gợi tình cảm nhiều hơn
tả thực.
ý thơ hàm súc, chứa chan tình cảm.
C

Bçng
Ph¶

Nếu mùa xuân là mùa hội tụ của những bàn tay nghệ
sĩ tài hoa thì mùa thu b ớc vào thơ ca cũng tự nhiên và gần
gũi. Tr ớc đây, Nguyễn Khuyến nổi tiếng với ba bài thơ thu:
Thu điếu, thu vịnh, thu ẩm, sau này Xuân Diệu có
Đây mùa thu tới.Nhỏ nhẹ, khiêm nh ờng, Hữu Thỉnh
cũng góp vào mùa thu đất n ớc một góc quê h ơng sang thu
qua bài thơ Sang thu.
Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se
S ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về.

Đoạn thơ có cái h ơng vị ấm nồng của chớm thu ở miền
quê nhỏ. Tín hiệu đầu tiên để tác giả nhận ra là h ơng ổi phả
trong gió. Mùi h ơng quê nhà mộc mạc đ ợc gió đ a trong
không gian cứ lan toả, thoang thoảng bay. Cảm giác bất
chợt đến với nhà thơ Bỗng nhận ra. Một sự bất ngờ mà
nh đã đợi sẵn, đợi từ lâu rồi, để giờ đây có dịp buông ra
ngay. Trong số chúng ta chắc chắn không ai ch a một lần

nếm vị ổi giòn ngọt, chua chua nơi đầu l ỡi. Cái d vị của h
ơng ổi đó cứ vấn vít v ơng lại trong ta khi chợt đọc câu thơ
của Hữu Thỉnh. Có h ơng ổi. Và gió. Và s ơng. những hạt s
ơng thu mềm mại, ơn ớt giăng màn qua ngõ. Mùa thu lại về.
Mùa thu mang theo h ơng quê và s ơng mờ ớt lạnh. D ờng nh
có thêm s ơng nên thu dễ nhận hơn. S ơng chùng chình qua
ngõ, chùng chình hay là đợi chờ gì đây? Cứ dần dần
nh thế,

Cứ nhẹ nhàng, mềm mại nh thế, thu đến từ lúc nào không
hay. Hình nh thu đã về. Nhà thơ giật mình, hơi bối rối.
Tự bao giờ nhỉ? Thu về? Từ h ơng ổi hay từ gió, hay từ s ơng?
Hữu Thỉnh cũng hơi ngỡ ngàng tr ớc thoáng đi bất chợt của
mùa thu. Thu về, thu lại về trên quê h ơng trên những con đ
ờng bờ đê và trên cả những con sông, cánh chim trời.
Cái bỡ ngỡ ban đầu vụt tan biến đi nh ờng chỗ cho sự
rung cảm mãnh liệt tr ớc mùa thu:
Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Con sông quê h ơng dềnh n ớc chờ mùa thu. Những cánh
chim bay vội vã. Tất cả đều hối hả, xôn xao khi thu về.
Không còn cái gay gắt của mùa hè nóng nực, chỉ còn lại một
bầu không gian ẩm ớt và se lạnh. Một thoáng rối lòng để rồi
nh ờng lại cho thu. Mùa thu vừa chớm rất nhẹ, rất dịu, rất
êm, mơ hồ nh cả đất trời đang rùng mình thay áo mới. Hữu
Thỉnh không tả trời thu xanh ngắt mấy từng cao nh
Nguyễn Khuyến mà chỉ điểm vào bức tranh thu một chút

mây v ơng lại của mùa hè vừa qua :
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Mây trời vắt nửa mình sang thu. Lối diễn đạt của nhà
thơ thật độc đáo. Hình nh trong đám mây đó còn lại một vài
làn nắng ấm của mùa hè nên mới vắt nửa mình . Thu về
làm cho bao cảnh vật đổi thay và đám mây cũng khác lạ.
Với hai khổ thơ ngắn, nhà thơ đã dựng lại một bức
tranh thu nồng đ ợm hơi ấm cuộc đời, hơi ấm quê h ơng nhà.
Những hình ảnh sang thu thân quen, giản dị mà t ơi tắn,
sống động. Với những từ láy: chùng chình, vội vã, dềnh
dàng, và một giọng thơ vừa có thoáng ngỡ ngàng, vừa vui s
ớng, Hữu Thỉnh đã đ a ta về một miền quê dân dã mà ấm áp
tình ng ời. Để rồi cùng tác giả cảm nhận tiết trời sang thu
thật nhẹ nhàng mà rõ rệt:

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn m a
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Bầu trời, nắng m a lúc sang thu đã đổi khác. Nắng
nhạt dần không còn chói chang dữ dội gay gắt. M a cũng bớt
đi, sấm cũng ít hơn, nhỏ hơn không còn đùng đùng đoàng
đoàng, đột ngột vang rền cùng với những tia chớp xanh sáng
xé rách bầu trời trong những trận m a bão tháng sáu, tháng
bảy. Chính vì thế hàng cây không còn bị bất ngờ giật
mình vì tiếng sấm nữa. Bằng nghệ thuật ẩn dụ, hai câu thơ
cuối Sấm cũng bớt bất ngờ- trên hàng cây đứng tuổi
mang ý nghĩa triết lí sâu sắc

Sấm: Những âm vang biến động của ngoại cảnh cuộc đời
Hàng cây đứng tuổi: Là tuổi đời con ng ời. Con ng ời càng
từng trải càng vững vàng hơn, bình tĩnh hơn tr ớc những tác
động bất th ờng của ngoại cảnh cuộc đời. Trời đất sang thu
hay chính đời ng ời sang thu? Lời thơ không chỉ tả cảnh thu
của thiên nhiên đất trời mà còn chứa chất suy nghiệm về
con ng ời và cuộc sống của tuổi đời khi sang thu
Sang Thu- khúc giao mùa nhẹ nhàng, thơ mộng bâng
khuâng mà cũng thầm thì triết lí, đã nối tiếp hành trình thơ
thu Dân tộc, góp một tiếng thơ đằm thắm về mùa thu quê h
ơng, đem đến cho thế hệ trẻ tình yêu đất n ớc qua nét thu đẹp
Việt Nam.

- Học thuộc bài thơ Sang thu Hữu Thỉnh
-
Hãy kể tên bốn bài thơ khác viết về mùa thu mà em biết?
So sánh rồi cho biết nét đặc sắc ở bài thơ Sang thu của
Hữu Thỉnh.
-
Chuẩn bị : Soạn bài Nói với con- của Y Ph ơng .
H ớng dẫn về nhà