Phân tích bài thuế máu trích bản án chế độ thực dân pháp của nguyễn ái quốc

Phân tích bài Thu máu trích B n án ch th c dân Pháp c a Nguy n Ái ế ả ếđộ ự ủ ễ
Qu cố

B n án ch th c dân Pháp c a lãnh t cách m ng Nguy n Ái Qu c c vi t b ng ti ng ả ếđộ ự ủ ụ ạ ễ ố đượ ế ằ ế
Pháp, xu t b n t i Pa-ri n m 1925 và xu t b n l n u tiên Vi t Nam n m 1946. Tác ph m ấ ả ạ ă ấ ả ầ đầ ở ệ ă ẩ
g m 12 ch ng và ph n ph l c có t a G i thanh niên Vi t Nam, n i dung t cáo và k t án ồ ươ ầ ụ ụ ự đề ử ệ ộ ố ế
t i ác tày tr i c a ch ngh a th c dân Pháp trên m i l nh v c chính tr , kinh t , v n hóa, xã ộ ờ ủ ủ ĩ ự ọ ĩ ự ị ế ă
h i… ng th i ph n ánh tình c nh t i nh c kh n cùng c a ng i dân nô l các x thu c a ộ đồ ờ ả ả ủ ụ ố ủ ườ ệở ứ ộ đị
trên th gi i. T ó, b c u tác gi v ch ra ng l i u tranh cách m ng úng n các ế ớ ừđ ướ đầ ả ạ đườ ố đấ ạ đ đắ để
dân t c t gi i phóng, giành quy n c l p.ộ ự ả ề độ ậ

S ra i c a B n án ch th c dân Pháp ã giáng m t òn ti n công quy t li t vào ch ự đờ ủ ả ếđộ ự đ ộ đ ế ế ệ ủ
ngh a th c dân ngay t i sào huy t c a chúng và ch ra con ng cách m ng cùng t ng lai ĩ ự ạ ệ ủ ỉ đườ ạ ươ
t i sáng cho các dân t c b áp b c.ươ ộ ị ứ

u th k XX, m t s n c l n châu Âu thi nhau xâm chi m thu c a nhi u n i trên th Đầ ế ỉ ộ ố ướ ớ ở ế ộ đị ở ề ơ ế
gi i v v t c a c i và nhân l c. Chính sách cai tr c a ch th c dân r t hà kh c, dã man ớ để ơ ệ ủ ả ự ị ủ ếđộ ự ấ ắ
nên cu c s ng nhân dân thu c a vô cùng c c kh . Làn sóng cách m ng gi i phóng dân t c ộ ố ộ đị ự ổ ạ ả ộ ở
châu Á, châu Phi dâng lên ngày càng m nh m .ạ ẽ

i chi n th gi i l n th nh t (1914 – 1918) mà Nguy n Ái Qu c m a mai g i là cu c chi n Đạ ế ế ớ ầ ứ ấ ễ ố ỉ ọ ộ ế
tranh vui t i th c ch t là cu c xung t ác li t gi a các qu c tranh giành nh h ng và ươ ự ấ ộ độ ệ ữ đế ố để ả ưở
quy n l i. Nó y nhân dân lao ng các n c t b n và dân chúng nghèo kh thu c a ề ợ đẩ độ ở ướ ư ả ổở ộ đị
vào lò l a chi n tranh th m kh c.ử ế ả ố

B n án ch th c d n Pháp là tác ph m c Nguy n Ái Qu c dành nhi u th i gian và công ả ếđộ ự ậ ẩ đượ ễ ố ề ờ
s c hoàn thành. M i ch ng c a tác ph m vi t v m t ch và t t c h p thành b n cáo ứ để ỗ ươ ủ ẩ ế ề ộ ủđề ấ ả ợ ả
tr ng phong phú, anh thép v t i ác tày tr i c a ch ngh a th c dân, v cu c s ng kh n cùng ạ đ ề ộ ờ ủ ủ ĩ ự ề ộ ố ố
c a ng i dân các x thu c a. V i thiên phóng s i u tra này, l n u tiên trên th gi i, ch ủ ườ ứ ộ đị ớ ựđ ề ầ đầ ế ớ ế
th c dân b lên án m t cách toàn di n, c th , chính xác và có h th ng.độ ự ị ộ ệ ụ ể ệ ố

B n án ch th c dân Pháp th hi n lòng c m thù mãnh li t nh ng th l c th ng tr tàn b o, ả ếđộ ự ể ệ ă ệ ữ ế ự ố ị ạ
ng th i bày t tình yêu th ng th m thi t nh ng ki p ng i nô l nghèo kh , ph n ánh ý chí đồ ờ ỏ ươ ắ ế ữ ế ườ ệ ổ ả
chi n u giành c l p, t do cho các dân t c thu c a c a Nguy n Ái Qu c. n g th i tác ế đấ độ ậ ự ộ ộ đị ủ ễ ố Đồ ờ
ph m c ng th hi n tài n ng v n ch ng c a tác gi qua ngh thu t trào phúng, kích s c ẩ ũ ể ệ ă ă ươ ủ ả ệ ậ đả ắ
s o.ả

Thu máu là ch ng u tiên c a B n án ch th c dân Pháp, ch ng này, tác gi t p ế ươ đầ ủ ả ếđộ ự ở ươ ả ậ
trung v ch tr n b m t gi nhân gi ngh a và các th o n tàn b o c a th c dân Pháp trong ạ ầ ộ ặ ả ả ĩ ủđ ạ ạ ủ ự
vi c dùng ng i dân thu c a làm v t hi sinh trong các cu c chi n tranh th m kh c mang l iệ ườ ộ đị ậ ộ ế ả ố để ạ
quy n l i cho n c Pháp. L i d ng x ng máu c a nh ng con ng i nghèo kh làm giàu, ề ợ ướ ợ ụ ươ ủ ữ ườ ổđể
ó là m t trong nh ng t i ác ghê t m nh t c a ch ngh a th c dân.đ ộ ữ ộ ở ấ ủ ủ ĩ ự

Nguy n Ái Qu c ã v ch tr n b n ch t x u xa y b ng nh ng l p lu n ch t ch và t li u ễ ố đ ạ ầ ả ấ ấ ấ ằ ữ ậ ậ ặ ẽ ư ệ
phong phú, xác th c, nhi u hình nh giàu giá tr bi u c m. Gi ng i u chung c a bài v n là v aự ề ả ị ể ả ọ đ ệ ủ ă ừ
k t án anh thép v a m a mai chua chát, v a thông c m, xót th ng.ế đ ừ ỉ ừ ả ươ

Cái tên Thu máu bao hàm nhi u ý ngh a. Nó g i lên s ph n bi th m c a ng i dân thu c a,ế ề ĩ ợ ố ậ ả ủ ườ ộ đị
ng th i bi u l thái c m ph n tr c t i ác ghê t m c a chính quy n th c dân. Ng i dân đồ ờ ể ộ độ ă ẫ ướ ộ ở ủ ề ự ườ
thu c a ph i gánh chu nhi u th thu b t công, vô lí, song có l m t trong nh ng th thu ộ đị ả ị ề ứ ế ấ ẽ ộ ữ ứ ế
tàn ác, dã man nh t là th thu thu b ng x ng máu và tính m ng c a h .ấ ứ ế ằ ươ ạ ủ ọ

Trình t và cách t tên các ph n trong ch ng Thu máu c ng hàm ý bóc tr n các chính sáchự đặ ầ ươ ế ũ ầ
l a b p bóc l t ng i dân thu c a n t n x ng t y c a chính quy n th c dân cai tr . T ừ ị để ộ ườ ộ đị đế ậ ươ ủ ủ ề ự ị ừ
Chi n tranh và ng i b n x n Ch lính tình nguy n r i K t qu c a s hi sinh, qua các ế ườ ả ứđế ếđộ ệ ồ ế ả ủ ự
ph n ti p n i nhau nh th , Nguy n Ái Qu c ã t ng b c ph i bày b n ch t “ n th t ng i” ầ ế ố ư ế ễ ố đ ừ ướ ơ ả ấ ă ị ườ
c a bè l th c dân.ủ ũ ự

Ph n m t: Chi n tranh và ng i b n x .ầ ộ ế ườ ả ứ

ph n này, tác gi nêu b t s i l p trong thái c a các quan cai tr th c dân i v i ng i Ở ầ ả ậ ựđố ậ độ ủ ị ự đố ớ ườ

dân thu c a hai th i i m: tr c khi x y ra chi n tranh và khi chi n tranh v a bùng n .ộ đị ở ờ đ ể ướ ả ế ế ừ ổ
Tr c chi n tranh, ng i dân thu c a b b n th c dân cai tr coi là gi ng ng i h ng, ướ ế ườ ộ đị ị ọ ự ị ố ườ ạđẳ
ngang hàng v i súc v t: … h ch là nh ng tên da en b n th u, nh ng tên “An-nam-mít" b n ớ ậ ọ ỉ ữ đ ẩ ỉ ữ ẩ
th u, gi i l m thì c ng ch bi t kéo xe tay và n òn c a các quan cai tr nhà ta. y th mà cu c ỉ ỏ ắ ũ ỉ ế ă đ ủ ị Ấ ế ộ
chi n tranh vui t i v a bùng n , b n th c dân c n lính, c n ng i tham gia chi n tranh thì l p ế ươ ừ ổ ọ ự ầ ầ ườ ế ậ
t c h bi n thành nh ng a “con yêu”, nh ng ng i “b n hi n" c a các quan cai tr ph m u ứ ọ ế ữ đứ ữ ườ ạ ề ủ ị ụ ẫ
nhân h u, th m chí c a c các quan toàn quy n l n, toàn quy n bé n a. ù ng m t cái, h ậ ậ ủ ả ề ớ ề ữ Đ ộ ọ
(nh ng ng i b n x ) c phong cho cái danh hi u t i cao là “chi n s b o v công lí và t ữ ườ ả ứ đượ ệ ố ế ĩ ả ệ ự
do”.

Tác gi a ra hai thái trái ng c hoàn toàn y nh m t cáo th o n l a b p b i c a chínhảđư độ ượ ấ ằ ố ủđ ạ ừ ị ỉổ ủ
quy n th c dân trong vi c bi n dân thu c a thành v t hi sinh. Lu n i u b p b m tr tr n c a ề ự ệ ế ộ đị ậ ậ đ ệ ị ợ ơ ẽ ủ
chúng c Nguy n Ái Qu c nh c l i v i d ng ý châm bi m và kích sâu cay.đượ ễ ố ắ ạ ớ ụ ế đả

S ph n bi th m c a ng i dân thu c a trong cu c chi n tranh phi ngh a c tác gi miêu tố ậ ả ủ ườ ộ đị ộ ế ĩ đượ ả ả
r t c th : … h ph i t ng t xa lìa v con, r i b m nh ru ng ho c àn c u c a h , v t ấ ụ ể ọ ảđộ ộ ợ ờ ỏ ả ộ ặ đ ừ ủ ọ để ượ
i d ng, i ph i thây trên các bãi chi n tr ng châu Âu.đạ ươ đ ơ ế ườ

Tác gi ã k ra bao cái ch t th m th ng c a ng i lính thu c a trên kh p các chi n tr ng ảđ ể ế ả ươ ủ ườ ộ đị ắ ế ườ
mi n Nam n c Pháp b ng gi ng v n trào l ng nh ng ch t ch a c m xúc xót xa, ng m ngùi:ề ướ ằ ọ ă ộ ư ấ ứ ả ậ

Trong lúc v t bi n, nhi u ng i b n x , sau khi c m i ch ng ki n c nh kì di u c a trò ượ ể ề ườ ả ứ đượ ờ ứ ế ả ệ ủ
bi u di n khoa h c v phóng ng lôi, ã c xu ng t n áy bi n b o v t qu c c a các ể ễ ọ ề ư đ đượ ố ậ đ ể để ả ệ ổ ố ủ
loài th y quái. M t s khác ã b xác t i nh ng mi n hoang vu th m ng vùng Ban-c ng… M tủ ộ ố đ ỏ ạ ữ ề ơ ộ ă ộ
s khác n a thì anh d ng a thân cho ng i ta tàn sát trên b sông Mác-n , ho c trong bãi ố ữ ũ đư ườ ờ ơ ặ
l y mi n S m-pa-nh …ầ ề ă ơ

Nhi u ng i dân thu c a tuy không ph i ra tr n nh ng h u ph ng, h b b t bu c làm ề ườ ộ đị ả ậ ư ở ậ ươ ọ ị ắ ộ
công vi c r t nguy hi m là ch t o v khí ph c v chi n tranh: Làm ki t s c trong các x ng ệ ấ ể ế ạ ũ ụ ụ ế ệ ứ ưở
thu c súng ghê t m, tuy không ph i hít h i ng t c a b n “bô-s ”, nh ng l i nhi m ph i nh ng ố ở ả ơ ạ ủ ọ ơ ư ạ ễ ả ữ

lu ng khí c i c a ng i Pháp; H c ng h ng ch u b nh t t và nh ng cái ch t au n, vìồ độ đỏố ủ ườ ọ ũ ứ ị ệ ậ ữ ế đ đớ
nh ng k kh n kh y c ng ã kh c ra t ng mi ng ph i, ch ng khác gì hít ph i h i ng t v y.ữ ẻ ố ổ ấ ũ đ ạ ừ ế ổ ẳ ả ơ ạ ậ

Tác gi ã nêu ra m t con s kh ng khi p v s ng i b n x ã b mình trôn t Pháp trong ả đ ộ ố ủ ế ề ố ườ ả ứ đ ỏ đấ
m y n m chi n tranh th gi i th nh t: T ng c ng c b y m i v n ng i b n x ã t chân ấ ă ế ế ớ ứ ấ ổ ộ ố ả ươ ạ ườ ả ứ đ đặ
lên t Pháp; và trong s y, tám v n ng i không bao gi còn trông th y m t tr i trên quê đấ ố ấ ạ ườ ờ ấ ặ ờ
h ng t n c mình n a.ươ đấ ướ ữ

Ph n hai: Ch lính tình nguy n.ầ ế độ ệ

ph n này, tác gi v ch tr n các mánh khóe và th o n b t lính c a b n th c dân. Có th t là Ở ầ ả ạ ầ ủ đ ạ ắ ủ ọ ự ậ
ng i dân thu c a tình nguy n hi n dâng x ng máu cho “n c m i Pháp” nh l i l b p ườ ộ đị ệ ế ươ ướ ẹ Đạ ư ờ ẽ ị
b m c a b n c m quy n hay không? Tác gi k r ng:ợ ủ ọ ầ ề ả ể ằ

M t b n ng nghi p nói v i chúng tôi: Dân lao kh b n x ông D ng t bao i nay b ộ ạ đồ ệ ớ ổ ả ứ ở Đ ươ ừ đờ ị
bóp n n b ng m i th thu khóa, s u sai, t p d ch, b ng c ng b c ph i mua r u và ặ ằ đủ ọ ứ ế ư ạ ị ằ ưỡ ứ ả ượ
thu c phi n theo l nh quan trên, t 1915 – 1916 t i nay, l i còn ph i ch u thêm cái v m lính ố ệ ệ ừ ớ ạ ả ị ạ ộ
n a.ữ

Nh ng bi n c trong m y n m g n ây là cái c k thù ti n hành nh ng cu c lùng ráp l n ữ ế ố ấ ă ầ đ ớ để ẻ ế ữ ộ ớ
v nhân l c trên toàn cõi ông D ng. Nh ng ng i b b t u b nh t vào tr i lính v i th ề ự Đ ươ ữ ườ ị ắ đề ị ố ạ ớ đủ ứ
tên: lính kh , lính th chuyên nghi p, lính th không chuyên nghi p,… B n th c dân coi línhố đỏ ợ ệ ợ ệ ọ ự
thu c a không ph i là ng i mà ch là th v t li u bi t nói. Cách g i ó t nó ã có tác d ng ộ đị ả ườ ỉ ứ ậ ệ ế ọ đ ự đ ụ
t cáo m nh m b n ch t d i trá, l a b p và dã man c a chính quy n th c dân. Nh ng viên ố ạ ẽ ả ấ ố ừ ị ủ ề ự ữ
công s Pháp ( ng u m t t nh) cùng b n quan l i d i quy n ti n hành vây b t và c ng ứ đứ đầ ộ ỉ ọ ạ ướ ề ế ắ ưỡ
b c ng i dân ph i i lính, l i d ng chuy n b t lính d a n t, xoay x ki m ti n i v i ứ ườ ả đ ợ ụ ệ ắ để ọ ạ ở ế ề đố ớ
nh ng nhà giàu:ữ

Tho t tiên, chúng tóm nh ng ng i kh e m nh, nghèo kh nh ng ng i này ch ch u ch t thôi ạ ữ ườ ỏ ạ ổ ữ ườ ỉ ị ế
không còn kêu c u vào âu c. Sau ó, chúng m i òi n con cái nhà giàu. Nh ng ai c ngứ đ đượ đ ớ đ đế ữ ứ

c thì chúng tìm ngay ra d p sinh chuy n v i h ho c v i gia ình h , và n u c n, thì giam ổ ị để ệ ớ ọ ặ ớ đ ọ ế ầ
c h l i cho n khi h ph i d t khoát ch n l y m t trong hai con ng: “ i lính tình nguy n, ổ ọ ạ đế ọ ả ứ ọ ấ ộ đườ đ ệ
ho c xì ti n ra”.ặ ề

Chúng s n sàng trói, xích, nh t ng i ta nh nh t súc v t và àn áp dã man n u nh dám ẵ ố ườ ư ố ậ đ ế ư
ch ng i. Tác gi ã k ra s th c ph phàng là ng i dân thu c a ch có hai con ng: ố đố ả đ ể ự ự ũ ườ ộ đị ỉ đườ
ho c tr n tránh ho c ph i xì ti n ra. Th m chí h còn tìm cách t làm cho mình nhi m ph i ặ ố ặ ả ề ậ ọ ự ễ ả
nh ng c n b nh n ng nh t kh i ph i i lính.ữ ă ệ ặ ấ để ỏ ả đ
Trong khi làm nh ng i u c ác nh ã k trên, chính quy n th c dân v n không ng ng rêu ữ đề độ ư đ ể ề ự ẫ ừ
rao v tinh th n tình nguy n u quân c a ng i dân thu c a. L i tuyên b tr nh tr ng c a ề ầ ệ đầ ủ ườ ộ đị ờ ố ị ọ ủ
ph toàn quy n ông D ng ch làm b c l rõ thêm th o n l a b p tr tr n y:ủ ề Đ ườ ỉ ộ ộ ủ đ ạ ừ ị ơ ẽ ấ

y th mà trong m t b n b cáo v i nh ng ng i b b t lính, ph toàn quy n ông D ng, sauẤ ế ộ ả ố ớ ữ ườ ị ắ ủ ề Đ ươ
khi h a h n ban ph m hàm cho nh ng lính s còn s ng sót và truy t ng nh ng ng i s hi ứ ẹ ẩ ữ ẽ ố ặ ữ ườ ẽ
sinh “cho t qu c”, ã tr nh tr ng tuyên b r ng:ổ ố đ ị ọ ố ằ

“Các b n ã t p n p u quân, các b n ã không ng n ng i r i b quê h ng xi t bao trìu m nạ đ ấ ậ đầ ạ đ ầ ạ ờ ỏ ươ ế ế
ng i thì hi n x ng máu c a mình nh lính kh , k thì hi n dâng cánh tay lao ng c ađể ườ ế ươ ủ ư ố đỏ ẻ ế độ ủ
mình nh lính th ”.ư ợ

Tác gi m a mai chua chát lu n i u d i trá y b ng nh ng câu h i tu t :ả ỉ ậ đệ ố ấ ằ ữ ỏ ừ

N u qu th t ng i An Nam ph n kh i i lính n th , t i sao l i có c nh, t p thì b xích tay ế ả ậ ườ ấ ở đ đế ế ạ ạ ả ố ị
i u v t nh, t p thì tr c khi xu ng tàu, b nh t trong m t tr ng trung h c Sài Gòn, có lính đệ ề ỉ ố ướ ố ị ố ộ ườ ọ ở
Pháp canh gác, l i lê tu t tr n, n lên nòng s n? Nh ng cu c bi u tình máu Cao Miên, ưỡ ố ầ đạ ẵ ữ ộ ể đổ ở
nh ng v b o ng Sài Gòn, Biên Hòa và nhi u n i khác n a, ph i ch ng là nh ng bi u ữ ụ ạ độ ở ở ề ơ ữ ả ă ữ ể
hi n c a lòng s t s ng u quân “t p n p" và “không ng n ng i”?ệ ủ ố ắ đầ ấ ậ ầ ạ
Trong ph n Ch lính tình nguy n, tác gi ã a ra hàng lo t d n ch ng th c t i l p ầ ế độ ệ ả đ đư ạ ẫ ứ ự ố đố ậ
hoàn toàn v i lu n i u b p b m c a b n th c dân c m quy n l t tr n b n ch t tham lam và ớ ậ đệ ị ợ ủ ọ ự ầ ề để ộ ầ ả ấ
tàn b o c a chúng trong chính sách cai tr i v i ng i dân thu c a.ạ ủ ị đố ớ ườ ộ đị

Ph n ba: K t qu c a s hi sinh.ầ ế ả ủ ự

K t qu s hi sinh c a ng i lính thu c a trong các cu c chi n tranh và cách i x c a chínhế ả ự ủ ườ ộ đị ộ ế đố ử ủ
quy n th c dân sau khi ã bóc l t x ng máu h ã c tác gi miêu t b ng nh ng hình ề ự đ ộ ươ ọ đ đượ ả ả ằ ữ
nh, ch ti t tiêu bi u có s c t cáo r t l n:ả ỉ ế ể ứ ố ấ ớ

Khi i bác ã ng y th t en, th t vàng r i, thì nh ng l i tuyên b tình t c a các ngài c m đạ đ ấ ị đ ị ồ ữ ờ ố ứ ủ ầ
quy n nhà ta b ng d ng im b t nh có phép l , và c ng i Nê-g -rô" l n ng i “An nam-mít” ể ỗ ư ặ ư ạ ả ườ ơ ẫ ườ
m c nhiên tr l i “gi ng ng i b n th u”.ặ ở ạ ố ườ ẩ ỉ

ghi nh công lao ng i lính An Nam, ch ng ph i ng i ta ã l t h t t t c c a c i c a h , tĐể ớ ườ ẳ ả ườ đ ộ ế ấ ả ủ ả ủ ọ ừ
chi c ng h , b qu n áo m i toanh mà h b ti n túi ra mua, n các v t k ni m th ,… ế đồ ồ ộ ầ ớ ọ ỏ ề đế ậ ỉ ệ đủ ứ
tr c khi a h n Mác-xây xu ng tàu v n c ó sao ? Ch ng ph i ng i ta ã giao h choướ đư ọ đế ố ề ướ đ ẳ ả ườ đ ọ
b n súc sinh ki m soát và ánh p h vô c ó sao ? Ch ng ph i ng i ta ã cho h n nh ọ ể đ đậ ọ ớ đ ẳ ả ườ đ ọ ă ư
cho l n n và x p h nh x p l n d i h m tàu m t, không gi ng n m, không ánh sáng, ợ ă ế ọ ư ế ợ ướ ầ ẩ ướ ườ ằ
thi u không khí ó sao ? v n x s , ch ng ph i h ã c m t quan cai tr bi t n ón ế đ ề đế ứ ở ẳ ả ọ đ đượ ộ ị ế ơ đ
chào n ng nhi t b ng m t bài di n v n yêu n c: “Các anh ã b o v T qu c, th là t t. Bây ồ ệ ằ ộ ễ ă ướ đ ả ệ ổ ố ế ố
gi , chúng tôi không c n n các anh n a, cút i!” ó sao?ờ ầ đế ữ đ đ

M a mai thay, khi chi n tranh v a ch m d t thì các l i tuyên b tình t c a các ngài c m quy n ỉ ế ừ ấ ứ ờ ố ứ ủ ầ ề
c ng t d ng im b t (!) Nh ng ng i lính t ng c tâng b c b ng bao l i l hoa m thì bây ũ ự ư ặ ữ ườ ừ đượ ố ằ ờ ẽ ĩ
gi m c nhiên tr l i “gi ng ng i b n th u" nh tr c ây.ờ ặ ở ạ ố ườ ẩ ỉ ư ướ đ

i v i ng i dân thu c a, s hi sinh cho chính ngh a và công lí nh l i rêu rao i trá c a l Đố ớ ườ ộ đị ự ĩ ư ờ đố ủ ũ
th c dân ch ng h mang l i l i ích gì cho h b i ch b n x là ch không h bi t n ự ẳ ề ạ ợ ọ ở ế độ ả ứ ế độ ề ế đế
chính ngh a và công lí.ĩ

B m t tráo tr c a chính quy n th c dân b c l tr ng tr n qua nh ng hành ng vô nhân o:ộ ặ ở ủ ề ự ộ ộ ắ ợ ữ độ đạ
t c o t h t c a c i mà ng i lính thu c a mua s m c, ánh p h vô c , i x v i ướ đ ạ ế ủ ả ườ ộ đị ắ đượ đ đậ ọ ớ đố ử ớ
h thô b nh i v i súc v t. Sau chi n tranh, ng i dân thu c a tr v v trí hèn h ban u:ọ ỉ ư đố ớ ậ ế ườ ộ đị ở ề ị ạ đầ

Th là nh ng “c u binh" – úng h n là cái xác còn l i – sau khi ã d ng c m b o v chính ế ữ ự đ ơ ạ đ ũ ả ả ệ
ngh a và công lí nay tay không tr v v i ch b n x c a h , m t,ch không bi t gì n ĩ ở ề ớ ế độ ả ứ ủ ọ ộ ế độ ế đế
chính ngh a và công lí c .ĩ ả

Ba ph n c a ch ng Thu máu c s p x p theo trình t th i gian tr c, trong và sau khi ầ ủ ươ ế đượ ắ ế ự ờ ướ
x y ra cu c chi n tranh th gi i th nh t 1914 – 1918. V i cách s p x p này, b m t gi nhân ả ộ ế ế ớ ứ ấ ớ ắ ế ộ ặ ả
gi ngh a và b n ch t c ác c a chính quy n th c dân Pháp xung quanh vi c bóc l t x ng ả ĩ ả ấ độ ủ ề ự ệ ộ ươ
máu c ph i bày toàn di n, tri t . M t khác, thân ph n th m th ng c a ng i dân nô l đượ ơ ệ ệ để ặ ậ ả ươ ủ ườ ệ
các x thu c a c ng c ph n ánh m t cách chân th c và sinh ng.ứ ộ đị ũ đượ ả ộ ự độ

Ngh thu t châm bi m, kích s c s o c a ngòi bút Nguy n Ái Qu c th hi n ch y u qua h ệ ậ ế đả ắ ả ủ ễ ố ể ệ ủ ế ệ
th ng hình nh ch n l c, tiêu bi u, nh ng t ng giàu kh n ng g i t , g i c m và ch t ch a ố ả ọ ọ ể ữ ừ ữ ả ă ợ ả ợ ả ấ ứ
s c m nh t cáo t i ác tày tr i c a ch ngh a th c dân.ứ ạ ố ộ ờ ủ ủ ĩ ự

Ngôn ng tác ph m mang màu s c trào phúng r t rõ nét. Nh ng t m a mai nh ; “con yêu", ữ ẩ ắ ấ ữ ừ ỉ ư
“chi n s b o v công lí và t do”, “l y máu mình t i nh ng vòng nguy t qu ”, “l y x ng ế ĩ ả ệ ự ấ ướ ữ ệ ế ấ ươ
mình ch m nên nh ng chi c g y c a các ngài th ng ch ”, "v t li u bi t nói…” v a ph i bày b nạ ữ ế ậ ủ ố ế ậ ệ ế ừ ơ ả
ch t dã man c a ch ngh a th c dân, v a tô m s ph n bi th m c a ng i dân thu c a.ấ ủ ủ ĩ ự ừ đậ ố ậ ả ủ ườ ộ đị

Tác gi s d ng r t thành công ngh thu t g y ông p l ng ông b ng cách nh c l i nh ng m ả ử ụ ấ ệ ậ ậ đậ ư ằ ắ ạ ữ ĩ
t , danh hi u hào nhoáng mà chính quy n th c dân khoác cho ng i lính thu c a bóc tr nừ ệ ề ự ườ ộ đị để ầ
b n ch t l a b p vô liêm s c a chúng. Tác gi dùng liên ti p các câu h i tu t ph i bày s ả ấ ừ ị ỉ ủ ả ế ỏ ừ để ơ ự
th t trái ng c v i l i l b p b m c a b n c m quy n. Các câu chuy n, các s ki n, con s ậ ượ ớ ờ ẽ ị ợ ủ ọ ầ ề ệ ự ệ ố
c nêu ra u l y t th c t nên không th ch i cãi. t ng tính thuy t ph c c a lí l , khi đượ đề ấ ừ ự ế ể ố Để ă ế ụ ủ ẽ
c n, tác gi còn d n ra ý ki n c a ng i khác hay c a chính i t ng b kích.ầ ả ẫ ế ủ ườ ủ đố ượ ị đả

T h th ng hình nh và gi ng i u chung c a tác ph m, ng i c nh n ra thái yêu ghét rõừ ệ ố ả ọ đệ ủ ẩ ườ đọ ậ độ
ràng c a tác gi : c m ph n chính quy n th c dân tàn ác và xót xa th ng c m cho thân ph n ủ ả ă ẫ ề ự ươ ả ậ
ng i dân nô l c a các n c thu c a b bóc l t n c x ng máu, tính m ng.ườ ệ ủ ướ ộ đị ị ộ đế ả ươ ạ

o n trích Thu máu c a tác gi Nguy n Ái Qu c ã giúp ng i c hi u c b n ch t c Đ ạ ế ủ ả ễ ố đ ườ đọ ể đượ ả ấ độ
ác, dã man và b m t gi nhân gi ngh a c a chính quy n th c dân Pháp qua vi c dùng ng i ộ ặ ả ả ĩ ủ ề ự ệ ườ
dân các x thu c a làm v t hi sinh b o v quy n l i c a chúng trong các cu c chi n tranh ứ ộ đị ậ để ả ệ ề ợ ủ ộ ế
tàn kh c. Tác ph m c ng ch ng minh Nguy n Ái Qu c là m t cây bút chính lu n xu t s c trongố ẩ ũ ứ ễ ố ộ ậ ấ ắ
v n h c Vi t Nam u th k XX.ă ọ ệ đầ ế ỉ