tiết 47: Dây thân kinh tuỷ

Ngày soạn: 22/ 02/211
Ngày dy: 24 / 02/2011
Tit 48-Bi 45. DY THN KINH TY
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Trỡnh by c cu to v chc nng ca dõy thn kinh tu
- Gii thớch c vỡ sao dõy thn kinh tu l dõy pha.
- Nhn bit c dõy thn kinh ty trờn tranh.
2.Kĩ năng:
- Kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp.
- Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm
3.Thỏi :
- Cú thỏi yờu thớch mụn hc, tớch cc, hp tỏc nhúm.
II. dựng
1. GV: Chuẩn bị tranh vẽ H45.1, H45.2
2. HS: Sgk, v, bỳt.
III. Phng phỏp / K thut dy hc
Trực quan, vấn đáp, thảo luận nhóm, thuyết trình.
IV. Tổ chức dạy học:
* Khi ng/ m bi
- Mc tiờu: Cng c kin thc c, gõy hng thỳ hc tp
- Thi gian: 5 phỳt
- Cỏch tin hnh
+ CH: Trình bày cấu tạo của tủy sống?
+ GV gii thiu vo bi:Núi dõy thn kinh ty l dõy pha, vy dõy thn kinh ty cú
cu to nh th no ?
Hot ng 1: Cấu tạo của dây thần kinh tủy
- Mục tiêu: Trỡnh by c cu to ca dõy thn kinh tu
Nhn bit c dõy thn kinh ty trờn tranh.
- Thời gian: 10
- dựng dy hc: Tranh vẽ H45.1

- Tiến hành:
HOT NG CA GV HOT NG CA HS NI DUNG
- GV yêu cầu HS đọc
thông tin, quan sát H45.1,
thảo luận :

?.Cú bao nhiờu ụi dõy
thn kinh ty?.
- HS quan sát kỹ hình, đọc
thông tin SGK tr.142 ->
Tự thu thập thông tin.
Thảo luận tr li cõu hi:
+Cú 31 ụi dõy thn kinh
ty.
+Cu to gồm 2 rễ : Rễ
I. Cấu tạo của dây thần
kinh tủy
- Cấu tạo: có 31 đôi dây
thần kinh tủy, mỗi dây
gồm 2 rễ:
+ Rễ trớc: rễ vận động
+ Rễ sau: rễ cảm giác
?.Nêu cấu tạo của dây
thần kinh tủy?
GV hoàn thiện kiến thức
cho HS:
Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ
gian đốt tạo thành dây
thần kinh tủy.
trớc( rễ vận động ), Rễ

sau( rễ cảm giác)
Nhúm khỏc nhn xột b
sung.
Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ
gian đốt tạo thành dây
thần kinh tủy
Hot ng 2. Chc nng ca dõy thn kinh ty
- Mục tiêu: Trỡnh by c chc nng ca dõy thn kinh tu
Gii thớch c vỡ sao dõy thn kinh tu l dõy pha.
- Thời gian: 20
- dựng dy hc: Tranh tranh vẽ H45.2
- Tiến hành:
GV yêu cầu HS quan sát
H45.2, nghiên cứu kĩ thí
nghiệm, đọc bảng 45,thảo
luận:
?. Nêu chức năng của r
ty ?.
?.Nêu chức năng của dây
thần kinh tủy ?
?.Vì sao dây thần kinh
tủy là dây pha ?
GV nhận xét v hoàn
thiện kiến thức cho HS .
- GV yêu cầu HS đọc kết
luận chung
- HS đọc kỹ nội dung thí
nghiệm và kết quả ở bảng
45 SGK -> thảo luận
nhóm -> rút ra kết luận về

chc năng của rễ tuỷ.
+ Rễ trớc dẫn truyền xung
thần kinh vận động
+ Rễ sau dẫn truyền xung
thần kinh cảm giác
Dây thần kinh tuỷ có
chức năng dẫn truyền
xung thần kinh theo 2
chiều
+Vỡ dây thần kinh tủy do
các bó sợi cảm giác và vận
động nhập lại nối với tủy
sống qua rễ trớc và rễ sau
tạo thành dây pha
Đại diện nhóm trình bày,
các nhóm khác bổ sung.
II. Chức năng của dây
thần kinh tủy

- Rễ trớc dẫn truyền xung
thần kinh vận động
- Rễ sau dẫn truyền xung
thần kinh cảm giác
Dây thần kinh tuỷ có
chức năng dẫn truyền
xung thần kinh theo 2
chiều
- Dây thần kinh tủy do các
bó sợi cảm giác và vận
động nhập lại nối với tủy

sống qua rễ trớc và rễ sau
tạo thành dây pha
V. Tổng kết và h ớng dẫn học tập ( 5 ):
1. Tổng kết:
? Nêu rõ cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ?
? Tại sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha?
2. Hớng dẫn học tập
- Hoàn thành câu hỏi bài tập sách giáo khoa
- Chuẩn bị bài 46:
+Tỡm hiu v trớ v cu to ca nóo b. Tỡm hiu cu to v chc nng ca tr
nóo, nóo trung gian, tiu nóo.
Tun 25. Ngày soạn:
10/02/2011
Tit 49. Ngày giảng:
18/02/2011
Bi 46.TR NO, TIU NO, NO TRUNG GIAN

I. Mục tiêu: Sau bài học này, học sinh cần đạt
1. Kiến thức:
- Trỡnh by c v trớ v cỏc thnh phn ca b nóo.
- Trỡnh by c cu to v chc nng ca tr nóo, tiu nóo v nóo trung gian.
-Nhn bit c cỏc b phn ca b nóo trờn mụ hỡnh.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp.
- Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm
3. Thái độ:
- Có ý thức học tập bộ môn
II. Đồ dùng dạy học
GV: Chuẩn bị tranh vẽ H46.1, H46.2, H46.3 và mô hình não, bảng phụ
HS: chun b bi nh

III. Tiến trình dạy học
1. n định (1 )
2. Kiểm tra bài cũ (5 )
- Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha?
- Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cđa d©y thÇn kinh tđy?
3. Bµi m ới (30’ )
Gi¸o viªn më bµi: Trung ¬ng thÇn kinh gåm n·o bé vµ tủ sèng. VËy n·o bé gồm
những gì , nằm ở đâu và cã chøc n¨ng g× ?
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
Hoạt động 1. T×m hiĨu vÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cđa n·o bé :7’
GV yªu cÇu HS ®äc th«ng
tin, quan s¸t H46.1, th¶o
ln hoµn thµnh bµi tËp
trong SGK trang 144
Trụ não tiếp liền với tuỷ
sống ở phía dưới. Nằm giữa
trụ não và đại não là :
………………Trụ não gồm ………,
………………và ………… Não giữa
gồm …….…………ở mặt trước
và …………………… ở mặt
sau.Phía sau trụ não là
…………
Gv gọi đại diện lên hồn
thành bài tập trên bảng phụ.
GV chính xác hoá lại thông
tin
Gv gọi 1 -2 học sinh chỉ
trên tranh vò trí , giới hạn
của trụ não , tiểu não , não

trung gian .
HS dùa vµo h×nh vÏ -> T×m
hiĨu vÞ trÝ c¸c thµnh phÇn
n·o và hồn thành bài tập
SGK trang 144.
Hs lần lượt lên hồn thành.
1- N·o trung gian
2- Hµnh n·o
3- CÇu n·o
4- N·o gi÷a
5- Cng n·o
6- Cđ n·o sinh t
7- TiĨu n·o
Hs khác nhận xét
Hs đại diện lên xác định
thơg tin trên tranh.
1/ VÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn
cđa n·o bé
N·o bé kĨ tõ díi lªn trªn
gåm : trơ n·o, n·o trung
gian, ®¹i n·o, tiĨu n·o n»m
phÝa sau trơ n·o
Hoạt động 2. Ho¹t ®éng 2:T×m hiĨu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cđa trơ n·o: 10’
GV yªu cÇu HS quan s¸t
H46.2, ®äc th«ng tin, th¶o
ln: 3’
+ Hoµn thµnh b¶ng 46
+ Nªu cÊu t¹o vµ chøc
n¨ng cđa trơ n·o?
- GV hoµn thiƯn kiÕn thøc

cho HS: Chất trắng là đường
liên lạc dọc, nối các phần
trên của não với tủy sống và
bao quanh chất xám.
Chất xám tập trung thành
nhân xám đó là trung khu
thần kinh, nơi xuất phát các
Hs tự thu nhận và xử lí
thông tin thảo luận để trả
lời câu hỏi :
Một vài hs đại diện lên
hồn thành bảng 46  lớp
bổ sung .
+Cấu tạo: chất trắng ở
ngồi, chất xám ở trong.
+Chức năng: điều khiển,
điều hòa hoạt động của các
nội quan và dẫn truyền
2/ CÊu t¹o vµ chøc n¨ng
cđa trơ n·o
- Trơ n·o tiÕp liỊn víi tủ
sèng
- CÊu t¹o: chÊt tr¾ng ë
ngoµi, chÊt x¸m ë trong
- Chøc n¨ng: chÊt x¸m ®iỊu
khiĨn, ®iỊu hoµ ho¹t ®éng
cđa c¸c néi quan .
- ChÊt tr¾ng : dÉn trun
+ §êng lªn c¶m gi¸c
+ §êng xng vËn ®éng

dõy thn kinh nóo ( cú 12
ụi dõy thn kinh nóo, gm
3 loi dõy: dõy cm giỏc,
dõy vn ng v dõy pha)
- Giải thích cho hs thấy đợc
chức năng chủ yếu của trụ
não là : điều khiển, điều hoà
các nội quan( tuần hoàn, hô
hấp , tiêu hoá) do nhân xám
đảm nhiệm.
Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn
truyền
Hs ghi nhn.
Baỷng 46 trang 145:Vị trí, chức năng của tuỷ sống và trụ não
Tuỷ sống Trụ não
Vị trí Chức năng Vị trí Chức năng
Bộ phận
trung ơng
Chất xám ở giữa tuỷ
sống, thành
dải liên tục
Căn cứ thần
kinh( trung
khu)
Phân thành
các nhân
xám
Căn cứ thần
kinh
Chất trắng Bao quanh

chất xám
Dẫn truyền
dọc
Bao phía
ngoài các
nhân xám
Dẫn truyền dọc
và nối 2 bán
cầu sau tiểu não
Bộ phận ngoại biên( dây
thần kinh)
Dây thần kinh pha( 31 đôi) 3 loại: dây cảm giác, dây vận
động và dây pha( 12 đôi)
Hot ng 3. Tìm hiểu não trung gian :7
GV yêu cầu HS đọc thông
tin, tr li:
?.Nêu cấu tạo và chức năng
của não trung gian?
GV yêu cầu HS lên xác định
trên mô hình
GV hoàn thiện kiến thức
cho HS
HS đọc thông tin, tr li:
+Não trung gian nằm giữa
trụ não và đại não( gồm đồi
thị và vùng dới đồi). Đồi thị
là trạm cuối cùng chuyển
tiếp tất cả các đờng dẫn
truyền cảm giác từ dới đi lên
não

+Các nhân xám nằm ở vùng
dới đồi điều khiển quá trình
trao đổi chất và điều hoà
thân nhiệt
Hs i din lờn xỏc nh trờn
mụ hỡnh.
Hs ghi nhn
3 Não trung gian
Cấu tạo và chức năng:
+ Chất trắng: chuyển tiếp
các đờng dẫn truyền từ dới
lên não
+ Chất xám: là các nhân
xám điều khiển quá trình
trao đổi chất và điều hoà
thân nhiệt.
Hot ng 4.Tỡm hiu Tiểu não :8
GV yêu cầu HS quan sát HS quan sát H46.3, đọc
4/ Tiểu não
H46.3, đọc thông tin, thảo
luận:
+ Vị trí của tiểu não?
+ Tiểu não có cấu tạo nh
thế nào?
+ Tiểu não có chức năng
gì?
Vd: khi phá tiểu não chim
bồ câu , con vật đi lảo đảo,
mất thăng bằng
Khi huỷ một bên tiểu não

ếch, cũng làm cho ếch nhảy,
bơi lệch về phía huỷ tiểu
não
GV hoàn thiện kiến thức
cho HS
GV yêu cầu HS đọc kết luận
chung
thông tin, tr li:
+ Tiểu não nằm sau trụ não ,
dới bán cầu não
+ Tiểu não có chất chất xám
ở ngoài và chất trắng ở
trong.
+Chc nng: iu hũa, phi
hp cỏc c ng phc tp v
gi thng bng cho c th.
Hs c ghi nh v ghi nhn
thụng tin.
- Vị trí: sau trụ não, dới bán
cầu não
- Cấu tạo:
+Chất xám: ở ngoài làm
thành vỏ tiểu não
+ Chất trắng ở trong là
các đờng dẫn truyền
- Chức năng: Điều hoà, phối
hợp các cử động phức tạp và
giữ thăng bằng cho cơ thể.
4 Củng cố: 5
- Gv yêu cầu hs nhắc lại cấu tạo và chức năng của trụ não, não trung gian và tiểu não ?

- Trả lời câu 1 sgk-146:
Các bộ phận
Đặc điểm
Trụ não Não trung gian Tiểu não
Cấu tạo Gồm: hành tuỷ, cầu
não và não giữa
Chất trắng bao ngoài,
chất xám là các nhân
xám
Gồm: đồi thị và
vùng dới đồi thị
Đồi thị và các nhân
xám, vùng dới đồi
là chất xám
Vỏ chất xám nằm
ngoài
Chất trắng là các đ-
ờng dẫn truyền liên
hệ giữa tiểu não với
các phần khác của hệ
thần kinh
Chức năng điều khiển hđ của
các cơ quan sinh d-
ỡng: tuần hoàn, tiêu
hóa, hô hấp
điều khiển quá
trình trao đổi chất
và điều hoà thân
nhiệt
điều hoà và phối hợp

các hoạt động phức
tạp .
5/ H ớng dẫn về nhà: 2
- Học và làm các câu hỏi cuối bài.
Câu 2: Ngời say rợu chân nam đá chân chiêu là do rợu đã ngăn cản, ức chế sự dẫn truyền
qua xinap giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não.Tiểu não không điều khiển đợc các
hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể một cách chính xác, nên ngời say rợu bớc đi
không vững
- Đọc mục em có biết
- Tìm hiểu trớc bài sau:
+Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của đại não.


Long Khánh, ngày 12 tháng 02 năm 2011
Kí duyệt của TTCM