bai 11 Van chuyen cac chat ua msc

Bài 11:
Bài 11:
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG
SINH CHẤT
SINH CHẤT
I. Vận chuyển thụ động:
II. Vận chuyển chủ động:
III. Nhập bào và xuất bào:

Ngoài màng tế bào
Trong tế bào
I. Vận chuyển thụ động:

1.Khái niệm
•
vận chuyển thụ động là phương thức vận
chuyển các chất qua MSC mà không tiêu tốn
năng lượng
•
Kiểu vận chuyển này dựa trên nguyên lí
khuyếch tán của các chất từ nơi có nồng độ cao
về nơi có nồng độ thấp,cùng chiều vơi nồng độ
2.Các kiểu khuếch tán


Kiểu

Kiểu
khu
khu


ch
ch
tỏn
tỏn


Các chất vận chuyển
Các chất vận chuyển
đặc trng
đặc trng
Đặc điểm
Đặc điểm


Bao gồm các chất
Bao gồm các chất
không phân cực và có
không phân cực và có
kích thớc nhỏ hay các
kích thớc nhỏ hay các
phân tử tan trong lipit
phân tử tan trong lipit
nh: CO2, O2
nh: CO2, O2
-

Không mang tính
Không mang tính
chọn lọc
chọn lọc
- Tộc độ chậm
- Tộc độ chậm
-
Có tính chọn lọc
Có tính chọn lọc
- Tốc độ nhanh
- Tốc độ nhanh
-
Bao gồm các chất phân
Bao gồm các chất phân
cực, các ion, các chất có
cực, các ion, các chất có
kích thớc phân tử
kích thớc phân tử
lớnnh: glucôzơ
lớnnh: glucôzơ
- Nớc đợc khuếch tán
- Nớc đợc khuếch tán
qua kênh prôtêin đặc
qua kênh prôtêin đặc
biết gọi là aquaporin
biết gọi là aquaporin
Khuch tỏn
Khuch tỏn
trc tip qua
trc tip qua

lp
lp
phtphlipit
phtphlipit
Khuch
Khuch
tỏn qua
tỏn qua
kờnh
kờnh
prụtờin
prụtờin
xuyờn
xuyờn
mng
mng
Phiếu học tập
Phân biệt các kiu khuờch tỏn qua MSC

MT nhîc tr¬ngMT ®¼ng tr¬ng
MT u tr¬ng
B
A
C
Quan s¸t h×nh
-Cho biÕt tèc ®é khuÕch t¸n phô thuéc vµo yÕu tè nµo?
- Ph©n biÖt :C¸c lo¹i m«i tr%êng

c. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự khuyếch
c. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự khuyếch

tán qua màng
tán qua màng
-
Sự chênh lệch về nồng độ chất
Sự chênh lệch về nồng độ chất
trong và ngoài màng
trong và ngoài màng
- Nhiệt độ môi trường
- Nhiệt độ môi trường
+ Một số loại môi trường:
Nồng độ chất tan ngoài TB > Nồng độ chất tan trong
TB => ưu trương
Nồng độ chất tan ngoài TB < Nồng độ chất tan trong
TB => Nhược trương
Nồng độ chất tan ngoài TB = Nồng độ chất tan trong
TB => Đẳng trương

Ngoài màng tế bào
Trong tế bào

II. Vận chuyển chủ động:
II. Vận chuyển chủ động:
a.Khái niệm
a.Khái niệm
Là phương thức vận chuyển các chất qua màng từ
Là phương thức vận chuyển các chất qua màng từ
nơi chất tan có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao
nơi chất tan có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao
ngược chiều nồng độ cần tiêu tốn năng lượng ATP
ngược chiều nồng độ cần tiêu tốn năng lượng ATP

b. Cơ chế
b. Cơ chế
-
ATP + pr đặc trưng cho từng loại chất
ATP + pr đặc trưng cho từng loại chất
-
pr biến đổi để liên kết với các chất rồi đưa từ ngoài
pr biến đổi để liên kết với các chất rồi đưa từ ngoài
vào Tb hay đẩy ra khỏi TB
vào Tb hay đẩy ra khỏi TB
- cần có các máy bơm đặc chủng cho từng loại chất
- cần có các máy bơm đặc chủng cho từng loại chất
cần vận chuyển
cần vận chuyển

ADP
c¬ chÊt
mµng
protein mµng
ATP
Quan s¸t
vµ cho
biÕt c¬
chÕ vËn
chuyÓn
cña c¸c
chÊt qua
mµng tÕ
bµo ?.

III. Nhập bào và xuất bào:
III. Nhập bào và xuất bào:
1.
1.
nhập bào:
nhập bào:


Là phương thức TB đưa các chất vào bên trong TB bằng
Là phương thức TB đưa các chất vào bên trong TB bằng
cách biến dạng MSC
cách biến dạng MSC
Có 2 kiểu nhập bào: Thực bào (các phân tử rắn)và ẩm
Có 2 kiểu nhập bào: Thực bào (các phân tử rắn)và ẩm
bào(chất lỏng)
bào(chất lỏng)

2. Xuất bào:
2. Xuất bào:


Sự vận chuyển
Sự vận chuyển
các chất ra khỏi TB
các chất ra khỏi TB
theo cách ngược
theo cách ngược
lại với nhập bào
lại với nhập bào
gọi là xuất bào

gọi là xuất bào

Phần trắc nghiệm:
(Chọn một phơng án đúng)
Câu 1. Sự vận chuyển các chất qua màng tế bào(màng
sinh chất) mà không cần tiêu tốn năng l"ợng gọi là:
a. Vận chuyển thụ động.
b. Vận chuyển chủ động
c. Bơm prôtôn.
d. Xuất nhập bào.

A.
A.
Có năng lượng ATP
Có năng lượng ATP
.
.
B.
B.
Có prôtêin kênh vận chuyển đặc
Có prôtêin kênh vận chuyển đặc
hiệu.
hiệu.
C.
C.
Có sự chệnh lệch nồng độ rất lớn.
Có sự chệnh lệch nồng độ rất lớn.
D.
D.
Câu A và B đúng.

Câu A và B đúng.
E.
E.
Cả A, B và C đúng
Cả A, B và C đúng
Câu 2
Câu 2
. Ðiều kiện để xảy ra cơ chế vận
. Ðiều kiện để xảy ra cơ chế vận
chuyển chủ động là:
chuyển chủ động là:

C©u 3. NÕu cho tÕ bµo vµo mét dung dÞch cã
nång ®é chÊt tan b»ng nång ®é dÞch bµo thì
tÕ bµo sÏ:

a. Gi nguyªn kÝch thíc kh«ng thay ®æi (níc ử
kh«ng ®i vµo tÕ bµo vµ còng kh«ng ®i ra khái tÕ
bµo).

b. Tr¬ng níc.

c. MÊt níc.

d. BÞ vì.

C©u 4. NÕu cho tÕ bµo vµo mét dung dÞch cã nång ®é
chÊt tan cao h¬n nång ®é dÞch bµo thì tÕ bµo sÏ:
a. Giử nguyªn kÝch thíc kh«ng thay ®æi(níc
kh«ng ®i vµo tÕ bµo vµ còng kh«ng ®i ra khái tÕ

bµo).
b. Tr¬ng níc.
c. MÊt níc.
d. BÞ vì.

Các hình
thức vận
chuyển
Vận chuyển
thụ động
Vận chuyển
chủ động
Nhập bào và
xuất bào
Cơ chế
Bài
Bài


tập về nhà
tập về nhà