Tiết 50-Bãi8: Hệ thần kinh sinh dưỡng_ Giáo án hội giảng cấp tỉnh

Dựa vào chức năng
Hệ thần kinh vận động
Hệ thần kinh:
Hệ thần kinh sinh d ỡng

Phõn h giao cm Phõn h i giao cm

Rễ sau
Rễ trước
Lỗ tủy
Nơron hướng tâm
Nơron trung gian
Nơron li tâm
Sừng sau
vận động

Lỗ tủy
Nơ ron
hướng
tâm
Nơron trung gian
Nơron trước hạch
Nơron sau hạch
sinh dưỡng

Da
Rễ
sau
Sừng

bên
Rễ
sau
Sừng
trước
Hạch
giao
cảm
Cơ
Ruột
Hình 48-1: Cung phản xạ
A - Cung ph¶n x¹ vËn ®éng
Da
Rễ
sau
Sừng
bên
Rễ
sau
Sừng
trước
Hạch TK
giao cảm
Cơ
Ruột
Hình 48-1: Cung phản xạ
Sừng sau
Rễ trước
Lỗ tủy
B - Cung phản xạ sinh dưỡng

Thô quan
¸p lùc
Sîi
c¶m
gi¸c
D©y phÕ vÞ
Sîi tr íc
h¹ch
H¹ch ®èi
giao c¶m
Sîi sau h¹ch
Hạch
giao
cảm
Lỗ tủy
Hình 48.1.B Cung phản xạ sinh dưỡng
do bộ phận thần kinh giao cảm phụ trách
làm giảm nhu động ruột
Hình 48.2 Cung phản xạ sinh dưỡng do
bộ phận thần kinh đối giao cảm phụ
trách làm giảm nhịp tim

Sîi
sau
h¹ch
Sîi tr
íc
h¹ch
Chuçi

h¹ch
giao
c¶m
A. Ph©n hÖ giao c¶m

Trung ¬ng
®èi giao c¶m
Sîi tr
íc
h¹ch
Sîi
sau
h¹ch
B. Ph©n hÖ ®èi giao c¶m

Phân hệ thần kinh giao cảm
Phân hệ thần kinh đối giao cảm
Phân hệ thần kinh giao cảm Phân hệ thần kinh đối giao cảm
Hạch thần kinh
Hạch thần kinh

Bảng 48-1. So sỏnh cu to ca phân hệ giao cảm và phõn h i giao
cảm.
Cấu tạo Phân hệ giao cảm Phân hệ đối giao cảm
Trung ơng
Ngoại biên
gm:
-
Hch thn
kinh(ni chuyn

tip n ron)
-
N ron trc
hch(si trc cú
bao miờlin)
- N ron sau
hch(khụng cú
bao miờlin)
Các nhân xám ở sừng bên
của tuỷ sống(t t ty
ngc I n t tht lng
III)
Các nhân xám ở trụ não
và đoạn cùng tuỷ sống
Chuỗi hạch nằm gần cột
sống (chui hch giao
cm)xa cơ quan phụ trách
Hạch nằm gần cơ quan
phụ trách
Sợi trục ngắn Sợi trục dài
Sợi trục dài Sợi trục ngắn


Bảng 48-2: So sánh chức năng của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm
Các phân hệ
Tác động lên

MẠCH MÁU RUỘT
TIM
Tăng lực và nhịp cơ

GIAO CẢM
MẠCH MÁU ĐẾN CƠ
MẠCH MÁU DA
Co
Dãn
Co
PHỔI
ĐỐI GIAO CẢM
Giảm lực và nhịp cơ
Dãn
Co
Dãn
Giãn phế quản nhỏ
Co phế quản nhỏ
RUỘT
Giảm nhu động
Tăng nhu động
TUYẾN NƯỚC BỌT
ĐỒNG TỬ
CƠ BÓNG ĐÁI
Dãn
Co
Giảm tiết
Co
Dãn
Tăng tiết


PHIẾU HỌC TẬP SỐ I
Thời gian: 3 phút

Nhóm: …………
Tìm hiểu chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng
1. Nhận xét chức năng của phân hệ giao cảm và phân
hệ đối giao cảm?


……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………

2. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là gì?

……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
PHIẾU HỌC TẬP SỐ I
1. Chức năng của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm:
Hoạt động của hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm là đối
lập nhau ( 5 điểm)

2. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là:
Hệ thần kinh sinh dưỡng có chức năng điều hòa hoạt động
của các nội quan trong cơ thể (cơ trơn, cơ tim và các tuyến)
( 5 điểm)

1
3
4
2

Xung thần kinh theo dây li tâm có sự chuyển giao qua hạch thần kinh và sợi sau hạch
không có bao miêlin.
Câu 1: Tốc độ dẫn truyền xung thần kinh ở cung phản xạ sinh dưỡng
chậm hơn cung phản xạ vận động là do:
Câu 2: Trung ương của hệ thần kinh sinh dưỡng nằm ở :
Trụ não và tủy sống.
Câu 3: Sự điều hòa hoạt động của các nội quan trong cơ thể là do:
Sự tác dụng đối lập của hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm.
Câu 4: Sự hoạt động của các nội quan trong cơ thể do hệ thần kinh sinh dưỡng
điều khiển là:
Các phản xạ không điều kiện, hoạt động vô thức.

Kiến thức ghi nhớ
Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm hai phân hệ: giao cảm và
đối giao cảm.
-
Phân hệ giao cảm có trung ương nằm ở chất xám thuộc
sừng bên của tủy sống( đốt tủy ngực I đến đốt thắt lưng III).
Các nơron trước hạch đi tới chuỗi hạch giao cảm và tiếp
cận với nơ ron sau hạch.

C¸m ¬n quý thÇy c« vµ c¸c em!

Câu 1: Tốc độ dẫn truyền xung thần kinh ở cung phản xạ sinh dưỡng
chậm hơn cung phản xạ vận động là do:
A. Sợi sau hạch không có bao miêlin.
B. Dây thần kinh li tâm gồm sợi trước hạch và sợi sau hạch.
C. Xung thần kinh theo dây li tâm có sự chuyển giao qua hạch thần kinh.
D. Xung thần kinh theo dây li tâm có sự chuyển giao qua hạch thần kinh và sợi sau hạch
không có bao miêlin.

Câu 2: Trung ương của hệ thần kinh sinh dưỡng nằm ở :
A. Đại não.
B. Trụ não và tủy sống.
C. Tiểu não và trụ não.
D. Tủy sống.

Câu 3: Sự điều hòa hoạt động của các nội quan trong cơ thể là do:
A. Sự tác dụng đối lập của hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm.
B. Phân hệ đối giao cảm.
C. Phân hệ giao cảm.
D. Trụ não và các hạch thần kinh.

Câu 4: Sự hoạt động của các nội quan trong cơ thể do hệ thần kinh sinh dưỡng
điều khiển là:
D. Các phản xạ không điều kiện, hoạt động vô thức.
B. Các phản xạ có điều kiện.
C. Các phản xạ không điều kiện.
A. Các hoạt động có ý thức.