BÀI 9 TIẾT 9SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN

Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Hai đoạn dây bằng đồng, cùng chiều dài, có tiết diện và điện trở
t%ơng ứng là

S
1
, R
1
và S
2
, R
2 .
Hệ thức nào sau đây đúng?
A. S
1
R
1
= S
2
R
2
B. S
1
/ R
1
= S
2
/R

2
C. R
1
R
1
> S
1
S
2
D. Cả ba hệ thức trên đều sai.
Câu trả lời đúng là (kích vào đây ra câu TL đúng)


Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết
diện S
1
= 5mm
2
và có điện trở R
1
= 8,5 ôm. Dây thứ hai có tiết diện
S
2
=0,5mm
2
. Tính điện trở R
2
?

Trả lời câu 2 (kích vào đây 2 lần ra lời giải)
Vì S
2
= S
1
/10
nên R
2
=10R
1
= 85ôm


ở lớp 7, ta đã biết đồng là kim loại dẫn điện rất
tốt, chỉ kém có bạc, nh%ng lại rẻ hơn bạc rất
nhiều. Vì thế đồng th%ờng đ%ợc dùng làm dây
dẫn để nối các thiết bị và dụng cụ trong các mạng
điện. Vậy căn cứ vào đặc tr%ng nào để biết chính
xác vật liệu này dẫn điện tốt hơn vật liệu kia ?
Đó là nội dung nghiên cứu của bài hôm nay:
Tiết 9 bài 9
sự phụ thuộc của
điện trở vào
vật liệu làm
dây dẫn


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
C1. Để xác định sự phụ
thuộc của điện trở vào vật

liệu làm dây dẫn thì phải
tiến hành thí nghiệm với
dây dẫn có đặc điểm gì ?
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
TLC1. Để xác định sự phụ thuộc của
điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì
phải tiến hành đo điện trở của các dây
dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện
nh%ng bằng các vật liệu khác nhau.
1. Thí nghiệm
a. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở
của các dây dẫn.
b. Lập bảng ghi kết quả TN.
c. Tiến hành TN.
d. Từ kết quả TN hãy rút ra nhận xét xem điện trở của các dây dẫn này
là nh% nhau hay khác nhau.


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
1. Thí nghiệm
a.Sơ đồ mạch điện để tiến hành TN xác định điện trở của các dây dẫn.
A
V
K
+ -
Dây dẫn để xác định điện trở


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn

I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
1. Thí nghiệm
a. Sơ đồ mạch điện để tiến hành TN xác định điện trở của các dây dẫn.
b. Lập bảng ghi kết quả TN.


KQ đo
KQ đo
Lần TN
Lần TN
Hiệu điên thế
Hiệu điên thế
(V)
(V)
C%ờng độ dòng
C%ờng độ dòng
điện (A)
điện (A)
Điện trở dây
Điện trở dây
dẫn ( )
dẫn ( )
Dây đồng
Dây đồng
Dây nhôm
Dây nhôm
Dây sắt
Dây sắt
U
2

=
U
3
=
I
1
=
I
1
=
I
3
=
R
2
=
R
3
=
R
1
=
U
1
=


K
A B
6V

K
5
3
2
0
1
4
6
V
-+
R
1
=U
1
/I
1
= 6/3,5 1,7«m
D©y ®ång l
1
= 100m, S
1
=1mm
2
K
5
3
2
0
1
4

6
A
-+
TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
1. ThÝ nghiÖm
c. TiÕn hµnh TN.
≈


K
A B
6V
K
5
3
2
0
1
4
6
V
-+
R
1
=U
1
/I
1
= 6/2 3 «m

D©y nh«m l
1
= 100m, S
1
=1mm
2
K
5
3
2
0
1
4
6
A
-+
TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
1. ThÝ nghiÖm
c. TiÕn hµnh TN.
≈


K
A B
6V
K
5
3
2

0
1
4
6
V
-+
R
1
=U
1
/I
1
= 6/ 0,5 12 «m
D©y s¾t l
1
= 100m, S
1
=1mm
2
K
5
3
2
0
1
4
6
A
-+
TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn

I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
1. ThÝ nghiÖm
c. TiÕn hµnh TN.
≈


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
1. Thí nghiệm
Lập bảng ghi kết quả TN (số liệu ghi bảng d%ới là xấp xỉ).


KQ đo
KQ đo
Lần TN
Lần TN
Hiệu điên thế
Hiệu điên thế
(V)
(V)
C%ờng độ dòng
C%ờng độ dòng
điện (A)
điện (A)
Điện trở dây
Điện trở dây
dẫn ( ôm )
dẫn ( ôm )
Dây đồng
Dây đồng

Dây nhôm
Dây nhôm
Dây sắt
Dây sắt
U
2
= 6V
U
3
= 6V
I
1
= 3,5
I
1
= 2
I
3
= 0,5
R
2
= 3
R
3
= 12
R
1
= 1,7 U
1
= 6V

2. Kết luận
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
R
3
= 12
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
1. Điện trở suất
Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn đ%ợc đặc tr%ng bằng
một đại l%ợng là điện trở suất của vật liệu.
Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) có trị số bằng điện trở của
một đoạn dây dẫn hình trụ đ%ợc làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1 m và
có tiết diện là 1 m
2
.
Đ
iệ
n
tr
ở
s
u
ất
đ
%
ợ
c

k
ý
hi
ệ
u
là


(đ
ọ
c
là
r
ô
)

Đơn
vị
của
điện
trở
suất
là

(đọc
là
ôm
mét)
m

B¶ng 1: §iÖn trë suÊt ë 20
B¶ng 1: §iÖn trë suÊt ë 20
0
0
C cña mét sè chÊt
C cña mét sè chÊt


Kim lo¹i
Kim lo¹i
Hîp kim
Hîp kim
B¹c
B¹c
1,6.10
1,6.10
-8
-8
Nikªlin
Nikªlin
0,40.10
0,40.10
-6
-6
§ång
§ång
1,7.10
1,7.10

-8
-8
Manganin
Manganin
0,43.10
0,43.10
-6
-6
Nh«m
Nh«m
2,8.10
2,8.10
-8
-8
Constantan
Constantan
0,50.10-6
0,50.10-6
Vonfam
Vonfam
5,5.10
5,5.10
-8
-8
Nicrom
Nicrom
1,10.10
1,10.10
-6
-6

S¾t
S¾t
12,0.10
12,0.10
-8
-8
)( m
Ω
ρ
)( m
Ω
ρ


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
R
3
= 12
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
1. Điện trở suất
C2 Dựa vào bảng 1 hãy tính điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài
l = 1m và có tiết diện S = 1mm
2
TLC2 Điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài l = 1m và có tiết
diện S = 1mm
2
là: 0,5.10
-6
/ 1.10

-6
= 0,5



Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
R
3
= 12
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
1. Điện trở suất
2. Công thức điện trở
Các b%ớc tính
Các b%ớc tính
Dây dẫn (đ%ợc làm từ vật liệu có điện
Dây dẫn (đ%ợc làm từ vật liệu có điện
trở suất )
trở suất )
Điện trở của dây
Điện trở của dây
dẫn
dẫn
1
1
Chiều dài 1 m
Chiều dài 1 m
Tiết diện 1m
Tiết diện 1m
2

2
R
R
1
1
=
=
2
2
Chiều dài
Chiều dài
l
l
(m)
(m)
Tiết diện 1m
Tiết diện 1m
2
2
R
R
2
2
=
=
3
3
Chiều dài
Chiều dài
l (

l (
m)
m)
Tiết diện S (m
Tiết diện S (m
2)
2)
R
R
1
1
=
=


S
l


l
C2. Để xây dựng công thức điện trở R của một đoạn dây dẫn có chiều dài
l, có tiết diện S và làm bằng vật liệu có điện trở suất , hãy tính các b%
ớc nh% bảng d%ới.



TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
R
3

= 12
II. ®iÖn trë SUÊT C«ng thøc ®iÖn trë–
1. §iÖn trë suÊt
2. C«ng thøc ®iÖn trë
3. KÕt luËn
§iÖn trë cña cña d©y dÉn ®%îc tÝnh b»ng c«ng thøc
S
l
R
ρ
=
trong ®ã: lµ ®iÖn trë suÊt ( m)
l lµ chiÒu dµi d©y dÉn (m)
S lµ tiÕt diÖn d©y dÉn (m
2
)
Ω
ρ


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
R
3
= 12
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
III. Vận dụng
C4 Tính điện trở của đoạn
dây dẫn đồng dài l = 4m có
tiết diện tròn, đ%ờng kính

d=1mm (lấy )
Giải C4 Tiết diện của dây đồng là: S =
r
2
.3,14 = (5.10
-4
)
2
3,14= 7850.10
-10
m
2
Điện trở của đoạn dây dẫn là:
R= 1,7.10
-8
.4/7850.10
-10
0,087
14,3
=




Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
III. Vận dụng
C5 Từ bảng 1 hãy tính:
+ Điện trở sợi dây nhôm dài

2m có tiết diện 1mm
2
.
+ Điện trở của sợi dây
nikêlin dài 8m, có tiết diện
tròn và đ%ờng kính là 0,4mm
(lấy )
+ Điện trở sợi dây đồng dài
400m và có tiết diện 2mm
2
14,3
=
TLC5 Từ bảng 1 ta tính:
+ Điện trở sợi dây nhôm :
R= 2,8.10
-8
.2.10
6
= 0,056
+ Điện trở của sợi dây nikêlin :
R= 0,4.10
-6
.8/3,14.(0,2.10
-3
)
2
25,5
+ Điện trở sợi dây đồng dài :
R=1,7.10
-8

.400/2.10
-6
= 3,4






Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
R
3
= 12
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
III. Vận dụng
C6 Một sợi dây tóc bóng đèn
làm bằng vonfam ở 20
0
C có
điện trở 25 ôm, có tiết diện
tròn bán kính 0,01mm. Hãy
tíh chiều dài của dây tóc này
(lấy )
14,3
=
TLC6
Chiều dài của dây tóc là:
l = R.S/ =25.3,14.10
-10

/5,5.10
-8


14,3 cm




Một số hình ảnh của dây dẫn làm bằng các
Một số hình ảnh của dây dẫn làm bằng các
vật liệu khác nhau
vật liệu khác nhau
Các cuộn biến thế đ%
ợc cuốn bằng dây
đồng.
Dây nhôm, dây
đồng và vẽ mặt
cắt của nó.
Dây cáp có lõi
giữa bằng
đồng.
Dây hợp kim
Dây điện dân
dụng làm
bằng đồng.


Ghi nhớ
Ghi nhớ

Điện trở suất của vật liệu càng
Điện trở suất của vật liệu càng
nhỏ thì vật liệu đó dẫn điện
nhỏ thì vật liệu đó dẫn điện
càng tốt.
càng tốt.

Điện trở của dây dẫn tỷ lệ
Điện trở của dây dẫn tỷ lệ
thuận với chiều dài l của dây
thuận với chiều dài l của dây
dẫn, tỷ lệ nghịch với tiết diện S
dẫn, tỷ lệ nghịch với tiết diện S
của dây dẫn và phụ thuộc vào
của dây dẫn và phụ thuộc vào
vật liệu làm dây dẫn:
vật liệu làm dây dẫn:
S
l
R

=


Dặn dò
Dặn dò
- Về nhà học kỹ bài, đọc có thể
- Về nhà học kỹ bài, đọc có thể
em ch%a biết.

em ch%a biết.
-
-
Làm bài tập 9 trang 14 SBT
Làm bài tập 9 trang 14 SBT