Cơ chế điều hòa hoạt động của gen

C¥ CHÕ §IÒU HOµ HO¹T §éng cña gen

Cơ chế điều hoà Sinh tổng hợp prôtêin
ĐHTH Prôtit trong tế bào sống là quá trình cho phép tổng hợp nên
loại prôtit mà cơ thể cần và kìm hảm việc tổng hợp nó, khi nhu cầu
đã đ ợc thoả mãn

Cơ chế điều hoà Sinh tổng hợp prôtêin
F. Jacob và J Monod (1961): Giả thuyết điều hoà
tổng hợp prôtit ở mức sao mã
I. Cơ chế điều hoà phiên mã ở Procaryote

1.1 M« h×nh Operon vÒ ®iÒu hoµ ho¹t ®éng gen ë pr«karyote
C¬ chÕ ®iÒu hoµ Sinh tæng hîp pr«tªin
I. C¬ chÕ ®iÒu hoµ phiªn m· ë Procaryote

Cơ chế điều hoà Sinh tổng hợp prôtêin

ADN trong mỗi tế bào ở Prôkaryote đủ bộ gen của
cơ thể:
+
Gen c u trúc
(Z, Y, A) mỗi gen chuyên biệt cho trình
tự axit amin của một loại enzim
+
Gen khởi động
(P:promoter) l m nhi m vụ kh i ng
gen c u trúc.
+
Gen Chỉ huy

(O: Operator) T ơng tác với chất ức chế.
+
Gen i u ho
(gen ức chế) (R: regulator hay I:
Inhibitor) kiểm soát hoạt động của các gen cấu trúc
* Tu nhu c u t ng giai o n m 1 loại prôtêin n o
ó đ ợc tổng hợp.
I. Cơ chế điều hoà phiên mã ở Procaryote

Cơ chế điều hoà Sinh tổng hợp prôtêin
ADN


Gen I
Gen I


Nhóm gen cấu
Nhóm gen cấu
trúc
trúc


Z
Z
Y
Y
A
A

operon
operon
Các phần tử
Các phần tử


ức chế
ức chế
mARN
Gen P Gen O
I. Cơ chế điều hoà phiên mã ở Procaryote
1.1 Điều hoà âm tính
Chất ức chế gắn với điểm chỉ huy ngăn cản
quá trình phiên mã của Operon

Cơ chế điều hoà Sinh tổng hợp prôtêin
ADN


Gen (R)
Gen (R)
Gen P Gen O
Gen P Gen O
Nhóm gen c u trúc
Nhóm gen c u trúc
Z
Z
Y
Y

A
A
OPERễN
OPERễN
Các phần tử
Các phần tử


ức chế
ức chế
mARN
S tng hp b dng li
+
+
Các ph n t c m ng
1.1 Điều hoà âm tính

Cơ chế điều hoà Sinh tổng hợp prôtêin
Mô hình cảm ứng điều hoà âm tính (mô hình của Jacob và Monod)
Sự cảm ứng gen:
* Không có lacto, chất ức
chế bám vào gen chỉ huy,
gây đình chỉ phiên mã.

Có lacto, nó hoạt động
nh một chất cảm ứng
operon gen cấu trúc đ ợc
phiên mã các enzym đ ợc
tổng hợp để hấp thu và
phân giải lacto.

I. Cơ chế điều hoà phiên mã ở Procaryote
1.1 Điều hoà âm tính

C¬ chÕ ®iÒu hoµ Sinh tæng hîp pr«tªin
II. Mét sè c¸c c¬ chÕ ®iÒu hoµ kh¸c:

C¬ chÕ ®iÒu hoµ Sinh tæng hîp pr«tªin
II. Mét sè c¸c c¬ chÕ ®iÒu hoµ kh¸c:

C¬ chÕ ®iÒu hoµ Sinh tæng hîp pr«tªin
II. Mét sè c¸c c¬ chÕ ®iÒu hoµ kh¸c: