tiêt 48 trụ não, n ãotrung gian, não giữa

Tiết 48
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian
A.mục tiêu.
Khi học xong bài này, HS:
- Xác định đợc vị trí và các thành phần của trụ não.
- Trình bày đợc chức năng chủ yếu của trụ não.
- Xác định đợc vị trí, chức năng của tiểu não.
- Xác định đợc vị trí, chức năng chủ yếu của não trung gian.
B. chuẩn bị.
- Tranh phóng to H 46.1; 46.2; 46.3.
- Mô hình bộ não tháo lắp.
- Bảng 46 kẻ sẵn vào bảng phụ.
C. hoạt động dạy - học.
1. Tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
- Nờu cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ?
-/A: Cu to:
_ Tu sng phỏt ra 31 ụi dõy thn kinh tu.
_ Mi dõy thn kinh tu gm bú si thn kinh hng tõm v li tõm n i vi tu sng qua
r trc v r sau. To th nh dõy th n kinh tu gi l dõy pha.
Chc nng: Dn truyn xung thn kinh theo hai chiu:
_ R trc dn truyn xung thn kinh t trung ng n c quan phn ng.
_ R sau dn xung thn kinh t c quan th cm n trung ng thn kinh.
3. Bài mới: Tip theo tu sng l nóo b . Hụm nay chỳng ta s tỡm hiu v v trớ cỏc
th nh ph n ca nóo b cng nh cu to v ch c nng ca chỳng.
Hoạt động 1: Vị trí và các thành phần của bộ não
Mục tiêu: HS nắm đợc vị trí và các thành phần của não bộ, xác định giới hạn của trụ não,
tiểu não.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- Cho HS quan sát mô hình bộ não, đối
chiếu với H 46.1 và trả lời câu hỏi:
- Yêu cầu HS hoàn thành bài tập điền từ
(SGK) mục I.
- GV kiểm tra bài tập của HS, chính xác
hoá lại thông tin.
- Bộ não gồm những thành phần
nào?
- GV gọi 1 HS chỉ trên tranh hoặc mô hình
các thành phần trên.
- GV nhận xét.
- HS quan sát kĩ tranh và mô hình, ghi nhớ
chú thích.
- HS dựa vào chú thích hình vẽ, tìm hiểu vị
trí, thành phần não, hoàn thành bài tập điền
từ.
- 1 vài HS đọc kết quả, lớp nhận xét, bổ
sung.
Đáp án:
1 Não trung gian; 2 Não giữa
3 Cầu não; 4 h nh nóo;
5 Cuống não; 6 Củ não sinh t;
7 Tiểu não.
- 1 HS trả lời, HS khác nhận xét.
Kết luận:
- Bộ não gồm: - i nóo
- Nóo trung gian nm gia tr nóo v i nóo
- Tr nóo tip lin vi tu sng phớa di gm: h nh nóo, c u nóo,
nóo gia.
- Tiu nóo phớa sau ca tr nóo.

Hoạt động 2: Cấu tạo và chức năng của trụ não
Mục tiêu: + HS trình bày đợc cấu tạo và chức năng chủ yếu của trụ não.
+ So sánh thấy sự giống và khác nhau giữa trụ não và tuỷ sống.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin v
quan sỏt hỡnh (GV gii thớch cho HS v
chỳ thớch 12 ụi dõy thn kinh ) trả lời câu
hỏi:
- Nêu cấu tạo trụ não?
- Chất trắng và chất xám ở trụ não có chức
năng gì?
- GV hoàn thiện kiến thức, giới thiệu 12 đôi
dây thần kinh não (dây cảm giác, dây vận
động, dây pha).
- GV phát phiếu học tập, yêu cầu HS trao
đổi nhóm, hoàn thành bài tập so sánh cấu
tạo, chức năng trụ não và tuỷ sống (Bảng
46).
- GV kiểm tra kết quả các nhóm.
- GV chính xác hoá kiến thức bằng bảng so
- HS đọc kĩ và xử lí thông tin, trả lời câu
hỏi:
- 1 vài HS nhận xét, bổ sung, rút ra kết
luận.
- HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức.
- HS dựa vào vốn hiểu biết về cấu tạo, chức
năng trụ não và tuỷ sống, trao đổi nhóm và
hoàn thành bảng.
- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ
sung.

sánh.
Bảng 46- Bảng so sánh vị trí, cấu tạo, chức năng của tuỷ sống và trụ não
Tuỷ sống Trụ não
Vị trí Chức năng Vị trí Chức năng
Bộ
phận
trung
ơng
Chất
xám
- ở giữa tu
sng, thành dải
liên tục.
- Là căn cứ thần
kinh(trung
khu).
- ở trong, phân
thành các nhân
xám.
- Là căn cứ thần
kinh ca h tun
ho n, h hụ hp,
h tiờu hoỏ.
Chất
trắng
- ở ngoài. bao
quanh chất
xám.
- Dẫn truyền
dc.

- Bao ngoài các
nhân xám.
- Dẫn truyền dọc
và nối 2 bán cầu
tiểu não.
Bộ phận ngoại
biên
- 31 đôi dây thần kinh pha. - 12 đôi dây gồm 3 loại: cảm giác,
vận động, dây pha.
Kết luận:
* B phn trung ng:
- Chất trắng ở ngoài: Bao phớa ngo i cỏc nhõn xỏm . D n truyn lờn(cm giỏc), dn
truyn xung(vn ng) v n i hai phn tiu nóo.
- Chất xám ở trong: Tập trung thành các nhân xám, là trung khu điều khiển, điều hoà hoạt
động của các cơ quan: tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá (các cơ quan sinh dỡng).
* B phn ngoi biờn:(dõy thn kinh): cú 12 ụi dõy thn kinh gm 3 loi: dõy cm giỏc,
vn ng v dõy pha.
Hoạt động 3: Não trung gian
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS chỉ vị trí của não trung gian
trên tranh (mô hình).
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin và trả
lời:
- Nêu cấu tạo và chức năng của não trung
gian?
- 1 HS lên bảng chỉ.
- HS đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi,
HS khác nhận xét bổ sung.
Kết luận:
- Não trung gian gồm đồi thị và vùng dới đồi thị:

+ Chất trắng (ngoài) chuyển tiếp các đờng dẫn truyền từ dới lên não.
+ Chất xám (trong): là các nhân xám điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân
nhiệt.
Hoạt động 4: Tiểu não
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS đọc thông tin mục IV, quan
sát H46.1 v H 46.3 và trả lời câu hỏi:
- Vị trí của tiểu não?
- Tiểu não có cấu tạo nh thế nào?
- Yêu cầu HS đọc thí nghiệm SGK () và
trả lời:
- Tiểu não có chức năng gì?
- HS nghiên cứu thông tin, hình vẽ và trả lời
câu hỏi.
- 1 HS trình bày, các HS khác nhận xét, bổ
sung.
- Rút ra kết luận.
- HS đọc thí nghiệm, rút ra chức năng của
tiễu não.
Kết luận:
- Tiểu não nằm sau trụ não, dới bán cầu não.
- Cấu tạo:
+ Chất xám ở ngoài làm thành vỏ tiểu não v cỏc nhõn xỏm
+ Chất trắng ở trong là các đờng dẫn truyền nối 2 vỏ tiểu não với các nhân và các phần
khác của hệ thần kinh.
- Chức năng: điều hoà, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể.
4. Kiểm tra, đánh giá
- GV nhắc lại nội dung bài, cho HS đọc Ghi nhớ SGK.
- GV đánh giá giờ học.
5. Hớng dẫn học bài ở nhà

- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc phần Em có biết
- Đọc trớc bài Đại não.
- Mỗi nhóm chuẩn bị 1 bộ não lợn tơi.
Bảng 46- Bảng so sánh vị trí, cấu tạo, chức năng của tuỷ sống và trụ não
Tuỷ sống Trụ não
Vị trí Chức năng Vị trí Chức năng
Bộ phận
trung -
ơng
Chất
xám
- ở giữa tu
sng, thành dải
liên tục.
- Là căn cứ thần
kinh(trung
khu).
- ở trong, phân
thành các nhân
xám.
- Là căn cứ thần
kinh ca h tun
ho n, h hụ hp, h
tiờu hoỏ.
Chất
trắng
- ở ngoài. bao
quanh chất
xám.

- Dẫn truyền
dc.
- Bao ngoài các
nhân xám.
- Dẫn truyền dọc và
nối 2 bán cầu tiểu
não.
Bộ phận ngoại
biên
- 31 đôi dây thần kinh pha. - 12 đôi dây gồm 3 loại: cảm giác, vận
động, dây pha.