Bạo lực học đường dưới cái nhìn của Dư luận xã hội

Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
I.Đặt vấn đề.
Trong sự phát triển của nền kinh tế công nghiệp hóa - hiện đại hóa hiện nay
đã và đang làm cho đất nước đi lên, phát triển lên sánh vai cùng với các cường quốc
năm châu trên thế giới. Đất nước ta phát triển và đi lên đồng đều ở mọi mặt kinh tế,
chính trị, văn hóa, xã hội,… Tuy nhiên đồng hành với sự phát triển đó cũng nảy sinh
nhiều vấn đề về tệ nạn trong xã hội như: rượu chè, hút chích ma túy, cờ bạc, trộm cắp,
bạo lực học đường… ngày càng tinh vi hơn, thủ đoạn cũng dã man hơn.
Trong đó vấn nạn bạo lực học đường đang ngày càng diễn ra nhiều, ở nơi gần
trường học. Thường thì ai cũng nghĩ việc gây xích mích, mâu thuẫn dẫn đến đánh
nhau chỉ có ở học sinh nam thôi, nhưng trên thực tế lại là điều ngược lại những vụ bạo
lực diễn ra gần đây giường như chỉ có học sinh nữ tham gia mà thôi. Đây cũng là vấn
đề được các bậc phụ huynh, gia đình, nhà trường và xã hội đang quan tâm nhiều. Do
đó nhóm chúng tôi cũng đi sâu vào nghiên cứu, tìm hiểu xem vấn đề “Bạo lực học
đường”, đang diễn ra ngày càng nhiều và phức tạp hơn là do đâu.
Trước đây, chúng ta thường có tâm lý chủ quan nghĩ rằng bạo lực học đường
là một vấn đề hết sức xa xôi, không xảy ra phổ biến,chỉ tồn tại ở những nước phương
Tây hay ở những nước lân cận(Trung Quốc). Đồng thời cũng vì thế mà không ý thức
được sâu sắc về tầm ảnh hưởng, tác động, hậu quả nghiêm trọng của nó tới thế hệ trẻ
nói riêng, con người nói chung. Song thời gian gần đây, bạo lực học đường đã có
những chiều hướng gia tăng, phát triển phức tạp và trở thành một vấn đề nóng bỏng,
một vấn nạn nhức nhối khiến mọi người không khỏi bàng hoàng, kinh ngạc. Phải
chăng đó chính là một dự báo “sóng ngầm đang thành bão”. Đứng trước thực trạng đó
mỗi chúng ta cần có nhận thức và hành động như thế nào?
Hiện nay chỉ cần một thao tác rất nhanh trên google ta có thể tìm thấy hàng
loạt các clip bạo lực không chỉ đơn giản chỉ là các nam sinh mà nay hot nhất chính là
clip của các nữ sinh: Ở Phú Thọ, nữ sinh đánh bạn bằng giày cao gót; ở Hà Nội,(nữ
sinh hà nội bị đánh hội đồng gây xôn xao) được dư luận đề cập nhiều nhất gần đây
với đoạn clip dài chưa quá 2phút; Ở TPHCM, Nghệ An…
II. Nội Dung
1

Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
1. Tổng quan tình hình “Bạo lực học đường”
1.1 Nhìn ra thế giới
Một bộ phận nhỏ các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh hiện nay do nhận
thức lệch lạc nên đã có những hành vi bạo lực nơi học đường.
Theo thống kê trên thế giới, mỗi năm có 6 triệu em trai và 4 triệu em gái có
liên quan trực tiếp đến bạo lực học đường. Trên thực tế, con số này đang ngày càng
tăng lên, bạo hành trường học đang dần trở thành vấn đề chung của giáo dục quốc tế.
Các vụ nổ súng trong trường học là các hình thức hiếm và không thường
xuyên của bạo lực học đường. Các vụ nổ súng trong trường học chiếm chưa tới 1%
các vụ bạo lực tội phạm trong các trường công, với mức trung bình 16.5 người chết
mỗi năm trong giai đoạn 2001-2008.
1.1.1. Nền giáo dục Hoa Kỳ:
Được đánh giá là tiên tiến nhất toàn cầu nhưng hệ thống các trường học của
nước này đang đương đầu với nạn bạo lực học đường nhiều nhất thế giới, đặc biệt là
những vụ bạo lực học đường có sử dụng hung khí.
Dữ liệu mới nhất của Mỹ

về tội phạm bạo lực trong đó các giáo viên là mục
tiêu cho thấy 7% (10% tại các trường đô thị) giáo viên năm 2003 là đối tượng bị đe
doạ bởi học sinh. 5% giáo viên tại các trường đô thị bị tấn công thể chất, với những tỷ
lệ thấp hơn tại các trường ngoại ô và nông thôn. Các thành viên khác trong trường
cũng có nguy cơ bị tấn công bạo lực, với các lái xe buýt trường học là những người dễ
bị nguy cơ.
Đặc biệt, ngay sau vụ thảm sát kinh hoàng của Cho Seung Hui - 23 tuổi
người Hàn Quốc - tại trường Đại học công nghệ Virginia làm 32 người đã chết và
nhiều người khác bị thương vào tháng 4 năm nay thì chỉ 2 ngày sau, một học sinh 16
tuổi tại trường trung học phổ thông North Mecklenburg, Huntersville, bang North
Carolina đã chĩa súng doạ hai bạn học cùng trường tại bãi đỗ xe. Và cùng ngày hôm
đó, bảy tòa nhà ở trường Đại học Minnesota cũng phải sơ tán khẩn cấp khi một giáo

sư của trường phát hiện ra một tờ thông báo đe dọa đánh bom một số tòa nhà của
2
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
trường đại học này. Tất cả các lớp học và các cuộc họp trong các tòa nhà này đều đã
phải hủy bỏ.
1.1.2. Tại Australia:
Bộ Giáo dục Bang Queensland tuyên bố vào tháng 7 năm 2009 rằng mức độ
gia tăng của bạo lực tại các trường học là "hoàn toàn không thể chấp nhận" và thừa
nhận rằng đã không thực thi đầy đủ để chống lại hành vi bạo lực. 55,000 học sinh đã
bị đình chỉ tại các trường của bang trong năm 2008, gần một phần ba trong số đó bởi
"hành vi không đúng đắn về thể chất".

Tại Nam Australia, 175 vụ tấn công bạo lực vào các học sinh hay giáo viên
đã được ghi nhận trong năm 2008. Cụ thể là năm 2008, những xung đột do các nam
sinh gây ra chiếm 76%.
1.1.3. Tại Anh Quốc
Một cuộc điều tra của chính phủ năm 1989

thấy rằng 2% giáo viên thông báo
từng phải đối mặt với sự gây hấn thể chất.

Năm 2007 một cuộc điều tra 6,000 giáo
viên bởi công đoàn giáo viên NASUWT thấy rằng hơn 16% tuyên bố đã từng bị tấn
công thể chất bởi các học sinh trong hai năm trước đó.

Theo các thống kê của cảnh sát
thống qua một yêu cầu Tự do Thông tin, năm 2007 có hơn 7,000 trường hợp cảnh sát
được gọi tới để giải quyết các vụ bạo lực trường học tại Anh.
Tháng 4 năm 2009 một hiệp hội giáo viên khác, Hiệp hội Giáo viên và Giảng
viên, đưa ra các chi tiết một cuộc điều tra với hơn 1,000 thành viên của mình với kết

quả gần một phần tư trong số họ từng là đối tượng bạo lực thể chất của một học sinh.
Tại Wales, một cuộc điều tra năm 2009 thấy rằng hai phần năm giáo viên
thống báo đã từng bị tấn công trong lớp học, 49% từng bị đe doạ tấn công.
1.1.4. Tại Hàn Quốc
Theo thống kê cũng cho thấy gần 13,2% HS nam và 5,8% HS nữ từ lớp 4 đến
lớp 12 bị các bạn cùng lớp đánh hoặc làm tổn thương.
Chung Se-young - một giáo viên 52 tuổi ở Seoul cho biết khắp nước có hơn
400.000 HS THCS và THPT là thành viên của các nhóm “đầu gấu”. Để ngăn ngừa
nạn bạo lực trường học, cùng với việc thi hành luật, người dân nước này cũng đã tham
3
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
gia nhiều cuộc vận động nâng cao nhận thức về bạo lực học đường, tư vấn cũng như
các biện pháp khác nhằm hỗ trợ các nạn nhân là HS.
Hệ thống cảnh sát học đường cũng được tăng cường để chiến đấu với nạn
bạo lực trường học đang gia tăng và ngăn chặn tội phạm vị thành niên. Công việc của
những cảnh sát này là giám sát bạo lực trường học, tư vấn cho HS, phụ huynh và giáo
viên đồng thời bảo vệ các nạn nhân. Hơn 70 trường học Hàn Quốc đã áp dụng hệ
thống này nhằm xoá sổ bạo lực học đường.
1.2. Thực trạng bạo lực học đường ( BLHĐ) tại Việt Nam
Ở Việt Nam, tỉ lệ người phạm tội ở tuổi vị thành niên ngày một tăng, theo
thống kê của Viện KSND Tối cao; năm 1986 có 3.607 người; năm 1996 có 11.726
người. Tệ nạn xã hội trong giới học đường theo chiều mũi tên đi lên; năm 2004 có
600 học sinh sinh viên nghiện ma túy; năm 2007 tăng gấp đôi (1.234 người).
Theo điều tra của Viện nghiên cứu và phát triển Việt Nam cho một kết quả
"phú quý giật lùi": Tỉ lệ học sinh đi học muộn: tiểu học 20%; THCS 21%; THPT
58%. Tỉ lệ quay cóp lần lượt là: 8%-55%-60%. Nói dối cha mẹ-20%: 50%-64%. Tỉ lệ
không chấp hành Luật giao thông: 4%-35%-70%.
Khảo sát trên 1.000 học sinh do Viện Nghiên cứu Môi trường và Các vấn đề
xã hội tiến hành mới đây cho thấy, có tới 95% các em nhận thức chưa đúng về kỹ
năng sống; 77,7% chưa bao giờ được đào tạo tập huấn về vấn đề này.

Một cuộc khảo sát do khoa Xã hội học, trường ĐHKH XHNV (ĐHQG HN)
thực hiện vào năm 2008 tại 2 trường THPT thuộc quận Đống Đa (Hà Nội) về tình
trạng bạo lực nữ sinh đã cho thấy nhiều kết quả đáng lo ngại. Cụ thể, có đến 96,7% số
học sinh trong mẫu được hỏi cho rằng, ở trường các em có xảy ra hiện tượng nữ sinh
đánh nhau. Mức độ bạo lực trong nữ sinh là 44,7% rất thường xuyên; 38% thường
xuyên; và 17,3% không thường xuyên.
Kết quả khảo sát cũng cho con số đáng lo khi có tới 64% các em nữ được hỏi
thừa nhận là đã từng có hành vi đánh nhau với các bạn khác. Đáng chú ý, hầu hết
những chuyện đánh nhau lần đầu tiên đều diễn ra trong khuôn viên trường học, và
những lần đánh nhau tiếp theo thì đa số lại diễn ra ngoài trường học.
4
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
Việc nữ sinh đánh nhau có lẽ đã trở nên quen thuộc với nhiều học sinh.
Chính vì vậy, khi được hỏi “quan niệm về hiện tượng đánh nhau giữa các học sinh
nữ” thì có đến 45,3% cho rằng, điều đó là “bình thường”; 30,7% trả lời có thể chấp
nhận được; và chỉ có 24% học sinh “không chấp nhận” hành vi bạo lực trong nữ sinh.
Trong số các nữ sinh đã từng có hành vi hành hung người khác, hầu hết đều
biết bạo lực gây nên tổn thương về tinh thần và thể xác, làm mất đi thiện cảm của mọi
người đối với con gái. Nhưng vẫn còn gần 1/4 cho rằng, hành vi bạo lực không gây ra
hậu quả gì.
Khảo sát cho thấy, có những lý do rất đơn giản nhưng cũng là cớ gây ra xung
đột, như không ưa thì đánh (24%); bị khiêu khích nên đánh (16%); đánh vì lí do tình
cảm (13,3%). Đáng lo ngại là, có những lý do không thể hình dung được, ví dụ: người
khác nhờ đánh (20%) và chẳng có lý do gì cũng đánh (12%). Còn phải kể thêm một
yếu tố thúc đẩy hành vi bạo lực học đường, đó là sự cổ vũ của bạn bè, trong đó có các
nam sinh.
Với câu hỏi “Khi đánh nhau với học sinh khác, bạn thường dùng hình thức
nào là chủ yếu?”, thì có tới 1/2 số em cho biết, thường “đánh tập thể”. Điều này cho
thấy, bạo lực học đường không chỉ là chuyện của mỗi học sinh, mà có tính chất lây
lan theo nhóm bạn, cũng có nghĩa rằng, đa số học sinh coi chuyện đánh nhau bình

thường. Thậm chí nhiều em còn đứng ngoài xem, và cổ vũ đánh nhau như là cổ vũ
bóng đá.
Về phương tiện sử dụng khi đánh nhau, có 1/3 không sử dụng phương tiện
nào, các em có thể túm tóc, cào cấu, xé áo, và lăng nhục Cách hành hung này tuy
không gây nên những thương tích nghiêm trọng về thể chất, nhưng lại gây ra những
tổn thương về tâm lý, tinh thần đối với nạn nhân.
Một điều đáng sợ nữa là, có những nữ sinh sử dụng hung khí trong khi hành
hung bạn. Vật hành hung có thể là dép, guốc (28%); gậy gộc (8%), gạch đá (4%),
thậm chí là dao lam, ống tuyp nước (0,7%). Những phương tiện này, tùy mức độ mà
có thể gây nên thương tích, thậm chí gây tàn phế hoặc cướp đi mạng sống của bạn học
cùng trường.
5
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
Còn một phương tiện nữa, mang tính chất bạo lực về tinh thần, đó là sử dụng
điện thoại di động để ghi hình vụ hành hung, sau đó đưa lên mạng Internet như là
cách để làm nhục nạn nhân và thậm chí là để khoe thành tích của mình. Tuy khảo sát
không đề cập đến vấn đề này, nhưng thông qua số lượng các video clip xuất hiện trên
mạng, có thể thấy cách thức này ngày càng được sử dụng phổ biến.
Khảo sát này cũng đặc biệt quan tâm tới thái độ của cha mẹ khi con cái có
hành vi bạo lực, bởi điều này có ảnh hưởng quan trọng tới diễn biến tâm lý và việc
điều chỉnh hành vi của các em. Kết quả thật đáng buồn: Có 41,7% các em nói rằng bị
cha mẹ “mắng chửi và đánh”; 9,4% cha mẹ “khuyên bảo nhẹ nhàng”; 6,3% yêu cầu
phải “xin lỗi bạn”; và có đến 42,6% nói rằng “cha mẹ không quan tâm đến hành vi
đánh nhau của con gái”.
Về thái độ của những người xung quanh, gần như trong các clip đều thể hiện
thái độ bàng quan, vô cảm của những bạn trẻ đứng xung quanh, gần như những người
chung quanh chỉ hò reo, cổ vũ, thậm chí chăm chú quay video mà không hề có sự can
thiệp, ngăn cản hoặc tìm cách cứu giúp nạn nhân. Thái độ này nếu không được quan
tâm kịp thời, sẽ dần hình thành trong các tâm lý của lứa tuổi các em, thói quen thờ ơ
trước cái xấu, thậm chí còn vô tình đồng lõa trước cái xấu đang diễn ra quanh mình.

Ông Phùng Khắc Bình - Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh, sinh viên (Bộ GD-
ĐT) - cho biết: Thống kê từ 38 Sở GD-ĐT gửi về Bộ từ năm 2003 đến nay có tới hơn
8.000 vụ học sinh tham gia đánh nhau và bị xử lý kỷ luật.
Có thể thấy ngay một vài vụ việc, nổi trội gây ầm ĩ dư luận gần đây:
Ngày 3.3, HS Phạm Tường Vi đánh Nguyễn Quỳnh Anh - cùng học lớp
10A13, trường THPT Trần Nhân Tông, Hà Nội.
Ngày 13.3, HS Un Giang San của trường THCS Nguyễn Văn Linh (Gia Lai)
đã lôi kéo 2 bạn khác đánh Lê Viết Lợi học cùng trường.
Ngày 16.3, một vụ hỗn chiến bằng hung khí giữa HS trường THCS Sông
Hương và THCS Cù Chính Lan tại khu vực Công viên Thanh Quảng, TP Thanh Hóa.
Ngày 21.3, Nguyễn Cẩm Ly, HS lớp 10 trường THPT Lê Quý Đôn (Hà Nội)
đánh bạn Phạm Thanh Giang cùng trường rồi quay clip đưa lên mạng.
6
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
Chiều 27.3, chỉ vì một mâu thuẫn nhỏ, L.Đ.Hiến, HS lớp 10C8 trường THPT
dân lập Hồng Bàng (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai), đã dùng dao thủ sẵn trong
người đâm bạn học cùng lớp là Lưu Thanh Tú ngay trước cửa lớp. Do vết dao đâm
xuyên tim, Tú đã chết tại bệnh viện.
Ngày 30.3, Võ Thanh Thảo, HS lớp 8A3 trường THCS Lê Lai, Q.8
(TP.HCM) đã bị 2 người bạn cùng lớp đánh đến ngất xỉu phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh
viện Chợ Rẫy.
Ngày 31.3, Dương Quốc Bảo, HS lớp 7A2 trường THCS Ngô Tất Tố, Q.Phú
Nhuận (TP.HCM) bị nhóm bạn nam đánh hội đồng ngay tại lớp.
2. Bạo lực học đường trước dư luận xã hội.
2.1. Bạo lực học đường - chuyện không mới
Thời gian gần đây, các trang báo đã tốn không ít giấy mực để viết về: Trường
hợp em Nguyễn Thị Hoàng Nhâm ở Quảng Ninh đã gây xôn xao dư luận trong thời
gian vừa qua. Đã có những nhận định và cảm nhận ban đầu về vụ việc này. Trên báo
dân quyền với bài báo : “nữ sinh bị đánh hội đồng, lột áo, cắt tóc…” gây xôn xao dư
luận và đã làm cho nhiều người dân rất bất bình về vấn đề này… thời gian gần đây

trên rất nhiều mặt báo hay trong các câu chuyện bàn tán và cả những ý kiến của người
dân, vì đây là một trường hợp trong rất nhiều trường hợp học sinh đánh nhau gây ra
nỗi bất bình cho nhiều người. Nỗi bất bình ấy chính là giới trẻ và đặc biệt là lứa tuổi
học sinh có cách hành sử bạo lực mất hết nhân tinh…
2.2. Họ đã nói gì…?
Em Nguyễn Minh Châu, lớp 9 Trường THCS Trưng Vương:
Gần đây nhất, em xem clip đánh nhau của các bạn nữ ở Quảng Ninh. Thật là
ghê rợn khi xem clip đó. Tại sao những nữ sinh yểu điệu thục nữ, lại có thể hành xử
như vậy. Nào là cắt tóc, lột áo, rồi đấm, đá bạn mà không một chút băn khoăn, ngại
ngần. Phải chăng bây giờ có nhiều nữ sinh "máu lạnh"?. So với nam sinh thì nữ sinh
bao giờ cũng e dè, nhút nhát hơn, thế nhưng thời gian gần đây, các clip đánh nhau
tung lên mạng lại toàn của nữ sinh. Vấn nạn này đang gióng lên hồi chuông báo động
về sự vô cảm, sa sút đạo đức của một bộ phận thanh, thiếu niên trong xã hội. Chúng
7
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
em mong muốn gia đình, nhà trường và xã hội cần phải nhanh chóng tìm ra nguyên
nhân, giải pháp để kéo các bạn đó ra khỏi "vũng bùn" tội lỗi.
Em Trịnh Minh Hiếu, lớp 11 Trường THPT Trần Phú:
Em đã xem tất cả các clip đánh nhau của các bạn nữ sinh được "tung" lên
mạng. Phải nói đúng một từ là "kinh hoàng". Kinh hoàng về sự độc ác, về sự tàn bạo
trong ứng xử giữa con người với nhau. Tại sao các bạn có thể ứng xử tồi tệ với nhau
như vậy? Em tin là chắc rằng, những "nữ tặc" ấy không được sống trong môi trường
đầm ấm, hạnh phúc, đầy tình nhân ái, bao dung. Chính vì vậy, các bạn mới mang
trong mình lòng thù hận, độc ác và sẵn sàng làm những điều mà một người học sinh
bình thường không bao giờ dám làm. Em nghĩ rằng, sau những sự việc này, gia đình
của các bạn "nữ tặc" kia nên nhìn nhận lại trách nhiệm của mình.
Thầy Phạm Xuân Sơn, chủ nhiệm lớp 12:
Theo suy nghĩ của tôi, nguyên nhân sâu xa dẫn tới thực trạng đau lòng trên
chính là từ người lớn chúng ta. Bởi vì những hành động thiếu nhân tính và suy nghĩ
dã tâm đó không thể tự nhiên sinh ra trong đầu óc các em mà phải có sự tác động từ

người lớn. Có thể khẳng định rằng, các em chỉ bắt chước. Nhưng việc bắt chước này
không phải nhìn thấy người lớn đánh nhau thì các em cũng đánh nhau mà nó từ nhiều
góc độ: giáo dục, văn hóa, ứng xử Và về vấn đề này, báo chí đã tốn nhiều giấy mực
để bàn luận. Tuy nhiên, chúng ta chưa làm được điều gì để giáo dục, thay đổi nhận
thức và lối sống cho các em. Chúng ta chỉ đang tập trung vào sự phát triển về vật chất
mà chưa quan tâm đến sự phát triển về tinh thần. Thậm chí, ngay cả sự phát triển về
vật chất cũng chưa toàn diện, sâu sắc. Minh chứng, sân chơi cho thanh, thiếu niên ở
các thành phố vẫn còn rất hiếm. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến sự cằn cỗi, hạn chế
trong tâm hồn các em. Theo tôi, ngay trong lúc này, cha mẹ, thầy, cô giáo trực tiếp
giảng dạy cần phải tạo ra những môi trường trong sáng, đầy nhân ái, lương thiện cho
các em. Dạy các em những kỹ năng sống để thích hợp với cuộc sống hiện tại. Có như
vậy, mới hy vọng hạn chế được những hành vi bạo lực với bạn bè.
Giáo viên chủ nhiệm em Nguyễn Thị Hoàng Nhâm (Trường THPT Lương
Thế Vinh) – Nhân vật bị "lột áo" trong clip nữ sinh Cẩm Phả đánh nhau”: Tôi
8
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
thấy "choáng", Clip nữ sinh của trường bị đánh "hội đồng" tung lên mạng đã thành
một áp lực của dư luận rồi nên việc giải quyết bây giờ không chỉ của nhà trường, mà
phải do cơ quan pháp luật. Tôi rất hiểu Nhâm vì là giáo viên chủ nhiệm em từ năm
lớp 10. Nhâm là con út trong gia đình có 2 anh, em. Bố, mẹ Nhâm làm nghề buôn bán
tự do tại chợ Cẩm Sơn. Hồi lớp 10, tôi đã từng đánh dấu tên Nhâm trong danh sách
lớp vì cá tính của em rất hiếu động. Thỉnh thoảng, Nhâm có vi phạm nội quy của lớp
như bỏ học không lý do, đi học muộn. Nhâm có học lực và hạnh kiểm trung bình.
Nhiều lần, họp phụ huynh hay gặp trực tiếp, gia đình tôi cũng trao đổi về phương
pháp giáo dục đối với em. Qua sự kết hợp và chỉ bảo đó, lên lớp 11, Nhâm tiến bộ rất
nhiều. Ban đầu, tôi cũng nghĩ Nhâm bị bạn khác đánh chỉ là sự việc bình thường
nhưng khi xem clip (công an thông báo), tôi thấy "choáng" vì tính chất nghiêm trọng
của nó. Tôi không nghĩ rằng, nhóm bạn kia lại có hành xử côn đồ như vậy, không chỉ
đánh, đấm mà còn lột áo em ra giữa bao nhiêu ánh mắt lúc đó.Có thể thấy, vụ việc
Nhâm bị đánh là có tổ chức, làm nhục người khác, cố ý gây thương tích. Hiện, gia

đình 2 bên không có yêu cầu xử lý vụ việc. Tuy nhiên, vì mức độ nghiêm trọng của vụ
việc, tôi sẽ báo cáo với Ban giám hiệu để cơ quan chức năng làm nghiêm vụ việc này.
Vì nếu không, sẽ làm ảnh hưởng đến tâm lý chung của các học sinh khác.
Đào Thị Phương, học sinh lớp 11A3, Trường THPT Lê Thánh Tông: Gia
đình bạn cần quan tâm hơn
Em nghĩ, trong trường hợp có mâu thuẫn với các bạn bên ngoài trường, nhẽ
ra bạn Nhâm cần phải thông báo với cô giáo chủ nhiệm hoặc gia đình để được sự giúp
đỡ, ngăn chặn hành vi xấu sau này của nhóm bạn Yến. Do hành vi ứng xử trong giao
tiếp của Yến thiếu hiểu biết nên đã dẫn đến những điều không mong muốn. Hành vi
đấm, đá, tát túm tóc kéo đi, cắt tóc, lột áo thật côn đồ, không thể chấp nhận được
với lứa tuổi vì trông họ còn rất trẻ. Ngoài ra, người tung clip trên khi chưa có sự đồng
ý hay kiểm duyêt nôi dung của cơ quan chức năng cũng cần phải xử lý nghiêm vì họ
có ý nghĩ xấu, đưa hình ảnh kia lên mạng xã hội là bôi nhọ danh dự người khác. Clip
trên lan rộng trên mạng sẽ gây ảnh hưởng đến rất nhiều đến tâm lý của các bạn cùng
9
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
lứa khác như ngại giao tiếp với các bạn lo lắng bản thân cũng có nguy cơ bị hành
hung như vậy.
Từ Quỳnh Trang, học sinh lớp 12, chuyên Văn, Trường THPT Chuyên Hạ
Long: "Em cũng thấy xấu hổ"
Em cảm thấy rất buồn khi clip "nữ sinh bị đánh hội đồng" được đăng tải cả
trên kênh 14 lại là các bạn trẻ của Quảng Ninh. Chắc rằng, các bạn ở nhiều nơi khác
xem xong sẽ có suy nghĩ không hay về giới trẻ ở Quảng Ninh. Và điều này khiến cho
em cũng thấy xấu hổ. Theo những hình ảnh trong clip, em thấy bạn Nhâm thật đáng
thương vì đã bị nhóm nữ sinh kia làm nhục. Mặc dù, bạn cũng có hành động đánh bạn
Hà (cho là người chỉ điểm mình cho nhóm người của Yến đến đánh). Tuy nhiên đó
cung có thể là bản năng khi thấy mình bị làm nhục. Qua vụ việc này, em thấy nhóm
bạn của Yến ngoài việc cần phải được giáo dục vể nhận thức, để hiểu được mức độ
nguy hại mình, đã gây ra cho người khác thì cũng cần phải có những hình phạt
nghiêm khắc để kiểm điểm bản thân.

Anh Nguyễn Thế Phương, Bí thư Đoàn Trường THPT Lê Thánh Tông:
Giáo dục kỹ năng
Nhâm thật đáng thương, vì mới chỉ là một cô gái non trẻ đang ngồi trên ghế
nhà trường mà phải đối mặt với áp lực dư luận lớn. Mặc dù, gia đình em không muốn
cơ quan điều tra khởi tố, giữa các bên sẽ tự thu xếp và không đâm đơn kiện tụng,
nhưng hành vi của nhóm Yến có dấu hiệu phạm vào tội, dùng hung khí cố ý gây
thương tích và làm nhục người khác. Nhóm này đều là nhưng sinh viên trường CĐ,
ĐH nên cần được xử lý nghiêm để răn đe những những hành vi tương tự. Sự việc đặt
ra cho ngành giáo dục, Đoàn Thanh niên và các tổ chức xã hội khác cần quan tâm hơn
nữa đến giáo dục kỹ năng, cách ứng xử văn hóa của giới trẻ hiện nay.
Cô Nguyễn Thị Châm, giáo viên Trường THPT Chuyên Hạ Long:
Nhóm bạn đánh nhau là hành vi trả đũa. Mức độ nghiêm trọng trong hành vi
đánh người của nhóm bạn Yến cũng như giới trẻ hiện nay bị ảnh hưởng quá nhiều từ
những luồng thông tin không được kiểm soát. Có thể, Yến bị ảnh hưởng từ những
hình ảnh các nữ sinh đánh bạn gần đây phát tán và được loan tin rất nhiều, như vụ
10
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
nhóm nữ sinh đánh nhau ở một trường học ở Hà Nội, rồi Nghệ An, Thanh Hóa
Ngay cả hành vi của kẻ đã tung lên mạng, có thể là do bắt chước những video clip
khác. Tất cả trở thành những trào lưu xấu lan truyền trong giới trẻ. Trước những sự
việc trên, gia đình cần phải phối hợp chặt chẽ với nhà trường và đoàn thanh niên để có
cách giáo dục tốt nhất, giúp các em vượt qua những thói hư tật xấu, những cám dỗ đời
thường.
2.3. Những đánh giá mang tính thống nhất và những nhận đinh về vấn đề
bạo lực của nước ta hiện nay.
Diễn đàn “Bạo lực học đường
(BLHĐ) - ngăn chặn bằng cách nào?”
thời gian qua đã nhận được rất nhiều ý
kiến rất thiết thực từ các nhà giáo, bạn
đọc, cán bộ Đoàn hội Nhân hội thảo

chuyên đề “Phòng chống bạo lực trong
nhà trường”
Mở đầu hội thảo, TS. Huỳnh
Công Minh - Giám đốc Sở GD-ĐT thẳng thắn nhìn nhận: “Hiện tượng HS đánh nhau
là một thực tế không mới, những mâu thuẫn phát sinh trong quá trình sinh hoạt của
lứa tuổi hiếu động này vẫn thường xảy ra trong các thế hệ HS…”.
Đồng tình với ý kiến của TS. Minh, TS. Đinh Phương Duy - Phó hiệu trưởng
Trường Cán bộ TP dẫn chứng: “Trước giải phóng, khi tôi học phổ thông, đã từng bị
bạn bè đánh, trấn lột viết (bút). Sau giải phóng, em tôi đi học cũng không thoát khỏi
tình trạng này. Học trò đánh nhau có thể xem là chuyện bình thường vì cuộc đời đi
học lắm thứ suy nghĩ, hành động lung tung, đó là hiện tượng của “nhất quỷ, nhì ma,
thứ ba học trò”. Tuy vậy, đó chỉ là những trường hợp cá biệt. Nhưng nếu chúng ta
không tìm ra giải pháp ngăn chặn thì BLHĐ sẽ không còn là cá biệt nữa…”.
TS. Duy cũng thừa nhận rằng, việc đổ lỗi cho nhà trường khi BLHĐ có chiều
hướng gia tăng là không hợp lý, nguyên nhân sâu xa vẫn là xã hội. Ông nói: “Trong
những năm gần đây, cảnh bạo lực diễn ra ở mọi lĩnh vực. Trên sân cỏ, cầu thủ đánh
TS. Huỳnh Công Minh đang phát
biểu tại hội thảo. Ảnh: H. Triều
11
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
nhau, huấn luyện viên chửi trọng tài, cổ động viên “choảng” nhau. Ngoài đường phố,
taxi húc xe vào cảnh sát, nhiều băng nhóm thanh toán nhau đẫm máu ngay trong khu
phố… Có thể nói, vấn đề bạo lực đang trở thành mối quan tâm, lo ngại của toàn xã
hội”.
TS. Võ Văn Nam - Khoa Tâm lý Trường ĐH Sư phạm TP.HCM thì cho rằng:
“Ngay trong gia đình cha mẹ vẫn dùng bạo lực với nhau. Bước ra khỏi nhà, trẻ gặp
hàng xóm bạo lực, bạo lực từ trên phim đến ngoài đời nên trẻ thường thấy: “mạnh
được, yếu thua”. Vì thế, khó tránh cảnh HS đánh nhau. Chung quy lại, HS chỉ là nạn
nhân chứ không phải là thủ phạm, các em đáng thương hại hơn là đáng trách…”.
Nhiều ý kiến khác cũng khẳng định, BLHĐ không phải là chuyện mới lạ

trong trường học. Cái mới hiện nay chính là học sinh đã biết sử dụng vũ khí để đánh
nhau, thậm chí còn mời gọi “giang hồ” bên ngoài vô trường để “xử” bạn. Hậu quả là
có không ít trường hợp bị thương tật, nguy hiểm hơn là chết người. “Chúng ta cần
nhận diện đúng mức vấn đề này, phân tích đầy đủ các nguyên nhân một cách khoa
học nhằm tìm ra những giải pháp hiệu quả để phòng chống nó”, TS. Minh kiến nghị.
Đừng bỏ rơi trẻ!
Đi tìm nguyên nhân của những sự
việc trên, các chuyên gia giáo dục, tâm lý
đã chỉ ra hàng loạt nguyên nhân dẫn tới
những hành động thiếu suy nghĩ ở lứa tuổi
HS. PGS-TS Trần Tuấn Lộ, Trưởng khoa
Tâm lý Trường ĐH Văn Hiến cho rằng:
“Nguyên nhân từ nhà trường chính là sự
giáo dục chưa đủ, thậm chí không giáo dục
về việc phòng chống bạo lực. Đặc biệt là
gia đình cũng chưa quan tâm, chưa thân
thiện với con cái trong khi xã hội lại có
quá nhiều yếu tố độc hại đối với lứa tuổi các em. HS tiếp xúc với hàng ngàn cảnh bạo
Những buổi sinh hoạt ngoại
khóa như thế này sẽ giúp hạn chế được
tình trạng bạo lực học đường. Ảnh: T.T
12
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
lực… để rồi trở thành một hình ảnh quen thuộc và bắt chước theo. Đó còn là hệ quả
của sự vô cảm của người lớn, của việc giáo dục quá nặng về lý thuyết, kiến thức mà
không giáo dục về kĩ năng, đạo đức, nhân cách làm người”. Sau gần 10 năm làm
công tác tư vấn tâm lý học đường tại các trường phổ thông,
TS. Nguyễn Thị Bích Hồng - Khoa Tâm lý Trường ĐH Sư phạm TP.HCM
phần nào hiểu được tâm tư, tình cảm của lứa tuổi “trẻ con thì đã qua mà người lớn lại
chưa tới”. Theo đó, bà cho rằng: “BLHĐ là hậu quả của một quá trình cô đơn, bế

tắc”. Trẻ bây giờ thường xuyên bị cha mẹ bỏ rơi (do cha mẹ bận làm ăn hoặc có
những mối bất hòa). Vì không được yêu thương nên trẻ tự ti, dễ bị bạn bè ăn hiếp, đến
khi bị dồn vào chân tường, trẻ sẽ phản kháng lại bằng bạo lực… Nhấn mạnh đến giải
pháp phải bắt đầu từ gia đình,
TS. Bích Hồng phát biểu thêm: “Mỗi ngày hãy hỏi xem con mình đi đâu, làm
gì, với ai… để biết con có những mối quan hệ bất thường mà bảo vệ. Đừng “khoán
trắng” trách nhiệm dạy con cho nhà trường”. Không chỉ cô đơn trong nhà, trẻ còn cô
đơn ở trường. “Một lớp học nếu chỉ có 20-30 học sinh thì quan hệ thầy trò là quan hệ
nhân văn. Nhưng khi lớp học có tới 50-60 học sinh thì quan hệ thầy trò sẽ là quan hệ
hành chính. Với một mối quan hệ hành chính như vậy, liệu thầy cô giáo có thể quan
tâm, sâu sát đến từng học sinh? Sự cô đơn trong trường học khiến học sinh xa lánh
thầy cô, có chuyện gì cũng tự “xử lý”, “giải quyết” với nhau chứ hiếm khi tâm sự
cùng thầy cô”, TS. Minh khẳng định.
Ra ngoài xã hội, trẻ cũng cô đơn, các em thấy mình lạc lõng trong đám đông.
Nếu các em có bỏ học lang thang ngoài đường cũng chẳng người lớn nào thèm hỏi.
Đáng trách hơn khi 5-7 học sinh đánh nhau, người lớn thấy cũng chỉ… đứng nhìn. Sự
vô cảm của người lớn đã biến các em thành những đứa trẻ chỉ thích sử dụng nắm
đấm… Biện pháp phòng chống BLHĐ hiệu quả mà theo TS. Bích Hồng chính là giải
tỏa sự cô đơn cũng như củng cố niềm tin ở trẻ”.
Giáo dục kỹ năng sống cho HS, cần lắm!
TS. Nam cho rằng, giảm tải chương trình học, thay vào đó những giờ học kĩ
năng là biện pháp hữu hiệu: “Các em cần được rèn luyện kĩ năng giao tiếp để hạn
13
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
chế những câu nói không hay gây mất lòng bạn bè của các em. Rèn luyện kĩ năng ứng
xử để các em có những hành động thấu tình đạt lý, đạt tới giá trị nhân văn cao nhất.
Rèn luyện kĩ năng kiềm chế cảm xúc để các em biết kìm nén những lúc xúc động, biết
sống bao dung độ lượng với mọi người”. Đóng góp về việc xử lý các vụ việc bạo lực,
PGS-TS Trần Tuấn Lộ nói: “Cần phân loại các mức độ nghiêm trọng, phân
biệt động cơ bạo lực để tùy mỗi trường hợp mà có cách xử lý, giáo dục riêng. Phải

coi bạo lực bắt đầu từ những lời nói, từ cái nhìn, cử chỉ có biểu hiện bất thường chứ
không chỉ là hành động trên thân thể người khác ”. Ý kiến của bà Lê Thúy Hòa -
Hiệu trưởng Trường THPT DL Thái Bình cũng rất đáng được quan tâm: “Không
trường nào không có học sinh xích mích, quan trọng là chúng ta phải phát hiện sớm
để ngăn chặn. Người phát hiện không chỉ là thầy cô giáo, bảo vệ… mà còn là các bạn
trong lớp. Để học sinh giúp giáo viên phát hiện những vụ xích mích này, bắt buộc nhà
trường phải giáo dục kỹ năng sống cho các em”.
Theo ông Lê Ngọc Trung, Phó ban hoạt động ngoài trời Trường Thiếu sinh
quân thì giáo viên cũng nên dạy về kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, chẳng hạn đặt ra
các tình huống cụ thể như “nhìn mặt thằng này thấy ghét” thì giải quyết như thế nào
để bớt ghét. Kỹ năng sống không chỉ đợi đến bậc THCS, THPT mới dạy mà ngay từ
mầm non cũng phải giáo dục cho các bé…”.
2.4. “Ngăn chặn Bạo lực học đường: Phải bắt đầu từ Gia đình – Nhà
trường – Xã hội” ( - Giải pháp khoa học cho
bạo lực học đường - Thứ sáu, 09/07/2010, 11:39 GMT+7)
14
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
Toàn xã hội cần phải củng cố, nâng cao chất lượng môi trường xã hội, văn
minh tiến bộ. Cần có biện pháp quản lý, ngăn chặn và chế tài hiệu quả những hoạt
động có tác hại đến môi trường văn hóa xã hội. Nghiêm cấm các game bạo lực.
Quan tâm nâng cao văn hóa gia đình. Trong từng gia đình, người lớn phải
làm gương, giao tiếp ứng xử đúng mực, mạnh dạn lên án và loại bỏ bạo lực ra khỏi
đời sống gia đình.
Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục: gia đình - nhà
trường - xã hội. Các cơ quan báo chí phải quan tâm thỏa đáng đối với lĩnh vực văn
hóa, đạo đức và chấp hành luật pháp của mọi người dân.
Xã hội và ngành giáo dục cần xác định rõ lại
Phòng và chữa bệnh bạo lực học sinh như thế nào?
Vấn đề mà được đặt ra ở đây là hệ thống giáo dục của chúng ta bao gồm: Gia
đình, Nhà trường, Xã hội. Cái bệnh bạo lực nó cũng giống như bệnh tật khác trên cơ

thể con người vậy, để hạn chế tối đa sự nguy hiểm thì phải “phòng bệnh” thật tốt, đến
khi phòng không được nếu bệnh xảy ra thì phải “chữa bệnh” một cách tốt nhất và hiệu
quả nhất.
Nhưng “phòng bệnh” và “chữa bệnh” như thế nào là hiệu quả? Đó là câu
hỏi mà ai trong chúng ta cần phải giải quyết?
Chắc chắn rằng muốn “phòng bệnh” tốt thì phải tìm ra nguyên nhân và tìm
“vacxin” phù hợp cho nó. Vậy “vacxin” của bệnh bạo lực nằm ở đâu? Đó là gia đình,
nhà trường và xã hội:
 Gia đình cần:
 Cha mẹ quan tâm đến con cái nhiều hơn.
 Tổ chức khóa học về tâm lý gia đình cho các bậc phụ huynh
 Các biện pháp chống bạo lực học đường: lập tổ bảo vệ học sinh
do phụ huynh phụ trách, trực tiếp đưa học sinh đến trường.
Thường xuyên trao đổi với GVCN.
 Nhà trường cần:
 Thành lập trung tâm tư vấn và chẩn đoán tâm lý học sinh.
15
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
 Có các kế hoạch, biện pháp bảo vệ học sinh.
 Có hình thức kỷ luật cao, đồng thời khen thưởng, khuyến khích
tinh thần dũng cảm, bênh vực bạn bè, mạnh dạn phản ánh sự việc với cha mẹ và
các cơ quan chức năng.
 Chống tiêu cực trong nhà trường.
 Xã hội cần:
 Áp dụng các chương trình phòng chống bạo lực học
đường.
 Thành lập các ban chuyên trách, thanh tra về tình hình an
ninh trật tự trong trường học.
 Khuyến khích những hình thức giải trí lành mạnh mang
tính giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống.

 Giám sát, xử lý nghiêm các hình thức giải trí mang tính
bạo lực, phản giáo dục.v.v.
Bên cạnh đó chúng ta có thể áp dụng 2 giải pháp khoa học cho bạo
lực học đường:
 Thân ái với bạn bè cho học sinh
Giải pháp “Thân ái với bạn bè” là nhằm giúp học sinh nhận thức sâu sắc về
quan hệ bạn bè trong trường học theo quan niệm truyền thống và hiện đại, để họ có ý
thức và kỹ năng đúng trong quan hệ: cô giáo, thầy giáo được xem như cha mẹ trong
một trường, bạn bè như anh em.
Cùng học một trường, ngồi trong một lớp, bạn bè coi như những người trong
gia đình, dưới mái nhà thân yêu.
Thương yêu, quý trọng, đoàn kết, giúp nhau trong học tập, rèn luyện và sinh
hoạt, không có lý do gì để ghét nhau, để dùng bạo lực với nhau.
Bài học này còn đề ra nhiệm vụ giúp học sinh thấy rõ tác hại to lớn, lâu dài
đến sức khỏe, tính mạng của người bị hại
Đồng thời cũng thấy được tác hại không nhỏ của người gây hại đối với bản
thân, gia đình và nhà trường, giúp học sinh phân biệt được hành vi bạo lực, ảo và thực
16
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
(trong tivi, game online) để có ý thức và kỹ năng đề kháng với những hình thức bạo
lực có thể gặp phải.
 Hoạt động của các tổ chức liên quan” ở nhà trường
Bổ sung nội quy về tình anh em trong trường, về những điều tốt cần làm; về
những điều xấu, điều ác gây cho bạn bè, cho người khác cấm làm - nếu vi phạm sẽ bị
xử phạt nặng (tại Trường bồi dưỡng văn hóa 218 Lý Tự Trọng, học sinh vi phạm bị
buộc thôi học).
Tổ chức Đội thanh niên (thiếu niên) Cờ đỏ ở mỗi lớp học nhằm phát hiện,
giải quyết kịp thời những xích mích giữa bạn bè, trong khi giáo viên chủ nhiệm, gia
đình có thể chưa hay biết.
Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Hội cha mẹ học sinh (HCMHS).

Thành lập “Tổ tư vấn tâm lý học đường” ở mỗi trường nhằm giải quyết kịp
thời những mâu thuẫn tâm lý thường xảy ra hàng ngày giữa các học sinh.
Liên kết với chính quyền địa phương, hạn chế việc mở quá nhiều quán trò
chơi điện tử.
III. Kết Luận
“Không nên mất niềm tin vào con người. Nhân loại là cả một đại dương.
Nếu một vài giọt nước trong đại dương ấy dơ bẩn thì cả đại dương cũng không vì thế
mà trở thành dơ bẩn được.” - (Mahatma Gandhi).
Hiện tượng trên chỉ là một phần rất nhỏ của xã hội nên không phải vì thế mà
chúng ta mất đi niềm tin vào con người, vào thế hệ trẻ. Cần nhân rộng những tấm
lòng cao cả, nêu gương người tốt việc tốt điển hình  Hình thành thái độ đồng cảm,
sẻ chia, yêu thương giúp con người nói chung, thế hệ trẻ nói riêng tiến tới những vẻ
đẹp nhân cách Chân thiện mĩ, phát huy những truyền thống nhân ái, nhân đạo từ ngàn
xưa trước khi chúng ta phải đối phó với căn bệnh vô cảm.
Hơn lúc nào hết, hiện nay chúng ta cần phải hướng đến thế hệ tương lai với
tinh thần trách nhiệm và tình yêu thương cao cả. Thầy cô giáo, cha mẹ là những tấm
gương đạo đức để con cái noi theo. Chính sự quan tâm, tin tưởng, can thiệp kịp thời
17
Phạm Minh Thành - Khoa Xã hội học - Đại học Bình Dương
cũng như tình thương và trách nhiệm của họ là phương thuốc hữu hiệu để giáo dục thế
hệ trẻ một cách tốt nhất.
18