Đề và đáp án thi học sinh giỏi môn Hóa học 9- THCS Mỹ Hiệp 2010-2011.

PHÒNG GD-ĐT PHÙ MỸ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
TRƯỜNG THCS MỸ HIỆP NĂM HỌC : 2010-2011
______________ MÔN : HOÁ HỌC : LỚP 9
Thời gian 150 phút(không tính thời gan phát đề)
_______________________________________________

Câu 1: 2,5đ
Có 4 ống nghiệm , mỗi ống chứa một dung dịch muối ( không trùng kim loại cúng như gốc Axit):
clorua , sunfat , nitrat, cacbonat , của các kim loại : Ba, Mg , K, Ag .
a/Hỏi mỗi ống nghiệm chứa dung dịch muối nào ?
b/ Nêu phương pháp hóa học phân biệt 4 ống nghiệm đó ?
Câu 2: 2,5đ
Viết phương trình hóa học xảy ra khi:
a/ cho Ba vào các dung dịch sau : NaHCO
3
, NaHSO
4
, AlCl
3
, AgNO
3
.
b/Dẫn khí Cl
2
vào dung dịch FeSO
4
, dung dịch SO
2
, dung dịch Na
2
SO

3
.
Câu3: 2,0 đ
Từ hỗn hợp Cu(NO
3
)
2
, Al
2
O
3
và các chất phụ gia có đủ .Viết PTHH điều chế từng kim loại riêng
biệt .
Câu 4:3,0đ
Dung dịch Achứa hỗn hợp KOH 0,02M và Ba(OH)
2
0,005M ; dung dịch B chứa hỗn hợp HCl
0,05M và H
2
SO
4
0,05M
a/ Tính thể tích dung dịch B cần để trung hòa 1lít dung dịch A .
b/ Tính nồng độ mol của các muối trong dung dịch thu được sau phản ứng , cho rằng thể tích dung
dịch không thay đổi .
Câu 5: 4,0đ
Cho thanh kim loại có hóa trị II nhúng vào 0,5 lít dung dịch CuSO
4
0,2M . Sau phản ứng khối lượng
thanh kim loại tăng 0.4g .Nồng độ muối của CuSO

4
còn lại 0,1M.
a/Xác định M
b/ Lấy mg M cho vào 1 lít dung dịch chứa AgNO
3
0,1M và Cu(NO
3
)
2
0,1M .Sau khi phản ứng hoàn
toàn thu được chất rắn A có khối lượng 15,28g và dung dịch B . Tính m ?
Câu 6: 3,0đ
Cho mg hỗn hợp gồm ( Na
2
CO
3
, KHCO
3
) hòa tan vào nước thu được 400ml dung dịch A .Cho
Atác dụng với 100ml dung dịch HCl 1,5M thu được dung dịch B VÀ 1,008 lít khí ở đktc. ChoB vào
Ba(OH)
2
dư thu được 29,25g kết tủa .Tính m và nồng độ mol của dung dịch A ?
Câu 7: 3,0đ
Một bình kín có dung tích 2,668lít chứa CO và một lượng hỗn hợp Agồm Fe
3
O
4
và FeCO
3

( thể
tích rắn không đáng kể ) .Nung nóng bình ở nhiệt độ cao để các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu hỗn hợ
khí B có dB/H
2
=554/27 . Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp Atrong dung dịch HNO
3
loãng thu được
3
792,1
lít
hốn hợp khí C gồm NO và CO
2
.Tính thể tích dung dịch HCl 2M để hòa tan hết hỗn hợp A ?
PHÒNG GD-ĐT PHÙ MỸ ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM ĐỀ THI HSG
TRƯỜNG THCS MỸ HIỆP LỚP 9 – NĂM HỌC 2010- 2011
MÔN : HOÁ HỌC (Thời gian 150 phút)
____________________________________________________
CÂU ĐÁP ÁN ĐIỂM
1
2.5
Theo tính tan thì 4 dung dịch muối đó là : BaCl
2
, MgSO
4
, K
2
CO
3
và
AgNO

3
.Vì :
-Gốc =CO
3
đều tạo kết tủa với Ba , Mg, Ag nên dung dịch chỉ là muối K
2
CO
3

-Ag đều tạo kết tủa với gốc –Cl và gốc =SO
4
nên dung dịch là AgNO
3
-Ba tạo kết tủa với gốc =SO
4
nên dung dịch là BaCl
2

-Dung dịch còn lại là MgSO
4
Phân biệt : Trích mỗi lọ 1 ít và ống nghiệm làm mẫu thử
- Nhỏ lần lượt vào các mẫu thử một giọt dung dịch HCl.
+Mẫu thử có hiện tượng sỉu bịt khí là K
2
CO
3

K
2
CO

3
+ 2HCl à 2KCl + CO
2
+ H
2
O
+Mẫu thử có kết tủa trắng kà AgNO
3
.
AgNO
3
+ HCl à AgCl + HNO
3

-Nhỏ dung dịch Na
2
SO
4
vào 2 mẫu thử còn lại .
+ Mẫu thử xuất hiện kết tủa trắng là dung dịch BaCl
2

BaCl
2
+ Na
2
SO
4
à BaSO
4

+ 2NaCl
-Mẫu thử còn lại là MgSO
4
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
0,5đ
0,5đ
2
2.5đ
a/ Đầu tiên : Ba+ 2H
2
O à Ba(OH)
2
+ H
2

Sau đó :
- Ba(OH)
2
+2NaHCO
3
à BaCO
3
+ Na
2
CO
3

+2 H
2
O
-Ba(OH)
2
+ 2NaHSO
4
à Na
2
SO
4
+ BaSO
4
+2H
2
O
+Nếu Ba(OH)
2
dư : Ba(OH)
2
+ Na
2
SO
4
à BaSO
4
+ 2NaOH
- 3Ba(OH)
2
+2 AlCl

3
à 2Al(OH)
3
+ 3BaCl
2

+Nếu Ba(OH)
2
dư : Ba(OH)
2
+ 2Al(OH)
3
à Ba(AlO
2
)
2
+4 H
2
O
-Ba(OH)
2
+ 2AgNO
3
à Ba(NO
3
)
2
+ Ag
2
O + H

2
O
b/ 6FeSO
4
+ 3Cl
2
à 2Fe
2
(SO
4
)
3
+ 2FeCl
3

SO
2
+ Cl
2
+ 2H
2
O à 2HCl + H
2
SO
4

Na
2
SO
3

+ Cl
2
+ H
2
O à Na
2
SO
4
+ 2HCl
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25 đ
0,25đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25đ
0,25 đ
3
2,0 đ
-Hòa tan hỗn hợp vào nước chỉ có Cu(NO
3
)
2
tan còn Al
2
O
3
không tan

-Nhiệt phân muối đồng II nitrat được CuO rồi dùng CO khử được Cu .
Cu(NO
3
)
2

→
0t
CuO + CO
2

CuO + CO
→
0t
Cu + CO
2

-Cho phần không tan vào dung dịch NaOH , Al
2
O
3
tan còn FeS không tan
Al
2
O
3
+2 NaOH à 2 NaAlO
2
+ H
2

O
NaAlO
2
+ CO
2
+2H
2
O à Al(OH)
3
+ NaHCO
3

2Al(OH)
3

→
0t
Al
2
O
3
+ 3H
2
O
2Al
2
O
3

 →

dpnc
4Al + 3O
2

0,25đ
0.25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
4
3.0đ
a/- PT điện li : KOH à K
+
+ OH
- ;
Ba(OH)
2
à Ba
2+
+ 2OH
–

HCl à H
+
+ Cl
- ,
H

2
SO
4
à 2H
+
+ SO
4
2-

-Trong 1 lít dung dịch A ta c ó tổng số mol OH
- :
0,02 +0.005 x2 = 0,03mol
-Trong 1 lít dung dịch B ta có tổng số mol H
+
=

nHCl +2H
2
SO
4

0,5đ
0,25đ
0,25đ
0,05 +0.05 x2 = 0,15mol
-Thể tích dung dịch B cần lấy : V
dd B
=
lit2,0
15,0

03,0
=
b/ Theo đề bài ta có phương trình phản ứng sau :
H
+
+ OH
-
à H
2
O (1)
Ba
2+
SO
4
2-
à BaSO
4
(2)
-Trong 0,2 lít dung dịch B có nSO
4
2-
=0,05x0,2= 0,01mol
-Từ (2) => nBa
2+
= nSO
4
2-
= 0,005 mol
-nSO
4

2-
còn dư = 0,01- 0,005 = 0,005 mol
-Ta có : nK
+
= nKOH =0,02mol
nCl
-
= 0,01 mol
nSO
4
2-
= 0,005 mol
C
M
(KCl ) =
M0083,0
2,1
01,0
=
C
M
(K
2
SO
4
)=
M0042,0
2,1
005,0
=

0,5đ
0,5đ
0,5đ
0,5 đ
5
4.0đ
a/ -nCuSO
4

pứ
= 0,2x0,5 – 0,1x0,5 = 0,05 mol
PTHH: CuSO
4
+ M à MSO
4
+ Cu (1)
0,05mol 0,05mol 0,05mol
-Độ tắng thanh kim loại lên 0,1g tức : 0,05x64 -0,05.M = 0.4
-> M = 56 . Vậy Mlà Fe
b/ nAgNO
3
= 0,1mol , nCu(NO
3
)
2
= 0,1mol
-PTHH: Fe + 2AgNO
3
à Fe(NO
3

)
2
+ 2Ag (2)
0,05 0,1 mol 0,05 0,1mol
-> mrắn A = 0,1x 108 =10,8 < 15,28g nên Fe có phản ứng với Cu(NO
3
)
2
tạo
Cu
*Nếu Fe và Cu phản ứng vừa đủ thì :
Fe + Cu(NO
3
)
2
à Fe(NO
3
)
2
+ Cu (3)
0,1mol 0,1 mol 0,1mol
-> mA = 10,8 + 0,1x64 = 17,2 > 15,28g
-> Cu(NO
3
)
2
dư , Fe hết .
 Vậy mCu = 15,28 -10,8 =4,48g -> nCu =
mol07,0
64

48,4
=
-Theo (2) nFe = 1/2nAgNO
3
= 0,05mol , theo (3) nFe = nCu(NO
3
)
2
= nCu =
0,07mol
Vậy mFe = (0,07+0,05 ) x 56 = 6,72g
c/ Fe + Cu(NO
3
)
2
à Fe(NO
3
)
2
+ Cu (4)
0,07mol 0,07 0,07 0,07mol
-Dung dịch B gồm Fe(NO
3
)
2
(0,05mol ) và Fe(NO
3
)
2
(0,07mol )

Cu(NO
3
)
2
dư = 0,1-0,07 = 0,03mol
*ChoNaOH vào dung dịch B :
2NaOH + Fe(NO
3
)
2
à Fe(OH)
2
+ 2 NaNO
3
(5)
0,12mol 0,12mol
2Fe(OH)
2
+1/2 O
2
+H
2
O à 2Fe(OH)
3
(6)
0,12mol 0,12mol
2NaOH + Cu(NO
3
)
2

à Cu(OH)
2
+ 2 NaNO
3
(7)
*Nung ngoài không khí : 2Fe(OH)
3

→
0t
Fe
2
O
3
+ 3H
2
O (8)
0,12mol 0,06mol
0,25đ
0,5đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ

0,5đ
Cu(OH)
2

→
0t
CuO + H
2
O (9)
Vậy D gồm : Fe
2
O
3
và CuO
-Từ 5->9 ta có: nFe
2
O
3
= 1/2n Fe(NO
3
)
2
= 0,06mol
nCuO = nCu(NO
3
)
2
=0,03 mol
->mD = 0,06x 160 + 0,03x80 = 12g

6
3.0đ
nHCl = C
M
xV = 1,5x 0,1 =0,15mol , n CO
2
=
mol045,0
4,22
008,1
=
nBaCO
3

mol148,0
197
25,29
=
Gọi a, b lần lượt là số mol của Na
2
CO
3
và KHCO
3
, x là nNaHCO
3
tham gia
phản ứng với Axit , ylà nKHCO
3
tham gia phản ứng với Axit

- PTHH: Na
2
CO
3
+ HCl à NaHCO
3
+ NaCl (1)
amol amol amol amol
NaHCO
3
+ HCl à NaCl + CO
2
+ H
2
O (2)
xmol xmol xmol xmol
KHCO
3
+ HCl à KCl + CO
2
+ H
2
O (3)
ymol ymol ymol ymol
* Cho dung dịch B vào dung dịch Ba(OH)
2
tạo kết tủa chứng tỏ trong dung
dịch B có NaHCO
3
và KHCO

3
dư .
-PTHH: NaHCO
3
+ Ba(OH)
2
à NaOH + BaCO
3
+ H
2
O (4)
( a-x) mol ( a-x) mol
KHCO
3
+ Ba(OH)
2
à KOH + BaCO
3
+ H
2
O (5)
(b-y)mol (b-y)mol
-Theo PTHH :1->5 ta có :





=+−+
=+

=++
148,0)(
045,0
15,0
yxba
yx
yxa

-Giaỉ hệ ta được ; a=0.105mol , b= 0,09mol
Vậy mhh= 0,105 x106 + 0,09 x 100 = 20,13g
C
M
Na
2
CO
3
=
M2625,0
4,0
105,0
=
; C
M
KHCO
3
=
M225,0
4,0
09,0
=

0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
7
3.0đ
n
CO
=
mol12,0
4,22
668,2
=
n
khíC
=
mol0267,0
4,22.3
792,1
=
-Gọi x, y lần lượt là số mol của Fe
3
O

4
và FeCO
3
tham gia phản ứng .
-PTHH: Fe
3
O
4
+ 4CO
→
0t
3Fe + 4CO
2
(1)

xmol 4xmol 3xmol 4xmol

FeCO
3
+ CO
→
0t
Fe + 2CO
2
(2)
ymol ymol ymol 2ymol
-Sau phản ứng thu được khí B chứng tỏ khí CO còn dư .Hỗn hợp khí B gồm
CO
2
và COdư .

Theo (1) và (2) ta có : nCO
2
= (4x +2y) mol , nCO
dư
= 0,12-(4x+y) mol
-Theo giả thiết ta có :
0,5đ
0,5đ
M
hh
=
)(41
)412,0()24(
28).412,0(44).24(
2
.2.2
I
yxyx
yxyx
nCOnCO
MCOnCOMCOnCO
=
−−++
+−++
=
+
+
* Hòa tan hỗn hợp vòa HNO
3
loãng .

3Fe
3
O
4
+28HNO
3

→
9 Fe(NO
3
)
3
+ NO + 14H
2
O (3)
xmol x/3mol
3FeCO
3
+10HNO
3

→
3Fe(NO
3
)
3
+3CO
2
+ NO + 5H
2

O (4)
ymol ymol ymol
-Theo (3)và(4) ta có : x/3 +y +y/3= 0,0267 (II)
-Giaỉ PT (I) và (II) ta được : x=0,02mol , y=0,015mol
*PTHH với HCl :
Fe
3
O
4
+ 8HCl
→
2FeCl
3
+ FeCl
2
+ 4 H
2
O (5)
0,02
→
0,16nol
FeCO
3
+ 2HCl
→
FeCl
2
+ CO
2
+ H

2
O (6)
0,015mol 0,03mol
-Theo (5),(6) : nHCl = 0,16 + 0,03 = 0,19 mol -> Vdung dịch HCl =
lit095,0
2
19,0
=
0,25đ
0,25đ
0,5đ
0,25đ
0,75đ