BAN LUAN VE PHEP HOC - TIET 101

Giáo viên thực hiện: Lê Thị Như Hoa

Kiểm tra bài cũ
Nguyên lí nhân nghĩa đợc Nguyễn Trãi nêu ra trong văn
bản Nớc Đại Việt ta là gì ? Từ nguyên lí nhân nghĩa tác
giả khẳng định sự tồn tại và phát triển độc lập chủ quyền
của dân tộc Đại Việt. Vậy chân lí về sự tồn tại và phát triển
độc lập chủ quyền đã đợc Nguyễn Trãi chứng minh nh
thế nào ?

Ng÷ v¨n 8 - TiÕt 101
La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp
La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp

Tác giả :
Nguyễn Thiếp (1723-1804) tự là Khải Xuyên, hiệu là Lạp Phong
Cư Sĩ , người đương thời kính trọng thường gọi là La Sơn Phu Tử ,
quê ở làng Mật Thôn , xã Nguyệt Ao , huyện La Sơn ( nay thuộc
huyện Đức Thọ ) , tỉnh Hà Tĩnh . Nguyễn Thiếp là người “thiên tư
sáng suốt , học rộng hiểu sâu”, từng đỗ đạt , làm quan dưới triều Lê
nhưng sau đó từ quan về dạy học . Quang Trung mấy lần viết thư
mời ông cộng tác với thái độ rất chân tình nên cuối cùng Nguyễn
Thiếp ra giúp triều Tây Sơn , góp phần xây dựng đất nước về mặt
chính trị . Khi Quang Trung mất , ông lại về ở ẩn đến cuối đời mà
không hợp tác với nhà Nguyễn .

Tác phẩm :
Tấu là một loại văn thư của bề tôi , thần dân gửi
lên vua chúa để trình bày sự việc , ý kiến , đề nghị
( khác với tấu trong nghệ thuật hiện đại là một loại

hình kể chuyện , biểu diễn trước công chúng , thường
mang yếu tố hài ). Tấu có thể viết bằng văn xuôi hay
văn vần ,văn biền ngẫu . Bài tấu của Nguyễn Thiếp
gửi vua Quang Trung bàn về ba điều mà theo ông bậc
đế vương nên biết

Bµi tÊu
( cña NguyÔn ThiÕp göi
vua Quang Trung )
Bµi tÊu
( cña NguyÔn ThiÕp göi
vua Quang Trung )
Qu©n ®øc
( §øc cña vua )
Qu©n ®øc
( §øc cña vua )
D©n t©m
( Lßng d©n )
D©n t©m
( Lßng d©n )
Häc ph¸p
( PhÐp häc )
Häc ph¸p
( PhÐp häc )

ở bài tấu này, luận điểm Phép học chân
chính đ#ợc trình bày bằng ba luận cứ:
-
Bàn về mục đích của việc học.
-

Bàn về cách học.
-
Tác dụng của phép học chân chính.
Em hãy xác định các đoạn văn t#ơng ứng
với các luận cứ đó ?

Đoạn 1: Từ đầu đến đều do những điều tệ
hại ấy
Đoạn 2: Tiếp đến xin chớ bỏ qua
Đoạn 3: Tiếp đến thiên hạ thịnh trị
Đoạn cuối cùng bày tỏ nỗi lòng ( không coi là
luận cứ )

* Chỉ có học tập, con
ng#ời mới trở nên tốt
đẹp.
* Học tập là một quy
luật trong cuộc sống
của con ng#ời.
Ngc khụng
mi, khụng thnh
vt ; ngi
khụng hc khụng
bit rừ o . o
l l i x hng
ngy gia mi
ngi. K i hc
l hc iu y.
Ngc khụng
mi, khụng thnh

vt ; ngi
khụng hc khụng
bit rừ o . o
l l i x hng
ngy gia mi
ngi. K i hc
l hc iu y.
Học để làm ng#ời, học để biết đạo.
Học để làm ng#ời, học để biết đạo.

Theo em, quan niệm về mục đích
của việc học nh# thế có điểm nào
tích cực cần đ#ợc việc học ngày
hôm nay phát huy ? Có những
điểm nào cần đ#ợc bổ sung ?
Điểm tích cực
Điểm tích cực
Điểm cần bổ sung
Điểm cần bổ sung
Coi trọng mục
tiêu đạo đức của việc
học
Coi trọng mục
tiêu đạo đức của việc
học
Mục đích học
không chỉ là rèn
luyện đạo đức mà
còn rèn năng lực trí
tuệ để con ng#ời có

sức mạnh xây dựng,
cải tạo xã hội trên
mọi lĩnh vực.
Mục đích học
không chỉ là rèn
luyện đạo đức mà
còn rèn năng lực trí
tuệ để con ng#ời có
sức mạnh xây dựng,
cải tạo xã hội trên
mọi lĩnh vực.

Cũng trong đoạn văn này, khi đ#a
ra nhận xét: Ng#ời ta đua nhau lối
học hình thức hòng cầu danh lợi
không còn biết đến tam c#ơng ngũ
th#ờng , tác giả đã phê phán lối học
nào ?
Phê phán lối học hình thức, cầu
danh lợi, không theo chính học, không
thực học.
Phê phán lối học hình thức, cầu
danh lợi, không theo chính học, không
thực học.
* Lối học chuộng hình thức: học thuộc lòng câu
chữ mà không hiểu nội dung, chỉ có danh mà
không có thực.
* Lối học cầu danh lợi: Học để có danh tiếng, đ#ợc
trọng vọng, đ#ợc lợi lộc.
* Lối học chuộng hình thức: học thuộc lòng câu

chữ mà không hiểu nội dung, chỉ có danh mà
không có thực.
* Lối học cầu danh lợi: Học để có danh tiếng, đ#ợc
trọng vọng, đ#ợc lợi lộc.

Lối học lệch lạc sai trái đó đem đến
hậu quả nh# thế nào ?
Lối học lệch lạc sai trái đó đem đến
hậu quả nh# thế nào ?
Hậu quả thảm khốc khôn lờng:
* Chúa tầm thờng ( Các vua
Lê, chúa Trịnh: Lê Cảnh Hng,
Lê Chiêu Thống, Trịnh Sâm,
Trịnh Khải đều là loại bạo chúa,
bù nhìn, dâm loạn, hèn nhát , tầm
thờng và bán nớc ).
* Thần nịnh hót
Nớc
mất
nhà
tan
Nớc
mất
nhà
tan

Khi bàn về cách học, tác giả đã đề xuất
quan điểm nào ?
Khi bàn về cách học, tác giả đã đề xuất
quan điểm nào ?

Mở tr#ờng dạy học ở các phủ
huyện, mở tr#ờng t# con cháu các
nhà tiện đâu học đấy.
Mở tr#ờng dạy học ở các phủ
huyện, mở tr#ờng t# con cháu các
nhà tiện đâu học đấy.
Việc học phải đ#ợc
phổ biến rộng khắp.
Việc học phải đ#ợc
phổ biến rộng khắp.
- Phép học lấy Chu Tử làm chuẩn.
- Học tiểu học để bồi gốc
- Học Tứ th#, Ngũ kinh
- Phép học lấy Chu Tử làm chuẩn.
- Học tiểu học để bồi gốc
- Học Tứ th#, Ngũ kinh
Học phải bắt đầu từ
những kiến thức cơ bản
Học phải bắt đầu từ
những kiến thức cơ bản

Từ đó, tác giả đã trình
bày ph#ơng pháp học nh#
thế nào?
- Tuần tự tiến lên từ thấp đến cao.
- Học rộng, nghĩ sâu,tóm l#ợc những điều
cơ bản, cốt yếu.
- Học phải biết kết hợp với hành.
Nhận xét của em về đặc điểm lời văn
trong đoạn này ?

Nhận xét của em về đặc điểm lời văn
trong đoạn này ?
Đoạn văn đ#ợc cấu tạo bằng các câu ngắn,
liên kết chặt chẽ khiến ý văn mạch lạc, rõ ràng,
dễ hiểu.
Đoạn văn đ#ợc cấu tạo bằng các câu ngắn,
liên kết chặt chẽ khiến ý văn mạch lạc, rõ ràng,
dễ hiểu.

Mục đích học chân chính và
cách học đúng đắn đ#ợc tác giả
gọi là Đạo học . Theo tác giả
đạo học thành sẽ có tác dụng
nh# thế nào ?
* Tạo đ#ợc nhiều
ng#ời tốt.
* Triều đình ngay
ngắn, thiên hạ thịnh
trị.
* Tạo đ#ợc nhiều
ng#ời tốt.
* Triều đình ngay
ngắn, thiên hạ thịnh
trị.
Đất n#ớc
nhiều nhân tài,
chế độ vững
mạnh, quốc gia
h#ng thịnh.
Đất n#ớc

nhiều nhân tài,
chế độ vững
mạnh, quốc gia
h#ng thịnh.

VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM
NƠI DỰNG BIA GHI TÊN CÁC TIẾN SĨ

Nhóm 1: Đọc những lời tấu trình của
Nguyễn Thiếp về phép học, em hiểu thêm
đ#ợc những điều sâu xa nào về đạo học
của ông cha ngày tr#ớc ?
Nhóm 1: Đọc những lời tấu trình của
Nguyễn Thiếp về phép học, em hiểu thêm
đ#ợc những điều sâu xa nào về đạo học
của ông cha ngày tr#ớc ?
Nhóm 2: Tr#ớc vua, tác giả tự nhận
những lời tấu trình về việc học chẳng
qua là những lời nói vu vơ . Em có cho
rằng đó là những lời nói vu vơ không ?
Nhóm 2: Tr#ớc vua, tác giả tự nhận
những lời tấu trình về việc học chẳng
qua là những lời nói vu vơ . Em có cho
rằng đó là những lời nói vu vơ không ?
Nhóm 3: Em hiểu gì về Nguyễn Thiếp
Tác giả của những lời tấu trình này ?
Nhóm 3: Em hiểu gì về Nguyễn Thiếp
Tác giả của những lời tấu trình này ?
Nhóm 4: Theo em lời tấu trình của
Nguyễn Thiếp có ý nghĩa nh# thế nào đối

với việc học ngày nay ?
Nhóm 4: Theo em lời tấu trình của
Nguyễn Thiếp có ý nghĩa nh# thế nào đối
với việc học ngày nay ?
Học để làm ng#ời, học để biết
và làm, học góp phần làm cho
quốc gia h#ng thịnh.
Học để làm ng#ời, học để biết
và làm, học góp phần làm cho
quốc gia h#ng thịnh.
Không vu vơ vì nó dựa trên sự
thật về việc học của n#ớc ta lúc đó,
sự cần thiết phải thay đổi việc học
và vì nó đ#ợc viết ra bằng tâm
huyết của tác giả.
Không vu vơ vì nó dựa trên sự
thật về việc học của n#ớc ta lúc đó,
sự cần thiết phải thay đổi việc học
và vì nó đ#ợc viết ra bằng tâm
huyết của tác giả.
Là ng#ời thiên t# sáng suốt,
học rộng hiểu sâu; yêu n#ớc, quan
tâm đến vận mệnh của đất n#ớc;
trọng chữ, trọng tài.
Là ng#ời thiên t# sáng suốt,
học rộng hiểu sâu; yêu n#ớc, quan
tâm đến vận mệnh của đất n#ớc;
trọng chữ, trọng tài.
Nền tảng cho những quan
điểm học đúng đắn ngày nay: học

để làm ng#ời, học đi đôi với hành.
Nền tảng cho những quan
điểm học đúng đắn ngày nay: học
để làm ng#ời, học đi đôi với hành.

GHI NHỚ
Với cách lập luận chặt chẽ , bài Bàn luận về
phép học giúp ta hiểu mục đích của việc học là để làm
người có đạo đức , có tri thức , góp phần làm hưng
thịnh đất nước , chứ không phải để cầu danh lợi .
Muốn học tốt phải có phương pháp , học cho rộng
nhưng phải nắm cho gọn , đặc biệt , học phải đi đôi với
hành .

Sơ đồ trình tự lập luận
của văn bản “ Bàn luận về phép học” .
MỤC ĐÍCH
CHÂN CHÍNH
CỦA VIỆC HỌC
PHÊ PHÁN
LỐI HỌC LỆCH LẠC
SAI TRÁI ,
KHẲNG ĐỊNH QUAN
ĐIỂM , TƯ TƯỞNG
HỌC TẬP ĐÚNG ĐẮN

TÁC DỤNG CỦA
PHƯƠNG PHÁP HỌC
TẬP ĐÚNG ĐẮN

Hớng dẫn học ở nhà
- Học bài, chuẩn bị bài Thuế máu
- Tìm tài liệu về tác phẩm Bản án chế độ
thực dân Pháp của Nguyễn ái Quốc.