Su đa dang của thú

Gi¸o ¸n:sinh häc 7
Tiết: 49

Ki m tra ể bµi cũ

Hãy so sánh đặc điểm cấu tạo và tập tính của thú mỏ vịt và
kanguru thích nghi với đời sống của chúng?
Thú m v tỏ ị Kanguru
- S ng n c ng t, v a ố ở ướ ọ ừ ở
c nạ
- Chi cã mµng b i, ơ đẻ
tr ng, ứ cã tuy n s a ch a ế ữ ư
cã nóm vó con li m s a ế ữ tiÕt
ra ë l«ng thó mÑ
- S ng ng cố ở đồ ỏ
- Chi sau l n, kho ,ớ ẻ ®u«i
to, dµi, con r t nh đẻ ấ ỏ
c đượ nu«I trong bông thó mÑ
, bó mÑ thô ®éng

Bài
Bài
49:
49:
1. Bộ dơi:
Bộ dơi và bộ cá voi
Bộ dơi và bộ cá voi
sự đa dạng của lớp
thú

Bộ Dơi (
Chiroptera
Chiroptera)
Bộ dơi có số loài nhiều thứ 2
trong lớp thú có khoảng 1100
loài chiếm 20% chỉ sau bộ
gặm nhấm (chiếm 70%)

1. D i ơ cã c i m c u t o c th nh th đặ đ ể ấ ạ ơ ể ư ế nµo để
thích nghi v i i s ng bay l n?ớ đờ ố ượ
2. C¸nh d iơ kh¸c c¸nh chim nh th ư ế nµo?
c Đọ th«ng tin SGK m c I, xem hình, th o lu n ụ ả ậ
th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c¸c c©u h i sau:ỏ
3. Ph©n bi t ệ c¸ch bay c a d i v i ủ ơ ớ c¸ch bay c a chim?ủ
4. B d i g m ộ ơ ồ cã m y lo i? c i m c u t o r ng ấ ạ Đặ đ ể ấ ạ ă
c a ủ chóng?
5. D i ơ cã vai trß gì trong t ự nhiªn? Em c n ph i ầ ả lµm
gì b o v d i để ả ệ ơ phát tri n?ể

3. Phân bi t ệ c¸ch bay c a d i v i ủ ơ ớ c¸ch bay c a chim?ủ
- D i do chi sau y u nên không th nhún l y à nh chim ơ ế ể ấ đ ư
c nên ph i t trên cao th mình xu ng l y à r i bay nên, đượ ả ừ ả ố ấ đ ồ
d i th ng treo ng c c th t trên cao (do màng cánh r ng, ơ ườ ượ ơ ể ừ ộ
thân nh nên d i bay tho n tho t, i chi u thay h ng m t ỏ ơ ă ắ đổ ề ướ ộ
cách t ng t)độ ộ
- Chim khi c t ấ c¸nh dïng 2 ch©n sau, nh¶y LÊy ®µ

4. B d i g m có m y lo i? c i m c u t o r ng c a ộ ơ ồ ấ ạ Đặ đ ể ấ ạ ă ủ
chúng? D i th ng ki m n vào lúc nào?ơ ườ ế ă
- D i n sâu b (b r ng nh n d dàng phá v kitin c a sâu ơ ă ọ ộ ă ọ để ễ ỏ ủ

b )ọ
- D i n qu : l i dài, có nhi u gai s ng bào quơ ă ả ưỡ ề ừ để ả
- D i th ng ki m n vào ban êmơ ườ ế ă đ

B d i có ko ng 70% s loài ộ ơ ả ố n sâu bă ọ s còn l i ch ố ạ ủ
y u ế n hoa quă ả , m t s ít n th t , d i c n thi t cho ộ ố ă ị ơ ầ ế
sinh thái b i chúng óng vai trò ở đ th ph nụ ấ cho hoa hay
phát tán h t cây ạ
5. Dơi có vai trò gì trong tự nhiên?
* Chúng ta c n ph i làm gì b o v loài d i và giúp ầ ả để ả ệ ơ
chúng phát tri nể

–
Hiện nay ở Việt Nam số lượng các loài dơi được phát hiện có tới 107
loài, 31 giống, 7 họ.Loài dơi đặc biệt chú ý đó là loài Dơi Ngựa. Đây là
loài dơi to nhất thế giới có thể đạt tới trọng lượng 1,5kg và sải cánh dài
2m. Dơi Ngựa chia thành: Dơi Ngựa lớn, dơi Ngựa nhỏ và dơi Ngựa
Thái Lan. Loài dơi nổi tiếng ở chùa Dơi (Sóc Trăng) và chùa cũ Lịch Hội
Thượng (huyện Long Phú, Sóc Trăng) chính là dơi Ngựa Thái Lan, loài
dơi này hiện chỉ còn duy nhất ở tỉnh Sóc Trăng với số lượng không
nhiều khoảng 3.000 cá thể.
–
Người ta đã săn bắt dơi bán cho nhà hàng đặc sản , theo khảo sát 2004
thì giá 1 con dơi bé là 150.000 đồng; đến nay thì giá đã vọt lên thành
250.000đ - 300 000 đồng/con " bảo sao người ta không đổ xô đi bắt
chúng”.
–
Mỗi năm dơi ngựa chỉ đẻ một lứa, mỗi lứa lại chỉ đẻ một con, rất hiếm
trường hợp sinh đôi. Tỷ lệ dơi sống và sinh trưởng cho tới khi trưởng
thành thường chỉ chiếm 70-75% tổng số dơi non được sinh ra hàng

năm. Không những thế, những con dơi cái thường kén chọn rất kỹ bạn
tình. Với tốc độ suy giảm như thế này "nguy cơ tuyệt chủng của loài
dơi ngựa ở Việt Nam là cực cao”.
Loài dơi ở Việt Nam


D i c ng bi t bay, t i sao không x p d i vào l p chim?ơ ũ ế ạ ế ơ ớ
- Tuy có i s ng bay l n nh chim nh ng d i thu c loài đờ ố ượ ư ư ơ ộ
thú vì: Thân có lông mao bao ph , mi ng có r ng phân hóa, ủ ệ ă
con và nuôi con b ng s a.đẻ ằ ữ
- Tuy nhiên d i còn có bi u hi n g n thú b c th p: con non ơ ể ệ ầ ậ ấ
y u, bán c u não nh , nh n ch a phát tri n.ế ầ ỏ ẵ ư ể

Em rút ra kết luận gì về cấu tạo ngoài và tập tính của
dơi?

Bài
Bài
49:
49:
1.B d i:ộ ơ
B d i và b cá voiộ ơ ộ
B d i và b cá voiộ ơ ộ
2. B cá voi:ộ
sự đa dạng của lớp
thú
* B d i là thú có c u t o thích nghi v i i s ng bayộ ơ ấ ạ ớ đờ ố
- Chúng có màng cánh r ng, thân ng n và h p nên có cách bay ộ ắ ẹ
tho n tho t, thay h ng i chi u linh ho tă ắ ướ đổ ề ạ
- Chân y u có t th bám vào cành cây treo ng c c th . Khi ế ư ế ượ ơ ể

b t u bay chân r i v t bám, t ng buông mình t trên ắ đầ ờ ậ ự độ ừ
cao

1. C th cá voi có nh ng bi n i nh th nào thích nghi ơ ể ữ ế đổ ư ế để
v i i s ng n c?ớ đờ ố ở ướ
2. Tìm các c i m ch ng t chi tr c bi n i thành vây đặ đ ể ứ ỏ ướ ế đổ
b i nh ng v n có c u t o nh chi ng v t có x ng ơ ư ẫ ấ ạ ư ở độ ậ ươ
s ng c n?ố ở ạ
c thông tin SGK m c II, xem hình, th o Đọ ụ ả
lu n nhóm và tr l i các câu h i sau:ậ ả ờ ỏ
3 .Cách l y th c n c a cá voi nh th nào?ấ ứ ă ủ ư ế
4. Trong b cá voi có nh ng i di n nào?ộ ữ đạ ệ
5. Tìm hi u thêm m t s thông tin khác v cá voi?ể ộ ố ề

1. C th cá Voi có nh ng bi n i nh th nào thích nghi ơ ể ữ ế đổ ư ế để
v i i s ng n c?ớ đờ ố ở ướ
Cơ thể hình thoi, chi trước biến thành vây, chi sau
tiêu giảm, phía sau mình có vây đuôi nằm ngang
(rất khỏe), bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.
Xem hình và tr l i các câu h i sau:ả ờ ỏ
Cá voi

2. Tìm các c i m ch ng t chi tr c bi n i thành vây đặ đ ể ứ ỏ ướ ế đổ
b i nh ng v n có c u t o nh chi ng v t có x ng ơ ư ẫ ấ ạ ư ở độ ậ ươ
s ng c n?ố ở ạ
Chi tr c bi n i thành vây b i d ng b i chèo, song v n ướ ế đổ ơ ạ ơ ẫ
c nâng b i các x ng chi nh ng v t có x ng đượ đỡ ở ươ ư ở độ ậ ươ
s ng c n.ố ở ạ
1. Xương cánh
2. Xương ống tay

3. Xương bàn tay
4. Xương ngón tay

Xem hình và tr l i các câu h iả ờ ỏ

3. Cách l y th c n c a cá voi nh th nào?ấ ứ ă ủ ư ế
Không có r ng, hàm trên có nhi u t m s ng r xu ng nh ă ề ấ ừ ủ ố ư
cái sàng l c n c, l c m i b ng các khe c a t m s ng ọ ướ ọ ồ ằ ủ ấ ừ
mi ng (khi b i th nh tho ng cá voi ng m mi ng l i l y ệ ơ ỉ ả ậ ệ ạ để ấ
th c n)ứ ă
4.Trong b cá voi có nh ng i di n nào ?ộ ữ đạ ệ
N nặ g 200 t nấ n đế
300 t n, th m chí có ấ ậ
th t i 400 t nể ớ ấ
Kích th c: 25-27 ướ
m .Cá voi xanh có l p ớ
m dày. m ch máu ỡ ạ
r ng kho ng 1,5mộ ả .
Tu i th trung bình: ổ ọ
35-40 n mă có th lên ể
n 80-90 nđế ăm
Cá voi xanh

Cá heo
Cá heo ( cá delphin) dài 1,2m
n 7m. n ng 50 kg-200 đế ặ
kg. Cá heo là loài thông minh
nh t trong b cá voi ấ ộ
Cá nhà táng là loài cá voi có
r ng l n nh t . Dài t 15 ă ớ ấ ừ

n 18m ,n ng 359kg-500 đế ặ
kg
Cá nhà táng

- Cá voi tuy hình d ng ngoài gi ng cá, s ng n c, nh ng ạ ố ố ở ướ ư
v n mang c i m c a thú:ẫ đặ đ ể ủ
+ Hô h p b ng ph i.ấ ằ ổ
+ con và nuôi con b ng s aĐẻ ằ ữ

Em rút ra k t lu n gì v c u t o ngoài cá voi ế ậ ề ấ ạ
thích nghi i s ng trong n c?đờ ố ướ
4.T i sao c ng là “cá” s ng n c mà l i x p cá voi vào l p ạ ũ ố ở ướ ạ ế ớ
thú

Bài
Bài
49:
49:
1.B d i:ộ ơ
B d i và b cá voiộ ơ ộ
B d i và b cá voiộ ơ ộ
2. B cá voi:ộ
* B Cá Voi thích nghi v i i s ng hoàn toàn trong n c.ộ ớ đờ ố ướ
- C r t ng n.ổ ấ ắ
- L p m d i da r t dày.ớ ỡ ướ ấ
- Chi tr c bi n i thành chi b i, có d ng b i chèo.ướ ế đổ ơ ạ ơ
- Vây uôi n m ngang, b i b ng cách u n mình theo chi u d c.đ ằ ơ ằ ố ề ọ
- C th hình thoi ơ ể
Sự đa dạng của lớp thú

*Em có hi u bi t thêm thông tin gì v cá voi?ể ế ề
Xác cá voi phát hi n n m 2004 t i Vân n -Qu ng Ninh . ệ ă ạ Đồ ả
B x ng hi n ang c tr ng bày t i b o tàng t nhộ ươ ệ đ đượ ư ạ ả ỉ

Tênđộng
vật
Chi tr cướ
Chi sau
uôiĐ Cách di
chuy nể
Th c ứ
nă
c i m Đặ đ ể
r ng, cách nă ă
D iơ
Cá voi
xanh
Câu tr l i ả ờ
l a tr nự ọ
-Cánh da
-Vây b iơ
-Tiêu
bi nế
-Nh ỏ
y u ế
-Vây
uôiiđ
- uôi đ
ng n ắ
-Bay

không rõ
ng đườ
bay rõ r tệ
-B i u n ơ ố
mình
theo
chi u ề
d cọ
Tôm,
cá,
ng độ
v t ậ
nh .ỏ
-Sâu
b .ọ
- R ng nh n ă ọ
s c, r ng phá ắ ă
v v c ng ỡ ỏ ứ
c a sâu bủ ọ
- Không có
r ng l c m i ă ọ ồ
b ng các khe ằ
c a t m s ng ủ ấ ừ
mi ngệ
So sánh c u t o ngoài và t p tính n c a d i và cá voiấ ạ ậ ă ủ ơ

Tên
ng độ
v tậ
Chi

tr cướ
Chi sau uôiĐ Cách di
chuy nể
Th c ứ
nă
c i m r ng, Đặ đ ể ă
cách nă
Dơi
Cá
voi
xanh
áp ánĐ
Cánh da
Nh ỏ
y uế
uôi Đ
ng n ắ
Bay
không có
ng đườ
bay rõ r tệ
Sâu
bọ.
R ng, nh n, ă ọ
s c, r ng phá ắ ă
v ỡ v c ng ỏ ứ
c a sâu bủ ọ
Vây b iơ
Tiêu
bi nế

Vây
b iơ
B i ơ
u n ố
mình
theo
chiề
u
d cọ
Tôm,
cá,
ng độ
v t ậ
nhỏ
Không có
r ng ,l c m i ă ọ ồ
b ng các khe ằ
c a t m s ng ủ ấ ừ
mi ngệ

H ng d n v nhàướ ẫ ề
H ng d n v nhàướ ẫ ề

H c thu c bài.ọ ộ

Hoàn t t các câu tr l i trong sách BTấ ả ờ

S u t m tranh nh c a b n sâu b , b g m ư ầ ả ủ ộ ă ọ ộ ặ
nh m, b n th tấ ộ ă ị

Cám n quý th y cô ơ ầ
ã n dđ đế ự
Xin trân tr ng kính chàoọ