Tiết 101 Bàn về phép học

Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
1.
1.
Đọc thuộc lòng đoạn trích N ớc Đại Việt ta của
Đọc thuộc lòng đoạn trích N ớc Đại Việt ta của
Nguyễn Trãi.
Nguyễn Trãi.
2.
2.
Mục đích của việc nhân nghĩa thể hiện trong N
Mục đích của việc nhân nghĩa thể hiện trong N
ớc Đại Việt ta?
ớc Đại Việt ta?


A. Nhân nghĩa là lối sống có đạo đức và giàu tình th
A. Nhân nghĩa là lối sống có đạo đức và giàu tình th
ơng.
ơng.


B. Nhân nghĩa là để yên dân, làm cho dân đ ợc sống
B. Nhân nghĩa là để yên dân, làm cho dân đ ợc sống
ấm no.
ấm no.


C. Nhân nghĩa là trung quân, hết lòng phục vụ vua.

C. Nhân nghĩa là trung quân, hết lòng phục vụ vua.


D. Nhân nghĩa là duy trì mọi lễ giáo phong kiến.
D. Nhân nghĩa là duy trì mọi lễ giáo phong kiến.



TiÕt 101
TiÕt 101


V¨n b¶n
V¨n b¶n
:
:
BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(
(
LuËn häc ph¸p
LuËn häc ph¸p
)
)


NguyÔn ThiÕp
NguyÔn ThiÕp
.
.

•
Nguyªn v¨n bµi chiÕu vua Quang Trung göi
Nguyªn v¨n bµi chiÕu vua Quang Trung göi
NguyÔn ThiÕp.
NguyÔn ThiÕp.

Nguyễn Thiếp
Nguyễn Thiếp



*
*
So sánh Chiếu, Hịch, Cáo
So sánh Chiếu, Hịch, Cáo


với Tấu?
với Tấu?
Thể loại
Thể loại
Chiếu, Hịch, Cáo
Chiếu, Hịch, Cáo
Tấu
Tấu

Khác
Khác
_ Là lời của vua
_ Là lời của vua
chúa, t ớng lĩnh dùng
chúa, t ớng lĩnh dùng
để ban bố mệnh lệnh,
để ban bố mệnh lệnh,
cổ động, thuyết phục.
cổ động, thuyết phục.
_ Là lời của thần dân
_ Là lời của thần dân
gửi lên vua chúa để
gửi lên vua chúa để
trình bày một sự
trình bày một sự
việc, ý kiến, đề nghị.
việc, ý kiến, đề nghị.
Giống
Giống
_ Đều là văn nghị luận cổ đ ợc viết bằng văn
_ Đều là văn nghị luận cổ đ ợc viết bằng văn
xuôi, văn vần hoặc văn biền ngẫu.
xuôi, văn vần hoặc văn biền ngẫu.

Bố cục bài tấu.
Bố cục bài tấu.

Đoạn 1
Đoạn 1

: Từ đầu học điều ấy:
: Từ đầu học điều ấy:
Mục đích
Mục đích
chân chính của việc học.
chân chính của việc học.

Đoạn 2
Đoạn 2
: tiếp tệ hại ấy:
: tiếp tệ hại ấy:
Phê phán lối học
Phê phán lối học
lệch lạc, sai trái.
lệch lạc, sai trái.

Đoạn 3
Đoạn 3
: tiếpxin chớ bỏ qua:
: tiếpxin chớ bỏ qua:
Khẳng định
Khẳng định
quan điểm và ph ơng pháp học.
quan điểm và ph ơng pháp học.

Đoạn 4
Đoạn 4
: còn lại:
: còn lại:
Tác dụng của việc học chân

Tác dụng của việc học chân
chính.
chính.

“
“
Ngäc kh«ng mµi, kh«ng thµnh ®å vËt; ng êi
Ngäc kh«ng mµi, kh«ng thµnh ®å vËt; ng êi
kh«ng häc, kh«ng biÕt râ ®¹o”. §¹o lµ lÏ
kh«ng häc, kh«ng biÕt râ ®¹o”. §¹o lµ lÏ
®èi xö hµng ngµy gi÷a mäi ng êi. KÎ ®i häc
®èi xö hµng ngµy gi÷a mäi ng êi. KÎ ®i häc
lµ häc ®iÒu Êy.
lµ häc ®iÒu Êy.



N ớc Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính
N ớc Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính
học đã bị thất truyền. Ng ời ta đua nhau lối học
học đã bị thất truyền. Ng ời ta đua nhau lối học
hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến
hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến
tam c ơng, ngũ th ờng. Chúa tầm th ờng, thần nịnh
tam c ơng, ngũ th ờng. Chúa tầm th ờng, thần nịnh
hót. N ớc mất, nhà tan đều do những điều tệ hại
hót. N ớc mất, nhà tan đều do những điều tệ hại
ấy.
ấy.

Câu hỏi thảo luận:
Câu hỏi thảo luận:


Em hiểu thế nào là lối học chuộng
Em hiểu thế nào là lối học chuộng
hình thức hòng cầu danh lợi ?
hình thức hòng cầu danh lợi ?



*
*
Học hình thức
Học hình thức
:
:
- Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không
- Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không
hiểu nội dung.
hiểu nội dung.
- Học máy móc, giáo điều.
- Học máy móc, giáo điều.


*
*
Học cầu danh lợi:

Học cầu danh lợi:


- Học để có danh tiếng, đ ợc trọng vọng.
- Học để có danh tiếng, đ ợc trọng vọng.


- Học để lấy sự nhàn nhã.
- Học để lấy sự nhàn nhã.


- Học để thu đ ợc nhiều lợi lộc.
- Học để thu đ ợc nhiều lợi lộc.





Cúi xin từ nay ban chiếu th cho thầy trò tr ờng học của
Cúi xin từ nay ban chiếu th cho thầy trò tr ờng học của
phủ, huyện, các tr ờng t , con cháu các nhà văn võ, thuộc
phủ, huyện, các tr ờng t , con cháu các nhà văn võ, thuộc
lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học
Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học
để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ th , ngũ kinh,
để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ th , ngũ kinh,
ch sử. Học rộng rồi tóm l ợc cho gọn, theo điều học mà
ch sử. Học rộng rồi tóm l ợc cho gọn, theo điều học mà

làm. Hoạ may kẻ nhân tài mới lập đ ợc công, nhà n ớc
làm. Hoạ may kẻ nhân tài mới lập đ ợc công, nhà n ớc
nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay
nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay
có quan hệ tới lòng ng ời. Xin chớ bỏ qua.
có quan hệ tới lòng ng ời. Xin chớ bỏ qua.







Đạo học thành thì ng ời tốt nhiều; ng ời tốt nhiều
Đạo học thành thì ng ời tốt nhiều; ng ời tốt nhiều
thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.
thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.
Đó là mấy điều, thành thật xin dâng. Chẳng
Đó là mấy điều, thành thật xin dâng. Chẳng
quản lời nói vu vơ, cúi mong Hoàng th ợng soi
quản lời nói vu vơ, cúi mong Hoàng th ợng soi
xét.
xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.



Môc ®Ých ch©n chÝnh
Môc ®Ých ch©n chÝnh

cña viÖc häc
cña viÖc häc
Kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm;
ph ¬ng ph¸p ®óng ®¾n
Phª ph¸n nh÷ng
lÖch l¹c, sai tr¸i
T¸c dông cña viÖc
häc ch©n chÝnh



Bài tập trắc nghiệm: Câu nào d ới đây
Bài tập trắc nghiệm: Câu nào d ới đây
có ý nghĩa
có ý nghĩa
t ơng đ ơng câu theo điều học mà làm
t ơng đ ơng câu theo điều học mà làm


trong Bàn luận về phép học.
trong Bàn luận về phép học.


a.
a.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.


b. Ăn vóc học hay.

b. Ăn vóc học hay.


c. Học đi đôi với hành.
c. Học đi đôi với hành.


d. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.
d. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.




Tác phẩm của
Tác phẩm của
Nguyễn Thiếp
Nguyễn Thiếp
được sọan lại
được sọan lại







Dặn dò:
Dặn dò:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Học thuộc ghi nhớ.

- Chuẩn bị: Luyện tập xây dựng và
- Chuẩn bị: Luyện tập xây dựng và
trình bày luận điểm.
trình bày luận điểm.