Nước Đại Viêt thế kỉ XIII

BÀI 13:
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII
Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Vô
TrêngTHCSchÊtlîngcaoMaiS¬n


a. Thaờm hỏi nông dânS
s
S
ẹ
b. Thu thuế nông nghiệp
c. Cày tịch điền
d. Chia ruộng đất cho nông dân
a. ẹạo Phật
b. Thiên Chúa
c. Hòa Hảo
d. Cao ẹài
ẹ
s
s
s
Vào dịp đầu naờm các vua nhà Lý th ờng
về các địa ph ơng để làm gỡ?
Các nhà vua thời Lý sùng bái tôn giáo nào
nhất?

Nhà Lý khi mới thành lập, rất quan tâm chm lo
đến việc phát triển đất n ớc, chm lo đến đời sống
của nhân dân.Vỡ vậy nhân dân hng hái tham gia
sản xuất và đạt nhiều thành tựu rực rỡ. Nh ng đến

giửừa thế kỷ XII, Nhà Lý đã đi xuống tới mức trầm trọng
đây cũng là lý do dẫn tới sự thành lập một triều đại mới
Nhà Trần.

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý:
? Em hãy nêu vài nét vắn tắt về nhà Lý?

Triu Lý c thnh lp t nm 1009 tri qua 9 i vua, tn
ti trong 215 nm:
- Lý Thỏi T (1009-1028): Lý Công Uẩn 19 nm
- Lý Thỏi Tụng (1028-1054): Lý Phật Mã 27 nm
- Lý Thỏnh Tụng (1054-1072) : Lý Nhật Tôn 17 nm
- Lý Nhõn Tụng (1072-1127) : Lý Càn ẹức 56 nm
- Lý Thn Tụng (1128-1138):Lý D ơng Hoán10 nm
- Lý Anh Tụng (1138-1175) : Lý Thiên Tộ 37 nm
- Lý Cao Tụng (1176-1210) :Lý Long Trát 35 nm
- Lý Hu Tụng (1211-1224): Lý Hạo Sảm 14 nm
- Lý Chiờu Hong (1224-1225): Lý Phật Kim 1 nm

Chùa một cột Văn Miếu
MỘT SỐ THÀNH TỰU THỜI LÝ
QuốcTử Giám
Rồng thời Lý Đền thờ 8 vị vua Lý
Đầu rồng thời Lý

Huệ Tông cuối đời say kh ớt ngủ cả ngày,
không quan tâm đến triều chính, vua không có
con trai có hai cô công chúa. Chị là Thuận
Thiên công chúa gả cho Trần Liễu. Em là:
Chiêu Thánh Tông công chúa lên 7 tuổi đ ợc
lập thái tử, sau đó 10/1224 Lý Huệ Tông đi tu
ở chùa chân Giao. Lợi dụng tỡnh hỡnh ấy quan
lại nổi dậy tranh chấp quyền hành, bóc lột
nhân dân

Nh vậy nhà Lý thành lập từ 1009 và tồn tại 215 naờm,
trải qua 8 đời vua, nh ng đến đời vua thứ 9 thỡ nhà Lý
ngày càng suy yếu trầm trọng.
Long Thành thời Lý
By gi nh vua vn
c tin hnh mi vic
th mc khụng ngng,
nghe núi ngoi kinh
thnh cú gic cp,
cng gi v lm ng
bng bớt i, ch ham
thớch ca ci. Cỏc by
tụi (quan li) u bt
chc, tranh nhau bỏn
quan buụn ngc, ngoi
ra khụng cũn ngh n
vic gỡ.
(Khõm nh Vic s thụng giỏm
cng mc)

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý:
? Nguyên nhân nào dẫn đến Nhà Lý suy
yếu nh vậy?
- Cuối thế kỉ XII, quan lại nhà Lý n
chơi sa đọa, không chm lo đến đời
sống của nhân dân.
- Hạn hán lụt lội saỷy ra liên miên, nhân
dân cực khổ ->nổi dậy ở nhiều nơi
? Tr ớc tỡnh hỡnh đó Nhà Lý đã làm gỡ?
=> Nhà Lý phải dựa vào thế lực họ
Trần để chống lại các cuộc nổi loạn.

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý:
b. Nhà Trần thành lập:

- Tháng 12 nm 1226 Lý Chiêu Hoàng
nh ờng ngôi cho chồng là Trần Cảnh.

? Nhà Trần đ ợc thành lập trong hoàn
cảnh lịch sử nh thế nào?
- Nhà Lý suy yếu, bất lực - nguy cơ
ngoại xâm

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý:
b. Nhà Trần thành lập:

- Tháng 12 nm 1226 Lý Chiêu Hoàng
nh ờng ngôi cho chồng là Trần Cảnh.
Trong ngày lễ lên ngôi của Trần
cảnh, ẹiện tiền chỉ huy sứ Trần
Thủ ẹộ nhấn mạnh: Hiện nay,
giặc c ớp đều nổi, hoạ loạn mỗi
ngày một taờng nhà Lý suy yếu,
thế n ớc nghiêng đổ, nguy ngập.
Nửừ chúa Chiêu Hoàng không thể
gánh vác nổi mới uỷ thác cho
chồng
=>Việc Nhà Lý suy yếu phải dựa
vào thế lực họ Trần đã tạo điều
kiện và thời cơ Họ Trần buộc Lý
Chiêu Hoàng nh ờng ngôi cho
Trần Cảnh.

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý:
b. Nhà Trần thành lập:

- Tháng 12 nm 1226 Lý Chiêu Hoàng
nh ờng ngôi cho chồng là Trần Cảnh.
?Em có suy nghĩ gỡ về việc nhà Trần lên
thay nhà Lý?
- Hợp quy luật lịch sử

Triều Lý tồn tại sau 215, trải qua 9 đời vua thỡ
tan rã. Việc nhà Trần thay nhà Lý có thể nói là
một sự kiện lịch sử đặc biệt. Trong lịch sử, việc
thay thế một triều đại đều phải qua các cuộc đấu
tranh. Nh ng ở thời Trần, việc thay đổi triều đại
không xảy ra đổ máu. Mọi việc đều diễn ra d ới sự
sắp đặt khôn khéo của Trần Thủ ẹộ nên rất êm
thấm, nhẹ nhàng, hợp lý. ẹiều đó chứng tỏ Trần
Thủ ẹộ là một nhà chính trị sáng suốt, tài ba và
khôn ngoan.

LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII
ÑÒn thê vua TrÇn

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền
? Sau khi lên nắm chính quyền, Nhà
Trần đã làm gỡ?
-
Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng
bộ máy nhà n ớc

Các VUA HùNG dựng n ớc,
đóng đô ở Phong Châu.
ẹền Hùng
Triều NGÔ ( 939- 967), đóng
đô ở Cổ Loa .
Cổ Loa
Triều ẹINH,Tiền LÊ ( 968 -
1009), đóng đô ở Hoa L .
Hoa L
Thaờng Long
Triều Lý (1010 - 1225), đóng
đô ở Thaờng Long.
Triều TRầN ( 1225- 1400 ),
đóng đô ở Thaờng Long.
Thaờng Long

Thời
ẹinh,Tiền Lê
ẹèo ngang

Thời Lý
ẹaỷo cồn cỏ

Thời
Trần
ẹeứo Hải Vân
Ngày nay
LNH TH I VIT TH K XIII

CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:
I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền
-
Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng
bộ máy nhà n ớc
? Bộ máy nhaứ nửụực thời Trần đ ợc tổ
chức nh thế nào?
- Bộ máy đ ợc tổ chức theo chế độ quân
chủ trung ơng tập quyền gồm 3 cấp:
+ Cấp triều đỡnh.
+ Cấp trung gian.

+ Cấp cơ sở.

SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Cấp triều ủỡnh
Các đơn vị hành
chính trung gian
Các đơn vị hành
chính Cơ sở
)

SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Cấp triều đỡnh
Các đơn vị hành
chính trung gian
Các đơn vị hành
chính Cơ sở
Vua
Thái Th ợng Hoàng
Quan vaờn
(Họ Trần)
Quan võ
(Họ Trần)
Các cơ quan
Quốc
Sử
viện
Thái
Y
viện
Tôn

nhân
phủ
Các chửực quan
Hà
đê
sứ
Khyến
nông
sứ
đồn
điền
Sứ
12 lộ
( Chánh, phó An phủ sứ)
Phủ
( Tri phủ)
Châu, huyện
( Tri châu, tri huyện))
Xã
( Xã quan)

- Đứng đầu triều đình là vua, các vua thường
nhường ngơi sớm cho con và xưng là Thái
Thượng Hồng.(chế độ hai vua)
- Các chức đại thần văn võ do người họ Trần nắm
giữ .
- Cả nước chia làm 12 lộ, đứng đầu các lộ có các
chức chánh phó An phủ sứ. Dưới lộ là phủ do
chức tri phủ cai quản, châu Huyện là do các
chức tri châu, tri huyện cùng coi. Dưới cùng là

xã, người đứng đầu xã là do nhân đân bầu ra.
? Tại sao các chức đại thần văn
võ lại do người họ Trần nắm
giữ?
Tăng thêm độ tin tưởng đối với nhà Trần,
và làm tăng khả năng bảo vệ Tổ Quốc.

CHƯƠNG III: Nước Đại Việt thời Trần (ThÕ KØ XIII- XIV)
BÀI 13:
TiÕt 21:
I. Nhµ TrÇn thµnh lËp
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII
1. Nhµ Lý sơp ®ỉ:
2. Nhµ TrÇn cđng cè chÕ ®é phong
kiÕn tËp qun
-
DĐp yªn c¸c cc nỉi lo¹n, x©y dùng
bé m¸y nhµ n íc
- Bé m¸y ® ỵc tỉ chøc theo chÕ ®é qu©n
chđ trung ¬ng tËp qun gåm 3 cÊp:
+ CÊp triỊu ®ình.
+ CÊp trung gian.
+ CÊp c¬ së.
? Em cã nhËn xÐt gì vỊ bé m¸y nhµ n íc
thêi TrÇn?
- Có quy củ và chặt chẽ hơn.
- Nh Tr n còng t thà ầ đặ êm m t s cộ ố ơ
quan như: Quốc sử vi n, Thệ ái y vi n ệ
v m t s chà ộ ố ức quan như: Hà đê sứ,
khuy n ế nông sứ, đồn i n s đề ứ

Vua
(Thái Th ợng Hoàng)
Quan vaờn
(Họ Trần)
Quan võ
(Họ Trần)
Các cơ quan Các chức quan
Quốc
sử
viên
Thái
y
viên
Tôn
nhân
phủ
Hà đê
sứ
Khuyến
nông sứ
ẹồn
điền
sứ
12 lộ
(Chánh, phó an phủ sứ)
Phủ
(Tri phủ)
Châu, huyện
(Tri chậu tri huyện)

Xã
(Xã quan)
Vua
Quan vaờn Quan võ
24 lộ, phủ
(Tri phủ, tri châu)
Huyện
H ơng, Xã
SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI lý
? So vi b mỏy nh nc thi Lý, thi
Trn cú gỡ ging v khỏc? Nhn xột?

NhËn xÐt
* Nội dung:
+ Giống: Bộ máy quan lại.
+ Khác:
- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng.
- Các quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ.
- Đặt thêm các cơ quan, chức quan để trông coi
sản xuất.
- Cả nước chia làm 12 lộ.
* Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ
hơn nhà Lý. Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm
tới nhiều mặt của đất nước. Năng lực quản lý của
nhà Trần được nâng cao.


CHNG III: Nc i Vit thi Trn (Thế Kỉ XIII- XIV)
BI 13:
Tiết 21:

I. Nhà Trần thành lập
Nc i Vit th k XIII
1. Nhà Lý sụp đổ:
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền
-
Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng
bộ máy nhà n ớc
- Bộ máy đ ợc tổ chức theo chế độ quân
chủ trung ơng tập quyền gồm 3 cấp:
+ Cấp triều đỡnh.
+ Cấp trung gian.
+ Cấp cơ sở.
=> Bộ máy nhà n ớc đ ợc tổ chức quy
củ và chặt chẽ hơn.