Tiết 107 : Hội thoại (đã chỉnh sửa và rất hay)

Líp 8c

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hành động nói là gì ?
Nêu một số kiểu hành động nói th ngờ gặp?
- Hành động nói là hành động  cđợ thực hiện
bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
*Các kiểu hành động nói
+ Hỏi
+ Hứa hẹn
+Trình bày
+ Bộc lộ cảm xúc
+ Điều khiển

TiÕt 107 :
Héi
tho¹i

Tiết 107 : Hội thoại
Hộithoại:
-tnhấtphảicóhaingời
thamgia.
-Phơngtiệnchủyếulà
ngônngnói.
-Ngờithamgiahộithoại
phảixácđịnhvàgi
đúngvaicủamỡnh,
mb ol tl itrỏnh
núitranhl ing ikhỏc
Một cuộc hội thoại

phải có ít nhất mấy
ng ời tham gia ?
Ph ơng tiện quan trọng
nhất đ ợc sử dụng trong
hội thoại là gỡ ?

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
1.VÝdô:Sgktrang92-93

- Hai nhân vật : Người cô và bé Hồng
- Quan hệ gia đình (gia tộc) , trên dưới
- Vai trên: bà cô
- Vai dưới: bé Hồng
- Người cô xử sự thiếu thiện chí ,
không phù hợp với quan hệ ruột thịt
vừa không thể hiện thái độ đúng mực
của người trên đối với người dưới.
Quan hệ giữa các
nhân vật tham gia
hội thoại trong
đoạn trích là quan
hệ gì ?
Đoạn trích
có mấy nhân
vật ?
Ai là vai trên ,
ai là vai dưới ?
Cách xử sự của
người cô có gì đáng

chê trách ?

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
1.VÝdô:Sgktrang92-93
Tìm những chi tiết
cho thấy chú bé
Hồng đã cố gắng
kìm nén sự bất bình
của mình để giữ
được thái độ lễ phép
với bà cô
+ Tôi cúi đầu không đáp
+ Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng
tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay.
+ Tôi cười dài trong tiếng khóc
+ Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã
nghẹn ứ khóc không ra tiếng.

Theo em, vì sao
Hồng phải làm
như vậy ?

Hồng biết mình là vai dưới có
bổn phận tôn trọng bề trên

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
1.VÝdô:Sgktrang92-93
Thế nào là

vai xã hội ?
2. Nhận xét :
*Khái niệm : Vai xã hội là vị trí của
người tham gia hội thoại đối với
người khác trong cuộc thoại.
Trong đoạn trích vai
xã hội được xác
định theo quan hệ
nào ?
* Cách xác định vai xã hội : bằng
quan hệ xã hội .
-Theo tuổi tác ,thứ bậc trong gia
đình và xã hội có :
+Quan hệ trên dưới
+Quan hệ ngang hàng
-Theo mức độ quen biết có quan hệ
thân -sơ

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
1.VÝdô:Sgktrang92-93
Chotìnhhu ngsau:Conl ố à
giám c c a công ty, b  l đố ủ ố à
tr ng phòng k  ho ch.ưở ế ạ
Trongbu ih ith oc acôngổ ộ ả ủ
ty thì vai xã h i c a hai b ộ ủ ố
cons xác nhtheoquanh ẽ đị ệ
n od i ây:à ướ đ 
A.Quanh gia ìnhệ đ
B.Quanh tu itácệ ổ

C.Quanh ch cv xãh iệ ứ ụ ộ
2. Nhận xét :
*Khái niệm : Vai xã hội là vị trí của người
tham gia hội thoại đối với người khác trong
cuộc thoại.
•
Cách xác định vai xã hội : bằng quan hệ
xã hội .
-Theo tuổi tác ,thứ bậc trong gia đình và xã
hội có :
+Quan hệ trên dưới
+Quan hệ ngang hàng
-Theo mức độ quen biết có quan hệ thân -sơ
C
*Vai xã hội rất đa dạng nhiều chiều
Ví dụ 3:
Chị Dậu xám mặt,vội đặt con xuống đất,chạy
đến đỡ lấy tay hắn:
-Cháu van ông nhà cháu vừa mới tỉnh được
một lúc,ông tha cho!
…Hình như tức quá không thể chịu được, chị
Dậu liều mạng cự lại :
-Chồng tôi đau ốm ông không được phép hành
hạ!
…Chị Dậu nghiến hai hàm răng :
-Mày trói chồng bà đi ,bà cho mày xem!
(Ngô Tất Tố)
?Nhận xét vai của chị Dậu và cai lệ
trong đoạn trích trên ?
Chị Dậu - cai lệ

Cháu - ông  Vai dưới-vai trên
Tôi - ông  Ngang hàng
Bà - mày  Vai trên-vai dưới
-Lưu ý:Vai xã hội thể hiện trong cách xưng hô
giữa những người tham gia hội thoại và có
thể thay đổi trong quá trình hội thoại
Cần xác định đúng vai của mình để
chọn cách nói cho phù hợp
*Ghi nhớ: Sgk trang 94

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
II.Luy nt pệ ậ
B i t p 1 : Nh ng chi ti t th  hi n tháià ậ ữ ế ể ệ
c aTr nQu cTu nđộ ủ ầ ố ấ
-
Nghiêmkh cchêtrách,ch ral il mắ ỉ ỗ ầ
c acáct ngs :ủ ướ ĩ
+Naycácng inhìnch nh cm khôngươ ủ ụ à
bi t lo, th y n c nh c m  khôngế ấ ướ ụ à
bi tth nế ẹ
+Ho cl yvi cch ig l mvui ùa,ho cặ ấ ệ ọ à à đ ặ
l yvi c ánhb cl mtiêukhi n ấ ệ đ ạ à ể …
+Nh cb ngkhinhb sáchn y,tráil iượ ằ ỏ à ờ
d yb oc atat cl k ngh chthùạ ả ủ ứ à ẻ ị
-Khuyênb ochântình:ả
+ Hu ng chi ta cùng các ng i sinh ph iố ươ ả
th ilo nl c ờ ạ ạ
+ Gi c v i ta l  k  thù không i tr iặ ớ à ẻ độ ờ
chungÍ

+Tavi tb ih chn y cácng ibi tế à ị à để ươ ế
b ngtaụ

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
II.Luy nt pệ ậ
B it p2:à ậ
a. Xét địa vị xã hội: Ông giáo cao hơn lão Hạc
Xét về tuổi tác: Lão Hạc cao hơn ông giáo

b. Ông giáo vừa kính trọng vừa thân tình với
lão Hạc:
+ Dùng lời lẽ ôn tồn
+ Thân mật nắm vai của lão Hạc
+ Mời lão Hạc ăn khoai, uống nước
+ Gọi: cụ, xưng: tôi, ông con mình
c. Thái độ qúy trọng, thân tình của lão Hạc đối với
ông giáo:
+ Gọi: ông giáo
+ Dùng từ “dạy” thay cho từ “nói”
+ Xưng hô gộp: chúng mình
+ Cách nói xuề xòa: nói đùa thế.
Lão Hạc vẫn giữ khoảng cách:
+ Cười đưa đà, cười gượng

cười xã giao
+ Thoái thác chuyện ở lại ăn khoai, hút thuốc
Xác định vai xã hội
của nhân vật ông
giáo và lão Hạc trong

đoạn trích ?
Tìm những chi tiết
trong lời thoại của
ông giáo cho thấy
thái độ vừa kính
trọng vừa thân tình
của ông đối với lão
Hạc ?
Tìm những chi tiết
trong lời thoại của
lão Hạc và lời miêu
tả của nhà văn nói
lên thái độ quý
trọng thân tình của
lão Hạc đối với ông
giáo
Những chi tiết
nào thể hiện tâm
trạng không vui
và sự giữ ý của
lão Hạc ?

TiÕt 107 : Héi tho¹i
I.Vaix·héitronghéitho¹i
1.VÝdô:Sgktrang92-93
2.Nh nxét:ậ
*Kháini mệ :Vaixãh il v tríc ang iộ à ị ủ ườ
thamgiah itho i iv ing iộ ạ đố ớ ườ
kháctrongcu ctho i.ộ ạ
•

Cách xác định vai xã hội : bằng quan hệ xã hội .
-Theo tuổi tác ,thứ bậc trong gia đình và xã hội
có :
+Quan hệ trên dưới
+Quan hệ ngang hàng
-Theo mức độ quen biết có quan hệ thân –sơ
*Vai xã hội rất đa dạng nhiều chiều
-Lưu ý:Vai xã hội thể hiện trong cách xưng hô
giữa những người tham gia hội thoại và có thể
thay đổi trong quá trình hội thoại
Cần xác định đúng vai của mình để chọn
cách nói cho phù hợp
*Ghi nhớ: Sgk trang 94
II. Luyện tập

Hướng dẫn về nhà
-H cb iọ à
-
L mb it pv ovà à ậ à ở
-
Chu nb b i:ẩ ị à
“ Tìm hi u y u t bi u c m ể ế ố ể ả
trong v n ngh lu n ă ị ậ ”