MẠCH NGƯNG TRONG THI CÔNG BTCT TOÀN KHỐI

MẠCH NGƯNG TRONG THI CÔNG BTCT TOÀN KHỐI
1. Định nghĩa
• Mạch ngừng là chỗ gián đoạn trong thi công bê tông được bố trí ở những nơi nhất
định. Tại những vị trí này lớp bê tông sau được đổ khi lớp bê tông đổ trước đó đã
đông cứng.
2. Lý do ngừng
2.1. Lý do về kỹ thuật
• Để giảm độ phức tạp trong thi công khi những kết cấu có hình dạng phức tạp, việc
đổ bê tông liên tục (toàn khối ) rất khó khăn, nếu thực hiện được thì chất lượng bê
tông cũng khó đạt yêu cầu.
• Ngừng để giảm co ngót, giảm ứng suất nhiệt do nhiệt thủy hóa xi măng trong thi
công bê tông khối lớn có thể làm nứt bê tông.
2.2. Lý do về tổ chức
• Không phải lúc nào cung tổ chức đổ bê tông liên tục được, khi nhân lực, thiết bị thi
công không cho phép dẫn đến khối lượng bê tông cung cấp (Qcc) không đáp ứng
được khối lượng bê tông yêu cầu (Qyc ): Qcc < Qyc thì bắt buộc phải thi công có
mạch ngừng.
• Hay vì hiệu quả kinh tế muốn tăng tỉ số quay vòng ván khuôn thì phải phân đoạn
thi công và tạo mạch ngừng ).
• Do điều kiện thời tiết, khí hậu, do giữa ngày và đêm buộc phải tạo mạch ngừng
trong thi công bê tông bê tông toàn khối.
3. Xác định thời gian và vị trí mạch ngừng
3.1. Thời gian ngừng
• Thời gian ngừng trong thi công bê tông toàn khối không được dài quá hay ngắn
quá. Như đã biết mạch ngừng là ranh giới giữa lớp bê tông cũ và bê tông mới. Nên
tại đây trong giai đoạn mới thi công hai lớp bêtông này sẽ có hai cường độ khác
nhau (R1: cường độ lớp bê tông cũ. R2 cường độ lớp bê tông mới). Do đó nếu thời
gian dừng dài quá thì R1>> R2 hạn chế độ bám dính giữa hai lớp trước và sau. Nếu
thời gian ngừng quá ngắn thì R1 rất nhỏ, trong quá trình thi công lớp bê tông thứ
hai, sẽ làm nứt, hay sứt mẽ lớp bê tông đã đổ do dầm, đi lại, hay do cốt thép gây
ra Do đó thời gian ngừng thích hợp nhất là t = (20 ÷ 24)h, lúc đó lớp bê tông đã

đổ đạt được cường độ tối thiểu R1 = 25kg/cm
2
.
3.2. Vị trí ngừng
• Yêu cầu trong cách tạo mạch ngừng: Mạch ngừng phải phẳng và vuông góc với
phương truyền lực nén vào kết cấu.
• Đối với mạch ngừng đứng: phải có khuôn để tạo mạch ngừng.
• Đối với mạch ngừng nằm ngang nên đặt ở vị trí thấp hơn đầu mút ván khuôn một
khoảng 3cm.đến 5cm.
• Nguyên tắc chung: Mạch ngừng được bố trí tại vị trí vừa thuận tiện cho thi công và
kết cấu làm việc gần đúng như thiết kế. Mạch ngừng được bố trí tại những vị trí
sau:
◦ Tại vị trí mà kết cấu có tiết diện thay đổi đột ngột.
◦ Tại vị trí thay đổi phương chịu lực.
◦ Tại vị trí có nội lực nhỏ, quan tâm đến lực cắt nhỏ.
• Đối với cấu kiện chịu nén: Mạch ngừng có thể ngừng tại bất kỳ vị trí nào thuận lợi
cho thi công. Vì khi chịu nén các lớp bê tông sẽ được ép vào nhau nên không ảnh
hưởng đến khả năng làm việc của kết cấu.
• Đối với cấu kiện chịu uốn: Vị trí mạch ngừng không ảnh hưởng đến khả năng chiụ
lực của cấu kiện bê tông cốt thép. Tuy nhiên không nên đặt tại vị trí moment có
khuynh hướng tách hai lớp bê tông ngăn cách bởi mạch ngừng trong vùng chịu kéo.
• Cấu kiện chịu cắt: Làm cho hai lớp bê tông trượt lên nhau nên rất nguy hiểm cho
cấu kiện. Do đó mạch ngừng phải đặt tại vị trí có lực cắt nhỏ.
• Vị trí đặt mạch ngừng cho một số kết cấu công trình bê tông cốt thép toàn khối:
◦ Mạch ngừng thi công có móng giậc cấp: ngay tại mặt thay đổi tiết diện:I - I.
◦ Mạch ngừng thi công giữa móng - cột: ngay tại mặt móng II - II
◦ Mạch ngừng thi công giữa cột cách đáy dầm 3 - 5cm: III - III
Hình 10-8. Mạch ngừng trong dầm có chiều cao lớn
Hình 10-9. Mạch ngừng trong sàn khi đổ bê tông toàn khối
a. Hướng đổ bê tông song song với cạnh dài ô sàn.

b. Hướng đổ song song với cạnh ngắn của ô sàn. dầm sàn:
• Mạch ngừng thi công giữa sàn - cột: tại mặt sàn : IV - IV.
• Mạch ngừng thi công ở dầm:
◦ Với dầm thông thường có chiều cao dầm hd < 80cm thường được đổ bê tông
dầm sàn cùng lúc (toàn khối).
◦ Với những dầm đặc biệt có chiều cao lớn hd > 80cm, nếu thi công có mạch dừng
được bố trí trong dầm ở phía dưới mặt sàn một khoảng 3cm ÷5cm .
• Mạch ngừng thi công ở sàn:
◦ Với sàn không sườn:thì mạch ngừng thi công có thể đặt ở bất cứ vị trí nào song
song với cạnh ngắn của sàn.
◦ Với sàn sườn: vị trí mạch ngừng phụ thuộc vào hướng đổ bêtông. Nếu hướng đổ
bê tông song song với cạnh ngắn của ô sàn (hay vuông góc với cạnh dài của ô
sàn), vị trí mạch ngừng được bố trí trong đoạn (1/3 ÷ ¼). Nếu hướng đổ bê tôn
song song với cạnh dài của ô sàn (hay vuông góc với cạnh ngắn của ô sàn), thì vị
trí mạch ngừng được bố trí trong đoạn (1/3 ÷ 2/3) Ld với ln, ld tương ứng là
cạnh ngắn và cạnh dài của ô sàn.
• Mạch ngừng thi công ở vỏ vòm:
◦ Khi đổ bê tông vỏ và vòm nhịp nhỏ (l ≤ 12m) thì đổ liên tục, đổ đối xứng từ hai
chân vòm vào đỉnh vòm.
◦ Đối với vòm lớn (l > 15÷20m) thì đổ có mạch ngừng. Bê tông được đổ thành
những dải song song từ chân đến đỉnh vòm, các mạch ngừng được bố trí song
song với đường trục của vỏ, vòm, nên nằm ngay tại vị trí kết cấu đỡ ván khuôn,
tạo thành các khe và được chèn vữa xi măng có phụ gia chống thấm.
• Mạch ngừng thi công ở những công trình chạy dài: như đường ôtô, đường băng
được bố trí trung với các khe co giãn của kết cấu đó.
3.3. Xử lý mạch ngừng: Khi đổ lớp bê tông tiếp theo thì mạch ngừng phải được xử lý
thật kỹ để hai lớp bê tông mới và cũ bám dính vào nhau. Thường xử dụng một số biện
pháp sau:
• Vệ sinh sạch và tưới nước xi măng lên bề mặt lớp bê tông cũ trước khi đổ bê tông
mới.

• Đánh sờm bề mặt, đục hết những phần bê tông không đạt chất lượng nhất là trong
mạch ngừng đứng, rồi tưới nước ximăng. Đối với mạch ngừng ngang thì sau khi
đánh sờm, cho một lớp vữa xi măng mác cao dày khoảng 2÷3cm trước khi đổ bê
tông mới.
• Sử dụng các phụ gia kết dính dùng cho mạch dừng.
• Đặt sẵn lưới thép tại vị trí mạch dừng khi thi công lớp bê tông trước.