Anh cua 1 vat tao boi TKHT

SỞ GD & ĐT QUẢNG NINH
TRƯỜNG THCS & THPT HOÀNH MÔ
Tổ : Tự nhiên II
Giáo Viên: Vi Nhật Thảo
VẬT LÝ LỚP 9


Câu 1: Từ 1 điểm sáng S trước TKHT,
hãy vẽ vẽ ba tia sáng đặt biệt đi qua thấu
kính?
0
F
F’
S. I
K

Câu 2: Thấu kính có những đặt điểm nào sau
đây được xem là thấu kính hội tụ?
a) Thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa
b) Thấu kính có phần giữa dày hơn phần rìa
c) Thấu kính cho chùm tia ló hội tụ
d) Thấu kính có một trong ba đặc điểm trên


I. ĐẶC ĐIỂM CỦA ẢNH CỦA MỘT VẬT
TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
II. CÁCH DỰNG ẢNH
III. VẬN DỤNG
Bài 43

I. ĐẶC ĐIỂM CỦA ẢNH CỦA MỘT VẬT
TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
1) Thí nghieäm
Quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu
kính hội tụ

1) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
Cho d > 2f
Cho f < d < 2f
1) Vật đặt trong khoảng tiêu cự:
Cho d < f

Bảng 1:
Yêu cầu
TN
Khỏang
cách từ
vật đến
TK (d)
Đặc điểm của ảnh
Thật
hay ảo
Cùng chiều
hay ngược
chiều với
vật
Lớn hơn
hay nhỏ
hơn vật
Vật đặt

ngòai
khỏang
tiêu cự
d > 2f
f < d < 2f
Vật đặt
trong
khỏang
tiêu cự
d < f
Ảnh
thật
Ngược
chiều vật
Nhỏ hơn
vật
Ảnh
thật
Ngược
chiều vật
Lớn hơn
vật
Ảnh
ảo
Cùng
chiều
vật
Lớn
hơn vật

Vật đặt rất xa thấu kính
F
0 F’
Cho ảnh thật có vị trí cách thấu kính
một khoảng bằng tiêu cự

I. ĐẶC ĐIỂM CỦA ẢNH CỦA MỘT
VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
1) Thí nghiệm:
2) Kết luận:
Vật đặt ngồi khoảng tiêu cự cho ảnh
thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất
xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách
thấu kính một khoảng bằng tiêu cự
Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo,
lớn hơn vật và cùng chiều với vật

Một điểm sáng nằm ngay trên trục
chính ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại
tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát
ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt thấu
kính được coi là chùm song song với
trục chính của thấu kính
Vật đặt vuông góc với trục chính của
thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với
trục chính

II. CÁCH DỰNG ẢNH
1) Dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi
thấu kính hội tụ

S’
S’
C4: Hãy dựng ảnh S’ của điểm sáng S
S.
F
F’
0
S.
F
F’
0
I
I
K

II. CÁCH DỰNG ẢNH
2) Dựng ảnh của vật sáng tạo bởi thấu kính
hội tụ
a) Vật AB đặt vuông góc với trục chính của
thấu kính có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm
trên trục chính. Vật AB cách thấu kính một
khoảng d = 36cm
B
A
F
F’
0
A’
B’
ảnh A’B’ là ảnh thật, ngược chiều với vật

I

b) Vật AB đặt vuông góc với trục chính của thấu
kính có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục
chính. Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 8cm
B’
A’
Ảnh A’ B’ là ảnh ảo, cùng chiều với vật và lớn
hơn vật
2) Dựng ảnh của vật sáng tạo bởi thấu kính hội tụ
F’
F
O
A
B
I

Muốn dựng ảnh S’ của điểm sáng S qua
thấu kính , ta chỉ cần vẽ đường truyền
của hai tia sáng đặt biệt, giao điểm của
hai tia ló là ảnh S’ của điểm sáng S
Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu
kính (AB vuông góc với trục chính của
thấu kính, A nằm trên trục chính) , chỉ
cần dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ
đường truyền của hai tia sáng đặt biệt,
sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục
chính ta có ảnh A’ của A
II. CAÙCH DÖÏNG AÛNH

III. CỦNG CỐ
VÀ VẬN DỤNG

1. Hãy ghép mỗi phần a, b. c, d với mỗi phần 1,
2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng
a)Một vật đặt trước
thấu kính hội tụ ở
ngoài khoảng tiêu cự
b)Một vật đặt trước
thấu kính hội tụ ở
trong khoảng tiêu cự
c)Một vật đặt rất ra
thấu kính hội tụ
d)Ảnh ảo tạo bởi thấu
kính hội tụ
1.cùng chiều và lớn
hơn vật.
2.cho ảnh ảo cùng
chiều và lớn hơn vật.
3.cho ảnh thật có vị trí
cách thấu kính một
khoảng đúng bằng
tiêu cự
4.cho ảnh thật ngược
chiều với vật

C6:
F
F’
0

I
B
A
A’
B’
AB = h = 1cm
OA = d = 36cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
''
'
'' FA
OF
BA
OI
=
Mà OI = AB ( t/c HCN)
OABAOA
AO
BA
AB
''''''
361
=⇒=
(1)
12
121
'''
−
=

OABA
(2)
12'
12
'
36
)2();1(
−
=⇒
OAOA
⇒
A’O = 18cm , A’B’ = h’ = 0,5cm

C6:
AB = h = 1cm
OA = d = 8cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
''
'
'' FA
OF
BA
OI
=
Mà OI = AB ( t/c HCN)
OABAOA
AO
BA
AB

''''''
81
=⇒=
(1)
12
121
'''
+
=
OABA
(2)
12'
12
'
8
)2();1(
+
=⇒
OAOA
⇒
A’O = 24cm , A’B’ = h’ = 3cm
B’
A’
F’
F
O
A
B
I

C7: Trả lời câu hỏi
nêu ở đầu bài
Từ từ dịch chuyển TKHT ra xa trang sách, ảnh
của dòng chữ quan sát qua TK cùng chiều và
to hơn dòng chữ khi quan sát trực tiếp. Đó là
ảnh ảo của dòng chữ tạo bởi TKHT khi dòng
chữ nằm trong khỏang tiêu cự của TK
Tới một vị trí nào đó ta lại thấy ảnh của
dòngchữ ngược chiều với vật. Đó là ảnh thật
của dòng chữ tạo bởi TKHT, khi dòng chữ nằm
ngòai khỏang tiêu cự của TKvà ảnh đó nằm ở
trước mắt

HỌC THUỘC GHI NHỚ CỦA BÀI
LÀM CÁC BÀI TẬP 42-43.1 ĐẾN
42-43.4 SBT TRANG 50;51
CHUẨN BỊ BÀI HỌC MỚI “ THẤU
KÍNH PHÂN KỲ”
LƯU Ý : XEM THẤU KÍNH PHÂN
KỲ KHÁC THẤU KÍNH HỘU TỤ Ở
NHỮNG ĐIỂM NÀO