BÀI 31. ĐẶC ĐIỂM KHÍ HẬU VIỆT NAM. CHUẨN VÀ HAY.

Người soạn: Nguyễn Bá Lương.
Ngày dạy:18/02/2011
BÀI 31. ĐẶC ĐIỂM KHÍ HẬU VIỆT NAM
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức. Sau bài học, học sinh cần nắm được:
- Hai đặc điểm cơ bản của khí hậu Việt Nam:
+ Tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm.
+ tính chất đa dạng và thất thường.
- Ba nhân tố hình thành khí hậu nước ta là:
+ Vị trí địa lí.
+ Hoàn lưu gió mùa.
+ Địa hình.
2. Kĩ năng.
- Rèn kỹ năng phân tích bảng số liệu, so sánh phân tích các mối liên hệ địa lý để
tìm ra kiến thức cơ bản
II. Phương tiện dạy học.
- Bản đồ tự nhiên Việt Nam.
- Bản đồ khí hậu Việt Nam.
- Một số tranh ảnh về cảnh quan khí hậu ở Việt Nam
III. Bài giảng.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ.
3. Bài mới.
Vào bài. Gv hỏi: Dựa vào những kiến thức đã học, em hãy cho biết Việt Nam
nằm trong đới khí hậu nào? Đới khí hậu đó có những đặc điểm gì? Sau đó Gv dẫn vào
bài: Nằm trong đới khí hậu nhiệt đới, nên trước hết nước ta mang những đặc điểm
chung của khí hậu nhiệt đới. Nhưng bên cạnh đó, khí hậu nước ta cũng có những nét
khác biệt so với khí hậu nhiều quốc gia cùng nằm trong đới khí hậu này. Cụ thể như
thế nào thì chúng ta vào bài học ngày hôm nay.
Hoạt động của thầy Hoạt động của
học sinh

Nội dung kiến thức
1. Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh
tìm hiểu mục 1.
Gv giải thích: tính chất “nhiệt đới gió
mùa ẩm” được tạo nên bởi 2 tính chất
thành phần:
- Tính chất nhiệt đới.
- Tính chất gió mùa.
- Tính chất ẩm ướt.
Trong đó nhiệt đới là tính chất quan
trọng nhất. Vì vậy chúng ta tìm hiểu tính
- Nghe.
1. Tính chất nhiệt đới gió
mùa ẩm.
chất này đầu tiên.
CH. Dựa vào mục 1 SGK tr110, em hãy
cho biết: tính chất nhiệt đới của khí hậu
nước ta được thể hiện như thế nào? Tại
sao khí hậu nước ta lại có tính chất nhiệt
đới.
- Nguồn nhiệt năng to lớn:
+ 1 triệu kilo calo/m
2
/năm.
+ 1400-3000 giờ nắng/ năm.
+ Nhiệt độ trung bình năm >21
0
c
- Khí hậu nước ta mang tính chất tính
chất nhiệt đới là nước ta nằm trong khu

nội chí tuyến bắc.
Gv nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến
thức.
CH. Dựa vào bảng 311, SGK tr110 , em
hãy : Tính nhiệt độ TB năm của Hà Nội,
Huế, Thành Phố Hồ Chí Minh, qua đó
cho biết nhiệt độ TB năm của các địa
phương thay đổi như thế nào khi đi từ
Bắc vào Nam ?
HN : 23,5
0
C
Huế : 25,2
0
C
TP HCM : 27,1
0
C
Nhiệt độ TB năm có xu hướng tăng dần
từ B vào N )
CH. Nguyên nhân nào quan trọng nhất
khiến nhiệt độ TB năm có xu hướng
tăng dần từ Bắc vào Nam?
- Do lãnh thổ nước ta trải dài qua nhiều
vĩ tuyến từ chí tuyến Bắc đến xích đạo.
Đi từ Bắc vào Nam, tức là càng đi gần
xích đạo thì nhiệt độ càng tăng. ( hay nói
cách khác, nhiệt độ nước ta giảm dần
theo chiều từ Nam ra Bắc)
Gv chuyển ý. Ngoài ra, . Ngoài ra, sự

tác động của các loại gió mùa cũng là
một nguyên nhân góp phần làm nhiệt
độ nước ta giảm dần theo chiều từ
Nam ra Bắc. Vậy gió mùa nước ta có
những đặc điểm đặc điểm như thế
- Trả lời.
-Ghi.
- Tính toán số
liệu, trả lời.
- Trả lời.
- Nghe.
a) Nhiệt đới.
- Lượng nhiệt dồi dào:
+ 1 triệu kilo calo/m
2
/năm.
+ 1400-3000 giờ nắng/
năm.
+ Nhiệt độ trung bình năm
>21
0
c
nào? Chúng ta cùng tiếp tục tìm hiểu.
CH. Dựa vào bản đồ khí hậu Việt Nam,
mục 1 SGK tr111 và những kiến thức đã
học, em hãy cho biết: nước ta chịu ảnh
hưởng của các loại gió nào? Chúng có
đặc điểm gì? Tại sao lại như vậy?
- Gió mùa mùa hạ: thổi theo hướng tây
nam, mát và ẩm. Do xuất phát từ khối

không khí nhiệt đới vịnh Bengan.
- Gió mùa mùa đông: thổi theo hướng
đông bắc, lạnh và khô. Do xuất phát từ
áp cao lục địa Xibia.
Gv nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến
thức.
CH. Dựa vào mục 1 SGK tr111, em hãy
cho biết: Gió mùa đã mang lại cho nước
ta lượng mưa như thế nào ?
Gv nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến
thức.
CH. Dựa vào những kiến thức đã học,
em hãy giải thích tại sao các địa điểm
Bắc Quang (Quảng Nam), Hoàng Liên
Sơn, Huế, Hòn Ba (Quảng Nam) lại có
lượng mưa rất lớn?
- Do địa hình thuận lợi cho việc đón gió,
gây mưa.
Gv mở rộng kiến thức.
Trên thực tế,vào cuối mùa đông do
áp cao Xi-bia di chuyển ra phía Thái
Bình Dương, làm cho gió mùa đông bắc
trước khi vào nước ta đã đi qua vùng
biển, nên mang theo hơi ẩm, tạo ra
những cơn mưa phùn vào cuối mùa
đông, độ ẩm không khí tăng cao. Đó
cũng là nét độc đáo trong khí hậu của
nước ta so với nhiều quốc gia có vĩ độ
tương tự.
Vào mùa hạ, về cơ bản gió mùa

tây nam đã mạng lại lượng mưa lớn cho
nước ta. Tuy nhiên, do địa hình của dãy
- Quan sát bản
đồ, trả lời.
- Ghi.
- Trả lời.
- Ghi.
- Nghe.
b) Gió mùa.
- Gió mùa mùa hạ: thổi
theo hướng tây nam, mát
và ẩm.
- Gió mùa mùa đông: thổi
theo hướng đông bắc, lạnh
và khô.
c) Ẩm.
- Lượng mưa lớn: 1500-
2000m/năm.
- Độ ẩm không khí cao:
80% .
Trường Sơn, nên gió mùa tây nam đã
gây ra hiệu ứng Phơn khô nóng cho khu
vực miền Trung nước ta.
GV chuyển ý: Khí hậu nhiệt đới gió
mùa ẩm của nước ta không thuần
nhất trên toàn quốc , phân hóa mạnh
mẽ theo không gian và thới gian, hình
thành các miền, các vùng khí hậu
khác nhau
2. Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh

tìm hiểu mục 2.
Hình thức hoạt động: Nhóm (3 phút)
CH. Dựa vào nội dung mục 2 SGK
tr111, em hãy cho biết nước ta có mấy
miền khí hậu ?
CH. Dựa vào nội dung mục 2 SGK
tr111, em hãy hoàn thành bài tập 1 trong
PHT.
- Nghe.
- Cá nhân trả
lời, xác định
trên bản đồ.
- Làm bài tập số
1 trong PHT.
- Đại diện các
nhóm trình bày
kết quả, Các
nhóm khác nhận
xét, bổ sung.
2. Tính chất đa dạng và
thất thường
a) Đa dạng.
Miền khí hậu Phạm vi Đặc điểm
Phía Bắc Hoành Sơn(18
0
B)
trở ra
- Mùa đông lạnh: ít mưa, nửa cuối có mưa phùn
- Mùa hè: nóng, nhiều mưa.
Đông Trường Sơn Từ Hoành Sơn

đến mũi Dinh
- Mùa mưa dịch sang mùa thu đông
Phía Nam Nam Bộ - Tây
Nguyên
- Khí hậu cận xích đạo, nóng quanh năm, một
năm có hai mùa: mùa khô và mùa mưa.
Biển Đông Vùng biển Việt
Nam
- Mang tính chất gió mùa nhiệt đới hải dương.
Hoạt dộng của thầy Hoạt động của
học sinh
Nội dung kiến thức
CH. Những nhân tố chủ yếu nào đã làm
cho thời tiết , khí hậu nước ta phân hóa
đa dang như vậy ?
+ Vĩ độ: Việt Nam trải dài 15 vĩ độ,
phía Bắc khí hậu có tính cận chí tuyến,
- Trả lời.
phía Nam có tính chất cận xích đạo.
+Gió mùa: Hoạt động của 2 mùa gió
khác nhau về hướng và tính chất, tạo sự
phân hóa khí hậu Bắc-Nam.
+ Do sự đa dạng của địa hình nước ta,
nhất là độ cao và hướng của các dãy núi
lớn.
Gv nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến
thức.
GV Bên cạnh sự đa dạng, khí hậu Việt
Nam còn rất thất thường.
CH. Dựa vào mục 2 SGK tr112, em hãy

cho biết: Tính thất thường của khí hậu
Việt Nam được biểu hiện như thế nào ?
Gv nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến
thức.
CH. Sự thất thường trong chế độ nhiệt
chủ yếu diễn ra ở miền nào? vì sao?
- Miền Bắc. Do đây là nơi chịu ảnh
hưởng sâu sắc nhất của gió mùa đông
bắc.
3. Họa động củng cố. Làm bài tập 2,3
trong PHT.
4. Hoạt động nối tiếp.
- Làm bài tập trong tập bản đồ địa lí 8
- Đọc trước bài 32.
- Ghi.
- Trả lời.
- Ghi.
- Khí hậu phân hóa theo
chiều bắc-nam, đông-tây,
theo độ cao.
b) Thất thường.
- Nhiệt độ, lượng mưa các
năm luôn biến động.