Tài liệu tự học hóa 11
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.07 MB, 142 trang )
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay, giáo dục là chìa khóa dẫn tới thành công của một quốc gia. Giáo dục là một
quá trình rèn luyện nhằm nâng cao năng lực của người học, bởi vậy tự học đóng vai trò rất
quan trọng. Quá trình tự học giúp hệ thống hóa, chính xác hóa kiến thức, rèn luyện kỹ năng,
giúp cho người học có một nền tảng vững chắc không những nội dung kiến thức, kỹ năng mà
quan trọng hơn là phương pháp tự học, làm cơ sở cho việc học tập, nghiên cứu ở trình độ
cao hơn hay vận dụng vào đời sống thực tiễn.
Trong quá trình tự học ở môn Hóa học việc sử dụng hệ thống bài tập hóa học phong
phú, đa dạng về nội dung và hình thức là rất cần thiết. Để có thêm một tài liệu tham khảo
phục vụ đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tăng cường tự học, chúng tôi biên soạn
cuốn sách "Hướng dẫn tự học hóa học 11 ". Sách gồm 9 chương, tương ứng với từng chương
trong sách giáo khoa hóa học 11. Trong mỗi chương có phần ôn tập các kiến thức cơ bản
của chương, phân dạng bài tập và phương pháp giải. Các bài tập bao gồm cả hình thức trắc
nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan, có một số câu trích trong các đề thi tuyển sinh
Đại học, Cao đẳng gần đây với các hướng dẫn dễ hiểu. Sau mỗi chương có giới thiệu một số
đề tự kiểm tra có phần đáp án và hướng dẫn giải một số câu hỏi, do đó sẽ thuận tiện cho các
em học sinh yêu thích hóa học có thể tự đọc, tự học thông qua cuốn sách này. Sách do tập
thể các Thầy, cô ở khoa Hóa học - trường Đại học sư phạm Hà nội biên soạn, trong đó
PGS.TS Trần Trung Ninh là chủ biên và biên soạn các chương 4, 5 và 7, cô Phạm Thị Kim
Ngân biên soạn chương 6, 8, 9, cô Bùi Hương Giang biên soạn chương 1, 2, 3.
Xin trân trọng giới thiệu với các thầy cô giáo và các em học sinh cuốn sách "Hướng
dẫn tự học hóa học 11". Các tác giả đã có nhiều cố gắng, nhưng chắc chắn không tránh khỏi
thiếu sót. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các ý kiến đóng góp quý báu của các bạn đọc để
sách có thể hoàn chỉnh hơn trong lần tái bản sau, nếu có.
Các tác giả
CHƯƠNG 1. SỰ ĐIỆN LI
§1. SỰ ĐIỆN LI. PHÂN LOẠI CÁC CHẤT ĐIỆN LI
A. Tóm tắt lí thuyết
I. SỰ ĐIỆN LI
1. Định nghĩa:
- Sự điện li: là quá trình phân li các chất trong nước ra ion.
- Chất điện li: là những chất tan trong nước phân li ra ion. Do đó dung dịch chất điện li dẫn
điện được.
Ví dụ: NaCl là chất điện li; còn đường saccarozơ không phải là chất điện li mặc dù nó
tan được trong nước nhưng không phân li ra các ion.
2. Độ điện li (α
αα
α) và chất điện li mạnh, yếu
- Độ điện li α (anpha) của chất điện li là tỉ số phân tử phân li ra ion (n) và tổng số phân tử
hoà tan (n
0
).
α =
o
n
n
; 0 < α ≤ 1, nếu tính theo phần trăm thì 0% < α ≤ 100%
Thí dụ, trong dung dịch CH
3
COOH 0,043M, cứ 100 phân tử CH
3
COOH hoà tan thì
chỉ có 2 phân tử phân li ra ion, độ điện li là: α =
100
2
= 0,02 hay 2%.
- N
ế
u
α
= 0, quá trình
đ
i
ệ
n li không x
ả
y ra,
đ
ó là ch
ấ
t không
đ
i
ệ
n li.
- N
ế
u
α
= 1,
đ
ó là ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li m
ạ
nh, khi tan trong n
ướ
c các phân t
ử
hoà tan
đề
u phân li ra
ion. Ví d
ụ
:
+ Các axit m
ạ
nh nh
ư
HCl, HNO
3
, HBr, H
2
SO
4,
HClO
4 ,
+ Các baz
ơ
m
ạ
nh nh
ư
NaOH, KOH, Ba(OH)
2
, Ca(OH)
2
+ Mu
ố
i tan: NaCl, KNO
3
, Na
2
SO
4
, BaCl
2
, AgNO
3
, ZnCl
2
, K
3
PO
4
- N
ế
u 0 <
α
< 1,
đ
ó là các ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li y
ế
u, khi tan trong n
ướ
c, ch
ỉ
có m
ộ
t ph
ầ
n s
ố
phân t
ử
hoà tan phân li ra ion, ph
ầ
n còn l
ạ
i v
ẫ
n t
ồ
n t
ạ
i d
ướ
i d
ạ
ng phân t
ử
trong dung d
ị
ch. Ví d
ụ
:
+ Các axit y
ế
u nh
ư
CH
3
COOH, H
2
S, H
2
CO
3
, H
2
SO
3
, HClO
+ Các baz
ơ
y
ế
u nh
ư
Mg(OH)
2
, Cu(OH)
2
…
Thí d
ụ
: CH
3
COOH
CH
3
COO
-
+ H
+
H
ằ
ng s
ố
cân b
ằ
ng
đ
i
ệ
n li
đượ
c kí hi
ệ
u K
điện li
* Khi pha loãng dung d
ị
ch,
độ
đ
i
ệ
n li c
ủ
a các ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li
đề
u t
ă
ng.
B. Các dạng bài tập và phương pháp giải
Dạng 1:Tính nồng độ các ion trong dung dịch chất điện li
Ph
ươ
ng pháp gi
ả
i
+ Vi
ế
t ph
ươ
ng trình
đ
i
ệ
n li c
ủ
a các ch
ấ
t.
+ C
ă
n c
ứ
vào d
ữ
ki
ệ
n và yêu c
ầ
u c
ủ
a
đầ
u bài, bi
ể
u di
ễ
n s
ố
mol các ch
ấ
t trong ph
ươ
ng trình
theo t
ừ
ng th
ờ
i
đ
i
ể
m (ban
đầ
u, ph
ả
n
ứ
ng,cân b
ằ
ng) ho
ặ
c áp d
ụ
ng C=Co.
α
.
Ví dụ 1.
Tr
ộ
n 100 ml dung d
ị
ch NaCl 0,10M v
ớ
i 100ml dung d
ị
ch Na
2
SO
4
0,10M. Xác
đị
nh
n
ồ
ng
độ
các ion có m
ặ
t trong dung d
ị
ch.
L
ờ
i gi
ả
i
NaCl, Na
2
SO
4
là nh
ữ
ng ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li m
ạ
nh nên ta có
NaCl
→
Na
+
+ Cl
-
(1); Na
2
SO
4
→
2Na
+
+ SO
4
2-
(2)
0,01 0,01 0,01 ; 0,01 0,02 0,01
[Na
+
] =
1,01,0
02,001,0
+
+
= 0,15M; [Cl
-
] = 0,05M; [SO
4
2-
]= 0,05M
Ví dụ 2
. Tính n
ồ
ng
độ
mol c
ủ
a các ion CH
3
COOH, CH
3
COO
-
, H
+
t
ạ
i cân b
ằ
ng trong dung
d
ị
ch CH
3
COOH 0,1M có
α
= 1,32%.
Bài gi
ả
i
CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
(1)
Ban
đầ
u: C
o
0 0
Ph
ả
n
ứ
ng: C
o
.
α
C
o
.
α
C
o
.
α
Cân b
ằ
ng: C
o
(1-
α
) C
o
.
α
C
o
.
α
V
ậ
y: [H
+
]= [CH
3
COO
-
] =
α
.C
o
= 0,1. 1,32.10
-2
M = 1,32.10
-3
M
[CH
3
COOH] = 0,1M – 0,00132M = 0,09868M
Dạng 2: Tính độ điện li
α
αα
α
của dung dịch chất
Ph
ươ
ng pháp gi
ả
i
+ Vi
ế
t ph
ươ
ng trình
đ
i
ệ
n li c
ủ
a các ch
ấ
t.
+ Bi
ể
u di
ễ
n s
ố
mol các ch
ấ
t trong ph
ươ
ng trình theo t
ừ
ng th
ờ
i
đ
i
ể
m (ban
đầ
u, ph
ả
n
ứ
ng,cân
b
ằ
ng) tùy theo yêu c
ầ
u và d
ữ
ki
ệ
n bài toán.
+ Xác
đị
nh n
ồ
ng
độ
ch
ấ
t (s
ố
phân t
ử
) ban
đầ
u, n
ồ
ng
độ
ch
ấ
t (s
ố
phân t
ử
)
ở
tr
ạ
ng thái cân
b
ằ
ng, suy ra n
ồ
ng
độ
ch
ấ
t (s
ố
phân t
ử
)
đ
ã ph
ả
n
ứ
ng (phân li).
+
Độ
đ
i
ệ
n li
α
=
o
n
n
=
o
N
N
=
o
C
C
Ví dụ 1
. Trong 1 lít dung d
ị
ch CH
3
COOH 0,02M có ch
ứ
a 1,2407.10
22
phân t
ử
ch
ư
a phân li
và ion. Tính
độ
đ
i
ệ
n li
α
c
ủ
a CH
3
COOH t
ạ
i n
ồ
ng
độ
trên, bi
ế
t N
0
=6,022.10
23
.
Bài gi
ả
i
3
OOH
CH C
n
= 0,02 mol
→
S
ố
phân t
ử
ban
đầ
u là:
n
0
= 1. 0,02.6,022.10
23
= 1,2044.10
22
phân t
ử
CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
(1)
Ban
đầ
u n
0
Ph
ả
n
ứ
ng n n n
Cân b
ằ
ng (n
0
-n) n n
Ở
tr
ạ
ng thái cân b
ằ
ng có t
ổ
ng s
ố
phân t
ử
ch
ư
a phân li và các ion là:
(n
0
– n) + n + n = 1,2047.10
22
Suy ra: n = 1,2047.10
22
– 1,2044.10
22
= 0,0363. 10
22
(phân t
ử
).
V
ậ
y
α
=
22
22
0
0,0363.10
0,029
1,2047.10
n
n
= =
hay
α
= 2,9%
Ví dụ 2.
Tính
độ
đ
i
ệ
n li c
ủ
a axit HCOOH 0,007M trong dung d
ị
ch có [H
+
]=0,001M
Bài gi
ả
i
HCOOH + H
2
O
H
-
+ H
3
O
+
Ban
đầ
u: 0,007 0
Ph
ả
n
ứ
ng: 0,007.
α
0,007.
α
Cân b
ằ
ng: 0,007(1-
α
) 0,007.
α
Theo ph
ươ
ng trình ta có: [H
+
] = 0,007.
α
(M)
→
0,007.
α
= 0,001
α
=
0
0,001
0,1428
0,007
C
C
= = hay α = 14,28%.
Ví dụ 3.
a) Tính
độ
đ
i
ệ
n li c
ủ
a dung d
ị
ch NH
3
0,010M.
b)
Độ
đ
i
ệ
n li thay
đổ
i ra sao khi
- Pha loãng dung d
ị
ch ra 50 l
ầ
n.
- Khi có m
ặ
t NaOH 0,0010M.
Bi
ế
t: NH
3
+ H
2
O
NH
4
+
+ OH
-
; K
b
=
][
]].[[
3
4
NH
OHNH
−+
=10
-3,36
Bài gi
ả
i
a) Tính
độ
đ
i
ệ
n li c
ủ
a dung d
ị
ch NH
3
0,010M:
NH
3
+ H
2
O
NH
4
+
+ OH
-
K
b
= 10
-3,36
Ban
đầ
u: C
o
C
o
ph
ả
n
ứ
ng: C
o
α C
o
α C
o
α C
o
α
cân b
ằ
ng: C
0
(1- α) C
o
α C
o
α
2
3,36
0
10
1
C
α
α
−
=
−
→ α = 18,8%
b) * Pha loãng dung d
ị
ch ra 50 l
ầ
n:
3
NH
C
=
10
-2
: 50 = 2.10
-4
M =C
o
4 2
3,36
2.10
10
1
α
α
−
−
=
−
→
α
= 74,5%
Độ
đ
i
ệ
n li t
ă
ng vì n
ồ
ng
độ
càng nh
ỏ
m
ậ
t
độ
ion càng ít thì kh
ả
n
ă
ng t
ươ
ng tác gi
ữ
a
các ion t
ạ
o ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li càng gi
ả
m,
độ
đ
i
ệ
n li càng l
ớ
n.
* Khi có m
ặ
t NaOH 0,0010M: NaOH
→
Na
+
+ OH
-
NH
3
+ H
2
O
NH
4
+
+ OH
-
K
b
= 10
-3,36
(1)
Ban
đầ
u: C
o
C
o
0 1. 10
-3
ph
ả
n
ứ
ng: C
o
α
’ C
o
α
’ C
o
α
’ (C
o
α
’ +10
-3
)
cân b
ằ
ng: C
0
(1-
α
’) C
o
α
’ (C
o
α
’ +10
-3
)
Vì C
o
= 0,01M
→
3
3,36
0 0
0
( ' 10 ). '
10
(1 ').
C C
C
α α
α
−
−
+
=
−
→
α
’ = 14,9% <18,8%
Nh
ậ
n xét:
α
gi
ả
m vì OH
-
c
ủ
a NaOH làm chuy
ể
n d
ị
ch cân b
ằ
ng (1) sang trái.
Dạng 3: Tính pH của dung dịch khi biết độ điện li
α
αα
α
và hằng số K
a
, K
b
Ph
ươ
ng pháp gi
ả
i
+ Vi
ế
t ph
ươ
ng trình
đ
i
ệ
n li c
ủ
a các ch
ấ
t.
+ Bi
ể
u di
ễ
n s
ố
mol các ch
ấ
t trong ph
ươ
ng trình theo t
ừ
ng th
ờ
i
đ
i
ể
m (ban
đầ
u, ph
ả
n
ứ
ng, cân
b
ằ
ng) tùy theo yêu c
ầ
u và d
ữ
ki
ệ
n bài toán.
+ V
ớ
i các ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li y
ế
u là axit HA: HA
H
+
+ A
-
.
H
ằ
ng s
ố
đ
i
ệ
n li:
+ -
[H ].[A ]
[HA]
a
K =
+ V
ớ
i các ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li y
ế
u là baz
ơ
BOH: BOH
B
+
+ OH
-
.
H
ằ
ng s
ố
đ
i
ệ
n li:
+ -
[B ].[OH ]
[BOH]
b
K =
+ [H
+
].[OH
-
] = 10
-14
+ Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch axit: Xác
đị
nh n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion H
+
trong dung d
ị
ch
ở
tr
ạ
ng
thái cân b
ằ
ng
→
pH=-lg([H
+
])
+Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch baz
ơ
: Xác
đị
nh n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion OH
-
trong dung d
ị
ch
ở
tr
ạ
ng
thái cân b
ằ
ng
→
[H
+
]
→
pH, ho
ặ
c pH = 14-pOH= 14+lg([OH
-
]).
Ví dụ 1.
Cho cân b
ằ
ng trong dung d
ị
ch:CH
3
COOH + H
2
O
CH
3
COO
-
+ H
3
O
+
Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch CH
3
COOH 0,1M (K
a
= 1,75.10
-5
).
Bài gi
ả
i
CH
3
COOH + H
2
O
CH
3
COO
-
+ H
3
O
+
Ban
đầ
u 0,1 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng x x x
Cân b
ằ
ng 0,1 - x x x
K
a
=
][
]][[
3
33
COOHCH
COOCHOH
−+
=
)1,0(
2
x
x
−
= 1,75.10
-5
Gi
ả
s
ử
x << 0,1; ta có x
2
= 1,75.10
-6
→
x = 1,32.10
-3
(tho
ả
mãn
đ
i
ề
u gi
ả
s
ử
)
V
ậ
y [H
+
] = 1,32.10
-3
→
pH = 2,9.
Ví dụ 2
.
a. Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch Ba(OH)
2
0,025 M có
α
= 0,8
b. Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch CH
3
COOH 0,01 M có
α
= 4,25%
Bài gi
ả
i
a. Ba(OH)
2
→
Ba
2+
+ 2OH
-
Ban
đầ
u: 0,025 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng: 0,025.
α
0,025.
α
2.0,025.
α
Còn l
ạ
i: 0,025(1-
α
) 0,025.
α
2.0,025.
α
Theo ph
ươ
ng trình: [OH
-
] = 2.0,025.
α
= 2.0,025. 0,8 = 0,04 M
Do tích s
ố
ion c
ủ
a n
ướ
c: [H
+
].[OH
-
] = 10
-14
nên [H
+
] =
14
14
10
25.10
0,04
−
−
=
V
ậ
y pH = -lg(25.10
-14
) = 12,60.
b. CH
3
COOH + H
2
O
CH
3
COO
-
+ H
3
O
+
Ban
đầ
u: 0,01 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng: 0,01.
α
0,01.
α
0,01.
α
Cân b
ằ
ng: 0,01(1-
α
) 0,01.
α
0,01.
α
[H
3
O
+
]= [H
+
] = 0,01.
α
= 0,01.0,0425= 4,25.10
-4
V
ậ
y pH = -lg(4,25.10
-4
) = 3,372.
C. Bài tập ôn luyện
Bài 1
.
a. Tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion Ca
2+
, OH
-
trong dung d
ị
ch Ca(OH)
2
0,025 M có
α
=
0,8.
b. Tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion CH
3
COO
-
, H
+
trong dung d
ị
ch CH
3
COOH 0,01 M có
α
= 4,25%.
Bài 2
. Tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a các ion trong dung d
ị
ch CH
3
COONa 1,087mol/l, bi
ế
t h
ằ
ng s
ố
phân li baz
ơ
c
ủ
a CH
3
COO
-
là K
b
= 5,75.10
-10
.
Bài 3
. Tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a các ion trong dung d
ị
ch HNO
2
0,100 mol/l. Bi
ế
t h
ằ
ng s
ố
phân
li c
ủ
a axit HNO
2
là K
a
= 4,0.10
-10
.
Bài 4
. Tính th
ể
tích dung d
ị
ch KOH 14% ( d= 1,128 g/ml) có ch
ứ
a s
ố
mol OH
-
b
ằ
ng s
ố
mol
OH
-
có trong 0,2 lít dung d
ị
ch NaOH 5M.
Bài 5.
Tính n
ồ
ng
độ
mol c
ủ
a ion H
+
trong dung d
ị
ch NH
4
Cl 0,1 M. Bi
ế
t h
ằ
ng s
ố
phân li baz
ơ
K
b
(NH
3
) = 1,8.10
-5
.
Bài 6.
Tính
độ
đ
i
ệ
n ly
α
và pH c
ủ
a dung d
ị
ch HCOOH 1M và dung d
ị
ch HCOOH 10
–2
M.
Bi
ế
t h
ằ
ng s
ố
Ka c
ủ
a HCOOH là 1,7. 10
– 4
. So sánh
α
c
ủ
a HCOOH
ở
2 dung d
ị
ch . Gi
ả
i
thích.
Bài 7.
a. Metytamin trong n
ướ
c có x
ả
y ra ph
ả
n
ứ
ng:
CH
3
NH
2
+ H
2
O
CH
3
NH
3
+
+ OH
-
H
ằ
ng s
ố
baz
ơ
K
b
= 4.10
-4
.
Hãy tính
độ
đ
i
ệ
n li c
ủ
a metylamin, bi
ế
t r
ằ
ng dung d
ị
ch có pH = 12. Tích s
ố
ion c
ủ
a n
ướ
c là
10
-14
.
b.
Độ
đ
i
ệ
n li thay
đổ
i ra sao (
đị
nh tính) n
ế
u thêm vào 1 lít metylamin 0,10M:
+ 0,010 mol HCl.
+ 0.010 mol NaOH.
Bài 8
. M
ộ
t axit CH
3
COOH 0,1M có K
a
=1,58.10
-5
. tính
độ
phân li c
ủ
a axit và PH c
ủ
a dung
d
ị
ch ch
ứ
a axit CH
3
COOH 0,1M.
Bài 9
. Giá tr
ị
PH c
ủ
a m
ộ
t axit
đơ
n là 2,536. sau khi pha loãng g
ấ
p
đ
ôi thì PH c
ủ
a dung d
ị
ch
là 2,692.
a.
Tính h
ằ
ng s
ố
phân li c
ủ
a axit.
b.
Tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a axit ban
đầ
u.
Đáp số và hướng dẫn giải
Bài 1
.
a. Ba(OH)
2
→
Ba
2+
+ 2OH
-
Ban
đầ
u: 0,025 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng: 0,025.
α
0,025.
α
2.0,025.
α
Còn l
ạ
i: 0,025(1-
α
) 0,025.
α
2.0,025.
α
Theo ph
ươ
ng trình: [OH
-
] = 2.0,025.
α
= 2.0,025. 0,8 = 0,04 M
[Ba
2+
] = 0,025.
α
= 0,025. 0,8 = 0,02 M
b. [H
3
O
+
]= [H
+
] = 0,01.
α
= 0,01.0,0425= 4,25.10
-4
M
[CH
3
COO
-
]
=
[H
3
O
+
]=4,25.10
-4
M.
Bài 2
. CH
3
COONa
→
CH
3
COO
-
+ Na
+
1,087M 1,087M 1,087M
CH
3
COO
-
+ H
2
O
CH
3
COOH + OH
-
Ban
đầ
u: 1,087 M 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng: 1,087.
α
1,087.
α
1,087.
α
Cân b
ằ
ng: 1,087.(1-
α
) 1,087.
α
1,087.
α
Ta có:
-
3
3 2
[OH ].[ ]
(1,087. ).(1,087. )
[ ].[ ] 1,087(1- )
b
CH COOH
k
CH COO H O
α α
α
−
= = =
5,75.10
-10
.
Gi
ả
s
ử
α
1
nên b
ỏ
qua (1-α). Suy ra: 1,087. α
2
= 5,75.10
-10
→ α= 2,3.10
-5
th
ỏ
a mãn
đ
i
ề
u gi
ả
s
ử
.
V
ậ
y [ Na
+
] = 1,087M ; [OH
-
] = 2,5. 10
-5
M. ; [CH
3
COO
-
]=1,086975 M.
Bài 3
. T
ươ
ng t
ự
bài 2.
Đ
áp s
ố
: α= 6,3245.10
-5
; [H
+
] = [NO
2
-
]= 6,3245.10
-6
M.
Bài 4
. n
OH
-
= 0,2.5 = 0,1 mol.
V =
dd
.100
56.0,1.100
35,461
d . (%) 1,128.14
ct
m m
d C
= = = ml
Bài 5
. NH
4
Cl → NH
4
+
+ Cl
-
0,1 0,1 0,1
NH
4
+
+ H
2
O
NH
3
+ H
3
O
+
Ban
đầ
u 0,1 0 0
Cân b
ằ
ng 0,1 - x x x
K
a
=
][
]][[
4
33
+
+
NH
NHOH
=
)1,0(
2
x
x
−
;K
a
(NH
4
+
) . K
b
(NH
3
) = 10
-14
→
K
a
(NH
4
+
) = 10
-14
.1,8.10
-5
= 5,6.10
-10
. Gi
ả
s
ử
x << 0,1; ta có
x
2
= 5,6.10
-11
⇒
x = 0,75.10
-5
(tho
ả
mãn
đ
i
ề
u gi
ả
s
ử
). V
ậ
y [H
+
] = 0,75.10
-5
Bài 6.
HCOOH + H
2
O
HCOO
-
+ H
3
O
+
Ban
đầ
u: 1M 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng:
α
α
α
Cân b
ằ
ng: (1-
α
)
α
α
Ta có:
+
2
3
2
[H ].[ ]
[ ].[ ] (1- )
b
O HCOO
k
HCOOH H O
α
α
−
= = =
1,7. 10
– 4
Gi
ả
s
ử
α
1
nên b
ỏ
qua (1-
α
). Suy ra:
α
2
= 1,7. 10
– 4
→
α
= 0,013. th
ỏ
a mãn . Hay
α
= 1,3%. V
ậ
y [H
3
O
+
] = 0,013M
→
pH = 1,8848.
+ Khi [HCOOH]
0
= 0,01M.
HCOOH + H
2
O
HCOO
-
+ H
3
O
+
Ban
đầ
u: 0,01M 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng: 0,01
α
’ 0,01
α
’ 0,01
α
’
Cân b
ằ
ng: 0,01(1-
α
’) 0,01
α
’ 0,01
α
’
Ta có:
+
2
3
2
[H ].[ ]
0,01. '
[ ].[ ] (1- ')
b
O HCOO
k
HCOOH H O
α
α
−
= = =
1,7. 10
– 4
→
α
’= 0,1222 Hay
α
’= 12,22%
Nh
ậ
n xét: N
ồ
ng
độ
ban
đầ
u gi
ả
m thì
độ
đ
i
ệ
n li
α
t
ă
ng.
Bài 7.
a. CH
3
NH
2
+ H
2
O
CH
3
NH
3
+
+ OH
-
Ban
đầ
u: C
o
(M) 0 0
Ph
ả
n
ứ
ng:
α
. C
o
C
o
α
C
o
α
Cân b
ằ
ng: C
o
(1-
α
) C
o
α
C
o
α
Ta có: pH = 12
→
[H
+
] = 10
-12
→
[OH
-
] = 10
-2
M
→
C
o
α
= 0,01
2
0
.
(1- )
b
C
k
α
α
= =
4.10
-4
→
α
= 0,03846
b. + Thêm 0,01 mol HCl: HCl ph
ả
n
ứ
ng v
ớ
i OH
-
làm cân b
ằ
ng d
ị
ch chuy
ể
n theo chi
ề
u
thu
ậ
n nên
độ
đ
i
ệ
n li t
ă
ng lên.
+ Thêm 0,010 mol NaOH: NaOH phân li ra ion OH
-
làm t
ă
ng n
ồ
ng
độ
ion OH
-
, do
đ
ó
cân b
ằ
ng d
ị
ch chuy
ể
n theo chi
ề
u ngh
ị
ch(sang bên trái), làm
độ
đ
i
ệ
n li gi
ả
m xu
ố
ng.
Bài 8
.
α
= 0,01257 hay
α
= = 1,257% ; pH = 2,901
Bài 9
. a. H
ằ
ng s
ố
phân li c
ủ
a axit. K
a
= 1,83.10
-4
b. N
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a axit ban
đầ
u là 0,049M.
D. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1.
Cho các ch
ấ
t sau: H
2
S; H
2
SO
3
; CH
4
; SO
2
; KHCO
3
; HF; NaClO; C
6
H
6
; Ba(OH)
2
;
C
12
H
22
O
11.
S
ố
ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li là
A. 5. B.6. C.7. D.8.
Câu 2.
Có 3 dung d
ị
ch , m
ỗ
i dung d
ị
ch có ch
ứ
a 1 cation và 1 anion trong s
ố
các ion sau
(không trùng l
ặ
p gi
ữ
a các dung d
ị
ch): Ba
2+
, Mg
2+
, Na
+
, PO
3-
4
, Cl
-
, và OH
-
. V
ậ
y 3 dung d
ị
ch
đ
ó là:
A. Mg
3
(PO
4
)
2
, Ba(OH)
2
và NaCl B. Mg(OH)
2
, Na
3
PO
4
và BaCl
2
C. Ba
3
(PO
4
)
2
, MgCl
2
và NaOH. D. MgCl
2
, Ba(OH)
2
và Na
3
PO
4
Câu 3.
N
ế
u ta kí hi
ệ
u n, N, C là (s
ố
mol, s
ố
phân t
ử
, n
ồ
ng
độ
) phân li; n
o
, N
o
, C
O
là (s
ố
mol,
s
ố
phân t
ử
, n
ồ
ng
độ
) ban
đầ
u.
Độ
phân li
α
chính là
A. n/n
o
B. N/N
o
C. C/C
o
D. t
ấ
t c
ả
đề
u
đ
úng
Câu 4.
Dung d
ị
ch axit HA 0,1 M (HA
H
+
+ A
-
) có pH=2. v
ậ
y
α
có giá tr
ị
là
A. 0,1 B. 0,01 C. 0,2 D. 0,02
Câu 5.
T
ổ
ng n
ồ
ng
độ
các ion c
ủ
a dung d
ị
ch BaCl
2
0,01 M là:
A. 0,03M B. 0,04 M C. 0,01M D. 0,02M
Câu 6 (2007_khối A):
Dung d
ị
ch HCl và dung d
ị
ch CH
3
COOH có cùng n
ồ
ng
độ
mol/l, pH
c
ủ
a hai dung d
ị
ch t
ươ
ng
ứ
ng là x và y. Quan h
ệ
gi
ữ
a x và y là (gi
ả
thi
ế
t, c
ứ
100 phân t
ử
CH
3
COOH thì có 1 phân t
ử
đ
i
ệ
n li):
A.
y=x-2.
B.
y=100x.
C.
y=x+2.
D.
y=2x.
Câu 7.
Trong 1ml dung d
ị
ch HNO
2
có 5,64.10
19
phân t
ử
HNO
2
và 3,60.10
18
ion NO
2
-
.
Độ
đ
i
ệ
n li
α
c
ủ
a HNO
2
trong dung d
ị
ch
đ
ó là
A. 4,2%. B. 5%. C. 6%. D. 8%.
Câu 8.
200ml dung d
ị
ch natri sunfat 0,2M
đ
i
ệ
n li hoàn toàn t
ạ
o ra:
A. 0,02mol Na
+
, 0,04mol SO
4
2-
B. 0,04mol Na
+
, 0,02mol SO
4
2-
C. 0,06mol Na
+
, 0,04mol SO
4
2-
D. 0,08mol Na
+
, 0,04mol SO
4
2-
Câu 9.
Dung d
ị
ch CH
3
COOH 0,6% có kh
ố
i l
ượ
ng riêng d = 1g/ml.
Độ
đ
i
ệ
n li
α
=1%. [H
+
]
trong dung d
ị
ch có giá tr
ị
A. 0,100M. B. 0,010M. C. 0,001M. D. 0,020M.
Câu 10.
Dung d
ị
ch có ch
ứ
a t
ổ
ng s
ố
mol ion b
ằ
ng t
ổ
ng s
ố
mol ion c
ủ
a dung d
ị
ch CaCl
2
1M là
dung d
ị
ch
A. Na
3
PO
4
0,5M B. CuSO
4
1M C. Fe
2
(SO
4
)
3
0,05M D. Na
2
SO
4
1M
Câu 11.
Khi thay
đổ
i nhi
ệ
t
độ
c
ủ
a m
ộ
t dung d
ị
ch ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li y
ế
u (có n
ồ
ng
độ
không
đổ
i) thì:
A.
Độ
đ
i
ệ
n li và h
ằ
ng s
ố
đ
i
ệ
n li
đề
u không thay
đổ
i
B.
Độ
đ
i
ệ
n li thay
đổ
i và h
ằ
ng s
ố
đ
i
ệ
n li không thay
đổ
i
C.
Độ
đ
i
ệ
n li và h
ằ
ng s
ố
đ
i
ệ
n li
đề
u thay
đổ
i
D.
Độ
đ
i
ệ
n li không
đổ
i và h
ằ
ng s
ố
đ
i
ệ
n li thay
đổ
i
Câu 12.
H
ằ
ng s
ố
cân b
ằ
ng K
a
c
ủ
a axít axetic là 1,8.10
-5
.
Độ
đ
i
ệ
n li
α
c
ủ
a CH
3
COOH trong
dung d
ị
ch 0,1 M là:
A. 1,43% B. 0,67% C. 1,34% D. 2,34%
Câu 13.
Cho các axit sau:
(1). H
3
PO
4
(K
a
= 7,6 . 10
-3
) (2). HOCl (K
a
= 5 . 10
-8
)
(3). CH
3
COOH (K
a
= 1,8 . 10
-5
) (4). HSO
4
-
(K
a
= 10
-2
)
S
ắ
p x
ế
p
độ
m
ạ
nh c
ủ
a các axit theo th
ứ
t
ự
tăng dần
:
A. (2) < (1) < (3) < (4) B. (4) < (1) < (3) < (2)
C. 4) < (3) < (1) < (2) D. (2) < (3) < (1) < (4)
Câu 14.
Trong quá trình
đ
i
ệ
n li, n
ướ
c
đ
óng vai trò:
A. Môi tr
ườ
ng
đ
i
ệ
n li B. Dung môi không phân c
ự
c
C. Dung môi phân c
ự
c D. T
ạ
o liên k
ế
t hi
đ
ro v
ớ
i các ch
ấ
t tan
Câu 15.
Trong nh
ữ
ng ch
ấ
t sau, ch
ấ
t nào là ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li m
ạ
nh?
1. NaCl 2. Ba(OH)
2
3. Cu(NO
3
)
2
4. H
2
S 5. Cu(OH)
2
6. HClO
4
A. 1, 2, 3, 6. B. 1, 4, 5, 6. C. 2, 3, 4, 5. D. 1, 2, 3
Câu 16.
Hoà tan x mol Al
2
(SO
4
)
3
vào n
ướ
c thu
đượ
c dung d
ị
ch có ch
ứ
a 0,6 mol SO
4
2-
, thì
giá tr
ị
c
ủ
a x là
A. 1,8 mol
B.
0,4 mol C. 0,2 mol D.
0,6 mol
Câu 17.
Dãy ch
ỉ
g
ồ
m các ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li y
ế
u là
A. HF, HCl, HBr, HI, H
2
O.
B. KOH, KF, NaCN, KHCO
3
.
C. HF, Cu(OH)
2
, HClO, H
2
S. D. HI,KCN, CH
3
COONa, NaHSO
3
Câu 18.
M
ộ
t phân t
ử
amoni photphat
đ
i
ệ
n li hoàn toàn t
ạ
o ra:
A. NH
4
+
, PO
4
3-
B. NH
4
+
, 3PO
4
3-
C.3NH
4
+
, 2PO
4
3-
D. 3NH
4
+
, PO
4
3-
Câu 19.
Cho các y
ế
u t
ố
: B
ả
n ch
ấ
t hóa h
ọ
c c
ủ
a ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li (1); Nhi
ệ
t
độ
môi tr
ườ
ng (2); n
ồ
ng
độ
ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li (3).
Độ
đ
i
ệ
n li
α
c
ủ
a ch
ấ
t
đ
i
ệ
n li ph
ụ
thu
ộ
c vào y
ế
u t
ố
A. (1);(2). B. (2); (3). C. (1);(3). D. (1);(2); (3).
Câu 20.
Dung d
ị
ch CH
3
COOH trong n
ướ
c có n
ồ
ng
độ
0,1 M,
α
= 1% có pH là:
A. 11 B. 3 C. 5 D. 7.
Đ
ÁP ÁN VÀ H
ƯỚ
NG D
Ẫ
N
1.B 2.D 3.D 4.A 5.A 6.C 7.C 8.D 9.C 10.D
11.C 12.C 13.D 14.C 15.A 16.C 17.C 18.D 19.D 20.B
Câu 4. HA
H
+
+ A
-
Ban
đầ
u: 0,1
Ph
ả
n
ứ
ng: 0,1
α
0,1
α
0,1
α
Cân b
ằ
ng: 0,1
(1 )
α
−
0,1
α
0,1
α
2
0,1 2 10
H pH H M
α
+ + −
= → = → =
2
0,1 10 0,1 10%
α α α
−
⇒ = → = → =
Câu 6. HCl là axit m
ạ
nh
1
α
→ =
,ta có: HCl
H
+
→ +
Cl
−
0
0
10
10
x
x
H C
C
pH x H
+
−
+ −
=
⇒
→ =
= → =
(1)
Vì c
ứ
100 phân t
ử
CH
3
COOH thì có 1 phân t
ử
đ
i
ệ
n li
→
1
0,01
100
α
= =
3
CH COOH
3
CH COO
−
+
H
+
b
đ
0
C
p
ư
0
C
α
0
C
α
0
C
α
cb
0
(1 )
C
α
−
0
C
α
0
C
α
⇒
+
0
pH= y H 10 10
y y
C
α
− −
→ = ⇒ =
⇒
2
0
10 10
10
0,01
y y
y
C
α
− −
− +
= = =
= (2)
t
ừ
(1),(2)
2
10 10 2
x y
x y
− − +
→ = → + =
Câu 7.
18
19 18
3,6.10
.100 6%
5,64.10 3,6.10
α
= =
+
Câu 9.
3
CH COOH
3
CH COO
−
+
H
+
G
ọ
i n
ồ
ng
độ
ban
đầ
u c
ủ
a
3
CH COOH
là
0
C
(M)
⇒
H
+
=
0
C
α
Xét 1 lít dung d
ị
ch V = 1000ml
M
M
Cd
M
C
V
m
M
V
m
V
n
C
ddct
1,0
100
.
60
1000.6,0
.1
100
.
(%).
.
1000
100
.
(%)
.
.
0
======
⇒
H
+
=
0
C
α
= 0,1.0,01 = 0,001 M
⇒
C
Câu 12.
3
CH COOH
3
CH COO
−
+
H
+
0
C
0
(1 )
C
α
−
0
C
α
0
C
α
2
5
0 0 0
0
. ( )
1,8.10
(1 ) 1
C C C
Ka
C
α α α
α α
−
= = =
− −
.
0
0,1
C M
=
→
2 4 5
1,8.10 1,8.10 0
α α
− −
+ − =
0,0133
0,0136
B
α
α
=
⇒ ⇒
= −
Câu 20.
3
CH COOH
3
CH COO
−
+
H
+
H
+
=
0
C
α
=0,1.0,01=
3
10
−
3
pH
→ =
§2. AXIT, BAZ
Ơ
VÀ MU
Ố
I. S
Ự
Đ
IÊN LI C
Ủ
A N
ƯỚ
C pH, CH
Ấ
T CH
Ỉ
TH
Ị
AXIT- BAZ
Ơ
A. Hướng dẫn tự ôn lí thuyêt
1.Thuyết axit – bazơ của Areniut
- Axit: là ch
ấ
t khi tan trong n
ướ
c phân li ra ion H
+
+ Axit ch
ỉ
phân li m
ộ
t n
ấ
c ra ion H
+
g
ọ
i là axit m
ộ
t n
ấ
c :HCl
→
H
+
+ Cl
-
+ Axit mà phân t
ử
phân li nhi
ề
u n
ấ
c ra ion H
+
g
ọ
i là axit nhi
ề
u n
ấ
c, thí d
ụ
:
H
2
SO
4
→
H
+
+ HSO
4
-+
; HSO
4
-
H
+
+ SO
4
2-
- Baz
ơ
: là ch
ấ
t khi tan trong n
ướ
c phân li cho ion OH
-
+ Baz
ơ
ch
ỉ
phân li m
ộ
t n
ấ
c ra ion OH
-
g
ọ
i là baz
ơ
m
ộ
t n
ấ
c: NaOH
→
Na
+
+ OH
-
+ Baz
ơ
mà phân t
ử
phân li nhi
ề
u n
ấ
c ra ion OH
-
là baz
ơ
nhi
ề
u n
ấ
c, thí d
ụ
:
Ca(OH)
2
→
Ca(OH)
+
+ OH
-
; Ca(OH)
+
Ca
2+
+ OH
-
- Hi
đ
roxit l
ưỡ
ng tính: là ch
ấ
t khi tan trong n
ướ
c v
ừ
a có th
ể
phân li nh
ư
axit, v
ừ
a có th
ể
phân
li nh
ư
baz
ơ
. Thí d
ụ
:
Zn(OH)
2
Zn
2+
+ 2OH
-
(phân li ki
ể
u baz
ơ
)
Zn(OH)
2
(hay H
2
ZnO
2
)
2H
+
+ ZnO
2
2-
Hi
đ
roxit l
ưỡ
ng tính th
ườ
ng g
ặ
p là: Al(OH)
3
, Pb(OH)
2
, Cr(OH)
3
, Sn(OH)
2
.
2. Thuyết axit-bazơ của Bron-stêt
-
Đị
nh ngh
ĩ
a
: axit là ch
ấ
t nh
ườ
ng proton (H
+
), baz
ơ
là ch
ấ
t nh
ậ
n proton
Axit
Baz
ơ
+ H
+
Theo thuy
ế
t này, H
2
O là h
ợ
p ch
ấ
t l
ưỡ
ng tính: H
2
O + H
2
O
H
3
O
+
+ OH
-
-
H
ằ
ng s
ố
phân li axit
: S
ự
phân li c
ủ
a axit y
ế
u trong n
ướ
c là quá trình thu
ậ
n ngh
ị
ch, h
ằ
ng s
ố
cân b
ằ
ng phân li axit này
đượ
c kí hi
ệ
u là K
a
. Gi
ố
ng nh
ư
tính ch
ấ
t c
ủ
a h
ằ
ng s
ố
cân b
ằ
ng, K
a
ch
ỉ
ph
ụ
thu
ộ
c vào b
ả
n ch
ấ
t axit và nhi
ệ
t
độ
.
+ Thí d
ụ
, :CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
K
a
c
ủ
a axit CH
3
COOH
đượ
c bi
ể
u di
ễ
n nh
ư
sau K
a
=
COOHCH
COOCHH
3
3
]][[
−+
ho
ặ
c CH
3
COOH + H
2
O
H
3
O
+
+ CH
3
COO
-
K
a
=
COOHCH
COOCHOH
3
33
]][[
−+
trong
đ
ó [H
+
], [CH
3
COO
-
], [CH
3
COOH] là n
ồ
ng
độ
mol.l c
ủ
a H
+
, CH
3
COO
-
, CH
3
COOH
lúc cân b
ằ
ng.
+ Giá tr
ị
K
a
c
ủ
a axit càng nh
ỏ
, l
ự
c axit (tính axit) c
ủ
a nó càng y
ế
u.
Thí d
ụ
,
ở
25
0
C, K
a
c
ủ
a CH
3
COOH là 1,75.10
-5
và c
ủ
a HClO là 5.10
-8
. V
ậ
y l
ự
c axit c
ủ
a HClO
y
ế
u h
ơ
n c
ủ
a CH
3
COOH
.
- H
ằ
ng s
ố
phân li baz
ơ
: H
ằ
ng s
ố
cân b
ằ
ng phân li baz
ơ
đượ
c kí hi
ệ
u là K
b
, nó ch
ỉ
ph
ụ
thu
ộ
c
vào b
ả
n ch
ấ
t baz
ơ
và nhi
ệ
t
độ
. Giá tr
ị
K
b
c
ủ
a baz
ơ
càng nh
ỏ
, l
ự
c baz
ơ
(tính baz
ơ
) c
ủ
a nó
càng y
ế
u.
Thí d
ụ
: NH
3
+ H
2
O
NH
4
+
+ OH
-
có K
b
=
][
]][[
3
4
NH
OHNH
−
+
- Mu
ố
i: là h
ợ
p ch
ấ
t khi tan trong n
ướ
c phân li ra cation kim lo
ạ
i (ho
ặ
c NH
4
+
) và anion g
ố
c
axit.
+ Mu
ố
i trung hoà: là mu
ố
i trong phân t
ử
không còn kh
ả
n
ă
ng phân li ra ion H
+
.
Thí d
ụ
: K
2
SO
4
→
2K
+
+ SO
4
2-
+ Mu
ố
i axit: là mu
ố
i trong phân t
ử
v
ẫ
n còn hi
đ
ro có kh
ả
n
ă
ng phân li ra ion H
+
Thí d
ụ
: NaHCO
3
→
Na
+
+ HCO
3
-
; HCO
3
-
H
+
+ CO
3
2-
Chú ý: Na
2
HPO
3
, NaH
2
PO
2
vẫn còn hiđro trong phân tử nhưng không phải là muối axit
+ Mu
ố
i ph
ứ
c t
ạ
p: mu
ố
i kép, thí d
ụ
NaCl.KCl; mu
ố
i ph
ứ
c, thí d
ụ
[Ag(NH
3
)
2
]Cl
NaCl.KCl
→
Na
+
+ K
+
+ 2Cl
-
[Ag(NH
3
)
2
]Cl
→
[Ag(NH
3
)
2
]
+
+ Cl
-
[Ag(NH
3
)
2
]
+
Ag
+
+ 2NH
3
K
ế
t lu
ậ
n: Thuy
ế
t axit-baz
ơ
c
ủ
a Bron-stêt t
ổ
ng quát h
ơ
n thuy
ế
t axit-baz
ơ
c
ủ
a Areniut và có
tính
đị
nh l
ượ
ng (d
ự
a vào K
a
, K
b
ta bi
ế
t l
ự
c axit và l
ự
c baz
ơ
).
3. Khái niệm về pH
- Tích s
ố
ion c
ủ
a n
ướ
c:
OH
K
2
= [H
+
][OH
-
] = 10
-14
ở
25
0
C, là h
ằ
ng s
ố
ở
nhi
ệ
t
độ
không
đổ
i.
Trong dung d
ị
ch loãng c
ủ
a các ch
ấ
t khác nhau
ở
25
0
C luôn có [H
+
][OH
-
] = 10
-14
.
Thí d
ụ
: trong dung d
ị
ch có n
ồ
ng
độ
H
+
= 10
-3
M
⇒
n
ồ
ng
độ
OH
-
là: [OH
-
] = 10
-14
. [H
+
] = 10
-14
. 10
-3
= 10
-11
.
- Quy
ướ
c pH = -lg[H
+
] hay [H
+
] = 10
-pH
thì n
ế
u [H
+
] = 10
-a
, pH = a
+ Môi tr
ườ
ng trung tính, [H
+
] = [OH
-
] = 10
-7
, pH =7
+ Môi tr
ườ
ng axit: [H
+
] > 10
-7
nên pH <7
+ Môi tr
ườ
ng baz
ơ
: [H
+
] < 10
-7
nên pH >7
B. Các dạng bài tập và phương pháp giải
Dạng 1: Tính giá trị pH của dung dịch
+ Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch axit: Xác
đị
nh n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion H
+
trong dung d
ị
ch
ở
tr
ạ
ng
thái cân b
ằ
ng
→
pH=-lg([H
+
])
+Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch baz
ơ
: Xác
đị
nh n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion OH
-
trong dung d
ị
ch
ở
tr
ạ
ng
thái cân b
ằ
ng
→
[H
+
]
→
pH, ho
ặ
c pH = 14-pOH= 14+lg([OH
-
]).
Ví dụ 1.
Tr
ộ
n 100 ml dung d
ị
ch g
ồ
m Ba(OH)
2
0,1M và NaOH 0,1M v
ớ
i 400 ml dung d
ị
ch
g
ồ
m H
2
SO
4
0,0375 M và HCl 0,0125 M thu
đượ
c dung d
ị
ch X. Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch X .
L
ờ
i gi
ả
i
H
+
+ OH
-
→
H
2
O
T
ổ
ng s
ố
mol OH
-
: (0,1.2 + 0,1).0,1 = 0,03 mol
T
ổ
ng s
ố
mol H
+
: (0,0375.2 + 0,0125).0,4 = 0,035 mol
S
ố
mol H
+
d
ư
: 0,035 – 0,03 = 0,005 mol
→
[H
+
]= 0,01M
→
pH = 2
Ví dụ 2
. Cho dung d
ị
ch A là m
ộ
t h
ỗ
n h
ợ
p: H
2
SO
4
2.10
-4
M và HCl 6.10
-4
M
Cho dung d
ị
ch B là m
ộ
t h
ỗ
n h
ợ
p: NaOH 3.10
-4
M và Ca(OH)
2
3,5.10
-4
M
a) Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch A và dung d
ị
ch B
b) Tr
ộ
n 300ml dung d
ị
ch A v
ớ
i 200ml dung d
ị
ch B
đượ
c dung d
ị
ch C. Tính pH c
ủ
a dung
d
ị
ch C.
L
ờ
i gi
ả
i
a. [ H
+
]
trong A: 2.2.10
-4
+ 6.10
-4
= 10
-3
mol pH = 3
[OH
-
] trong B: 3.10
-4
+ 2.3,5.10
-4
= 10
-3
mol pOH = 3
→
pH =11
b. Trong 300ml dung d
ị
ch A có s
ố
mol H
+
= 0,3.10
-3
mol
Trong 200 ml dung d
ị
ch B có s
ố
mol OH
-
= 0,2.10
-3
mol
Dung d
ị
ch C có: V = 0,5 lít; s
ố
mol H
+
= 0,3.10
-3
- 0,2.10
-3
= 10
-4
mol
V
ậ
y [H
+
] =
4
10
0,5
−
2.10
-4
M
→
pH = 3,6989
Dạng 2: Pha trộn dung dịch
Ph
ươ
ng pháp gi
ả
i
+ S
ử
d
ụ
ng ph
ươ
ng pháp
đườ
ng chéo, ghi nh
ớ
: N
ướ
c có C% ho
ặ
c C
M
=0.
+ Xác
đị
nh s
ố
mol ch
ấ
t, pH
→
[H
+
]
→
mol H
+
ho
ặ
c mol OH
-
.
+ Vi
ệ
c thêm, cô c
ạ
n n
ướ
c làm thay
đổ
i n
ồ
ng
độ
mol/l và không làm thay
đổ
i s
ố
mol ch
ấ
t
→
tính toán theo s
ố
mol ch
ấ
t.
Ví dụ 1
. 1. Dung d
ị
ch HCl có pH=3. H
ỏ
i ph
ả
i pha loãng dung d
ị
ch HCl
đ
ó b
ằ
ng n
ướ
c bao
nhiêu l
ầ
n
để
đượ
c dung d
ị
ch HCl có pH = 4. Gi
ả
i thích?
2. Pha thêm 40cm
3
n
ướ
c vào 10 cm
3
dung d
ị
ch HCl có pH=2. Tính pH c
ủ
a dung d
ị
ch
sau khi pha thêm n
ướ
c.
L
ờ
i gi
ả
i
1. Gi
ả
s
ử
dung d
ị
ch HCl ban
đầ
u có th
ể
tích V
1
(l), pH = 3.
S
ố
mol H
+
ban
đầ
u là V
1
.10
-3
mol ; Th
ể
tích H
2
O c
ầ
n thêm vào là V
2
(l).
S
ố
mol H
+
trong dung d
ị
ch pH= 4 là (V
1
+ V
2
).10
-4
Vi
ệ
c pha loãng dung d
ị
ch ch
ỉ
làm thay
đổ
i n
ồ
ng
độ
mol/l ch
ứ
không làm thay
đổ
i s
ố
mol H
+
.
Vì v
ậ
y : (V
1
+ V
2
).10
-4
= V
1
.10
-3
→
9 V
1
= V
2
V
ậ
y ph
ả
i pha loãng dung d
ị
ch g
ấ
p 10 l
ầ
n (n
ướ
c thêm vào g
ấ
p 9 l
ầ
n th
ể
tích ban
đầ
u)
2. 1dm
3
= 1 lít; 1cm
3
= 10
-3
lít. S
ố
mol H
+
là 10.10
-3
. 0,01 = 10
-4
mol.
Thêm 40.10
-3
lít n
ướ
c thì th
ể
tích dung d
ị
ch là 50.10
-3
lít.
Vi
ệ
c pha loãng không thay
đổ
i s
ố
mol H
+
nên: C
M
(H
+
) =
4
3
10
50.10
−
−
= 0,002M
→
pH = 2,6989
Ví dụ 2
. Thêm t
ừ
t
ừ
400 gam dung d
ị
ch H
2
SO
4
49% vào H
2
O và
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh l
ượ
ng H
2
O
để
thu
đượ
c
đ
úng 2 lít dung d
ị
ch A. Coi H
2
SO
4
đ
i
ệ
n
li hoàn toàn 2 n
ấ
c.
a. Tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a ion H
+
trong dung d
ị
ch A
b. Tính th
ể
tích dung d
ị
ch NaOH 1,8M c
ầ
n thêm vào 0,5 lít dung d
ị
ch A
để
thu
đượ
c
+ dung d
ị
ch có pH= 1
+ dung d
ị
ch có pH= 13
L
ờ
i gi
ả
i
a. H
2
SO
4
→
2H
+
+ SO
4
2-
S
ố
mol H
+
:
49.400
2 4
98.100
mol
=
→
C
M
(H
+
) =
4
2
=2M
b.Th
ể
tích dung d
ị
ch NaOH c
ầ
n thêm vào
để
pH =1.
H
+
+ OH
-
→
H
2
O
2.0,5 V.1,8
Vì pH = 1
→
[H
+
] = 0,1
→
s
ố
mol H
+
sau ph
ả
n
ứ
ng: = (0,5 + V) .0,1 ( mol)
0,5.2 – 1,8.V = (0,5 + V) .0,1
→
V = 0,5 lít.
+ Th
ể
tích dung d
ị
ch NaOH c
ầ
n thêm vào
để
pH =13.
Vì pH = 13
→
[OH
-
] = 0,1M
→
S
ố
mol OH
-
sau ph
ả
n
ứ
ng: (0,5 + V).0,1 mol
V.1,8 -2.0,5 = (0,5 + V) .0,1
→
V = 0,0882 lít.
C. Bài tập ôn luyện
Bài 1.
Ch
ỉ
dùng thêm qu
ỳ
tím hãy trình bày cách phân bi
ệ
t các dung d
ị
ch
đự
ng trong các l
ọ
riêng bi
ệ
t m
ấ
t nhãn sau:
a)
NH
4
Cl ; (NH
4
)
2
SO
4
; BaCl
2
; NaOH ; Na
2
CO
3
b)
Na
2
SO
4
; BaCl
2
; KNO
3
; Na
2
CO
3
Bài 2.
1.Thêm t
ừ
t
ừ
100 gam dung d
ị
ch H
2
SO
4
98% vào n
ướ
c và
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh
để
đượ
c 2 lít
dung d
ị
nh X. tính n
ồ
ng
độ
mol/l c
ủ
a dung d
ị
ch X.
2. Tính t
ỉ
l
ệ
th
ể
tích dung d
ị
ch KOH 0,001M c
ầ
n pha loãng v
ớ
i n
ướ
c
để
đượ
c dung
d
ị
ch có PH=9.
Bài 3.
Dung d
ị
ch thu
đượ
c khi tr
ộ
n l
ẫ
n 200 ml dd NaCl 0,3M và 300ml dung d
ị
ch Na
2
SO
4
0.15 M n
ế
u b
ỏ
qua hi
ệ
u
ứ
ng th
ể
tích thì dung d
ị
ch thu
đượ
c có n
ồ
ng
độ
Na
+
là bao nhiêu?
Bài 4
. Hòa tan 20 ml dung d
ị
ch HCl 0,05 mol/l vào 20 ml dung d
ị
ch H
2
SO
4
0,075 mol/l. coi
th
ể
tích thay
đổ
i không
đ
áng k
ể
. Tính PH c
ủ
a dung d
ị
ch thu
đượ
c.
Bài 5.
Cho 200ml dung d
ị
ch HNO
3
có PH=2. tính kh
ố
i l
ượ
ng HNO
3
có trong dung d
ị
ch. N
ế
u
thêm 300 ml dung d
ị
ch H
2
SO
4
0,05M vào thì PH c
ủ
a dung d
ị
ch thu
đượ
c là bao nhiêu?
Bài 6.
Tr
ộ
n 300 ml dung d
ị
ch NaOH 0,1 mol/lit và Ba(OH)
2
0,025 mol/l v
ớ
i 200 ml dung
d
ị
ch H
2
SO
4
n
ồ
ng
độ
x mol /lit Thu
đượ
c m gam k
ế
t t
ủ
a và 500 ml dung d
ị
ch có PH = 2 . Hãy
tính m và x . Coi H
2
SO
4
đ
i
ệ
n li hoàn toàn c
ả
hai n
ấ
c .
Bài 7.
X là dung d
ị
ch H
2
SO
4
0,02M. Y là dung d
ị
ch NaOH 0,035M. Khi tr
ộ
n l
ẫ
n dung d
ị
ch
X và dung d
ị
ch Y ta thu
đượ
c dung d
ị
ch Z có th
ể
tích b
ằ
ng t
ổ
ng th
ể
tích 2 dung d
ị
ch
đ
em
tr
ộ
n và có pH=2. Coi H
2
SO
4
đ
i
ệ
n
li hoàn toàn 2 n
ấ
c. Hãy tính t
ỉ
l
ệ
th
ể
tích gi
ữ
a dung d
ị
ch X
và dung d
ị
ch Y
Bài 8.
Cho m gam h
ỗ
n h
ợ
p Mg , Al vào 250 ml dung d
ị
ch X ch
ứ
a h
ỗ
n h
ợ
p axit HCl 1M và
axit H
2
SO
4
0,5M thu
đượ
c 5,32 lít khí H
2
đ
ktc và dung d
ị
ch Y. Tính PH c
ủ
a dung d
ị
ch Y (
Coi dung d
ị
ch có th
ể
tích nh
ư
ban
đầ
u ) .
Bài 9
. Tr
ộ
n 200 ml dung d
ị
ch NaHSO
4
0,2M và Ba(HSO
4
)
2
0,15M v
ớ
i V lit dung d
ị
ch h
ỗ
n
h
ợ
p NaOH 1M và Ba(OH)2 1M thu
đượ
c dung d
ị
ch có PH = 7. Tính V và kh
ố
i l
ượ
ng k
ế
t
t
ủ
a t
ạ
o thành.
Bài 10
. Tr
ộ
n 250 ml dung d
ị
ch h
ỗ
n h
ợ
p HCl 0,08 mol/l và H
2
SO
4
0,01 mol /l v
ớ
i 250 ml
dung d
ị
ch Ba(OH)
2
có n
ồ
ng
độ
x mol /l thu
đượ
c m gam k
ế
t t
ủ
a và 500 ml dung d
ị
ch có pH
= 12 . Hãy tính m và x . Coi Ba(OH)
2
đ
i
ệ
n li hoàn toàn c
ả
hai n
ấ
c .
Đáp án và hướng dẫn giải
Bài 1.
1. Dùng gi
ấ
y qu
ỳ
tím:
+ Dung d
ị
ch làm qu
ỳ
tím chuy
ể
n
đỏ
: NH
4
Cl ; (NH
4
)
2
SO
4
; (nhóm 1)
+ Dung d
ị
ch không làm qu
ỳ
tím chuy
ể
n màu: BaCl
2
+ Dung d
ị
ch làm qu
ỳ
tím chuy
ể
n màu xanh: NaOH ; Na
2
CO
3
(nhóm 2)
- L
ấ
y dung d
ị
ch BaCl
2
cho vào các nhóm trên:
+ Nhóm 1: * V
ừ
a có k
ế
t t
ủ
a, có khí mùi khai là (NH
4
)
2
SO
4.
* Dung d
ị
ch có khí mùi khai thoát ra là NH
4
Cl.
+ Nhóm 2: * Có k
ế
t t
ủ
a là Na
2
CO
3
* Còn l
ạ
i là NaOH.
2. Na
2
SO
4
; BaCl
2
; KNO
3
; Na
2
CO
3.
Dùng gi
ấ
y qu
ỳ
tím:
+ Dung d
ị
ch không làm qu
ỳ
tím chuy
ể
n màu: Na
2
SO
4
; BaCl
2
; KNO
3
+ Dung d
ị
ch làm qu
ỳ
tím chuy
ể
n màu xanh: Na
2
CO
3
- L
ấ
y dung d
ị
ch Na
2
CO
3
cho vào nhóm trên:
* Có k
ế
t t
ủ
a là BaCl
2
: Na
2
CO
3
+ BaCl
2
→
BaCO
3
+ 2NaCl
* Không có hi
ệ
n t
ượ
ng là: Na
2
SO
4
; KNO
3
- L
ấ
y dung d
ị
ch BaCl
2
cho vào Na
2
SO
4
; KNO
3
+ Có k
ế
t t
ủ
a là Na
2
SO
4
: Na
2
SO
4
+ BaCl
2
→
BaSO
4
+ 2NaCl
+ Không có hi
ệ
n t
ượ
ng là KNO
3
Bài 2.
1.C
M
(X) = 1M
2. V
K2O
/ V
H2O
=1/99
Bài 3.
N
ồ
ng
độ
Na
+
: 0,2.0,3 + 0,3.2.0,15 = 0,15mol
V
ậ
y C
M
(Na
+
) = 0,3M
Bài 4
. PH=1.
Bài 5
. [H
+
]= 0,01M
→
s
ố
mol H
+
= HNO
3
= 0,002mol.
Kh
ố
i l
ượ
ng HNO
3
= 0,126 gam
Thêm H
+
: 0,03 mol
→
T
ổ
ng mol H
+
: 0,032 mol [H
+
]= 0,064M
→
pH= 1,1938
Bài 6.
pH= 2
→
[H
+
] =0,01 M;
0,2.x – (0,1 +0,025.2).0,3 = 0,01.0,5
→
x=0,25M
Kh
ố
i l
ượ
ng k
ế
t t
ủ
a: m = 0.0075.233= 1,7475 gam
Bài 7.
H
+
+ OH
-
→
H
2
O
V
X
.0,02.2 V
Y
. 0,035
V
X
.0,02.2 - V
Y
. 0,035 = 0,01.( V
X
+ V
Y
)
→
V
X
/V
Y
= 3/2.
Bài 8.
Đ
áp s
ố
pH = 1.
Bài 9.
NaHSO
4
→
Na
+
+ HSO
4
-
; Ba(HSO
4
)
2
→
Ba
2+
+ 2HSO
4
-
HSO
4
-
+ OH
-
→
H
2
O + SO
4
2-
(0,04 +0,06) 4V (0,04 +0,06)
Do pH = 7 nên 0,1 = 4V
→
V = 0,025(lit)
Ba
2+
+ SO
4
2-
→
BaSO
4
0,375 0,1
→
n
BaSO4
= n
Ba2+
= 0,375 mol.
V
ậ
y: kh
ố
i l
ượ
ng BaSO
4
là 87,375 gam.
Bài 10.
pH= 12
→
[OH
-
] =0,01 M;
0,25.2.x – (0,08 +0,01.2).0,25 = 0,01.0,5
→
x=0,06M
Kh
ố
i l
ượ
ng k
ế
t t
ủ
a: m = 0,0025.233= 0,5825gam
D. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1
. Cho các ch
ấ
t: Al, Al
2
O
3
, Al
2
(SO
4
)
3
, Zn(OH)
2
, NaHS, K
2
SO
3
, (NH
4
)
2
CO
3
. S
ố
ch
ấ
t
đề
u
ph
ả
n
ứ
ng
đượ
c v
ớ
i dung d
ị
ch HCl, dung d
ị
ch NaOH là
A. 7. B. 6. C. 4. D. 5.
Câu 2
. Ch
ọ
n câu phát bi
ể
u
sai.
Dung d
ị
ch mu
ố
i
A. CH
3
COOK có pH >7. B. NaHCO
3
có pH.<.7.
C. NH
4
Cl có pH < 7. D. Na
2
SO
4
có pH = 7.
Câu 3
. Thêm m gam H
2
SO
4
vào 2 lít dung d
ị
ch axit m
ạ
nh ( pH=2) thì thu
đượ
c dung d
ị
ch có
pH=1, m có giá tr
ị
là
A.8,28 gam B. 4,14 gam C. 8,82 gam D.4,41gam
Câu 4.
Phát bi
ể
u nào sau
đ
ây
không đúng?
A. Giá tr
ị
pH t
ă
ng thì tính baz
ơ
t
ă
ng
B. Giá tr
ị
pH t
ă
ng thì tính axit t
ă
ng
C. Dung d
ị
ch có pH = 7 có môi tr
ườ
ng trung tính
D. Giá tr
ị
[H
+
] t
ă
ng thì tính axit t
ă
ng
Câu 5.
C
ầ
n thêm bao nhiêu l
ầ
n th
ể
tích n
ướ
c ( V
2
) so v
ớ
i th
ể
tích ban
đầ
u ( V
1
)
để
pha loãng
dung d
ị
ch có pH=3 thành dung d
ị
ch có pH=4?
A. V
2
=9V
1
B. 3V
1
=V
2
C. V
2
=V
1
D. V
1
=3V
2
Câu 6.
Dung d
ị
ch Ba(OH)
2
có n
ồ
ng
độ
Ba
2+
là 5.10
-4
. pH c
ủ
a dung d
ị
ch này là:
A. 9,3 B. 8,7 C. 14,3 D.11
Câu 7.
C
ầ
n pha loãng bao nhiêu l
ầ
n th
ể
tích dung d
ị
ch KOH 0,001M v
ớ
i n
ướ
c
để
đượ
c dung
d
ị
ch có pH= 9?
A. 100 l
ầ
n B. 101 l
ầ
n C. 99 l
ầ
n D. 10 l
ầ
n
Câu 8.
C
ầ
n thêm bao nhiêu gam dung d
ị
ch NaOH 10% vào 20 gam dung d
ị
ch NaOH 30%
để
đượ
c dung d
ị
ch NaOH 25%?
A. 15 gam B. 6,67gam C. 4 gam D. 12 gam
Câu 9.
Pha loãng 40 ml dung d
ị
ch NaOH 0,09 M thành 100ml dung d
ị
ch A, r
ồ
i thêm vào
dung d
ị
ch A 30ml dung d
ị
ch HCl 0,1 M. pH c
ủ
a dung d
ị
ch m
ớ
i là:
A. 11,66 B. 12,38 C. 12,18 D. 9,57
Câu 10.
Cho 500 ml dung d
ị
ch HCl 0,02M v
ớ
i 500ml dung d
ị
ch NaOH 0,018M
đượ
c m
ộ
t
dung d
ị
ch m
ớ
i có pH là:
A. 3 B. 2,7 C. 5 D. 4,6
Câu 11.
Tìm câu tr
ả
l
ờ
i
sai
trong s
ố
các câu sau
đ
ây v
ề
độ
pH:
A. pH = lg[H
+
] B. pH + pOH = 14
C. pH = -lg[H
+
] D. pH = 14 + lg[OH
-
]
Câu 12(ĐH,2007-A).
Tr
ộ
n 100ml dung d
ị
ch (g
ồ
m Ba(OH)
2
0,1M và NaOH 0,1M) v
ớ
i 400
ml dung d
ị
ch (g
ồ
m H
2
SO
4
0,0375 M và HCl0,0125M), thu
đượ
c dung d
ị
ch X. Giá tr
ị
pH c
ủ
a
dung d
ị
ch X là
A. 7 B. 2 C. 1 D. 6
Câu 13.
Cho các ph
ả
n
ứ
ng sau:
HCl + H
2
O = H
3
O
+
+ Cl
-
(1) NH
3
+ H
2
O = NH
4
+
+ OH
-
(2)
CH
3
COOH + H
2
O = CH
3
COO
-
+ H
3
O
+
(3) HSO
3
-
+ H
2
O = H
2
SO
3
+ OH
-
(4)
HCO
3
-
+ H
2
O = H
3
O
+
+ CO
3
2-
(5) CuSO
4
+ 5H
2
O = CuSO
4
.
5H
2
O (6)
Theo thuy
ế
t bronsted, H
2
O
đ
óng vai trò là axit trong các ph
ả
n
ứ
ng sau:
A. (1), (3), (5). B. (2), (4). C. (2), (4), (6). D. (1), (3), (5), (6).
Câu 14.
Tr
ộ
n V
1
lít dung d
ị
ch HCl (pH=5) v
ớ
i dung d
ị
ch V
2
lít NaOH(pH=9) thu
đượ
c dung
d
ị
ch có pH=6. T
ỉ
l
ệ
V
1
/V
2
là:
A. 3/1 B. 1/3 C. 9/11 D.11/9
Câu 15.
N
ồ
ng
độ
ion OH
-
trong dung d
ị
ch A là 1,8.10
-5
M. pH c
ủ
a dung d
ị
ch A là
A.7,25M B. 5,25M C.9,25M D. 11,25M
Câu 16.
Cho các dung d
ị
ch mu
ố
i sau, dung d
ị
ch có pH > 7 là
(X
1
) KCl; (X
2
) Na
2
CO
3
; (X
3
) CuSO
4
; (X
4
) CH
3
COONa
(X
5
) ZnSO
4
; (X
6
) AlCl
3
; (X
7
) NaCl ; (X
8
) NH
4
Cl.
A. X
1
, X
2
, X
4
, X
7
B. X
2
, X
4
, X
8
C. X
1
, X
3
, X
4
, X
6
D. X
2
, X
4
Câu 17. (ĐH, CĐ khối A-2007).
Cho dãy các ch
ấ
t: Ca(HCO
3
)
2
, NH
4
Cl, (NH
4
)
2
CO
3
, ZnSO
4
,
Al(OH)
3
, Zn(OH)
2
. S
ố
ch
ấ
t trong dãy có tính l
ưỡ
ng tính là:
A. 3. B. 4. C. 2. D. 5.
Câu 18.
Cho các dung d
ị
ch
đượ
c
đ
ánh s
ố
th
ứ
t
ự
nh
ư
sau:
1. KCl 2. Na
2
CO
3
3. CuSO
4
4. CH
3
COONa
5. Al
2
(SO
4
)
3
6. NH
4
Cl 7. NaBr 8. K
2
S
Các dung d
ị
ch
đề
u có pH < 7 là:
A. 3, 5, 6 B. 2, 4, 6 C. 1, 2, 3 D. 6, 7, 8
Câu 19
. Th
ể
tích KOH 0,001M c
ầ
n
để
pha 1,5 lít dung d
ị
ch có pH=9 là:
A.3.10
-2
lít
B. 2,5.10
-2
lít
C. 1,5.10
-3
lít D. 1,5.10
-2
lit
Câu 20.
Nh
ỏ
dung d
ị
ch phenolphtalein vào dung d
ị
ch nào sau
đ
ây, dung d
ị
ch chuy
ể
n sang
màu h
ồ
ng?
A. AlCl
3
B. MgCl
2
C. Na
2
S D. NH
4
NO
3
Đáp án và hướng dẫn
1.D 2.B 3.C 4.B 5.A 6.D 7.A 8.B 9.A 10.B
11.A 12.B 13.B 14.D 15.C 16.D 17.B 18.A 19.D
20.C
Câu1
2)
2 3 3 2
6 2 3
Al O HCl AlCl H O
+ → +
;
2 3 2 2
2 2
Al O NaOH NaAlO H O
+ → +
3)
3 2 2
( ) 2
Zn OH HCl ZnCl H O
+ → +
;
2 2 2 2
Zn(OH) 2 2
NaOH Na ZnO H O
+ → +
4)
2
NaHS HCl NaCl H S
+ → +
;
2 2
NaHS NaOH Na S H O
+ → +
5)
4 2 3 4 2 2
( )
NH CO HCl NH Cl H O CO
+ → + +
4 2 3
( )
NH CO
+
NaOH
→
3
2
NH
↑
+
2 3 2
Na CO H O
+
Câu 2.
2
2 4 4
2
H SO H SO
+ −
→ +
Trong 2lít dung d
ị
ch axit
2 4
H SO
(pH=2) có:
2
2.10 0,02( )
H
n mol
+
−
= =
g/s thêm m (g) không làm thay
đổ
i th
ể
tích dd,ta có:
trong 2lít dd axit
2 4
H SO
(pH=1):
1
2.10 0,2( )
H
n mol
+
−
= =
v
ậ
y s
ố
mol
2 4
H SO
thêm vào là:
0,2 0,02
0,09( )
2
mol
−
=
2 4
0,09.98 8,82( )
H SO
m gam
→ = =
Câu 3.
Gi
ả
s
ử
th
ể
tích dung d
ị
ch
KOH
3
10
−
là
1
V
3
1
.10
OH
n V
−
−
→ =
thêm
2
V
(l) n
ướ
c vào dung d
ị
ch thu
đượ
c (
1
V
+
2
V
)l dd
KOH
5
10
−
⇒
OH
n
−
=(
1
V
+
2
V
).
5
10
−
V
ậ
y:
3
1
.10
V
−
=(
1
V
+
2
V
).
5
10
−
→
c
ầ
n pha loãng 100 l
ầ
n
→
A
Câu 12.
100ml
2
( ) 0,1
0,1
Ba OH M
NaOH M
0,03( )
OH
n mol
−
→ =
400ml
2 4
0,0375
(0,0375.2 0,0125).0,4 0,035
0,01251
H
H SO M
n mol
HClO M
+
→ = + =
H
+
+
OH
−
→
2
H O
0,035 0,03
d
ư
: 0,005 0 0,005
⇒
H
n
+
dư
=0,005
⇒
0,005
0,01 2
0,5
H pH
+
= = → =
Câu 14
.
1
V
(l) dd HCl pH=5
→
H
n
+
=
5
10
−
1
V
(mol)
2
V
(l) dd NaOH pH=9
→
pOH=5
→
OH
n
−
=
5
10
−
2
V
(mol)
⇒
H
+
+
OH
−
→
2
H O
5
10
−
1
V
5
10
−
2
V
do: 6 7
pH axit
= < →
d
ư
→
1
V
.
5
10
−
>
2
V
5
10
−
và
6
1 2
( ).10
H V V
+ −
= +
→
1
V
.
5
10
−
-
2
V
5
10
−
=
6
1 2
( ).10
V V
−
+
→
1
2
11
9
V
D
V
= →
Câu 19
. pH=9
→
pOH=5
→
OH
n
−
=1,5.
5
10
−
.g/s th
ể
tích
KOH
V
ban
đầ
u là V(l)
→
OH
n
−
=V.0,001
→
1,5.
5
10
−
=V.
3
10
−
→
V=1,5.
2
10
−
(l)
→
D
.
