thực hành : tập dược thao tác giao phấn

TRƯỜNG THCS CHÀ LÀ
SINH 9
TiẾT 41 : TẬP DƯỢC THAO TÁC GIAO PHẤN

I. MỤC TIÊU :
- HS phải nắm được các thao tác giao phấn ở cây tự thụ phấn và
cây giao phấn.
- Củng cố lý thuyết về lai giống.
II. CHUẨN BỊ :
- Tranh mô tả các thao tác lai giống lúa hoặc ngô, dừa, bưởi …
- Kéo, kẹp nhỏ, bao cách ly, ghim, cọc cắm, nhãn ghi công thức lai.
III. CÁCH TiẾN HÀNH :
Quan sát các hình, để hoàn thành bảng :

TT Tên cây Cách tiến hành Lưu ý
1. Lúa
2. Ngô
3. Dừa
4.
…
Bưởi

Hoa giao phấn
Hoa tự thụ phấn

1. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở LÚA
Bước 1: Cắt vỏ trấu để lộ rõ nhị đực

Bước 2: Dùng kẹp để rút bỏ nhị đực (khử nhị đực)

Bước 3: Sau khi khử nhị đực bao bông lúa để lai bằng giấy kính
mờ, có ghi ngày lai và tên của người thực hiện

Bước 4:Nhẹ tay nâng bông lúa chưa cắt nhị và lắc nhẹ lên bông
lúa đã khử nhị đực(sau khi đã bỏ bao kính mờ)

Bước 5: Bao bông lúa đã lai bằng giấy kính mờ và buộc thẻ có ghi
ngày tháng và người thực hiện, công thức lai

2. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở NGÔ
Bước 1 : Lấy nhị đực cho vào túi

Bước 2 : Rắc hạt phấn lên đầu nhụy của hoa cái.

3. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở DỪA SÁP
Bước 1 :
- Lấy phấn của cây hoa
đực có màu trắng nhạt
lấy xuống chà cho bể
nát có màu mỡ gà.
- Sau đó bỏ vào thùng
kín phơi bóng râm duy
trì ở nhiệt độ 37 – 40°C

Bước 2 :
- Hòa phấn vào dung
dịch đặc biệt xịt lên hoa
cái

4. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở BƯỞI

Bước 1 :
- Chọn những hoa vừa hé nở, dùng panh kẹp bỏ cánh và nhụy hoa.
- Đặt nhị hoa vào đĩa Pentri hoặc dụng cụ có nắp đậy.

Bước 2 :
- Dùng hoa đã bỏ cánh và nhụy hoa quét phấn lên đầu nhụy
của hoa cần thụ phấn.

Tên cây Cách tiến hành Lưu ý
Lúa
Ngô
- Cắt vỏ trấu để lộ nhị đực.
- Dùng kẹp rút bỏ nhị đực, bao lấy
bông lúa.
- Dùng bông lúa chưa cắt nhị lắc nhẹ
lên bông lúa đã khử nhị.
- Bao bông lúa đã được lai lại.
- Chọn cây mẹ:
Cây khỏe, chỉ giữ
lại một số bông,
hoa chưa nở,
không bị dị hình,
không quá non hay
quá già
- Chọn cây làm bố:
có hoa nở để rũ
phấn có hiệu quả
hơn
- Lấy nhị đực cho vào túi
- Rắc hạt phấn lên đầu nhụy của hoa

cái.
- Loại bỏ những bắp
không tốt. Nên chọn
thụ phấn vào buổi
sáng

Tên cây Cách tiến hành Lưu ý
Dừa sáp
Bưởi
- Lấy phấn của cây hoa đực có
màu trắng nhạt lấy xuống chà cho
bể nát có màu mỡ gà. Sau đó bỏ
vào thùng kín phơi bóng râm duy
trì ở nhiệt độ 37 – 40°C
- Hòa phấn vào dung dịch đặc biệt
xịt lên hoa cái
Xịt vào buổi sớm
mỗi ngày,
Xịt liên tục 6 – 8
ngày, khi cuống hoa
cái màu vàng
chuyển sang màu
nâu thì thụ phấn
thành công.
- Chọn những hoa vừa hé nở,
dùng panh kẹp bỏ cánh và nhụy
hoa. Đặt nhị hoa vào đĩa Pettri
hoặc dụng cụ có nắp đậy.
- Dùng hoa đã bỏ cánh và nhụy
hoa quét phấn lên đầu nhụy của

hoa cần thụ phấn.
- Phấn hoa có thể sử
dụng cho thụ phấn
trong vòng 24 giờ
trong điều kiện bình
thường. Tốt nhất là
dùng ngay trong
vòng 2 – 3 tiếng sau
khi lấy phấn.

- Hoàn thành bài thu hoạch.
- Nộp bài thu hoạch.
Chuẩn bị 2 phiếu sau :

TT Tên giống Hướng sử dụng Tính trạng nổi
bật
1.
2.
3.
4.
…
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
CÁC THÀNH TỰU NỔI BẬT VÀ HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ GIỐNG VẬT NUÔI

TT Tên giống Tính trạng nổi bật
1.
2.
3.
4.
…

CÁC THÀNH TỰU NỔI BẬT VÀ HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ GIỐNG CÂY TRỒNG
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2