tiết 43: Môi trường vá các nhân tố sinh thái

PhÇn II: Sinh vËt vµ m«i tr êng
Ch ¬ng I: Sinh vËt vµ m«i tr êng
TiÕt 43: M«i tr êng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i

Em hãy quan sát bức tranh kết hợp với hiểu biết của mình cho biết H ơu
sống trong rừng chịu ảnh h ởng của các y u tố nào d ới đây: Cây cỏ, Thú
dữ, Giun đất, nh sáng, Sâu ăn lá, Con cá, Sán lá gan.

Nhiệt độ
Mưa
Con người
Cây cỏ
Giun đất
Ánh sáng
Thú dữ
HƯƠU RỪNG
Sâu ăn lá
Sán lá gan
Cháy rừngĐất
Không khí
? Môi trường sống của sinh vật là gì?

4
4
4
4
2
3
Quan sát và chú thích H 41.1

(Điền các môi trường chủ yếu vào bức tranh trên)
4
1 Môi trường nước
Môi trường trên
mặt đất – Không khí
Môi trường trong đất
Môi trường sinh vật

VI SINH VẬT KÍ SINH TRÊN
QUẢ BƯỞI
BẠCH TUỘC
GIUN ĐẤT
TRÂU, BÒ
QUAN SÁT CÁC BỨC TRANH SAU

Điền nội dung thích hợp vào bảng 41.1 sau khi quan sát
các bức tranh kết hợp với quan sát trong tự nhiên?
Stt Tên sinh vật Môi trường sống


1 Trâu, bò
Đất – không khí
Giun đất
Trong đất 2
4
3
Vi sinh vật Sinh vật
Bạch tuộc Nước
Bảng 41.1. Môi trường sống của sinh vật

Nghiên cứu mục II SGK/119 cho biết:
Nhân tố sinh thái là gì?
Nhân tố sinh thái được chia thành mấy
loại là những loại nào?
1
2
?
?
3
? Tại sao con người được tách thành
một nhóm nhân tố sinh thái riêng?

Em hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường
Rác thải sinh hoạt

Tràn dầu

Khí thải, tiếng ồn

Chặt, đốt rừng

Vớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vật

Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch

Trồng cây gây rừng

Chỉ ra nhân tố sinh thái vô sinh, nhân tố sinh thái
hữu sinh trong sơ đồ trên?
Mưa

Con người
Cây cỏ
Giun đất
Ánh sáng
Thú dữ
HƯƠU RỪNG
Sâu ăn lá
Sán lá gan
Cháy rừng

Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố con người Nhân tố các sinh vật
khác

Cá sấu Không khí Trồng lúa Bão
ÁNH SÁNG Trùng biến hình Săn bắt cá Rêu
Phá rừng Nước ngọt Núi đá vôi Nước chảy
Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm

Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố con người Nhân tố các sinh vật
khác

Cá sấu Không khí Trồng lúa Bão
ÁNH SÁNG Trùng biến hình Săn bắt cá Rêu
Phá rừng Nước ngọt Núi đá vôi Nước chảy

Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm
Ánh sáng
Núi đá vôi
Không khí
Nước ngọt Săn bắt cá
Bão
Nước chảy
Phá rừng
Trồng lúa
Trùng biến hình
Cá sấu
Rêu

- Trong một ngày cường độ ánh sáng mặt trời chiếu
trên mặt đất tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó
giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
- ở nước ta, độ dài ngày thay đổi theo mùa: mùa
hè ngày dài đêm ngắn, mùa đông ngày ngắn đêm
dài.
-
Trong một năm nhiệt độ thay đổi theo mùa:
+ Mùa xuân: ấm áp
+ Mùa hè: nóng
+ Mùa thu: mát mẻ
+ Mùa đông : lạnh
Qua bài tập em có nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân
tố sinh thái trên?

- Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào ?
- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất ?

- Tại sao dưới 5
o
C và trên 42
o
C thì cá rô phi sẽ chết ?
5
0
C
Điểm gây chết
42
0
C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt
Nam
Khoảng thuận lợi

t
0
C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
30
0
C
Điểm gây chết
Quan sát hình vẽ và cho biết :

C©y m¾m biÓn sèng vµ ph¸t

triÓn trong giíi h¹n ®é mÆn
tõ 0,36% - 0,5% NaCl.
C©y th«ng ®u«i ngùa kh«ng
sèng ® îc n¬i cã nång ®é
muèi trªn 0,4%.

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Môi trường sống của sinh vật là:
Là nơi sinh sống của sinh vật.
Là tất cả những gì bao quanh sinh vật.
Là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả
những gì bao quanh sinh vật.
A
B
C
SAI
SAI
ĐÚNG

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2: Dãy các nhân tố nào sau đây là các nhân tố hữu
sinh?
Rắn hổ mang, áp suất không khí, cây gỗ, gỗ mục.
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, vi khuẩn
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, vi rút
A
B
C

ĐÚNG
SAI
SAI

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 3: Giới hạn sinh thái là:
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với
nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối
với 1 nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối
với các nhân tố sinh thái nhất định.
A
B
C
KHÔNG
ĐÚNG
CHƯA
ĐÚNG
ĐÚNG

Hướng dẫn về nhà :
-
Học thuộc bài
-
Đọc trước bài ảnh hưởng của ánh sáng lên đời
sống sinh vật.
-
Làm bài tập : 1, 2 , 3, 4 (Tr 121 – Sgk )