B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KÍNH T THÀNH PH H CHÍ MINH
VÕ ÌNH VIT
MT S GII PHÁP HOÀN THIN
QUN TR NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY
KÍNH NI VIGLACERA N NM 2015
LUN VN THC S
KINH T
TP. H CHÍ MINH NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KÍNH T THÀNH PH H CHÍ MINH
VÕ ÌNH VIT
MT S GII PHÁP HOÀN THIN
QUN TR NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY
KÍNH NI VIGLACERA N NM 2015
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mã s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. NGUYN THANH HI
TP. H CHÍ MINH NM 2010
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan các s liu, tài liu s dng cho lun vn này đc
thu thp t ngun thc t, đc công b trên các báo cáo ca c quan nhà nc,
đc đng ti trên các tp chí chuyên ngành, sách báo…
Các đ xut, gii pháp và kin ngh đc bn thân tôi rút ra t trong
quá trình hc tp, trong nghiên cu lý lun và thc tin ti công ty Kính ni
Viglacera.
Ngi cam đoan
Võ ình Vit
MC LC
LI CAM OAN
DANH MC BNG BIU
Trang
CHNG M U
1. Li m đu và lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu và ý ngha thc tin 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Kt cu lun vn 2
Chng 1
TNG QUAN V QUN TR NGUN NHÂN LC 3
1.1. Gii thiu 3
1.2. Khái nim v qun tr ngun nhân lc 3
1.3. Các chc nng c bn ca qun tr ngun nhân lc 6
1.3.1 Hoch đnh ngun nhân lc 6
1.3.2 Phân tích công vic 7
1.3.3 Chiêu m và tuyn chn nhân s 9
1.3.4 ào to ngun nhân lc 9
1.3.5
ánh giá hoàn thành công vic 10
1.3.6 Lng, thng và chính sách đãi ng 12
1.4. Các yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc 13
1.4.1 Nhóm yu t nh hng ca môi trng bên ngoài 13
1.4.2 Nhóm yu t nh hng ca môi trng bên trong 14
1.5. Mt s vn đ mà các doanh nghip va và nh Vit nam đang phi đ
i mt liên
quan đn các hot đng qun tr nhân s 16
1.6. Kinh nghim qun tr ngun nhân lc các nc 19
1.6.1 Kinh nghim ca Singapore 19
1.6.2 Kinh nghim ca Nht Bn 20
Chng 2
THC TRNG QUN TR NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY KÍNH
NI VIGLACERA 22
2.1. Gii thiu 22
2.2. Gii thiu tng quan v Công ty Kính ni Viglacera 22
2.2.1. Quá trình hình thành, phát trin ca Công ty Kính ni Viglacera 22
2.2.2. C cu t chc 23
2.2.3. Thng kê v lao đng 24
2.2.4. Nhng tn ti và thách thc lao đng 28
2.3. Phân tích, đánh giá thc trng qun v qun tr ngun nhân lc ti Công ty Kính
ni Viglacera 28
2.3.1 Ho
ch đnh ngun nhân lc 28
2.3.2 Công tác tuyn dng 30
2.3.3 B trí, phân công sp xp và đ bt nhân viên 34
2.3.4 ánh giá hoàn thành công vic 37
2.3.5 Công tác đào to 38
3.3.5 Lng, thng và chính sách đãi ng 40
2.4. Các yu t môi trng nh hng đn qun tr ngun nhân lc ti Công ty Kính
ni Viglacera 45
Chng 3
MT S GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR NGUN NHÂN LC
TI CÔNG TY KÍNH NI VIGLACERA N NM 2015 49
3.1. nh hng và mc tiêu qun tr ngun nhân lc ca công ty đn 2015 49
3.2. Mt s gii pháp hoàn thin qun tr ngun nhân lc ti Công ty Kính ni
Viglacera đn nm 2015 49
3.2.1. Thc hin tt công tác hoch đnh ngun nhân lc và ci tin công tác tuyn
dng to điu kin thu hút ngi lao đng gii t bên ngoài 49
3.2.2. Phân tích công vic trên c s đó sp xp, b trí li công vic, ci tin các tiêu
chun
đánh giá và điu chnh chính sách lng phù hp 51
3.2.3 Nâng cao cht lng đào to 56
3.2.4 Các gii pháp khác 58
3.2.4.1 To môi trng và điu kin làm vic thun li cho nhân viên 58
3.2.4.2 Xây dng tt mi quan h cp trên cp di 59
3.3. Kin ngh 60
3.3.1. Kin ngh vi Tng công ty Viglacera 60
3.3.2. Kin ngh vi Nhà nc 61
KT LUN 62
TÀI LIU THAM KHO 63
PH LC
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Thng kê s lng lao đng đn 2009 24
Bng 2.2: Thng kê v tui lao đng 25
Bng 2.3: Thng kê v thâm niên công tác 26
Bng 2.4: Thng kê v trình đ lao đng qua các nm 27
Bng 2.5: Thng kê v s tha mãn công vic đang đm nhim 35
Bng 2.6: Nhn xét đánh giá tha mãn ca 99 ngi v công vic 35
Bng 2.7: Thng kê s tha mãn v c hi thang tin 36
Bng 2.8: Nhn xét đánh giá tha mãn ca 99 ngi v c hi thng tin 37
Bng 2.9: Thng kê s tha mãn ca công tác đào to 40
Bng 2.10: Nhn xét đánh giá tha mãn ca 99 ngi công tác đào to 40
Bng 2.11: Thng kê s tha mãn v lng, thng và chính sách đãi ng 45
Bng 2.12: Nhn xét đánh giá tha mãn v lng, thng và chính sách đãi ng 45
Hình 2.1: Biu đ thng kê v đ tui nm 2009 25
Hình 2.2: Biu đ thng kê v thâm niên công tác ti công ty nm 2009 26
Hình 2.3: Biu đ thng kê v trình đ chuyên môn ca ngi lao đng nm 2009 27
Hình 2.4: S đ quy trình tuyn dng ti Công ty Kính ni Viglacera 30
1
CHNG M U
1. Li m đu và lý do chn đ tài
Yu t con ngi t lâu vn đc coi là ngun lc quý giá nht ca doanh
nghip. Ngun nhân lc mnh không nhng to cho doanh nghip li th cnh tranh
mà còn là yu t quyt đnh s thành công hay tht bi ca doanh nghip. Nht là
trong giai đon hi nhp và cnh tranh nh hin nay, vn đ ngun nhân lc đã
đc
các doanh nghip đc bit quan tâm, đó là làm sao xây dng đc mt đi ng cán b
công nhân viên có cht lng; làm sao tuyn dng, thu hút cng nh gi đc ngi
tài gii, tránh tình trng “chy máu cht xám”.
Công ty Kính ni Viglacera, mt doanh nghip Nhà nc đang có tim nng
phát trin ln, sn phm ca Công ty đang đc th trng trong và ngoài nc đón
nhn. Tuy nhiên qua my nm hot đng cho đ
n nay, vn đ qun lý nhân s nói
riêng và phát trin ngun nhân lc nói chung ca công ty đang gp phi nhng khó
khn, luôn có s xáo trn cán b, công ty đang phi đi mt vi tình trng”‘chy máu
cht xám”, ngi tài tr đn ri đi, nh hng đn các mc tiêu sn xut và kinh
doanh ca công ty. Vì vy vic xây dng và phát trin ngun nhân lc có cht lng
phù hp vi mc tiêu chi
n lc phát trin ca công ty đang đc ban lãnh đo công
ty quan tâm.
Vi kin thc đc trang b qua khóa hc và tích ly kinh nghim qua các nm
làm vic ti công ty, tôi chn thc hin đ tài ” Mt s gii pháp hoàn thin qun tr
ngun nhân lc ti công ty Kính ni Viglacera đn nm 2015”. Trên c s đó giúp
ban lãnh đo Công ty xác đnh đc nhng tn ti trong chính sách qun tr ngun
nhân lc, nh
m có các đ xut, gii pháp đúng đn và kp thi đ khc phc nhm xây
dng và phát trin ngun nhân lc có cht lng phù hp vi mc tiêu chin lc
phát trin ca công ty trong giai đon ti.
2. Mc tiêu nghiên cu và ý ngha thc tin
Các nghiên cu ca Lun vn nhm:
2
Trình bày nhng vn đ lý lun chung v qun tr ngun nhân lc và nêu
nhng kinh nghim ca mt s nc tiên tin v qun tr ngun nhân lc.
Thc hin phân tích đánh giá thc trng công tác qun tr ngun nhân lc ti
Công ty Kính ni Viglacera, nhm đánh giá các mt đc, xác đnh nhng mt tn
ti, hn ch. a ra các đ xut, các gii pháp hoàn thin công tác qu
n tr ngun
nhân lc cho công ty đn nm 2015.
Vic nghiên cu thành công đ tài s mang li ý ngha sau:
tài nghiên cu giúp các nhà qun tr Công ty Kính ni Viglacera thy đc
thc trng công tác qun tr ngun nhân lc ti đn v mình, đó là phát hin nhng
mt hn ch trong vic qun tr ngun nhân lc nhm có nhng đ xut, gii pháp đ
hoàn thin qun tr ngun nhân lc góp phn xây dng và phát trin ngun nhân lc
phù hp vi các mc tiêu chin lc c
a công ty trong thi gian ti là cnh tranh và
hi nhp.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn này là Công ty Kính ni Viglacera.
a ch: Khu sn xut Tân ông Hip, D An, Bình Dng.
Phm vi nghiên cu ca đ tài là nhng vn đ v c s lý lun và thc trng
qun tr ngun nhân lc hin ti ca Công ty Kính ni Viglacera.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu trong đ tài này là kt hp nhiu phng pháp nghiên
cu. C th: Phng pháp phân tích, phng pháp tng hp, phng pháp kho sát
và điu tra thc t, phng pháp thng kê.
5. Kt cu lun vn
Lun vn bao gm :
Chng m đu
Chng 1: Trình bày tng quan v qun tr ngun nhân lc;
Chng 2: Trình bày thc trng v qun tr ngun nhân l
c ti Công ty Kính
ni Viglacera.
Chng 3: Trình bày gii pháp hoàn thin qun tr ngun nhân lc cho Công ty.
Kt lun.
3
Chng 1
TNG QUAN V QUN TR NGUN NHÂN LC
1.1 Gii thiu
Chng 1 này, chúng tôi s gii thiu tng quan v qun tr ngun nhân lc.
Chng này gm các phn chính: (1) Khái nim v qun tr ngun nhân lc và vai trò
ca ngun nhân lc; (2) Các hot đng c bn ca qun tr ngun nhân lc;(3) Các
yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc; (4) Mt s vn đ mà các doanh
nghi
p va và nh Vit nam đang phi đi mt liên quan đn chc nng qun tr nhân
s; (5) Kinh nghim qun tr ngun nhân lc các nc.
1.2 Khái nim v qun tr ngun nhân lc
Tùy theo cách hiu và cách tip cn khác nhau mà có cách nhìn nhn khác
nhau v ngun nhân lc. Theo giác đ v mô thì ngun nhân lc là dân s trong đ
tui lao đng có kh nng lao đng. Tng cc Th
ng kê khi tính toán ngun nhân lc
xã hi còn bao gm c nhng ngi ngoài tui lao đng đang làm vic trong các
ngành kinh t quc dân. giác đ vi mô trong doanh nghip thì ngun nhân lc là
lc lng lao đng ca tng doanh nghip, là s ngi có trong danh sách ca doanh
nghip do doanh nghip tr lng. “Ngun nhân lc ca doanh nghip đc hình
thành trên c s ca các cá nhân có vai trò khác nhau và đc liên kt vi nhau theo
nhng mc tiêu nht đnh. Ngun nhân l
c khác vi các ngun lc khác ca doanh
nghip do chính bn cht ca con ngi. Nhân viên có các nng lc, đc đim cá
nhân khác nhau, có tim nng phát trin, có kh nng hình thành các nhóm hi, các t
chc công đoàn bo v quyn li ca h, có th đánh giá và đt câu hi đi vi hot
đng ca các qun tr gia, hành vi ca h có th thay đi ph thuc vào chính bn
thân h
hoc s tác đng ca môi trng xung quanh”
1
. T hai giác đ v mô và vi
mô cho thy ngun nhân lc là tt c các tim nng ca con ngi trong mt t chc
hay xã hi (k c nhng thành viên trong ban lãnh đo doanh nghip). Tt c các
1
Trn Kim Dung (2006), Qun tr ngun nhân lc, NXB Thng kê.
4
thành viên trong doanh nghip s dng kin thc, kh nng, hành vi ng x và giá tr
đo đc đ thành lp, duy trì và phát trin doanh nghip. Ngun nhân lc bao gm
kinh nghim, k nng, trình đ đào to và nhng s tn tâm, n lc hay
bt c đc đim nào khác to giá tr gia tng và nng lc cnh tranh cho t chc ca
nhng ngi lao đng. Lun v
n nghiên cu gii pháp v phát trin ngun nhân lc
trong doanh nghip. Do vy khi nói v ngun nhân lc trong lun vn thì đó là ngun
nhân lc doanh nghip.
Theo Flippo thì: “Qun tr nhân s (Personnel Management) là hoch đnh, t
chc, ch huy và kim tra các vn đ thu hút, phát trin, tr công, phi hp và duy trì
con ngi nhm thc hin mc đích ca t chc”.
Còn Vin đi hc Personnel Management cho rng: “Qun tr nhân s là trách
nhim ca tt c các nhà qun tr và trách nhim theo Bng mô t công vic ca
nhng ngi đc thuê làm các chuyên gia. ó là mt ph
n ca qun tr liên quan
đn con ngi ti ni làm vic và các mi quan h ca h trong ni b doanh
nghip”.
Vi quan đim ca Torrington và Hall: “Qun tr nhân s là mt lot các hot
đng, trc ht cho phép nhng ngi làm vic và t chc thuê h đt đc tha
thun v mc tiêu và bn cht ca các mi quan h trong công vic, sau đó là bo
đ
m rng tt c các tha thun đu đc thc hin”.
Khi đ cp đn qun tr ngun nhân lc (Human Resource Management) thì
French và Dessler chú trng yu t phm vi và ni dung đang thc hin. Theo French:
“Qun tr ngun nhân lc là trit lý, cuc sng, th tc và thc tin liên quan đn vic
qun tr con ngi trong phm vi ca t chc”.
Mt khái nim khác là “Qun tr
nhân s là t hp toàn b mc tiêu, chin
lc và công c mà qua đó, các nhà qun tr và nhân viên trong doanh nghip dùng
làm nn tng cho cung cách ng x đ phát trin doanh nghip” hay “Qun tr nhân
s là tt c các hot đng, chính sách và các quyt đnh qun lý liên quan và có nh
hng đn mi quan h gia doanh nghip và cán b công nhân viên ca nó. Qun tr
5
nhân s đòi hi phi có tm nhìn chin lc và gn vi chin lc hot đng ca
công ty”.
đây danh t “Qun tr” bao gm các khía cnh nhân s liên quan đn c cu,
điu hành và phát trin.
Nhìn chung trên th gii hin nay có ba quan đim khác nhau v mi quan h
gia qun tr nhân s và qun tr ngun nhân lc.
Quan đim th nht cho r
ng qun tr ngun nhân lc đc s dng đn thun
thay th cho khái nim c là qun tr nhân s. Quan đim này nhn mnh vào phm
vi, đi tng ca qun tr con ngi trong các doanh nghip. Dù gi qun tr nhân s
hay qun tr ngun nhân lc thì qun tr con ngi trong mt t chc, doanh nghip
trong th gii hin đi không còn đn thu
n là kiu qun tr hành chính nhân viên nh
trc đây. Qun tr nhân s mang tên gi mi vì đã t hoàn thin đ phù hp vi môi
trng kinh doanh mi. i din cho trng phái này có French W., Dessler G.,
Quan đim này cha phù hp vi nhu cu thc t vì cha làm sáng t hai mc tiêu
ca qun tr ngun nhân lc ngun nhân lc và vai trò then cht ca yu t con ngi
trong các t chc. N
u ch nhn mnh vào phm vi, đi tng nghiên cu thì không
nht thit đi tên gi qun tr nhân s.
Quan đim th hai thì qun tr ngun nhân lc hoàn toàn khác bit vi qun tr
nhân s. Qun tr ngun nhân lc có quan đim mi, trit lý mi và đ ra phng
pháp mi, mt cách tip cn mi cho qun tr. Quan đim này nhn mnh t
m quan
trng ca ngun nhân lc trong t chc, nhn mnh phng pháp qun tr mi thông
qua vic phi hp các chc nng qun tr con ngi vi qun tr chin lc ca doanh
nghip và nhn mnh s cn thit phi s dng đy đ, tt nht các ngun lc ca t
chc. Tiêu biu cho trng phái này có Nhóm nghiên cu c
a i hc Tng hp
Michigan, Trng Qun tr Kinh doanh Harvard, i hc Tng hp Stuttgart, các nhà
nghiên cu nh: Staehle, Pierper. Guest, Walton, Carrel, Elbert, Hafield, Blyton,
Turbull, M. Foot, C. Hook, Mabey và Graeme, Vi các nc phát trin có trình đ
nng lc ca c lãnh đo và nhân viên đu cao, ngi lao đng có mc sng và nhu
cu cao, có tác phong công nghip, k lut tt, ý thc t giác cao, s có điu kin đ
6
thc hin qun tr ngun nhân lc theo cách này. Thêm vào đó, trên th gii t nhng
nm 1990 tr đi, khi li th cnh tranh hàng đu ca các doanh nghip đã thuc v
cht lng qun lý và cht lng ngun nhân lc thì các doanh nghip cn phi áp
dng quan đim mi, phng pháp mi trong qun tr con ngi đ nâng cao nng
lc cnh tranh.
Quan đi
m th ba cho rng qun tr ngun nhân lc không phi là cuc cách
mng mà là giai đon phát trin tip theo, s m rng thêm hay s hoàn thin lên ca
qun tr nhân s. Theo trng phái này có Legge, Cherrington, Torrington và Hall,
Wayne, Noe, ây đc xem là quan đim có tính cht trung hòa gia hai quan đim
trên, đó là nhn mnh vai trò ca yu t con ngi trong doanh nghip, nhn mnh s
cn thit phi hoàn thin công tác qun tr
con ngi nhng li không có nhng đòi
hi khc khe hoc điu kin hot đng mc đ chuyên nghip cao, phù hp vi
yêu cu và điu kin ca các nc đang phát trin.
1.3 Các hot đng c bn ca qun tr ngun nhân lc
1.3.1 Hoch đnh ngun nhân lc
Quá trình hoch đnh ngun nhân lc cn
đc thc hin trong mi liên h mt
thit vi quá trình hoch đnh và thc hin các chin lc và chính sách kinh doanh.
Thông thng quá trình hoch đnh đc thc hin thông qua các bc sau
2
:
Phân tích môi trng, xác đnh mc tiêu và chin lc cho doanh nghip.
Phân tích hin trng qun tr ngun nhân lc trong doanh nghip.
D báo khi lng công vic (đi vi các mc tiêu, k hoch dài hn, trung
hn) hoc xác đnh khi lng công vic và tin hành phân tích công vic (đi vi
các mc tiêu, k hoch ngn hn) và nhu cu ngun nhân lc (đi vi các mc tiêu,
k
hoch dài hn, trung hn) hoc xác đnh nhu cu ngun nhân lc (đi vi các mc
tiêu k hoch ngn hn).
Phân tích quan h cung cu ngun nhân lc, kh nng điu chnh, và đ ra
các chính sách, k hoch chng trình thc hin giúp cho doanh nghip thích ng vi
các nhu cu mi và nâng cao hiu qu s dng ngun nhân lc.
2
Trn Kim Dung (2006), Qun tr ngun nhân lc, NXB Thng kê.
7
Thc hin các chính sách, k hoch, chng trình qun tr ngun nhân lc
ca doanh nghip.
Kim tra đánh giá tình hình thc hin.
1.3.2 Phân tích công vic
Khái nim: Phân tích công vic là nhng công vic, th tc xác đnh quyn
hn trách nhim, k nng theo yêu cu ca công vic và xác đnh nên tuyn nhng
ngi nh th nào đ thc hin công vic tt nht. ây là mt tin trình mô t và ghi
li mc tiêu ca mt công vic, các nhim v và hot đng ca nó, các điu kin hoàn
thành công vic, các k n
ng, kin thc và thái đ cn thit hoàn thành công vic
Thc hin phân tích công vic s bit đc doanh nghip cn tuyn thêm bao
nhiêu nhân viên là đ? các yêu cu, tiêu chun đt ra đi vi các ng viên là gì? T
phân tích công vic, tin hành xây dng bn mô t công vic và bn tiêu chun công
vic
3
.
Bn mô t công vic là tài liu cung cp thông tin liên quan đn công tác c
th, nhim v, quyn hn, các mi quan h công vic, các điu kin làm vic; Bn
tiêu chun công vic là tài liu lit kê các điu kin, tiêu chun đ xác đnh s hoàn
thành ca công vic và các điu kin, tiêu chun ti thiu v trình đ hc vn, k
nng chuyên môn, kinh nghim công tác, tui đ
i, th lc , đc đim cá nhân, mà
công vic đòi hi ngi đm nhn. ây là các thông tin quan trng và là bng
chng , c s đ tin hành các hot đng nhân s. quá trình phân tích công vic
đc chun xác, ngoài kh nng ca chuyên viên phân tích đòi hi phi có s phi
hp nhun nhuyn gia chuyên viên phân tích công vic, nhà qun lý trc tip và bn
thân nhân viên làm công vic đó.
Trình t
thc hin phân tích công vic: thông thng gm 6 bc:
Bc 1: Xác đnh mc đích s dng thông tin phân tích công vic. Xác
đnh mc đích s dng thông tin ta mi xác đnh đc các phng pháp thu thp
thông tin;
3
Nguyn Hu Thân (2008), Qun tr nhân s, NXB Lao đng – xã hi
8
Bc 2: Thu thp thông tin c bn. Thông tin c bn nh: s đ t chc, s
đ tin trình công vic và bn mô t công vic hin có. Cho ta bit công vic này và
công vic khác liên h vi nhau nh th nào, chc v và quyn hn ra sao và giúp
cho ta xây dng đc bn mô t công vic hoàn chnh hn;
Bc 3: La chn các công vic tiêu biu/ v trí đc trng khi có nhiu vic
tng t
nhau, nhm tit kim thi gian;
Bc 4: Áp dng các phng pháp đ thu thp thông tin đ phân tích công
vic. Thông tin cn thu thp liên quan đn các hot đng, thái đ ng x, điu kin
làm vic, cá tính, kh nng,…….
Bc 5: Kim tra li thông tin vi các thành viên v đ chính xác. Kim tra
li thông tin đã thu thp đc vi nhng ngi đã đm nhn công vic đó và cp
qun tr trc tip ca đng s;
Bc 6: Trin khai bn mô t công vic và bn mô t tiêu chun công vic;
Phng pháp phân tích công vic: có nhiu phng pháp phân tích công
vic. Nó tu thuc vào tng loi thông tin thu thp. Mt s phng pháp ph bin
thng dung:
Bng câu hi: Cp qun tr gi cho tt c công nhân viên tr cp điu hành.
Ngoài nhng chi tit c bn (tên, tui, phòng ban, chc v,….) công nhân viên phi
mô t toàn b các nhim v, mc đích ca công vic, khi lng công vic. Hn
ch: cán b công nhân viên không thích đin vào nhng bng câu hi mt cách chi
tit và không có nhiu thi gian đ x lý bng câu hi đi vi cp điu hành.
Quan sát: phng pháp này đc s dng ch yu đ quan sát nhng công
vic đòi hi k nng lao đng bng tay chân (nh các công nhân trc tip sn xut).
Hn ch:
đi vi công vic lao đng bng trí óc thì s dng phng pháp này không
đ lm.
Tip xúc, trao đi: phng pháp này thc hin vi chính nhng ngi làm
công vic đó, vi cp trên trc tip ca h hoc đng nghip ca h cho phép chúng
ta thu thp đc nhng thông tin cn thit. Phng pháp này tp trung vào tính
trung thc.
9
Phng vn: vi phng pháp này thì h s phng vn công nhân trc,
công nhân phi mô t công vic mà h phi hoàn thành. Và hi c ngi qun lý h
đ có thêm thông tin đng thi kim tra li thông tin do công nhân cung cp có
chính xác không. Có th phng vn tng cá nhân hoc phng vn theo nhóm.
Các phng pháp nêu trên đc tin hành đ thu đc thông tin chính xác v
mi công vic. Mi phng pháp đu có nhng u nhc đ
im nht đnh nên kt
hp chúng vi nhau đ có bn mô t công vic đy đ và rõ ràng hn.
1.3.3 Chiêu m và tuyn chn nhân s
4
Chiêu m là quá trình nhn dng và thu hút mt s ng viên mong mun làm
vic và bn thân h cm nhn đc s tha mãn trong mi quan h làm vic ti công
ty. Trong quá trình này vic trao đi thông tin là chính yu. i vi các ng viên h
cn có nhng thông tin c th v công ty nh thông tin v công vic, c hi thng
tin, lng phúc li và các chính sách liên quan trc tip đn ngi lao đng. i vi
công ty, h
cn có thông tin ca các ng viên v kh nng, kinh nghim, đo đc và
quy mô có th đáp ng yêu cu công vic ca công ty. Vic cung cp thông tin ca
công ty là hot đng nhm thu hút nhân tài. Vic thu thp thông tin v các ng viên là
hot đng phân tích mc cung lao đng theo nhu cu nhân s ca công ty.
Tuyn chn là quá trình sàng lc các ng viên có đc sau quá trình chiêu m
theo các tiêu chun c th, phù hp vi yêu cu công vic ca công ty và quyt
đnh
s dng h. Yêu cu công vic đc xác đnh c th qua quá trình phân tích công
vic và đc th hin thông qua bng mô t công vic và bng tiêu chun công vic.
1.3.4 ào to ngun nhân lc
5
ào to ngun nhân lc là các hot đng nhm nâng cao nng lc cho ngun
nhân lc ca công ty mt cách toàn din, đm bo s phù hp tt nht vi công vic
hin ti và đáp ng đc nhng thay đi trong tng lai. Nhân s có nng lc phi có
đ các tiêu chí v các k nng cn thit cho công vic, kh nng thích nghi, kinh
nghim và đo đc.
4
Nguyn Hu Thân (2008), Qun tr nhân s, NXB Lao đng – xã hi.
5
Nguyn Hu Thân (2008), Qun tr nhân s, NXB Lao đng – xã hi.
10
ào to đi vi nhân s mi: Vi nhân s mi đc tuyn dng, mc dù
sau quá trình tuyn chn nng lc làm ca h đã phù hp vi yêu cu công vic.
Tuy nhiên, s phù hp này ch mc đ tng đi. Khi phân tích công vic
đã cho chúng ta bit nhng k nng cn cho mi công vic c th, và ngi mi
tuyn dng ít khi có đ tt c các k nng yêu cu. Vì th h vn cn phi đc đào
to thêm mt s k nng, tránh sai sót trong quá trình làm vic ngay t đu và nh
hng đn hiu qu
làm vic ca h.
ào to và đào to li đi vi nhân s hin ti: Trong xu hng phát trin, đ
tn ti các công ty phi không ngng ci tin, đi mi nâng cao hiu qu hot đng
ca công ty. Do đó công ty cn có các chng trình đào to và đào to li đi ng
nhân viên, b sung cho h kin thc, k nng đ có th s d
ng và khai thác nhng
công ngh đc ci tin và đi mi đng thi nâng cao kh nng thích ng vi nhng
thay đi trong quá trình làm vic. ây chính là quá trình gia tng cht lng lc
lng lao đng đm bo nhân s t bên trong công ty. Tin trình đào to thông qua
các bc nh phân tích các yu t môi trng đ xác đnh rõ nhu cu đào to, thit
lp các mc tiêu c th v chng trình và
đi tng đào to, la chn các phng
pháp đào to thích hp, thc hin chng trình đào to và cui cùng là đánh giá
chng trình đào to. Kt qu ca chng trình đã đáp ng đc nhu cu đt ra nh
th nào.
1.3.5 ánh giá hoàn thành công vic
6
ánh giá hoàn thành công vic là đo lng kt qu công vic thc hin so vi
ch tiêu đ ra.
ánh giá hoàn thành công vic ca nhân viên là chìa khóa giúp cho công ty có
c s đ hoch đnh, tuyn m - tuyn chn, phát trin ngun nhân lc cng nh đn
bù đãi ng, phát trin ngh nghip và tng quan nhân s.
Mc tiêu ca vic đánh giá nhân viên là: Cung cp các thông tin phn hi cho nhân
viên bit mc đ th
c hin công vic ca h so vi các tiêu chun mu và so vi các
nhân viên khác, giúp nhân viên điu chnh, sa cha các sai lm trong quá trình làm
6
Trn Kim Dung (2006), Qun tr ngun nhân lc, NXB Thng kê.
11
vic, kích thích đng viên nhân viên thông qua nhng điu khon v đánh giá, ghi
nhn và h tr, cung cp các thông tin làm c s cho các vn đ đào to, tr lng,
khen thng, thuyên chuyn nhân viên, ci tin c cu t chc v.v… phát trin s
hiu bit v công ty thông qua đàm thoi v các c hi và hoch đnh ngh nghip,
tng cng quan h tt đp gi
a cp trên và cp di. Các doanh nghip thng áp
dng nhiu cách đánh giá khác nhau. Tuy nhiên phn ln các doanh nghip thng
thc hin đánh giá theo trình t sau :
Xác đnh các yêu cu c bn cn đánh giá: Bc đu tiên trong quá trình
đánh giá, các nhà lãnh đo cn xác đnh các lnh vc, k nng, kt qu nào cn đánh
giá và nhng yu t này liên h vi vic thc hin các mc tiêu ca doanh nghi
p nh
th nào. Thông thng nhng yêu cu này có th suy ra t bng mô t công vic và
bao gm c hai phn: tiêu chun hành vi và tiêu chun v kt qu thc hin công vic.
La chn phng pháp đánh giá thích hp: Trong thc t có rt nhiu
phng pháp đánh giá thc hin công vic khác nhau và không có phng pháp nào
đc cho là tt nht cho tt c mi t chc. Ngay trong ni b mt doanh nghip,
cng có th s
dng các phng pháp khác nhau đi vi các b phn, đn v khác
nhau hoc đi vi các đi tng nhân viên khác nhau nh b phn nhân viên bán
hàng, sn xut, tip th và b phn hành chính.
Hun luyn các nhà lãnh đo và nhng ngi làm công tác đánh giá v
k nng đánh giá thc hin công vic ca nhân viên: S dng phng pháp không
thích hp hoc xác đnh các nguyên tc, các tiêu chun và đim đánh giá không chính
xác s dn đn tình trng không công bng, lãng phí hoc làm cho các quyt đnh tr
lng, khen thng không chính xác. Do đó các nhà lãnh đo và nhng ngi làm
công tác đánh giá nng lc th
c hin công vic cn đc hun luyn v k nng này.
Tho lun vi nhân viên v ni dung, phm vi đánh giá: Thông thng,
nhà qun tr phi thông báo cho nhân viên bit ngay khi nhân viên nhn công vic v
các tiêu chun, phm vi s đánh giá. Tuy nhiên, trc khi thc hin đánh giá, nhà
qun tr vn cn thông báo li cho nhân viên v ni dung, phm vi đánh giá, s ch rõ
12
lnh vc cn đánh giá, đánh giá nh th nào, chu k thc hin đánh giá và tm quan
trng ca kt qu đánh giá đi vi c doanh nghip và cá nhân.
Thc hin đánh giá theo tiêu chun mu trong thc hin công vic:
Thc
hin,
so sánh, phân tích kt qu thc t công vic ca nhân viên vi tiêu chun mu.
Chú ý
tránh đ tình cm, n tng ca nhà lãnh đo nh hng đn kt qu đánh giá.
Tho lun vi nhân viên v kt qu đánh giá: Nhà lãnh đo nên tho lun
vi nhân viên v kt qu đánh giá, tìm hiu nhng điu cha nht trí trong cách đánh
giá, ch ra nhng đim tt cng nh nhng đim cn khc phc, sa cha trong thc
hin công vic ca nhân viên.
Xác đnh m
c tiêu và kt qu mi cho nhân viên: iu quan trng trong
đánh giá thc hin công vic là cn vch ra các phng hng, cách thc ci tin
thc hin công vic, đ ra các ch tiêu mi cho nhân viên. đm bo rng các ch
tiêu này kh thi, lãnh đo cn quan tâm tìm hiu xem nhân viên cn có nhng s h
tr nào t phía công ty và nhân viên có các chng trình hành đng c th nào trong
tng khong thi gian nht đ
nh.
Tóm li, sau khi doanh nghip đã xây dng cho mình mt h thng bn mô t
công vic khoa hc, công vic tip theo là xây dng quy trình đánh giá hiu qu hot
đng ca nhân viên. S đánh giá công bng và chính xác là yu t c bn thúc đy,
to tâm lý thoi mái và nâng cao hiu sut hot đng ca nhân viên, đng thi giúp
doanh nghip nâng cao mc đ hài lòng ca ngi lao đng, to ra đc c ch đãi
ng tha đáng, thu hút và gìn gi đc nhân tài và mc tiêu cui cùng là nâng cao
hiu qa hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. làm đc điu này,
các trình t và tiêu chí cn phi đc hình thành và th ch hóa đm bo quy trình
đánh giá thng nht, minh bch, thun tin khi s dng, tit kim chi phí và thi gian.
1.3.6 Lng bng, thng và chính sách đãi ng
Lng bng và đãi ng là công c
đ kích thích ngi lao đng hng say vi
công vic, làm vic có nng sut cao hn, thu hút nhân tài và duy trì h gn bó vi
công ty. Tuy vy nu mun tr thành mt công c hu hiu nh mong mun và đt
đc hiu qu v chi phí và li th cnh tranh thì ch đ lng bng và đãi ng ca
13
công ty phi đc xây dng trên c s đm bo tính cnh tranh vi bên ngoài, đm
bo s công bng (s liên kt ni b và s đóng góp ca ngi lao đng), s đng
tình ca ngi lao đng, tuân th lut pháp và tính kh thi (qun lý và trin khai thc
hin). Ngc li ch đ lng bng và đãi ng s là nguyên nhân tht bi ca công ty.
Nu không đm b
o tính cnh tranh, s công bng và s đng tình dn đn ngi lao
đng không tha mãn trong quan h vic làm kt qu là nng sut lao đng thp,
mun ri b công ty (có th mang c công ngh ca công ty ra đi và tht s bt li
cho công ty nu h b thu hút bi các đi th cnh tranh). Lng bng và đãi ng bao
gm hai phn: Phn lng bng và đãi ng v
mt tài chính và phn v mt phi tài
chính.
1.4 Các yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc
Có nhiu yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc và hin nay các yu t
này đu có tc đ thay đi nhanh chóng. C bn có th chia thành hai nhóm yu t có
th nh hng:
Nhóm yu t thuc môi trng bên ngoài nh kinh t, dân s, pháp lu
t, vn
hóa, đi th cnh tranh, khoa hc k thut .v.v…
Nhóm yu t thuc môi trng bên trong nh: mc tiêu, chin lc công ty,
vn hóa doanh nghip, phong cách ca lãnh đo doanh nghip…
1.4.1 Nhóm yu t nh hng ca môi trng bên ngoài
Vn hóa-xã hi: Mi quc gia trên th gii đu có mt nn vn hóa riêng
bit, và đc trng vn hóa ca mi nc có nh h
ng đn t duy và hành đng ca
con ngi trong đi sng kinh t xã hi ca nc đó. Do vy, các vn đ thuc v vn
hóa-xã hi: li sng, nhân quyn, dân tc, khuynh hng tit kim và tiêu dùng ca
các dân c, thái đ đi vi cht lng cuc sng, vai trò ca ph n trong xã hi, …
có nh hng nht đnh hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghi
p nói chung
và hot đng qun tr ngun nhân lc nói riêng.
Nghiên cu, cp nht thng xuyên tình hình th trng lao đng phi là mi
quan tâm hàng đu ca các nhà qun tr ngun nhân lc, tình hình th trng lao đng
rt có nh hng đn các chính sách ngun nhân lc, đt bit là chính sách tin lng
14
và đào to. Có nghiên cu th trng lao đng thì chính sách qun tr ngun nhân lc
mi đi hiu qu cao.
Kinh t: Mc tng trng, lm phát… luôn nh hng đn hot đng ca
đn v và đng nhiên nh hng đn công tác qun tr ngun nhân lc ti doanh
nghip đó.
Tình hình kinh t đt nc thay đi, yêu cu các doanh nghip phi có nhng
s
điu chnh v k hoch, chin lc kinh doanh ca mình dn đn s thay đi trong
các chin lc và chính sách qun tr ngun nhân lc ca doanh nghip.
Xu hng toàn cu hóa kinh t trên th gii đã to ra nhiu c hi tip cn
công ngh tiên tin và m ra mt th trng rng ln, nhng cng to ra các thách
thc ln, áp lc c
nh tranh nng n t nc ngoài mà các doanh nghip s khó vt
qua nu không có s chun b trc. Vn hóa toàn cu bt du tác đng đn vn hóa
t chc trong doanh nghip…. Tt c đu gây sc ép buc doanh nghip phi áp dng
các phng thc qun lý hin đi, chuyên nghip.
K thut công ngh: S tin b ca khoa hc k thut công ngh
làm cho
các doanh nghip phi đu t vn cao và tn kém chi phí đào to nhân lc, đng thi
các doanh nghip có th phi đi din vi vic gii quyt lao đng d tha.
Môi trng: S thay đi nhanh chóng và phm vi rng ln ca môi
trng kinh doanh to ra áp lc tâm lý cho c doanh nghip, ln nhân viên phi linh
hot thích ng, thay đi phng thc hot đng, ph
ng thc qun lý cho phù hp
vi môi trng mi.
Lut pháp-chính tr: Hot đng sn xut kinh doanh cng nh công tác
qun tr ngun nhân lc trong các doanh nghip chu trách nhim trc tip bi yu t
lut pháp, chính tr. H thng pháp lut bt buc các doanh nghip ngày càng quan
tâm đn quyn li ca nhân viên và môi trng lao đng k c môi trng sinh thái.
1.4.2 Nhóm yu t
nh hng ca môi trng bên trong
i ng lãnh đo: i ng lãnh đo nh hng rt nhiu đn công tác
qun tr ngun nhân lc trong mt doanh nghip th hin qua phong cách giao tip,
15
qua vic áp dng các công c khích l đ to nh hng lên hành vi ng x ca nhân
viên.
Ban lãnh đo ca mt doanh nghip phi có đ nng lc và nhng phm cht
cn thit ca nhà lãnh đo, đng thi phi bit la chn nhng cách thc qun lý phù
hp, khuyn khích thích hp đ to đng lc làm vic, nâng cao hiu qu sn xut
kinh doanh. Và h
cn s dng linh hot các phng pháp cùng ngh thut lãnh đo
đ s dng nhân viên hp lý vi nhng vi nhng điu kin ca công vic cng nh
vic b trí cho phù hp vi nhng chc nng, nng lc và trình đ ca h. Trên c s
đó h s đt đc nhng thành công trong công tác qun tr nhân s ti doanh nghip.
M
c tiêu và chin lc ca doanh nghip: Toàn b mc tiêu và chin
lc ca doanh nghip phi theo đà phát trin ca xã hi. Vì vy, cn phi đu t
nâng cao trình đ công ngh, hin đi hóa thit b sn xut, đi mi ci thin công tác
qun lý, đy mnh công tác nghiên cu và tip th, tng cng công tác đào to, phát
trin ngun nhân lc nhm nâng cao s
c cnh tranh, to đà gi vng và phát trin th
phn trong nc, đng thi xâm nhp th trng nc ngoài.
C cu t chc: C cu t chc là cách sp xp b máy phòng ban, các
mi quan h, các lung thông tin gia các công vic, các cp. Nó xác đnh các chc
nng, nhim v, quyn hn gia nhng con nngi đm nhn các công vic. Nó là
yu t
quan trng quyt đnh đn kt qu kinh doanh ca mt công ty.
C cu t chc ca mt doanh nghip quy đnh cách thc qun tr ngun nhân
lc ti doanh nghip đó. Tuy nhiên, dù cho thit k đc mt c cu t chc ti u
mà không bit cách tuyn dng nhng con ngi phù hp, trao nhim v và quyn
hn cho h đ thc hi
n công vic hoc không kích thích, đng viên h làm vic thì
cng không đt đc các mc tiêu. Khi mt c cu t chc thay đi, tng hoc gim
cp bc, m rng hoc thu hp các chc nng, gia tng quyn hn hay thu hp bt
quyn hn….thì công tác qun tr ngun nhân lc cng thay đi.
Chính sách và quy đnh ca doanh nghip: Mi chính sách, quy đnh
trong doanh nghip đ
u nh hng không nh đn hot đng kinh doanh nói chung,
và hot đng qun tr ngun nhân lc nói riêng. Nó quy đnh v cách b trí, sp xp,
16
cách tuyn dng, đào to nhân s, ch đ lng thng, ni quy lao đng…Khi chính
sách ca doanh nghip thay đi thì ít nhiu cng nh hng đn các vn đ trên.
Vn hóa doanh nghip: Là h thng các chun mc v tinh thn và vt
cht quy đnh mi quan h, thái đ và hành vi ng x ca tt c các thành viên trong
t chc, phn ánh quá kh và đnh hình tng lai cho t
chc. Vn hóa công ty chu
nh hng ca nhiu yu t nh vn hóa xã hi, chin lc và chính sách công ty,
phong cách ca lãnh đo,… t bit, hot đng qun tr ngun nhân lc trong in
lc là yu t quan trng quy đnh và phát trin vn hóa t chc, đng thi vn hóa t
chc cng nh hng đn công tác qun tr ca doanh nghip đ
ó.
1.5 Mt s vn đ mà các doanh nghip va và nh Vit nam đang phi
đi mt liên quan đn các hot đng qun tr nhân s
Gp khó khn trong vic xác đnh lng đúng, đ cho ngi lao đng,
thng xuyên gp nhng s phàn nàn v chính sách lng.
Nguyên nhân
:
Thiu c s v vic đánh giá các kinh nghim, trình đ đào to và các công
vic trc đây cng nh s phát trin k nng ca tng cán b nhân viên;
Thiu c s đ ch ra s lng và loi k nng thc t đang sn có trong
công ty.
Thiu c s trong vic phân tích và phân loi các mc lng cho ngi lao
đ
ng;
Thiu cn c trong vic đnh ra đnh mc đánh giá kt qu hot đng;
Không đ cn c xác đáng cho vic ch ra nhng yêu cu cn thit cho tng
công vic;
Không th hin đy đ mi quan h gia tin lng và giá tr công vic;
Thiu s linh hot trong h thng tin lng.
ôi khi d tha ngun nhân lc hoc có s thiu ht nhân lc.
Nguyên nhân
:
Không đ c s đ ch ra s lng thc t và các loi k nng cn thit cho
vic tuyn dng, sp xp li nhân viên hoc đ bt phát trin nhân viên;
17
Thng xuyên lp li các sai lm trong vic tuyn dng bi vì thiu các
cn c và các thông tin v ngun lao đng có th tuyn dng trong vùng;
Không bit hoc không có các cn c v nhng yêu cu ti thiu c bn đi
vi lao đng trong tng lai;
Không bit hay không có đ các c s cn thit v các điu kin đào to.
Không kim soát ni chi phí lao đng hoc các chi phí qun lý, đ cho chi
phí lao đng tng hoc gim mt cách không bình thng trong mt thi gian ngn.
Nguyên nhân
:
Không bit và không có các cn c chính xác cho vic xác đnh t l lng,
li ích và chi phí ca ngi lao đng cng nh thi gian ngh phép và thái đ
làm vic ca ngi lao đng;
Không bit và cha có mt cn c hp lý cho vic xác đnh chi phí đào to
ngi lao đng;
Không bit hoc thiu c s xác đnh liu công ty có th trang tri các chi
phí lao đng hay không?
Ngi lao đng không bit, không hiu hay không đng ý vi nhng
nguyên tc qun lý, chính sách hay các u tiên trong qun lý nhân lc;
Tuyn dng và thuê nhng lao đng không tt;
Ngi lao đng thc hin nhng công vic ging nhau vì có s không rõ
ràng và trùng lp trong phân công trách nhim và quyn hn cho h;
Không công bng, không chính xác hay không nht quán trong vic tr
lng;
Chn các chng trình đào to không đúng, thiu h
p lý dn đn cht
lng và nng sut lao đng ca ngi lao đng thp;
Gp khó khn trong vic xác đnh qu đào to và các qu khác cho các hot
đng qun tr nhân s, chi tiêu quá nhiu cho các hot đng qun tr nhân s.
Nguyên nhân
:
Thiu các cn c c bn cho vic xác đnh s lng và loi k nng cn
thit đ tuyn dng, thuyên chuyn và đ bt lao đng;
18
Không có các thông tin cn thit cho vic xác đnh s lng và các loi các
chng trình đào to cn thit cho tng công nhân trong công ty;
Không đ các thông tin và c s cn thit cho vic xác đnh mt cách chi
tit các chi phí đào to;
Không bit hay không có đ các thông tin c bn cho các hot đng đào
to và phát trin ca công ty;
Không có h thng đ kim soát chi phí và duy trì v th cnh tranh ca
công ty.
Không có cn c đ ch ra s cn thit phi xác đnh rõ chc nng cho tng
công vic;
Không có đ các thông tin cho vic ct nhc, sp xp li lao đng hay thuê
thêm lao đng;
Công nhân thng làm các công vic ging nhau do s không rõ ràng trong
vic phân công trách nhim và quyn hn ca h;
Công nhân thng hay tranh cãi và có nhiu mâu thun và thng hay
nhm ln v vai trò và chc nng ca tng ngi trong công vic;
Công nhân đc đào to không đúng và không tt dn đn cht lng làm
vic ti và nng sut lao đng;
Thiu các thông tin đ so sánh kt qu hot đng thc t vi tiêu chun đã
đ ra.
Gp khó khn trong vic bt đu hay thit k li chng trình phát trin
ngh nghip cho cán b công nhân viên ca công ty, khó khn trong vic tuyn dng,
sp xp li lao đng.
Nguyên nhân
:
Thiu các thông tin v s lng thc t và các loi k nng lao đng cn
thit đ làm c s cho vic tuyn dng, ct nhc hay xp xp li nhân viên;
Thiu các thông tin v s lng cng nh loi k nng sn có trong công ty;
Thiu các thông tin c bn v s lng thc t cng nh các loi chng
trình đào to cn có cho tng nhân viên ca công ty;