Hệ thống phòng ngừa khủng hoảng tài chính cho Việt Nam trong quá trình hội nhập

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
v w


NGUYN KHC QUC BO

H THNG PHÒNG NGA
KHNG HONG TÀI CHÍNH CHO VIT NAM
TRONG QUÁ TRÌNH HI NHP

Chuyên ngành : Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s
: 62.31.12.01


LUN ÁN TIN S KINH T

Ngi hng dn khoa hc:
PGS. TS. NGUYN TH NGC TRANG
TS. NGUYN TH UYÊN UYÊN


TP.H CHÍ MINH
Nm 2010
i
Mc lc
Li cam đoan
Mc lc i
Danh mc các bng biu v

Danh mc các hình vi
Danh mc các t vit tt viii
Phn m đu 1
Chng 1: Hi nhp tài chính và khng hong 8
1.1 T do hóa tài chính và hi nhp tài chính 9
1.1.1 Kìm hãm tài chính 9
1.1.2 Các ni dung c bn ca t do hóa tài chính 10
1.1.3 Mc đ hi nhp tài chính 12
1.1.4 Hi nhp tài chính và tính hiu qu ca th trng tài chính 14
1.2 T t do hóa tài chính đn khng hong tài chính 15
1.2.1 S mong manh v tài chính 16
1.2.2 Cng thng tài chính 17
1.2.3 Khái nim khng hong tài chính 19
1.3 Các mô hình khng hong tài chính trc nm 2008 20
1.3.1 Khng hong tin t (Currency crisis) 20
1.3.2 Khng hong ngân hàng (Banking Crisis) 25
1.3.3 Khng hong kép loi mt 27
1.3.4 Khng hong n và khng hong kép loi hai 30
1.3.5 Các nghiên cu khác v khng hong n 33
ii
1.4 Các kt qu nghiên cu mi v khng hong tài chính sau nm 2008 36
1.4.1 Toàn cu hóa – nguyên nhân sâu xa ca cuc khng hong tài chính
nm 2008 36
1.4.2 Xu hng phát trin ca các cuc khng hong tài chính 39
1.4.3 Nhng bài hc đc rút ra t cuc khng hong tài chính nm 2008 42
Chng 2: Nhn din nhng du hiu ca
khng hong tài chính t sc khe nn kinh t Vit Nam 47
2.1 Nhng cú sc ni sinh 48
2.1.1 Cú sc tin t 48
2.1.2 Chính sách h tr lãi sut và n xu ca h thng NHTM 53

2.1.3 Gói kích cu và chính sách tài khóa 56
2.2 Nhng cú sc ngoi sinh 60
2.2.1 Bi cnh kinh t toàn cu hu khng hong tài chính nm 2008 60
2.2.2 Tác đng ca khng hong đn nn kinh t Vit Nam 61
2.2.3 T giá hi đoái và cán cân thanh toán quc t 65
2.2.4 Nguy c Vit Nam b tn công tin t 70
Chng 3: Xây dng mô hình cnh báo
khng hong tài chính cho Vit Nam 77
3.1 Các mô hình cnh báo khng hong 78
3.1.1 Ý tng d báo khng hong tin t ca Kaminsky và Reinhart 78
3.1.2 Mô hình Probit 79
3.1.3 Mô hình Logic m (Neuro Fuzzy) 80
3.1.4 Mô hình “tip cn du hiu” (Signal approach) 81
3.1.5 La chn mô hình phù hp vi Vit Nam 84
iii
3.2 ng dng mô hình TCDH đ
cnh báo khng hong tài chính  Vit Nam 85
3.2.1 iu chnh các bin s ca mô hình 85
3.2.2 C s d liu 86
3.2.3 Xây dng chui ch s cnh báo khng hong 87
3.2.4 Xây dng chui ch s cnh báo
khng hong thc nghim cho Vit Nam 91
3.2.5 Xác sut xy ra khng hong tài chính  Vit Nam 95
Chng 4:  xut chính sách phòng nga khng
hong tài chính cho Vit Nam trong quá trình hi nhp 100
4.1 T do hóa tài chính theo mt l trình thn trng và an toàn 101
4.1.1 Quan đim v t do hóa tài chính và
hi nhp kinh t da trên kinh nghim ca các nc 101
4.1.2  xut l trình t do hóa tài chính cho Vit Nam 106
4.2 Hoàn thin h thng chính sách kinh t v mô 109

4.2.1 Chính sách tin t 109
4.2.2 Chính sách tài khóa 115
4.2.3 m bo s phi hp nhp nhàng
gia các c quan điu chính chính sách 118
4.3 Cng c và phát trin th trng tài chính 119
4.3.1 Nhng đc đim ca mt th
trng tài chính n đnh và hiu qu 119
4.3.2 Hoàn thin hành lang pháp lý cho th trng tài chính 120
4.3.3 Nâng cao nng lc phòng nga khng hong
cho các c qun lý th trng tài chính 121

iv
4.4 Nâng cao nng lc giám sát tài chính 124
4.4.1 Nâng cao vai trò ca y ban Giám sát tài chính quc gia 124
4.4.2 Qun lý và giám sát h thng ngân hàng mt cách thn trng 125
4.4.3 Nâng cao hiu qu kim soát các dòng vn đu t 127
4.4.4 Thit lp h thng công b thông tin kinh
t tài chính quc gia theo chun mc quc t 128
4.5 Mt s đ xut v mt chính sách và hng nghiên cu tip theo 130
4.5.1 Minh bch thông tin 130
4.5.2 Hn ch ti đa và đi đn xóa b c ch
bo h cho DNNN, đc bit là tín dng 131
4.5.3 Tip tc duy trì mt c ch t giá
hi đoái linh hot, h tr cho xut khu 132
4.5.4 Tng cng t l tích ly ni đa 133
4.5.5 Khuyn khích phát trin khu vc kinh t t nhân 134
4.5.6 Ci cách trit đ khu vc DNNN 134
4.5.7 Ci cách và phát trin khu vc tài chính 135
4.5.8 m bo cht lng ca phát trin và tính công bng xã hi 136
4.5.9 m bo tính n đnh trong khi thc hin chính sách m ca 137

Kt lun 139
Các công trình nghiên cu khoa hc đã công b 141
Danh mc tài liu tham kho 142



v
Danh mc các bng biu

Bng 1.1: Khng hong kép, khng hong n và khng hong tin t 32
Bng 2.1: iu chnh k hoch NSNN trong nm 2009 59
Bng 2.2: D báo tng trng kinh t toàn cu 61
Bng 2.3: Tng trng xut khu ca Vit Nam so vi các nc 63
Bng 2.4: Các d án FDI đng ký mi và các d án c tng vn 68
Bng 2.5: Cán cân thanh toán quc t ca Vit Nam trong nm 2009 68
Bng 3.1: Nhng bin ch s cnh bo khng hong tài chính 82
Bng 3.2: Ma trn t s nhiu ca ch s cnh báo khng hong 83
Bng 3.3: Gii thích cách chn bin đu vào và ngun s liu s dng 86
Bng 3.4:  nhiu ca bin d báo 89
Bng 3.5: Ngng kh thi cho các bin d báo 90
Bng 3.6: Chui ch s cnh báo khng hong thc nghim ca Vit Nam 91
Bng 3.7: Giá tr St và xác sut xy ra khng hong có điu kin 96
Bng 3.8: Xác xut có điu kin xy ra khng hong tài chính  Vit Nam 96
Bng 3.9: Các mc cnh báo tng ng vi xác sut khng hong 98
Bng 4.1: L trình t do hóa tài chính đ xut cho Vit Nam 108



vi
Danh mc các hình

Hình 1.1: Mô hình khng hong tin t th h th nht 21
Hình 1.2: Mô hình khng hong tin t th h th hai
(Mô hình k vng xoay vòng) 23
Hình 1.3: Mô hình khng hong tin t th h th ba 24
Hình 1.4: Mô hình khng hong th h th t 38
Hình 1.5:  sâu (tn tht) ca các cuc khng hong (% so vi mc GDP đnh) 40
Hình 1.6:  dài (thi gian phc hi li mc tng trng
GDP trc khng hong) ca các cuc khng hong tài chính. 41
Hình 2.1: Tc đ tng cung tin so vi GDP
ca Vit Nam so vi các nc trong khu vc 49
Hình 2.2: Lm phát  Vit Nam giai đon t nm 2007 đn đu nm 2009 50
Hình 2.3: Nhng bc đi ca chính sách tin t giai đon 2008 – 2010 51
Hình 2.4: Công c chính sách tin t trong nm 2008 – 2009 52
Hình 2.5: Chng trình cho vay h tr lãi sut trong nm 2009 53
Hình 2.6: Tình hình n xu ca h thng NHTM 54
Hình 2.7: Tng phng tin thanh toán trong giai đon thc hin h tr lãi sut 55
Hình 2.8: Nguy c tái lm phát trong nm 2010 56
Hình 2.9: So sánh gói kích cu ca Vit Nam
vi các nc trong khu vc và th gii 57
Hình 2.10: Bin đng giá hàng hóa trên th trng th gii 62
vii
Hình 2.11: Giá bán l xng du trong nc
so vi giá xut khu trên th trng th gii 64
Hình 2.12: Tình hình xut nhp khu và
cán cân mu dch ca Vit Nam trong nm 2008 – 2009 66
Hình 2.13: D báo tình trng thâm ht kép  Vit Nam đn nm 2011 67
Hình 2.14: Bin đng t giá USD/VND trong nm 2008 – 2009 69
Hình 2.15: S lng hp đng NDF ký kt trong nm 2008 74
Hình 3.1: Chui ch s khng hong thc nghim giai đon 1998 – 2009 92

Hình 3.2: Xác sut xy ra khng hong có điu kin 97
Hình 3.3: Xác sut khng hong thc
nghim  Vit Nam giai đon 1998 – 2009 97
Hình 3.4: Các mc cnh báo khng hong
đi vi Vit Nam giai đon 1998 – 2008 99










viii
Danh mc các t vit tt

ADB : Ngân hàng phát trin Châu Á
CEO : Tng giám đc điu hành
DNNN : Doanh nghip nhà nc
DTBB : D tr bt buc
FDI : u t trc tip nc ngoài
FED : Cc d tr liên bang M
GDP : Tng thu nhp quc dân
IMF : Qu tin t th gii
MNC : Công ty đa quc gia
NAFTA : Khu vc mu dch t do Bc M
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi

NHTW : Ngân hàng trung ng
NSNN : Ngân sách nhà nc
SEC : y ban chng khoán M

TCTD : T chc tín dng
TGH : T giá hi đoái
TTCK : Th trng chng khoán
UNDP : Chng trình phát trin ca Liên Hip Quc
VND : Vit Nam đng
USD : ô la M
WB : Ngân hàng th gii
WTO : T chc thng mi th gii

1
Phn m đu
1. Tính cp thit ca lun án
Vn hào v đi ngi Nga, Lev. Tolstoy đã bt đu cun tiu thuyt c đin
Anna Karenina ca mình bng mt câu ni ting “Mi gia đình hnh phúc đu
ging nhau nhng mi gia đình bt hnh đu bt hnh theo cách riêng ca nó”.
Có th nc M là mt dng khác ca gia đình hnh phúc bi vì phn ln
nhng cuc khng hong trong lch s đu bt đu bi s t do hóa tài chính
nhng trong trng hp ca M, không có mt s t do hóa đáng chú ý nào v
mt lut pháp, ch có nhng s t do hóa di dng lut bt thành vn. Nhng
đnh ch tài chính mi, cha đc đa vào lut hay ch đc nhc đn mt cách
s sài đang dn đóng vai trò to ln hn trong h thng tài chính. Nhng đnh
ch mi này cng vi nhng tin b k thut hin đi giúp tit kim chi phí giao
dch và cho ra đi nhiu công c tài chính phc tp đã tng góp phn thúc đy
s phát trin nhy vt ca th trng tài chính M nói riêng hay th trng tài
chính toàn cu nói chung. Nhng ngc li, ging nh mt “con dao hai li”,
nó li khuch đi mc đ nhy cm ca h thng tài chính trc nhng cú sc

kinh t, nh giá nhà đt và nng lng chng hn, gây ra mt cuc khng hong
ti t vi nhng hu qu nng n nht k t sau Chin tranh Th gii ln th 2.
Nhng hu qu nng n ca cuc khng tài chính toàn cu trong nm 2008
không ch dng li  nhng thit hi v vt cht mà nó còn ch ra rng th gii
còn đang lâm vào mt cuc khng hong khác đáng lo ngi hn, đó là khng
hong v mt lý lun cho đng li phát trin kinh t ca các nc, c phát trin
ln đang phát trin, c giàu ln nghèo. Nói theo cách ca Paul Krugman (Nobel
2008) thì môn kinh t hc v mô trong 30 nm qua “nh li nht thì có th nói
là cc k vô dng, còn nng li thì phi nói là tht s có hi!”. M và các nc
EU đã tng rt t hào v nhng thành tu kinh t to ln th hin bng s giàu có
và thnh vng, đc bit là s phát trin vt bc ca th trng tài chính. Các
giáo s và chính tr gia ca nhng quc gia này đã liên tc rao ging cho các
2
nc đang phát trin, ch yu là khu vc Châu Á nhng bài hc ca ngi tính
thn k ca t do hóa, ca m ca và hi nhp, coi đó là con đng phát trin
duy nht và ti u mà các nc đang phát trin buc phi đi theo. Th ri cuc
khng hong tài chính châu Á nm 1997 bùng n đã ch ra nhng sai lm cht
ngi ca các bài hc này. iu đáng nói hn là nhng “bài thuc cha tr”
khng hong, phc hi kinh t đc đa ra bi các đnh ch tài chính hàng đu
th gii nh IMF và WB đã b ch trích là các “thy lang vn”, là chính sách
“one size fit all”, chng nhng không th gii cu các quc gia lâm nn mà còn
làm cho tình hình thêm ti t. Và cuc khng hong tài chính toàn cu nm
2008 bùng n đã mt ln na khng đnh rng không ai có th làm “thy” ai
trong vic hoch đnh mt chin lc phát trin kinh t và hi nhp, không có
mt chính sách nào đc xem là tuyt đi đúng đn và ti u cho tt c các
quc gia. Vn đ ca các chính ph, đc bit là  các nc đang phát trin là
phi t mình hoch đnh mt k sách hi nhp và đi đu vi toàn cu hóa sao
cho va đm bo đc li ích ca quc gia, ca dân tc va loi b đc nhng
ri ro bt n đ bo v thành qu tng trng kinh t ca đt nc.
L trình hi nhp kinh t mà ch yu là t do hóa tài chính ca Vit Nam đc

đánh giá là đang din ra rt mnh m vi mt tc đ khá nhanh. Nói cách khác,
cánh ca kinh t Vit Nam đang dn đc “m toang” và sn sàng hp th bt
c mt cú sc nào nu có t bên ngoài. Bên cnh đó, h thng ngân hàng đc
đánh giá là còn yu kém vi quy mô v vn nh, nhng khon tín dng ch
đnh, thâm ht tài khon vãng lai ln, n nc ngoài, khu vc DNNN còn kém
hiu qu, nng lc cnh tranh yu kém ca hàng hóa và nhng bt cp khác
trong chính sách kinh t v mô đang là nhng nguy c tim n. TTCK tng
trng lúc thì quá nóng, lúc thì gim sâu và hàm cha đ bt n rt cao. Nhng
ri ro trong ni ti nn kinh t đó s đc khuch đi bi nhng cú sc và tác
đng bên ngoài nu có các bt n t th trng khu vc và th gii đy nn
kinh t vào mt cuc khng hong là nhng kh nng hoàn toàn có th xy ra.
Vì vy, đ phc v cho quá trình hoch đnh chính sách phát trin kinh t ca
3
đt nc rt cn mt h thng giám sát tài chính va có kh nng đa ra tín
hiu cnh báo kh nng xut hin khng hong tài chính  Vit Nam trong mt
khong thi gian nht đnh, va có th đa ra các kch bn ng phó nhm giúp
các c quan điu hành kinh t v mô có th ch đng hoch đch các chng
trình hành đng thích hp nu khng hong n ra. ng thi đ đt đc li
ích ti đa t quá trình hi nhp kinh t quc t trong mt bi cnh th gii ngày
càng tr nên bt n hn thì mt h thng gii pháp phòng nga ri ro khng
hong tài chính cho Vit Nam là mt yêu cu cn thit cho nn kinh t lúc này.
Xut phát t tính cp thit ca yêu cu thc tin nêu trên, tác gi chn đ tài vi
tên gi “H thng phòng nga khng hong tài chính cho Vit Nam trong
quá trình hi nhp” làm ni dung nghiên cu trong lun án tin s ca mình.
2. Tình hình nghiên cu liên quan đn ni dung lun án
Theo tham kho ca tác gi thì hin nay các công trình nghiên cu trong nc
v khng hong tài chính và các công c d báo, phòng nga ri ro khng
hong tài chính cng rt phong phú. Các tài liu này ch yu nghiên cu v
khng hong tài chính Châu Á nm 1997 và khng hong n  Argentina nm
2002, mt s ít hn nghiên cu v cuc khng hong tài chính gn đây. Liên

quan đn ch đ này, cng có rt nhiu các công trình khác nghiên cu v t do
hóa tài chính, kim soát vn và an ninh tài chính. a s các tài liu này đi sâu
vào phân tích các cuc khng hong mt cách đc thù, t nguyên nhân, din
bin ca các cuc khng hong cho đn các gii pháp phc hi kinh t sau
khng hong. Trong khi đó, mt s tài liu khác đi vào nghiên cu các bài hc
kinh nghim rút ra t các cuc khng hong tài chính trên th gii.
Trên th gii, tình hình nghiên cu t lý lun đn thc tin v khng hong tài
chính có th nói là rt đ s, có rt nhiu các kt qu đã đc công b v các mô
hình khng hong tài chính, nguyên nhân đc thù ca các nc dn đn khng
hong, các kt qu kim đnh thc nghim v mi quan h gia khng hong tài
chính và t do hóa tài chính, nhng bài hc kinh nghim cho chính sách kinh t
v mô đc rút ra t khng hong v.v. Trong đó, ni bt lên các tên tui đã có rt
4
nhiu các công trình có giá tr hc thut cao đã đc công b nh McKinnon,
Edward Shaw, Fry và Roland Clark, Caprio và Kliengebiel, Lindgren, Garcia và
Saal Goldstein, Kaminsky và Reihart, Paul Krugman, Flood và Garber v.v.
Trong s các công trình đó, rt đáng chú ý là các mô hình cnh bo khng hong
tài chính đã đc áp dng rt thành công  nhiu nc trên th gii nh Mô hình
tip cn du hiu (Signal approach) ca Kaminsky, Lizondo và Reinhart (1998).
Ngoài ra còn có các bài nghiên cu, báo cáo và tài liu chuyên v t do hóa tài
chính và khng hong tài chính ca các t chc kinh t quc t nh Ngân hàng
th gii, Qu tin t th gii, Ngân hàng phát trin Châu Á và Chng trình
phát trin ca Liên Hip Quc rt phong phú, đa dng và có hàm lng giá tr
khoa hc rt cao, đc bit là có tính ng dng và kinh nghim thc tin sát vi
các nc đang phát trin, đc bit là Vit Nam.
Mc dù các tài liu và công trình nghiên cu v khng hong tài chính, di
nhiu góc đ tip cn khác nhau c trong nc và th gii có khá nhiu cng
nh rt phong phú v mt ni dung, tuy nhiên vn cn có mt công trình đi sâu
vào nghiên cu mt cách có h thng các cuc khng hong tài chính đã xy ra
trên th gii đ có th khái quát thành bài hc kinh nghim, c thành công ln

tht bi trong chính sách kinh t v mô, chính sách hi nhp kinh t quc t và
đc bit là l trình t do hoá tài chính trong điu kin đc thù ca Vit Nam.
ng thi kt hp vi nhng phân tích, đánh giá v thc trng kinh t hin ti
ca Vit Nam đ đa ra mt mô hình có kh nng cnh báo đc khng hong
tài chính đ đa ra các chính sách phòng nga.
3. Mc tiêu và các câu hi nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca lun án là nhm xây dng mt mô hình cnh báo nguy
c xy ra khng hong tài chính  Vit Nam bng xác sut đ t đó có th
hoch đch nhng kch bn đi phó và đng thi đ xut mt h thng gii
pháp nhm phòng nga ri ro khng hong tài chính cho Vit Nam trong quá
trình hi nhp.
5
C th hn, lun án bao gm bn mc tiêu nghiên cu sau đây:
(1) Nêu ra nhng nguy c tim n ca khng hong tài chính  Vit Nam
xut phát t các cú sc ni sinh và cú sc ngoi sinh.
(2) Xây dng mô hình cnh báo sm khng hong bng xác sut và đa
ra mt h thng “báo đng” khng hong tài chính  Vit Nam.
(3) Xây dng mt h thng các gii pháp phòng nga khng hong tài
chính cho nn kinh t trong quá trình hi nhp.
(4) a ra mt s gi ý v mt chính sách kinh t v mô đ làm nn tng
h tr cho các gii pháp đã đ xut.
 đt đc các mc tiêu nghiên cu nêu trên, ni dung ca lun án phi tr li
đc cho các câu hi nghiên cu sau đây:
(1) Liu khng hong tài chính có phi là cái giá phi tr ca mt l trình
t do hóa tài chính sai hay không?
(2) Hin nay nn kinh t Vit Nam có cha đng nhng ri ro tim n
nào có th gây nên khng hong và mc đ ca nó có đ đ “kích
hot” mt cuc đ v hay khng hong tài chính hay không?
(3) Mô hình cnh báo khng hong nào là kh thi trong điu kin kinh t
Vit Nam và xác sut xy ra khng hong tài chính  Vit Nam hin

nay là bao nhiêu?
(4) Nhng công vic c th nào cn đc thc hin v mt chính sách đ
Vit Nam có mt quá trình hi nhp và t do hóa tài chính an toàn?
4. Phng pháp nghiên cu
 gii quyt các ni dung nghiên cu nêu trên tác gi s dng c phng pháp
đnh tính và đnh lng. V phng pháp đnh tính, tác gi k tha, vn dng
có phê phán và tng hp các lý thuyt v kìm hãm tài chính, t do hoá tài chính
ca các tác gi nh McKinnon (1973), Edward Shaw (1973), Fry (1988) và
Roland Clark (1996), các công trình nghiên cu v các mô hình khng hong
6
tài chính ca các tác gi Paul Krugman (1979), Flood & Garber (1984),
Obsfeld, Radelet và Sachs (1998), các công trình nghiên cu v khng hong
tin t, khng hong ngân hàng và khng hong n ca Kamisky và Reinhart
(1999), Reuven Glick và Michael Hutchison (2001), Raphael H.Solomon
(2003), C. Bauer, B. Herz và V. Karb (2003), Bernhard Herz và Hui Tong
(2004, 2007), Dominik Maltritz (2006), Cristina Arellano và Narayana
Kocherlakota (2008) đ làm rõ các khía cnh ca khng hong tài chính. Bên
cnh đó, tác gi cng s dng phng pháp phân tích và tng hp các cuc
khng hong tài chính đã xy ra trong lch s đ khái quát thành nhng bài hc
kinh nghim, c thành công ln tht bi trong chính sách kinh t v mô đ làm
c s cho nhng gii pháp đ xut.
Trong phng pháp đnh lng, tác gi đã tin hành kho sát rt nhiu mô hình
cnh báo sm khng hong – EWS (Early Warning System) nh mô hình EWS
ca ca NHTW Châu Âu (ECB), mô hình Probit, mô hình Logic m (Neuro
Fuzzy) và mô hình tip cn du hiu (Signal approach). Sau khi xem xét, so
sánh các mô hình này v tính kh thi và đ phù hp khi áp dng trong điu kin
Vit Nam, tác gi quyt đnh la chn mô hình Tip cn du hiu. Trong quá
trình áp dng mô hình này, tác gi đã th nghim và đem so sánh chui s xác
sut cnh báo khng hong t kt qu ca mô hình nhiu ln vi thc trng
kinh t v mô ca Vit Nam đ điu chnh các bin s đu vào cho đn khi có

đc kt qu cnh báo tt nht.
5. Các phát hin và kt qu nghiên cu
Lun án tin s ca tác gi đóng góp các kt qu nghiên cu sau:
• H thng các lý thuyt t kìm hãm tài chính đn t do hóa tài chính
và khng hong tài chính. Nguyên nhân đc thù và các dng thc
ca khng hong.
• Mô hình khng hong tài chính th h th t đ gii thích cho cuc
khng hong tài chính toàn cu nm 2008.
7
• D báo nhng ri ro tim n trong quá trình t do hóa tài chính hình
thành t các cú sc ni sinh ca nn kinh t Vit Nam và các cú sc
ngoi sinh t th trng tài chính toàn cu.
• Mô hình cnh báo khng hong tài chính cho Vit Nam và các mc
báo đng v xác sut xy ra khng hong trong mt khong thi
gian xác đnh.
• H thng các gii pháp phòng nga khng hong tài chính cho Vit
Nam trong quá trình hi nhp bao gm mt l trình t do hóa tài
chính thn trng và an toàn; các gii pháp nhm nâng cao hiu qu
điu hành chính sách kinh t v mô và phát trin th trng tài
chính; nâng cao nng lc giám sát tài chính quc gia
• Mt s gi ý v mt chính sách đ làm nn tng h tr cho h thng
các gii pháp đã đ xut.


8
Chng 1
Hi nhp tài chính và khng hong

TÓM TT
Trong chng này, lun án tng hp và phân tích mt cách có h thng các kt qu

nghiên cu v hi nhp tài chính và khng hong tài chính trong khong thi gian t
sau cuc khng hong tài chính Châu Á nm 1997 đn trc cuc khng hong tài
chính toàn cu nm 2008. Nhìn chung kt qu ca các nghiên cu đu ch ra rng có
mt mi quan h nhân qu gia quá trình t do hóa – hi nhp tài chính  các nc
và khng hong. Các nhà nghiên cu đã phát hin ra rng có các bng chng thc
nghim cho thy khng hong tài chính đã xy ra nhiu hn  các nc có thc hin
quá trình t do hóa tài chính và hi nhp. Trong khi đó, t do hóa tài chính có làm
gia tng tính hiu qu ca th trng tài chính và đóng góp vào quá trình tng
trng và phát trin hay không vn còn là mt vn đ gây tranh cãi.
V khng hong tài chính thì cho đn thi đim này, các nhà kinh t hc thng nht
phân loi khng hong tài chính ra làm ba loi: khng hong tin t, khng hong
ngân hàng và khng hong n. Bên cnh đó là s tng tác qua li gia ba loi khng
hong trên to thành khng hong kép loi mt và khng hong kép loi hai. Các
nghiên cu đc trình bày trong chng này ch yu xoay quanh ba loi khng hong
trên. Phn ln các công trình này là các nghiên cu thc nghim da trên mu quan
sát khá ln bao gm hàng chc cuc khng hong n ra ti các quc gia phát trin ln
đang phát trin trong mt thi gian dài. Các tác gi đã rút ra nhiu kt qu thú v v
nguyên nhân, du hiu dn ti khng hong, s tng tác gia các cuc khng hong
ln nhau, các đng thái ca chính ph trc và sau khng hong, điu này mang rt
nhiu hàm ý giá tr v mt đ xut chính sách phòng nga khng hong.
Phn cui ca chng này, lun án tng hp các kt qu nghiên cu mi nht k t
sau nm 2008 v cuc khng hong tài chính toàn cu đ cp nht nhng giá tr hc
thut mi nht làm nn tng lý thuyt cho khng hong tài chính. c bit, tác gi
mnh dn đ xut mô hình khng hong th h th t đ gii thích cho cuc khng
hong tài chính đng đi.

9
1.1 T do hóa tài chính và hi nhp tài chính
Theo công trình nghiên cu ca Kunt A.D. và Detragiache E. (1998), trong ba thp
niên cui

ca th k 20, mt s quc gia phát trin và đang phát trin đã thc hin
quá trình t do hóa h thng tài chính ca mình. Nhng quc gia này đã tng bc
ni lng hoc xoá b các quy đnh v mc trn lãi sut, h thp
t l d tr bt buc
và các hàng rào ngn cn doanh nghip mi gia nhp th trng, gim thiu s can
thip ca chính ph vào các quyt đnh phân b tín dng và t nhân hóa nhiu ngân
hàng và các công ty bo him. ng thi, mt s quc gia cng đã tích cc đy mnh
s phát trin ca th trng chng
khoán trong nc và khuyn khích s gia nhp th
trng ca các
đnh ch tài chính nc ngoài. Cng ging nh quá trình t do hóa
thng mi, chính t do hóa tài chính đã làm gia tng mc đ hi nhp ca mt nn
kinh t vào th trng tài chính toàn cu. Chính vì vy lun án tp trung vào phân tích
quá trình t do hóa tài chính đ làm rõ vn đ hi nhp tài chính.
1.1.1 Kìm hãm tài chính
Hu ht các nhà kinh t hc đi tiên phong trong lnh vc nghiên cu v t do hóa tài
chính đu chn cách tip cn vn đ t khía cnh ngc li, cái mà h gi là “kìm
hãm tài chính”
( )1
. Thut ng kìm hãm tài chính mang ý ngha tng phn vi t do
hóa tài chính. Nu xét theo ngha đó thì t do hóa tài chính là quá trình xóa b nhng
kìm hãm và ràng buc v mt tài chính, hay nói cách khác t do hóa tài chính là quá
trình đ cho các công c ca chính sách tin t đc vn hành theo c ch th trng.
Edward Shaw và McKinnon (1973) đã lý gii cho thut ng kìm hãm tài chính hay
còn gi là áp ch tài chính rng: Nu chính ph các nc đánh thu hoc bóp méo th
trng vn bng cách s dng các công c nh t l d tr bt buc cao, các t chc
tín dng đc chuyên môn hóa và áp dng mc trn lãi sut tin gi và cho vay v.v.
thì nn kinh t nc đó đc coi là b kìm hãm v mt tài chính.
Theo McKinnon, h thng tài chính b kìm hãm bi ba khi chính:
Khi th nht, B tài chính thông qua h thng ngân hàng đ bù đp cho các thiu

ht trong ngân sách bng cách buc các t chc này mua nhiu công trái chính ph
lãi sut thp di danh ngha hoc bán công trái cho NHTW đ ly tin trc tip.
Khi th hai, NHTW vi nhim v huy đng vn tp trung nhm đáp ng nhu cu v
vn tài tr ca khi th nht. Nhim v này đc thc thi bng hai cách: (1) đánh


( )1
Nh McKinnon (1973), Edward Shaw (1973), Fry (1988) và Roland Clark (1996).
10
thu vào nhu cu gi tin hay các tài khon tin gi thông qua mc d tr bt buc
cao; (2) đánh thu vào nhu cu gi tin mt thông qua thu lm phát (phát hành tin
tha trong lu thông).
Khi th ba, các NHTM và các t chc huy đng tin tit kim huy đng vn tit
kim trong dân, nhm thc hin nhim v kép: (1) to nên ngun thu thu qua đó
NHTW có th đánh thu vào các tài khon tin gi; (2) tin hành cho vay đ tn ti.
Các kt qu nghiên cu cho thy nhiu nc đang phát trin, thng là các nc
Châu M La-tinh, Châu Á và Châu Phi đã thc hin các chính sách kìm hãm tài
chính. Edward Shaw và McKinnon cng đã đúc kt các tác đng tiêu cc ca kìm
hãm tài chính nh: cn tr s phát trin ca h thng tài chính theo chiu sâu, không
làm tng trng vn đu t vì kh nng huy đng tit kim b hn ch, tin t bt n
đnh và các tài sn tài chính không có tính thanh khon v.v. Và hai ông cng đã đi
tiên phong trong vic cung cp mt c s lý thuyt rõ ràng cho nhng lun đim ng
h rng t do hóa tài chính là mt bc đi tt yu ca quá trình phát trin kinh t.
1.1.2 Các ni dung c bn ca t do hóa tài chính
T do hóa tài chính là quá trình chuyn đi t h thng tài chính đc điu tit mt
cách cht ch và cng nhc bng các công c hành chính mnh lnh là ch yu sang
h thng tài chính đc điu tit linh hot bng các công c kinh t, da trên các yu
t ca c ch th trng. S chuyn đi nh th s to ra mt nn tài chính hot đng
mà không có, hoc có rt ít s can thip trc tip ca chính ph mà thay vào đó là
chu s chi phi và tác đng ca các yu t th trng.

Mc dù vn còn nhiu tranh lun xoay quanh ni dung ca t do hóa tài chính nhng
linh hn ca t do hóa tài chính vn là t do hóa lãi sut. Ngoài ra, t do hóa tài chính
trong bi cnh hi nhp còn bao gm vic m ca th trng vn trong nc nhm
tranh th các c hi khai thác dòng vn quc t. Xét  góc đ m ca th trng
trong quá trình hi nhp  tm mc quc t thì t do hóa tài chính là hi nhp tài
chính. Theo đó, t do hóa tài chính s bao gm nhng ni dung c bn sau đây.
T do hóa lãi sut. T do hóa lãi sut là Nhà nc không n đnh các mc lãi sut
(lãi sut tin gi, tit kim, cho vay, v.v) đng thi không khng ch lãi sut (lãi sut
trn và lãi sut sàn) mà đ cho lãi sut t hình thành theo c ch th trng và có s
tác đng gián tip ca NHTW. Các NHTM đc quyn xác đnh và công b lãi sut
kinh doanh đ áp dng trong các nghip v huy đng vn và cho vay. Lãi sut hình
11
thành theo các yu t ca th trng da trên c s ca cung cu v vn, mc tit
kim, thu nhp và chi tiêu ca cá nhân và t chc và các nhân t khác.
T do hóa lãi sut đc coi là ht nhân, là vn đ ct lõi ca t do hóa tài chính. Nó
có tm quan trng rt ln bi nh đó mà làm cho các lung tài chính vn hành mt
cách thông sut. T do hóa lãi sut nói riêng và t do hóa tài chính nói chung là mt
xu th khách quan. Tuy nhiên, quá trình t do hóa lãi sut phi là mt quá trình
chuyn đi tng bc đ không gây tác đng đt bin cho nn kinh t - xã hi.
T do hóa t giá hi đoái. T do hóa t giá hi đoái gm hai cp đ là t do hóa
hoàn toàn và t do hóa có qun lý.
T do hóa t giá hi đoái hoàn toàn gn lin vi c ch t giá th ni, ngha là đ cho
t giá trên th trng vn hành mt cách t do mà không có s can thip ca chính
ph. Tuy nhiên, chúng ta đu hiu rng thc t không mt c ch ca chính ph nào
v qun lý ngoi hi và t giá li th ni hoàn toàn vì nh vy vai trò điu tit v mô
ca chính ph s b trit tiêu.
T do hóa t giá th ni có qun lý gn lin vi c ch t giá hi đoái linh hot, tc là
th ni t giá nhng không phi th ni hoàn toàn mà có s can thip ca chính ph
mt cách hp lý và linh hot. ây là c ch đc rt nhiu nc áp dng, nó th hin
s tôn trng các quy lut ca th trng nhng đng thi không b qua vai trò qun lý

v mô ca chính ph. T do hóa t giá hi đoái còn gn lin vi vic ni lng và đi
đn xóa b các rào cn v ngoi hi, các dòng vn chy vào và ra qua biên gii và
các giao dch vãng lai.
T do hóa tài khon vn. T do hóa tài khon vn phn ánh các khon thu chi do s
vn đng ca vn, bao gm vn đu t trc tip nc ngoài (FDI), vn vay ca chính
ph di hình thc h tr phát trin chính thc (ODA) v.v. Tài khon vn, do tính
cht quan trng ca nó đi vi s n đnh và phát trin bn vng ca nn kinh t mt
quc gia nên thông thng là không th chuyn sang c ch t do hoàn toàn ngay
đc mà nó s gn lin vi mt h thng các bin pháp kim soát vn ca chính ph.
Tuy nhiên đi cùng vi t do hóa tài chính thì các bin pháp kim soát vn này s theo
xu hng đc ni lng dn và tin ti m ca hoàn toàn tài khon vn khi đã hi đ
các điu kin nh h thng tài chính ngân hàng trong nc tht mnh và n đnh, d
tr ngoi hi ln và vng chc.
12
T do hóa các dch v tài chính. T do hóa các dch v tài chính là vic m ca th
trng hoc bãi b nhng rào cn trong vic thâm nhp th trng đi vi nhng nhà
cung cp dch v nc ngoài trong lnh vc ngân hàng, bo him, chng khoán và
qun lý qu. Nó đòi hi s đi đãi công bng đi vi nhng nhà cung cp dch v
trong nc và nhng nhà cung cp dch v nc ngoài. T do hóa các dch v tài
chính ch yu din ra trong các lnh vc: dch v bo him và các dch v liên quan
đn bo him nh bo him nhân th, bo him phi nhân th, tái bo him, trung gian
bo him, t vn, thng kê, đánh giá ri ro, gii quyt tranh chp v.v; dch v ngân
hàng và các dch v tài chính khác nh các hình thc tín dng, tin gi tit kim, cho
thuê tài chính, các dch v thanh toán và chuyn tin, bo lãnh và cam kt, phát hành
chng khoán, môi gii tin t, qun lý tài sn, t vn đu t v.v.
1.1.3 Mc đ hi nhp tài chính
Theo Ngân hàng th gii (WB), có nhiu cách tip cn khác nhau đ đánh giá mc đ
hi nhp v tài chính ca mt nn kinh t, bao gm:
Tip cn ri ro: thc đo này da trên khái nim ri ro quc gia ca mt nn kinh t
đ đánh giá mc đ hi nhp vào th trng tài chính toàn cu. Theo cách đánh giá

xp hng ri ro quc gia ca IIS (Institutional Investor Survey), nu ch s IIS nh
hn 20 thì ri ro quc gia đc cho là thp, ln hn 50 là cao và gia hai mc này là
trung bình. Nh vy tùy thuc vào quan đim ca chính ph các nc trong vic tip
cn hi nhp tài chính, nhng quc gia có mc đ hi nhp càng cao thì có ri ro
càng ln.
Tip cn dòng vn t nhân: thc đo này đánh giá mc đ nhp tài chính da trên
kh nng ca quc gia đó trong vic thu hút các ngun tài tr t nhân bng cách xem
xét t s gia dòng vn t nhân so vi GDP. Bi vì hi nhp tài chính hàm ý s liên
kt gia các th trng, do đó cn có s phân bit trong cu trúc ca các dòng vn t
nhân, ngha là không phi tt c các loi hình ca dòng vn t nhân đu đc đánh
giá nh nhau. Theo WB, nhng quc gia nào có dòng vn t nhân tn ti ch yu
di hình thc FDI s có mc đ hi nhp tài chính thp hn nhng nc nhn dòng
vn này di hình thc đu t gián tip FPI và các khon vay ngân hàng. Các h s
đc xác đnh nh sau: đu t gián tip FPI có h s nhân là 5, dòng vn ngân hàng
là 3 và FDI là 1. Theo đó, nhng quc gia có dòng vn t nhân ít hn 20% GDP đc
xem là có mc đ hi nhp tài chính thp, trên 50% là hi nhp tài chính cao và gia
hai mc này là trung bình.
13
Tip cn mc đ đa dng hóa dòng vn: thc đo này xem xét mc đ đa dng hóa
ngun tài tr ca tng quc gia da trên cu trúc ca dòng chu chuyn vn, bi l kt
cu ca các dòng vn khác nhau có nhng hiu ng khác nhau lên t do hóa tài
chính: FDI mang li nhng li ích cho các nhà tip nhn đu t trong nc và đn
lt nó nhng ch th tip nhn FDI có kh nng tip cn các nhà đu t vn quc t
đ thu hút vn đu t tài tr cho các d án tng trng. Gia FDI và FPI có mi liên
h tng quan vi nhau rt ln, s đa dng hóa và giao thoa gia hai ngun vn tài
tr này càng ln thì mc đ hi nhp tài chính đc đánh giá là càng cao. Dòng vn
ngân hàng li càng dn đn “chiu sâu tài chính” ngha là nó có kh nng tng thêm
tính thanh khon cho th trng vn và đn lt nó chiu sâu tài chính li làm gia
tng mc đ hp dn đi vi các nhà đu t nc ngoài.
Mt hàm ý quan trng ca c ba hình thc ca dòng chu chuyn vn là tính cân đi

ca hi nhp. Các quc gia đang phát trin nào nhn đc ti thiu 5% trong tng s
dòng vn vào các nc đang phát trin di đy đ ba hình thc FDI, FPI và vay
ngân hàng thì đc xem là hi nhp cân đi. Quc gia nào tuy nhn ti thiu cng 5%
trong tng dòng vn nhng ch có hai trong ba loi dòng vn trên đc xem là hi
nhp trung bình và nhng quc gia còn li không thuc hai nhóm trên có mc đ hi
nhp tài chính thp.
T do hóa tài khon vãng lai và tài khon vn: WB còn đa ra mt tiêu chun na
đ đánh giá mc đ hi nhp tài chính, đó là vic xóa b các rào cn trên tài khon
vãng lai, tài khon vn và vic áp dng các ch đ đa t giá (ngha là áp dng nhiu
c ch t giá hi đoái khác nhau cho các giao dch trên tài khon vãng lai và áp dng
các t giá chính thc cho các giao dch trên tài khon vn). Thc t cho thy trong
khi nm 1985 có khong 60% các thành viên ca IMF đã áp đt các rào cn trên tài
khon vãng lai thì đn nm 2000 con s này ch còn li khong không ti 1/3. Cng
trong thi gian này, vic áp đt các gii hn trên tài khon vn đã gim t 80% xung
70% trong s các thành viên IMF và vic áp dng c ch đa t giá gim t 30%
xung còn 16% trong tng s các thành viên IMF. Nh vy nhng quc gia nào có
các rào cn trên tài khon vãng lai và tài khon vn đc xóa b hoàn toàn cùng vi
vic áp dng mt c ch điu hành t giá th ni, có th đc xem nh là đã hoàn
toàn hi nhp tài chính  tm mc quc t.
n đây mt câu hi đc đt ra là liu có mt mi tng quan nào gia hi nhp tài
chính và tính hiu qu ca th trng tài chính hay không? Nói rõ hn là tính hiu qu
14
ca th trng tài chính có tng lên hay không nu nn kinh t đó ngày càng có mc
đ hi nhp cao vào th trng tài chính toàn cu.
1.1.4 Hi nhp tài chính và tính hiu qu ca th trng tài chính
V mt lý thuyt, hi nhp tài chính có th giúp phát trin th trng tài chính trong
nc, làm cho nhng chính sách v mô đi vào chun mc, gia tng s cnh tranh và
do đó các công ty trong nc luôn n lc nâng cao nng lc qun lý ca mình. Khi
các rào cn đi vi hi nhp tài chính đc loi b, doanh nghip có th la chn đu
t vào nhng d án ti u nht cùng vi vic tìm đc các ngun tài tr hiu qu đ

gim thiu chi phí s dng vn. Vi dòng vn chy vào càng nhiu trong quá trình
hi nhp, s cnh tranh  các nc đang phát trin s tng cao và do đó làm tng
thêm tính hiu qu ca h thng tài chính. Li ích ca đa dng hóa danh mc đu t
đc to ra ch yu t cu trúc các tài sn trong danh mc đc phân b hp lý gia
các quc gia và nn công nghip khác nhau. Vì vy, hi nhp tài chính s thúc đy
làm tng tính hiu qu ca th trng tài chính thông qua đa dng hóa danh mc đu
t và quá trình chu chuyn vn hiu qu hn.
Hin nay, có nhiu bng chng cho thy rng các nc phát trin đang  trong mt
trng thái hi nhp khá cao vi nhau v tài chính. Trong khi đó, quá trình hi nhp
cng đang din ra mnh m  các nc đang phát trin. Da vào điu này, Hong Rim
và Robert Setaputra (2008)
( )2
đã đa ra mt ý tng quan trng trong vic đánh giá
tính hiu qu ca hi nhp tài chính, đó là thông qua s liên kt gia các th trng
chng khoán  các nc vi nhau. Bi vì da trên din bin ca các th trng này,
chính ph các nc s có c s đ hoch đnh nhng chính sách kinh t v mô đm
bo cho s tng trng n đnh và bn vng trong khi các nhà đu t quc t có th
kim soát tt hn doanh mc đu t ca mình.
Mc tiêu ca nghiên cu này là kim đnh quá trình hi nhp trên th trng tài chính
 Châu Á. D liu đc s dng trong nghiên cu này là báo cáo chng khoán hàng
ngày ca Morgan Stanley Capital International (MSCI) trong khong thi gian t
tháng 1 nm 1992 đn tháng 9 nm 2006. Ch s tính cho c khu vc (Châu Á và M)
đc tính bng bình quân gia quyn gia các th trng ti các nc trong mu quan
sát. Tác gi nói rõ h la chn thi kì này bi vì có rt nhiu s kin v kinh t tài


( )2
Hong Rim & Robert Setaputra (2008), “Studies on the financial integration and market
efficiency: empirical evidence from Asia”.
15

chính din ra, nh NAFTA (1/1994), khng hong tin t  Mexico (12/1994), khng
hong kinh t Châu Á (7/1997) và cuc tn công vào nc M (9/2001). Nhng s
kin này có th đã có tác đng rt ln lên nn tng mi quan h gia các th trng
chng khoán đc bit là  nhng th trng mi ni. Nghiên cu này dùng mô hình
GARCH và mô hình phân tích tng quan đ kim đnh quá trình hi nhp tài chính
qua mt thi k. Nghiên cu có ba kt qu quan trng:
(1) Nhng th trng tài chính ca các nc trong khu vc đã không tr nên hi
nhp vi nhau hn qua thi k đc kim đnh.
(2) Hi nhp tài chính không đi kèm vi tính hiu qu trên th trng tài chính.
Tuy nhiên, hi nhp tài chính làm gim đi tác đng tiêu cc ca nhng cú sc
bt ng thông qua đa dng hóa danh mc đu t và chu chuyn vn.
(3) Tác đng ca th trng tài chính M lên các th trng trong khu vc vn còn
rt ln (điu này cho thy tuy rng các th trng tài chính trong khu vc
không liên thông tt vi nhau nhng chính bn thân chúng li liên kt nhiu
vi các th trng ln  ngoài khu vc).

1.2 T t do hóa tài chính đn khng hong tài chính
Quá trình t do hóa tài chính đã làm cho nn kinh t ca các quc gia ngày càng hi
nhp vi dòng chu chuyn vn quc t và th trng tài chính toàn cu. Tuy nhiên,
hi nhp tài chính cng làm gia tng tính bt n theo hai cách: (1) nó có th m toang
nn kinh t ca các nc đang phát trin làm cho nn kinh t tip cn trc din vi
ngun gc ca nhng cú sc trong kinh t quc t và (2) khuych đi và làm trm
trng thêm nhng cú sc trong nc. Các quc gia đang phát trin rt d b tn
thng bi nhng cú sc thc (do thay đi điu kin mu dch nh s thay đi trong
giá c nhiên liu quc t, s thay đi trong c cu sn phm xut khu và nhp khu,
t giá hi đoái thc đc đnh giá cao làm xu đi cán cân tài khon vãng lai) và cú
sc chính sách hn là nhng nc phát trin và đn lt nó nhng thay đi này li
gây ra nhng bt n ln hn trong dòng vn, giá c ca tài sn và t sut sinh li trên
tài sn. Thêm vào đó, cng có mt vài đc đim  các nc đang phát trin có th
khuych đi nhng cú sc ni đa và quc t trong thi k đu ca hi nhp.  các

nc đang phát trin, h thng thông tin bt hoàn ho và mt cân xng cng nh s
yu kém v th ch tác đng mnh m đn th trng vn và th trng tài chính hn
16
là nhng nc phát trin. Trong môi trng này, tâm lý by đàn ca các nhà đu t
ln hn và nhng nhà đu t trong nc có th b nh hng bi nhng nhà đu t
nc ngoài, dn đn s bt n càng ln hn. Nói mt cách ngn gn, mt nn kinh t
đang trong quá trình t do hóa tài chính s đng trc mt tình trng mà các nhà kinh
t hc gi là “s mong manh v tài chính”.
1.2.1 S mong manh v tài chính
Các quan đim tích cc v t do hóa tài chính phn nào đã b lu m bi s gia tng rõ
rt tình trng mong manh v tài chính khi mà các quc gia phát trin và đang phát
trin trong thp niên 80 và 90 đu đã tri qua
( )3
. c bit, khu vc ngân hàng trên
toàn th gii đã b chn đng bi các trc trc nghiêm trng, mà mt s trong đó đã
chuyn thành nhng cuc khng hong mang tính h thng nh đã đc dn chng
bng t liu trong các nghiên cu sâu rng ca Caprio và Kliengebiel (1995),
Lindgren, Garcia và Saal (1996). Kt qu nghiên cu ca các ông đã ch ra khng
hong ngân hàng qu tht đã xy ra nhiu hn ti nhng quc gia có t do hóa tài
chính, ngay c khi các yu t khác (nh lãi sut thc) vn đc chính ph kim soát.
Nghiên cu thc nghim cng đã ch ra rng khi môi trng th ch yu kém s làm
cho vic t do hóa tài chính có kh nng s dn đn khng hong ngân hàng cao hn,
đc bit là ti nhng quc gia có s qun lý bng pháp lut yu kém, tham nhng tràn
lan, nn quan liêu dn đn hot đng qun lý nhà nc kém hiu qu và c ch cng
ch thi hành hp đng không hu hiu và do đó t do hóa tài chính có khuynh hng
tác đng đc bit ln đi vi xác sut xy ra khng hong ngân hàng. Nh vy, đã có
nhng bng chng thc nghim rõ rt v t do hóa tài chính s làm tng tình trng
mong manh v tài chính ti nhng quc gia đang phát trin, ni mà nhng th ch cn
thit đ h tr cho mt h thng tài chính vn hành hiu qu vn cha đc thit lp
hoàn chnh.

Nhng khám phá trên đã làm phát sinh câu hi: phi chng nhng li ích ca t do
hóa tài chính vn đc tô đm trong các tài liu nghiên cu s không đ đ bù đp
cho cái giá phi tr ca tình trng d b tn thng trc các cuc khng hong
ngân hàng? Li gii đáp đy đ và rõ ràng cho câu hi phc tp này vt ra ngoài
phm vi ca nhng nghiên cu hin nay trên th gii. Tuy nhiên, bng vic s dng
mt tp hp các s liu, Kunt và Detragiache đã c gng làm sáng t mt khía cnh


( )3
Xem thêm ph lc 1: “Minh ha thc t mi quan h gia t do hóa tài chính và khng
hong tài chính  các nc trên th gii” trang 151.