đề cương ôn thi hết học phần môn rèn nghề thú y

Thạch Văn Mạnh TYD-K55
ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN
MÔN: Rèn Nghề Thú Y

Học kỳ II năm học 2013-2014

Buổi 1 . Chiều 24/4/2014
- Buộc nút sống : để 1 đoạn ngắn, 1 đoạn dài đoạn ngắn quấn
quanh đoạn dài sau buộc với chính nó  được nút sống.
- Buộc nút chết : gập đôi dây, 1 sợi làm hình vòng tròn đặt lên sợi
kia sợi còn lại vòng qua và thắt.
- Cố định sừng gia súc
 Cố định nut số 8, dàn đều dây  tránh gẫy sừng khi gia súc
vận động.
- Cố định 2 chân sau
 Buộc nút sống 1 bên chân trên khớp khoeo sau đó quấn hình
số 8 rồi quấn giữa cho chặt
- Cố định chân trước, chân sau : khi rút dây rút chân trước trước,
chân sau sau, có thể để trùng giữa 2 chân miễn là không chạm
đất.
- Cố định nâng bụng, ngực gia súc vào 2 gióng ngang 2 bên
- Khám móng trước gia súc
 Buộc nút sống vào chân trước sau đó vắt dây qua lưng luồn
xuống bụng rồi vắt lên gióng, kéo lên để kiểm tra móng có bị
hà, thối, dị vật kẽ móng không.
- Khám móng sau gia súc
 Buộc nút sống vào chân sau sau đó vòng qua bả vai, bướu rồi
vòng xuống dưới đưa qua khe giữa 2 chân rồi kéo lên để
kiểm tra.
- Làm giàm giả cố định đầu với gióng
 Chú ý : Luôn đứng tư thế chân trước chân sau đề phòng

phản vệ của gia súc( húc, đá…)

Thạch Văn Mạnh TYD-K55
Buổi 2 chiều ngày 25/4/2014
Bài 1
I. Cách ghi đơn thuốc
 Chú ý:
- Đơn thuốc là 1 văn bản có tính chất pháp lý
- Không được tẩy xóa, viết rõ ràng, mọi người đều sử dụng được
đơn thuốc
- Cần phải sử dụng thuốc có thực trên thị trường
VD: ông Tuấn số 5NXQ đt 0123. Có 1 con lợn móng cái gây nái
nặng 50kg sốt 41,2 độ C bỏ ăn, phân táo. Bên ngoài da có những
đám tụ huyết tràn lan
Cho 1 đơn điều trị
 Streptomycin 1g/30p
 Penicillin 30000 UI/mgP
 Vitamin C 5ml/50kgP
Đơn thuốc gia súc
 Chủ gia súc
- Tên:………
- Địa chỉ: ………
- Điện thoại: …………
 Gia súc
- Giống
- Loài
- Trọng lượng

- Tính biệt
- Màu lông

- Số tai
 Recipe( hãy lấy)
- Streptomycin 2g ( ko để lẻ vì khó cân)
- Penicillin 1000000 UI
- Nước cất 10ml
 DS( sử dụng)
- Trộn lẫn, tiêm bắp ngày 2 lần trong 3 ngày liên tục
 Recipe 1
- Vitamin C 5ml
Thạch Văn Mạnh TYD-K55

DS
- Tiêm dưới da 1 lần/ngày trong 3 ngày liên tục
 Recipe 2
- B-complex ….
 DS


Ngày…. Tháng… năm….

Kí tên

Mạnh



II. Cách ghi 1 bệnh án gia súc

Bệnh án gia súc
Ngày…tháng… năm…

 Chủ gia súc
 Gia súc
 Triệu chứng lâm sàng
 Ko được phép kết luận bệnh truyền nhiễm
- Nhiệt độ
- Hô hấp
- Nhịp tim
- Triệu chứng khác
 Triệu chứng phi lâm sàng
- XQ
- Xét nghiệm
- …
 Sơ chẩn
- Nghi mắc…
 Phác đồ điều trị
…….
 Theo dõi và điều trị
Ngày Theo dõi Điều trị Kí tên

Thạch Văn Mạnh TYD-K55

Kết quả điều trị
Ngày…tháng…năm…

Kí tên

Mạnh

III. Cách pha thuốc
1. Pha thuốc nhỏ
VD: Có 1 lọ vacxin Gumboro liều 200 con
 Hãy pha để nhỏ cho 150 con gà
Ta có 20 giọt = 1ml
Giải
- Nếu 1con/ 2 giọt thì liều 200
 200 x 2 = 400 giọt ~ 20ml
Tiến hành bước 1
 Pha nước cất vừa đủ 20ml với lọ vacxin trên
 Nhỏ 1 con 2 giọt còn thừa bỏ đi
 ok

VD: Có 1g thuốc sát trùng
 pha ra dung dịch 3ppm

- 1g pha trong 1 lít  nồng độ 1 phần nghìn
- Lấy 1 ml trong 1 lít trên pha vào 1 lít nước  có nồng độ 1
phần triệu
- Lấy 3ml nước trong 1 lít trên pha vào 1 lít nước  có nồng độ 3
phần triệu

IV. Lập lịch tiêm phòng
VD: cho đàn gà 3000 con nuôi lấy thịt thời gian nuôi 45 ngày
Thạch Văn Mạnh TYD-K55
Giải

- Bước đầu cần tìm các bệnh quan trọng
 Dựa vào dịch tễ học tại địa phương đó
 Hỏi chủ gia súc
 Hỏi thú y cơ sở.
 xác định được bệnh gà rù, gumboro,…


Lập bảng
Ngày Bệnh Vacxin Mũi 1 Mũi 2
1/1 Nhập gà O O O
7/1 Rù Lasota X O
22/1 Rù Lasota O X
4/1 Gum Gum X O
11/1 Gum Gum O X
… …. …. …. ….

 Chú ý : Sau khi lập được bảng cần đổi lại ngày để tránh tiêm
nhầm và thiếu.


Buổi 3,4 chiều 8/5/2014

I. Thực tập trên Gà
Nội dung
1. Tiêm dưới da
- Cách giữ gà 1 tay giữ chân 1 tay giữ cánh
- Vùng da cổ dùng tay beo lên và tiêm vào
- Vùng da ức lướt nhẹ dưới da rồi tiêm
- Vùng bầu cánh tiêm kim xuống bắp sau hơi rút lại
rồi luồn kim dưới da và bơm thuốc

2. Tiêm bắp
- Tiêm bắp vùng bầu cánh
- Tiêm vùng bắp ở ức gà
3. Nhỏ vacxin cho gà
Thạch Văn Mạnh TYD-K55
- 1 tay trái cầm đầu gà vành mắt gà ra tay phải nhỏ
thuốc vào mắt 3 giọt, sau đó nhỏ mũi 1-2 giọt. Sau
cùng bóp mỏ gà rồi nhỏ 4 giọt
4. Chủng Đậu cho gà
- Dùng kim chủng đậu chấm 5-7 lần vào vùng da tam
giác ở cánh hoặc vùng đầu cánh.


II. Thực tập trên lợn
Nội dung
1. Cách cố định lợn
- Túm lợn túm chân sau nhấc lên. Cố định bằng đầu
gối tì vào gốc tai lợn, 2 tay còn lại giữ 2 chân lợn.
2. Cách giữ lợn
- Giữ 2 chân lợn
- Buộc dây cố định buộc chéo chân để lợn ko chạy
được.
3. Vị trí chọc xoang phúc mạc tiếp nước
- Lấy kim truyền chọc trước sau khi chọc mới cắm
ống nước vào.
- Xác định xương cánh chậu đường thằng ngang
xương cánh chậu  chọc ko chọc cao quá sẽ vào
gan,…ko chọc thấp quá sẽ vào bóng đái
- Xác định đường trắng chọc 1 trong 2 điểm bên cạnh
đường trắng 1cm

 Nếu chọc đúng  khi truyền sẽ chảy nhanh còn
ko sẽ ko chảy.
4. Tiêm bắp
- Vị trí tiêm gốc tai tiêm và bơm thuốc nhanh
- Dùng kim 7,9 tiêm để tránh thuốc chảy ra sau khi
tiêm
5. Tiêm dưới da
- Vị trí tiêm gốc tai
Thạch Văn Mạnh TYD-K55
* Cách cầm kim : tay cái và tay trỏ cầm vào tai kim, mu bàn tay cầm
vào đuôi cán kim và tiêm.
6. Cách cho lợn uống thuốc
- Dùng 1 que gỗ đặt ngang miệng lợn sau đó cho uống thuốc
- Bơm kim tiêm đặt vào cạnh khóe miệng lợn tránh phần thủy tinh
tiếp xúc với răng lợn và bơm thuốc từ từ.


Buổi 4 chiều 9/5/2014
Thực hành trên chó
I. Cố định chó
a. Cố định nằm
- Cách tiếp xúc chó : nắm tay lại đưa gần vào chó mới mở
bàn tay ra rồi xoa vào người chó để tạo cảm giác thân thiện.
- Đặt chó lên bàn luồn 2 tay ôm 2 chân chó và vật chó xuống
bàn đè 2 khuỷu tay lên cổ và hông chó.
b. Cố định mõm chó
- Dùng dây buộc 1 nút sống rồi vòng vào mõm chó cho phần
nút xuống dưới hàm và vắt qua sau gáy buộc lại.
II. Tiêm chó
a. Tiêm dưới da

- Tiêm dưới vùng da cổ hoặc vùng da lưng, hông
- Dùng tay beo da lên và chọc kim vào tiêm.
b. Tiêm bắp
- Tiêm ở bắp lưng
- Cách xác định vị trí tiêm là khoảng cách giữa xương sống
lưng và hõm hông.
c. Tiêm tĩnh mạch
- Luồn kim vào tĩnh mạch tiêm trực tiếp
III. Cho chó uống thuốc
a. Cho chó uống thuốc nước
Thạch Văn Mạnh TYD-K55
- Dùng tay trái bóp da vùng mõm chó hướng ôm vào răng
sau đó tay phải dùng kim đã bỏ đốc kim có chứa nước
bơm vào vòm khẩu cái hoặc để ngang cạnh hàm cho chó
uống từ từ.
b. Cho chó uống thuốc viên
- Dùng tay trái bóp da vùng mõm chó hướng ôm vào răng
sau đó tay phải lấy thuốc và đưa vào đặt trên lưỡi chó tận
họng rồi gập mõm chó lại 3-5s cho chó nuốt.
IV. Truyền nước cho chó, lấy máu
a. Cách tiêm kim bướm
- Lấy thuốc vào kim để 1 lượng ko khí trong ống tiêm rồi
dồn hết ko khí ra khỏi dây kim bướm bắt đầu tiêm đến khi
dồn hết thuốc thì rút ra.
b. Cách tiêm kim thường
- Tiêm như thông thường
V. Cách đứng tiêm phòng dại
- Người chủ ( cố định) chó bằng cách 2 chân trước vòng qua
thân chó, 2 tay giữ chặt phần đầu chó
- Người tiêm phòng đứng hướng quay về sau chó 1 tay trái

beo da lên tay phải tiêm ( tránh tiếp xúc mặt và mông người
giữ)
VI. Cách đo nhiệt độ cho chó
- Cho chó đứng 1 người giữ chó. 1 người tiến hành đo
- Trước khi đo cần sát trùng với cồn , vẩy nhiệt kế về <35 độ
C
- Nhiệt độ trung bình chó khoảng 38-39 độ C
- Người đo 1 tay trái nhẹ nhàng nhấc đuôi chó lên tay phải
cắm phần đầu nhiệt kế vào trực tràng cắm hết phần bầu thủy
ngân rồi giữ trong 3-5p sau đó đọc kết quả.
- Khi rút ra có thể nhận biết được màu phân dính ở nhiệt kế
và có thể dùng để chẩn đoán bệnh.



Thạch Văn Mạnh TYD-K55
Buổi 5 Thực hành trên bò

I. Cách tháo, lắp xi lanh sắt
- Tháo ốc hãm sau đó tháo đốc xi lanh ra có long đen
- Tháo trục xi lanh ra
- Tháo ống thủy tinh + đầu kim + long đen ra
- Với trục xi lanh tháo tay nắm xi lanh ra trước sau đó tháo ốc
chỉnh liều lượng rồi tháo lắp xi lanh, trục có chia mililit, tháo
long đen và piton.
 khi lắp. Cái gì tháo trước lắp sau cùng. Đầu tiên lắp piton
trước, long đen bằng sắt, trục chia ml, gioăng cao su, lắp xi lanh,
ốc chỉnh liều lượng và tay nắm của xi lanh
- Xong trục  lắp thân, đặt long đen, kim lên ống thủy sau đưa
vào đẩy thẳng lên dốc xuống, vặn ốc hãm( vặn 1 vài vòng ngược

chiều rồi vặn vào) cuối cùng lắp 2 thứ trục xi lanh và thân xi
lanh  vặn thật chặt  chốt ốc hãm vào lắp xi lanh  thử bằng
cách bịt 1 đầu sau kéo ra.
II. Cách cho gia súc uống thuốc nước
- Tay trái xỏ vào mũi bò kéo lên cao, tay phải cầm chai thuốc đưa
bên cạnh miệng rồi dần dần kéo ra trước cho thẳng vào miệng
gia súc. Chú ý tư thế đứng chân trước, chân sau.
III. Cách cho gia súc uống thuốc viên
- 1 người giữ dây
- Tay trái đưa nhẹ vào cạnh miệng gia súc sau đó dùng 4 ngón đè
lưỡi xuống và túm lấy lưỡi kéo ngang sang trái.
- Đồng thời tay phải vòng bên phải gia súc, đặt gói thuốc lên u
lưỡi gia súc và thả lưỡi ra để gia súc tự nuốt.
- Chú ý tư thế đứng chân trước chân sau.
IV. Cách vật bò
 Cách 1 : Gập đôi dây vắt qua lưng bò sau đó luồn đầu còn lại
qua và kéo dây về 2 phía.
 Cách 2 : Buộc khóa số 8 ở 2 chân trước. 2 chân sau dùng 2
dây to buộc nút sống ở 2 bên sau đó vắt lên khóa số 8 và 2
Thạch Văn Mạnh TYD-K55
người đứng 2 bên chân sau kéo mạnh về sau gia súc sẽ tự
ngã.


Buổi 6 chiều 15/5/2014

Thực hành trên bò

I. Tiêm bắp
a. Bắp cổ

- Xác định bằng 4 bàn tay. Khi thi vào phi kim đối với 2 thì hoặc
tiêm trực tiếp luôn. Tư thế đứng từ sau ra trước
b. Bắp mông
- Xác định bằng đường tròn nội tiếp tam giác tạo bởi 3 đỉnh u
ngồi, cạnh ngoài xương cánh hông và cạnh ngoài xương chậu
- Khi tiêm phi trực tiếp vào và tiêm 1 tay giữ đốc kim ngửa bàn
tay lên , tay phải cắm xy lanh vào sau đó lấy tay trái giữ xy lanh
và tiêm, nên tiêm từ từ tránh bung thuốc ra ngoài.
II. Tiêm tĩnh mạch
- Dùng kim bướm phi vuông góc với tĩnh mạch, cầm xy lanh vào
lòng bàn tay hướng lên trên
- Lấy 1 tay để xác định tĩnh mạch cổ bằng cách vuốt từ trên
xuống từ nhánh thẳng đứng xương hàm dưới sau đó chặn lại để
tĩnh mạch tự phồng lên và phi kim vuông góc.
III. Cách cầm kim tiêm
- Ngón út và áp út ôm vào đuôi xy lanh
IV. Cách phi kim
- Đứng tư thế chân trước sau và phi kim vào đúng vị trí ở bắp cổ
hoặc bắp mông
V. Cách lấy thuốc
- Dùng xy lanh thử xem có dùng được ko
- Tiến hành lấy thuốc tay trái cầm lọ thuốc vs 2 ngón cái và ngón
trỏ . tay phải đỡ đốc kim và xy lanh và cắm vào sau lấy tay trái
giữ và tay phải tiến hành kéo thuốc xuống.
Thạch Văn Mạnh TYD-K55
- Sau khi lấy thuốc xong  cầm kim hướng lên trên và bơm cho
hết bọt khí sau dốc kim ngược xuống đất để kiểm tra bọt khí còn
hay ko
 Khi đã hết ko khí  tiến hành tiêm đi từ vị trí đứng ra tiêm
cầm kim thẳng mũi xuống đất, áp sát người. khi đến gần gia

súc tiếp xúc tư thế chân trước chân sau và tiến hành tiêm.