ve nen luan li xa hoi nuoc ta

TiÕt 103:
TiÕt 103:
Vi Xu©n H¶i-THPT Chi L¨ng- L¹ng S¬n


I.Tiểu dẫn:
I.Tiểu dẫn:
1.Tác giả ( 1872-1926):
1.Tác giả ( 1872-1926):
-Phan Châu Trinh là nhà yêu n ớc và cách mạng
-Phan Châu Trinh là nhà yêu n ớc và cách mạng
lớn của Việt Nam đầu thế kỉ XX; luôn có ý
lớn của Việt Nam đầu thế kỉ XX; luôn có ý
thức thức dùng văn ch ơng để làm cách mạng .
thức thức dùng văn ch ơng để làm cách mạng .
-
Phong cách chính luận :
Phong cách chính luận :


+ Đậm tính hùng biện, lập luận chặt chẽ , đanh
+ Đậm tính hùng biện, lập luận chặt chẽ , đanh
thép .
thép .


+ Dạt dào cảm hứng yêu n ớc và tinh thần dân
+ Dạt dào cảm hứng yêu n ớc và tinh thần dân
chủ.

chủ.
2.Tác phẩm :
2.Tác phẩm :


a.Xuất xứ :
a.Xuất xứ :


- Thuộc phần 3 của của bài diễn thuyết
- Thuộc phần 3 của của bài diễn thuyết
Đạo đức
Đạo đức
và luân lí Đông Tây
và luân lí Đông Tây
, đ ợc Phan Châu
, đ ợc Phan Châu
Trinh diễn thuyết vào đêm 19/11/1925 tại Sài Gòn.
Trinh diễn thuyết vào đêm 19/11/1925 tại Sài Gòn.
b.Thể loại : Văn bản diễn thuyết
b.Thể loại : Văn bản diễn thuyết


Chân dung Phan Châu Trinh


C.Bố cục
C.Bố cục
: 3 đoạn :
: 3 đoạn :

-Đoạn 1
Nêu hiện trạng của n ớc ta khẳng định n ớc ta tuyệt nhiên
không có luân lí xã hội
- Đoạn 2
Chỉ ra những biểu hiện cụ thể để làm sáng tỏ ý đã khẳng
định ( n ớc ta tuyệt nhiên không có luân lí xã hội )
- Đoạn 3 Nêu lên giải pháp
d.Chủ đề : Phải truyền bá xã hội chủ nghĩa ở n ớc ta để xây
dựng đoàn thể.Từ đó tạo dựng tự do độc lập


ii.đọc-hiểu chi tiết :
ii.đọc-hiểu chi tiết :
1.Đoạn 1:
1.Đoạn 1:
ở
ở
Việt Nam ch a có luân lí xã hội :
Việt Nam ch a có luân lí xã hội :
-
Luân lí xã hội
Luân lí xã hội
: Khái niệm dùng để chỉ những quan hệ , nguyên
: Khái niệm dùng để chỉ những quan hệ , nguyên
tắc , quy định hợp lí lẽ th ờng chi phối mọi quan hệ, hoạt động và
tắc , quy định hợp lí lẽ th ờng chi phối mọi quan hệ, hoạt động và
phát triển của xã hội .
phát triển của xã hội .

-
Cách đặt vấn đề trực tiếp , trực tiếp :
Cách đặt vấn đề trực tiếp , trực tiếp :


+ Nhấn mạnh và phủ định xã hội luân lí ở n ớc ta tuyệt nhiên
+ Nhấn mạnh và phủ định xã hội luân lí ở n ớc ta tuyệt nhiên
không ai biết đến
không ai biết đến
-
Phân tích luận điểm :
Phân tích luận điểm :


+ Sửa lại quan niệm phiến diện, hẹp hòi : quan hệ bạn bè không
+ Sửa lại quan niệm phiến diện, hẹp hòi : quan hệ bạn bè không
thay thế cho luân lý xã hội đ ợc
thay thế cho luân lý xã hội đ ợc




Chỉ là bộ phận nhỏ của luân lí xã hội
Chỉ là bộ phận nhỏ của luân lí xã hội


+ Quan niệm Nho gia x a bị hiểu sai lệch :
+ Quan niệm Nho gia x a bị hiểu sai lệch :

Cách nêu vấn đề và phân tích luận điểm của tác giả bộc lộ
Cách nêu vấn đề và phân tích luận điểm của tác giả bộc lộ
quan niệm của một nhà Nho uyên tác, sắc sảo và thức thời .
quan niệm của một nhà Nho uyên tác, sắc sảo và thức thời .


2.Đoạn 2 : So sánh luân lí xã hội bên Châu Âu ( Pháp ) và ở n ớc ta :
2.Đoạn 2 : So sánh luân lí xã hội bên Châu Âu ( Pháp ) và ở n ớc ta :
Luân lí xã hội ở n ớc ta
Luân lí xã hội ở n ớc ta
Luân lí xã hội Châu Âu
Luân lí xã hội Châu Âu
-Không thiếu, ch a hiểu, điềm
nhiên nh ngủ, chẳng biết gì ( thơ
ơ, tê liệt )
-Rất thịnh hành và phát triển
-Dẫn chứng : Phải nấy hay, ai chết
mặc ai, cháy nhà hàng xóm bình chân
nh vại, đèn nà ao nấy rạng, chỉ nghĩ
đến sự yên ổn của riên mình, bất công
cũng cho qua.
- Nguyên nhân :
Ch a có đoàn thể, ý thức dân chủ kém
-Dẫn chứng
Khi ng ời có quyền thế hoặc chính phủ
cậy quyền thế, sức mạnh đè nén, áp

bức quyền lợi riêng của cá nhân hay
đoàn thể thì ng ời ta tìm mọi cách để
giành lại công bằng xã hội
-Nguyên nhân:
Có đoàn thể, có ý thức sẵn sàng làm
việc chung ( công đức ), có ăn học
văn hoá ( văn hoá ) có tinh thần dân
chủ , biết nhìn xa trông rộng .


-
Tác giả lí giải nguyên nhân tình trạng dân không biết đoàn thể,
Tác giả lí giải nguyên nhân tình trạng dân không biết đoàn thể,
không trọng công ích .
không trọng công ích .


+
+
Tr ớc đó
Tr ớc đó
ông cha ta có ý thức đoàn thể , biết đến công ích: góp gió
ông cha ta có ý thức đoàn thể , biết đến công ích: góp gió
thành bão, gom cây làm rừng .
thành bão, gom cây làm rừng .


+
+
Về sau

Về sau
: Bọn vua chúa quan lại, bọn tri thức Tây học háo danh ,
: Bọn vua chúa quan lại, bọn tri thức Tây học háo danh ,
háo quyền , tham lam chà đạp lên dân tình .
háo quyền , tham lam chà đạp lên dân tình .

Học trò có những suy thoái đạo đức, luân lí .
Học trò có những suy thoái đạo đức, luân lí .
-
Thái độ của tác giả :
Thái độ của tác giả :


+
+
Đối với bọn lại , tri thức Tây học
Đối với bọn lại , tri thức Tây học
: căm ghét cao độ đả kích mạnh
: căm ghét cao độ đả kích mạnh
mẽ .
mẽ .


+
+
Đối với nhân dân :
Đối với nhân dân :
Vừa đau xót, vừa mỉa mai , vừa cảm thông .
Vừa đau xót, vừa mỉa mai , vừa cảm thông .

Tác giả kết luận bằng hai câu cảm thán cho thấy tinh thần phản
Tác giả kết luận bằng hai câu cảm thán cho thấy tinh thần phản
phong của tác giả hết sức mạnh mẽ , triệt để.
phong của tác giả hết sức mạnh mẽ , triệt để.


3.Đoạn 3 : Giải pháp của Phan Châu Trinh :
3.Đoạn 3 : Giải pháp của Phan Châu Trinh :


- Muốn giành độc lập , tự do thì phải gây dựng đoàn thể .
- Muốn giành độc lập , tự do thì phải gây dựng đoàn thể .
-
Muốn có đoàn thể thì phải truyền bá xã hội chủ nghĩa .
Muốn có đoàn thể thì phải truyền bá xã hội chủ nghĩa .
III.Tổng kết :
III.Tổng kết :


1. Nghệ thuật :
1. Nghệ thuật :


- Lập luận chặt chẽ , lời văn sinh động , độc đáo, lúc từ tốnm
- Lập luận chặt chẽ , lời văn sinh động , độc đáo, lúc từ tốnm
mềm mỏng, lúc kiên quyết, lúc mạnh mẽ, lúc nhẹ nhàng.
mềm mỏng, lúc kiên quyết, lúc mạnh mẽ, lúc nhẹ nhàng.

2. Nội dung :
2. Nội dung :


- Tinh thần yêu n ớc , t t ởng tiến bộ và ý thức ý chí quật c ờng
- Tinh thần yêu n ớc , t t ởng tiến bộ và ý thức ý chí quật c ờng
của Phan Châu Trinh .
của Phan Châu Trinh .


- Dũng cảm vạch trần thực trạng đen tối của xã hội đ ơng thời.
- Dũng cảm vạch trần thực trạng đen tối của xã hội đ ơng thời.


- Đề cao t t ởng đoàn thể vì sự tiến bộ , h ớng về một ngày mai t ơi
- Đề cao t t ởng đoàn thể vì sự tiến bộ , h ớng về một ngày mai t ơi
sáng của đất n ớc .
sáng của đất n ớc .