Bí quyết phát triển kỹ năng nói của trẻ.doc

Bí quy t phát tri n k n ng nói c a trế ể ỹ ă ủ ẻ
n g ch n khi bé bi t i m i b t u d y bé nói. Làm th là b n ã b l c n m tr i tích l y v n t c a tr Ngoài ra, n u bé th n g xuyên bĐừ ờ đế ế đ ớ ắ đầ ạ ế ạ đ ỏ ỡ ả ă ờ ũ ố ừ ủ ẻ ế ườ ị
stress thì ng mong bé có th di n t t t ngôn ng c a mình đừ ể ễ đạ ố ữ ủ
D i ây là 8 bí quy t góp ph n phát tri n kh n ng di n t ngôn ng c a tr :ướ đ ế ầ ể ả ă ễ đạ ữ ủ ẻ
1. Hãy nói chuy n nhi u h nệ ề ơ
• Có th b n ã t ng ngh r ng tr s sinh không hi u nh ng gì b n ã nói. Nh ngể ạ đ ừ ĩ ằ ẻ ơ ể ữ ạ đ ữ
công trình khoa h c m i nh t ã bác b i u y. Th t ra bé ã có th c m nh n cọ ớ ấ đ ỏđề ấ ậ đ ể ả ậ đượ
nh ng c ch yêu th n g và nh ng l i trìu m n c a b n ngay t khi còn trong bào thai. Hãyữ ử ỉ ươ ữ ờ ế ủ ạ ừ
trò chuy n v i bé nhi u h n n a, cho dù chúng ch a th c s hi u h t ý ngha c a nh ngệ ớ ề ơ ữ ư ự ự ể ế ĩ ủ ữ
t y. â y chính là quá trình tr tích l y v n t c a mình.ừấ Đ ẻ ũ ố ừ ủ
• V i tr lên 3 tu i, hãy trò chuy n v i con v các ch n g trình TV hay v b t k phimớ ẻ ổ ệ ớ ề ươ ề ấ ỳ
nào mà nó t ng xem. Theo ó, tr có th k l i cho b n nghe v c nh trí hay nhân v t trongừ đ ẻ ể ể ạ ạ ề ả ậ
phim. Hãy giúp tr t n g t n g và hành n g n u chúng óng vai các nhân v t ó. Phimẻ ưở ượ độ ế đ ậ đ
có g i cho tr nh v m t câu chuy n nó ã t ng c hay nghe tr c ây không?ợ ẻ ớ ề ộ ệ đ ừ đọ ướ đ
2. c sách cho tr nghe th t nhi uĐọ ẻ ậ ề
• T n g t ph n g pháp nh ã nêu trên, ngay t lúc bào thai, b n c ng hãy c choươ ự ươ ưđ ừ ạ ũ đọ
tr nghe nh ng bài th , các o n v n, ca dao t c ng B n c ng có th hát ho c ngâmẻ ữ ơ đ ạ ă ụ ữ ạ ũ ể ặ
th cho bé nghe b ng chính gi ng bình th n g c a mình (không c n có nh c).ơ ằ ọ ườ ủ ầ ạ
• V i tr l n h n, b n hãy c cho bé nghe các truy n tranh vui (Hãy tr c t vàớ ẻ ớ ơ ạ đọ ệ để ẻ ắ
s u t p nh ng truy n nó thích). B n c ng có th c cho tr nghe các m c liên quan nư ậ ữ ệ ạ ũ ểđọ ẻ ụ đế
l a tu i c a bé trên báo hay tivi, ho t n g c a các b n cùng l a, qu ng cáo mua bán ứ ổ ủ ạ độ ủ ạ ứ ả đồ
ch i, qu n áo dành cho l a tu i c a tr . B n hãy c cho bé nghe th t nhi u, t lúc béơ ầ ứ ổ ủ ẻ ạ đọ ậ ề ừ
không hi u gì cho n lúc chúng b t c i khi hi u c nh ng i u y.ể đế ậ ườ ể đượ ữ đề ấ
3. Gi i t a stress và ch a t t nói l pả ỏ ữ ậ ắ
• Nh ng tr 3-5 tu i th n g b t t nói l p. Nguyên nhân là do stress. Các b c cha m có th ch a c t t này b ng cách h n g d n các ữ ẻ ổ ườ ị ậ ắ ậ ẹ ể ữ đượ ậ ằ ướ ẫ
em cách i phó ho c gi i t a các tr ng thái c ng th ng. Ch khi nào bé th t s có c m giác bình an thì t t nói l p c ng s t nhiên c kh c đố ặ ả ỏ ạ ă ẳ ỉ ậ ự ả ậ ắ ũ ẽ ự đượ ắ
ch .ế
• Ngay t lúc còn là bào thai, n u m t ng i m có kh n ng c m nh n tinh t , ng i m y s nh n ra nh ng i u làm con mình vui ừ ế ộ ườ ẹ ả ă ả ậ ế ườ ẹấ ẽ ậ ữ đề
thích. Khi sinh ra và nh ng n m u i, các b c cha m c ng có th nh n ra nh ng gì làm con mình yêu - ghét - vui m ng ho c s hãi. B n ữ ă đầ đờ ậ ẹ ũ ể ậ ữ ừ ặ ợ ạ
hãy ghi nh nh ng c m nh n quan tr ng y. Khi nh n th y con yêu có nh ng bi u hi n c ng th ng, lo l ng ho c s hãi, b n hãy tìm cách giúp ớ ữ ả ậ ọ ấ ậ ấ ữ ể ệ ă ẳ ắ ặ ợ ạ
bé gi i t a. N u bé th n g xuyên b stress thì ng mong bé có th di n t t t ngôn ng c a mình.ả ỏ ế ườ ị đừ ể ễ đạ ố ữ ủ

4. D y tr chính xác t m iạ ẻ ừ ớ
• Tr b t u h c nói t lúc 10 tháng tu i. Th i gian này tr quan tâm n nh ng t b n nói có liên quan n v t mà chúng thích. B n c n ẻ ắ đầ ọ ừ ổ ờ ẻ đế ữ ừ ạ đế ậ ạ ầ
d y tr chính xác tên g i nh ng v t mà bé thích (cái g i, cây vi t, quy n sách ). B n không nên dùng t "m m m m" thay t " n", không ạ ẻ ọ ữ ậ ố ế ể ạ ừ ă ă để ừ ă
dùng "gâu gâu" ch con chó Hãy d y tr tên chính xác c a m i v t theo khoa h c.để ỉ ạ ẻ ủ ọ ậ ọ
• T 18 tháng tr b t u quan tâm n s h ng thú c a ng i nói. ây là giai o n chuy n bi n khác h n cách th c tr h c t m i so ừ ẻ ắ đầ đế ự ứ ủ ườ Đ đ ạ ể ế ẳ ứ ẻ ọ ừ ớ
v i giai o n tr c ó. T ch tr "thích h i" t m i s chuy n sang "l ng nghe" nh ng gì b n c p n . giai o n này tr c ng b t u ớ đ ạ ướ đ ừ ỗ ẻ ỏ ừ ớ ẽ ể ắ ữ ạ đề ậ đế Ở đ ạ ẻ ũ ắ đầ
bi t "ph n ng" khi b n g i tên m t v t khác v i nh ng gì mà chúng " ã bi t" tr c ó!ế ả ứ ạ ọ ộ ậ ớ ữ đ ế ướ đ
• V i tr l n h n, c n d y tr c v t n g ngha và trái ngha, các tên g i khác nhau c a m t v t/hi n t n g. Hãy m t i n và ch n ớ ẻ ớ ơ ầ ạ ẻ ả ề ừđồ ĩ ĩ ọ ủ ộ ậ ệ ượ ở ừđể ọ
m t t (tr ã bi t), c cho tr nghe nh ngha c a t ó và xem tr có th oán c là t gì không.ộ ừ ẻ đ ế đọ ẻ đị ĩ ủ ừ đ ẻ ể đ đượ ừ
5. Luy n c nhi u h nệ đọ ề ơ
• Các chuyên gia ã kh ng nh, k n ng nói có liên h nhân qu v i k n ng c . Do v y, mu n tr phát tri n kh n ng di n t ngôn ngđ ẳ đị ỹ ă ệ ả ớ ỹ ă đọ ậ ố ẻ ể ả ă ễ đạ ữ
m t cách tinh t thì tr c h t ph i giúp tr c gi i. C ng c n giúp tr phân bi t cách c theo ng pháp và c hi u ý.ộ ế ướ ế ả ẻđọ ỏ ũ ầ ẻ ệ đọ ữ đọ ể
• Khi tr bi t c , c n giúp tr c các dòng ch trên các b ng hi u/pano, tên n g ph , c bi t là nh ng dòng ch trong các ch n g ẻ ế đọ ầ ẻđọ ữ ả ệ đườ ố đặ ệ ữ ữ ươ
trình TV, phim nh có ph . ả ụđề
6. L u ý rèn luy n v n ngư ệ ậ độ
• Có th b n s ng c nhiên v i u này. T i sao v n n g l i có tác ng n kh n ng di n tể ạ ẽ ạ ề đề ạ ậ độ ạ độ đế ả ă ễ đạ
ngôn ng c a con ng i ? Các nghiên c u khoa h c ã k t lu n, nh ng ng i thu n tay ph i s n nóiữ ủ ườ ứ ọ đ ế ậ ữ ườ ậ ả ẽ ă
l u loát h n nh ng ng i thu n tay trái. Các ho t ng c a tay ph i s tác n g n bán c u não trái -ư ơ ữ ườ ậ ạ độ ủ ả ẽ độ đế ầ
còn g i là "bán c u u th ngôn ng ". Do ó, con b n có k n ng nói t t hãy t p cho tr ch i và sọ ầ ư ế ữ đ để ạ ỹ ă ố ậ ẻ ơ ử
d ng tay ph i nhi u h n.ụ ả ề ơ
• M t khác, tr s không th phát tri n n nh kh n ng nói khi s c kh e kém. B n c n cho tr v nặ ẻ ẽ ể ể ổ đị ả ă ứ ỏ ạ ầ ẻ ậ
ng nhi u h n. Chú ý nh ng trò ch i kéo dài h i th (nh ch i u) và t ng c n g v n ng ng u cđộ ề ơ ữ ơ ơ ở ư ơ ă ườ ậ độ đồ đề ả
2 tay 2 chân.
7. L u ý ch dinh d n gư ế độ ưỡ
• S h p thu a d ng và h p lý các ch t dinh d n g có tác d ng r t t t cho s phát tri n c a nãoự ấ đ ạ ợ ấ ưỡ ụ ấ ố ự ể ủ
b , c th và c kh n ng ghi nh và di n t t ng c a tr . Trong nhóm này b n nên tránh cho trộ ơ ể ả ả ă ớ ễ đạ ừ ữ ủ ẻ ạ ẻ
dùng nh ng ch t quá nóng, quá l nh ho c quá cay. Thu c lá r t nguy h i n ph i và h th ng phát âmữ ấ ạ ặ ố ấ ạ đế ổ ệ ố
c a tr .ủ ẻ
8. M t s bài t p t ng c ng kh n ng di n t c a trộ ố ậ ă ườ ả ă ễ đạ ủ ẻ
• B n có th giúp tr nói chuy n l u loát h n khi áp d ng các "bài t p" t d n khó, t n gi n n ph c t p, v i yêu c u ph i chnh ạ ể ẻ ệ ư ơ ụ ậ ừ ễ đế ừđơ ả đế ứ ạ ớ ầ ả ỉ

s a kp th i các l i dùng t ho c phong cách không h p lý. Hãy cùng tr ch i trò "T gi i thi u mình, nhóm b n ho c gia ình mình". Hãy bi n ử ị ờ ỗ ừ ặ ợ ẻ ơ ự ớ ệ ạ ặ đ ế
các ngôn t giao ti p hàng ngày (c m n, xin l i, chào, chúc ) thành ph n x nói t nhiên c a tr . C ng nên b o tr k l i tóm t t m t s ki n, ừ ế ả ơ ỗ ả ạ ự ủ ẻ ũ ả ẻ ể ạ ắ ộ ự ệ
b phim ho c câu chuy n ã xem và bài h c qua các câu chuy n y Hãy giúp tr th hi n kh n ng nói c a mình v i s l n g c t a ông ộ ặ ệ đ ọ ệ ấ ẻ ể ệ ả ă ủ ớ ố ượ ử ọ đ
d n. C ng ôi khi b n nên tr ng trên b c cao khi hát ho c "bi bô" c nhà cùng th n g th c. M t s tr t ra r t thích khi xem l i nh ngầ ũ đ ạ để ẻđứ ụ ặ để ả ưở ứ ộ ố ẻ ỏ ấ ạ ữ
o n video clip mà mình làm "ngh s" chính!đ ạ ệ ĩ
B n hãy l u tâm th c hi n t t c nh ng v n nêu trên, s "bùng phát v n t " c a m i bé có th di n ra nhanh ho c ch m, có khi ch sau m t êm, ạ ư ự ệ ấ ả ữ ấ đề ự ố ừ ủ ỗ ể ễ ặ ậ ỉ ộ đ
nh ng c ng có khi "nhích t ng b c m t". B n ch th c s c n n s tr giúp c a các bác s ho c chuyên gia, khi tr chu n b vào l p 1 mà v n ư ũ ừ ướ ộ ạ ỉ ự ự ầ đế ự ợ ủ ĩ ặ ẻ ẩ ị ớ ẫ
ch a hình thành và n nh kh n ng di n t ngôn ng c a mình.ư ổ đị ả ă ễ đạ ữ ủ
(St - VnExpress