acSinh 8: Tim và mạch máu

GIÁO VIÊN
NGUYỄN THỊ HƯƠNG
PHÒNG GD&ĐT NGHĨA HƯNG
TRƯỜNG THCS NGHĨA THỊNH
GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ

Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn
nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn
Kiểm tra bài cũ:
Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu từ tâm thất
phải được bơm lên động mạch phổi qua mao
mạch phổi thực hiện việc nhả khí Cacbonic
và nhận khí Oxi sau đó theo tĩnh mạch phổi
về tâm nhĩ trái rồi xuống tâm thất trái.
Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái
được bơm lên động mạch chủ qua mao
mạch phần trên và phần dưới cơ thể thực
hiện việc nhả khí Oxi và nhận khí Cacbonic
sau đó theo tĩnh mạch chủ về tâm nhĩ phải
rồi xuống tâm thất phải.

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
Hình 17-1.Hình dạng mặt ngoài, phía trước của tim
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
Bảng 17-1. Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Các ngăn tim co Nơi máu được bơm tới

Tâm nhĩ trái co
Tâm nhĩ phải co
Tâm thất trái co
Tâm thất phải co
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
Tâm thất trái có
thành cơ tim
dày nhất. Tâm
nhĩ phải có
thành cơ tim
mỏng nhất.
Sơ đồ cấu tạo trong của tim
Giữa các ngăn tim
và giữa tim đi ra
các động mạch
đều có các van
đảm bảo máu chỉ
vận chuyển theo
một chiều nhất
định
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17

I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
* Tim có thành tâm thất trái dày hơn thành tâm
thất phải.
* Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động
mạch đều có van.
* Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên
kết, tạo thành các ngăn tim.
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Có 3 loại mạch máu:
Động mạch, Tĩnh
mạch và mao mạch
So sánh và chỉ
ra sự khác biệt
giữa các loại
mạch máu. Giải
thích sự khác
nhau đó
Quan sát hình
17-2, cho biết
có những loại
mạch máu nào?

TIM VÀ MẠCH MÁU
Biểu bì
Cơ trơn
Mô
liên kết
Biểu bì
Cơ trơn
Mô
liên kết
Van
Thành mao mạch chỉ
có một lớp biểu bì
Động mạch nhỏ Tĩnh mạch nhỏ

Các loại
mạch
máu
Sự khác biệt về cấu tạo

Giải thích
Động
mạch

Tĩnh
mạch
Mao
mạch
- Thành có 3 lớp với lớp mô liên
kết và lớp cơ trơn dày hơn của
tĩnh mạch

- Lòng hẹp hơn của tĩnh
mạch
-
Thành có 3 lớp với lớp mô liên
kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của
động mạch
- Lòng rộng hơn của động
mạch - Có van một chiều ở
những nơi máu chảy ngược chiều
trọng lực
-
Nhỏ và phân nhánh nhiều.
- Thành mỏng, chỉ gồm
một lớp biểu bì.
- Lòng hẹp
- Thích hợp với chức
năng dẫn máu từ tim
đến các cơ quan với vận
tốc cao, áp lực lớn
-
Thích hợp với chức
năng dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim với
vận tốc và áp lực nhỏ
-
Thích hợp với chức
năng tỏa rộng tới từng tế
bào của các mô, tạo điều
kiện cho sự trao đổi chất
với các tế bào

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
* Động mạch: Thành có 3
lớp với lớp mô liên kết và lớp
cơ trơn dày, lòng hẹp.
* Tĩnh mạch: Thành có 3
lớp với lớp mô liên kết và
lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng
và có van.
* Mao mạch: Nhỏ và phân
nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ
gồm một lớp biểu bì.
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Trong mỗi chu
kì tâm nhĩ làm
việc bao nhiêu
giây? Nghỉ bao
nhiêu giây?
Trong mỗi chu
kì tâm thất làm
việc bao nhiêu
giây? Nghỉ bao

nhiêu giây?
Trong mỗi chu
kì tim nghỉ ngơi
hoàn toàn bao
nhiêu giây?
Thử tính xem
trung bình mỗi
phút diễn ra bao
nhiêu chu kì co
dãn tim (nhịp
tim)?
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
* Tim co dãn
theo chu kì.
Mỗi chu kì
gồm 3 pha:
Pha nhĩ co,
pha thất co,
pha dãn chung
TIM VÀ MẠCH MÁU

TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim

Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo
thành các ngăn tim (tâm nhĩ phải, tâm nhĩ trái, tâm thất
phải và tâm thất trái) và các van tim (van nhĩ-thất, van
động mạch).
Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm: Động
mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: pha nhĩ
co, pha thất co, pha dãn chung. Sự phối hợp hoạt động
của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho
máu được bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và
từ tâm thất vào động mạch.
TIM VÀ MẠCH MÁU
05/24/15
14
* Laênêch (Laennec) – một thầy thuốc người Pháp (1781-1826),
vào năm 1816 đã tình cờ phát minh ra cái ống nghe khi thấy lũ trẻ
nô đùa thích thú với trò chơi: một đám gõ vào đầu này của thân
cây gỗ dài và rỗng ở giữa và một đám lắng nghe ở đầu kia. Cho
đến nay, ống nghe vẫn là phương tiện thường dùng giúp các bác sĩ
chẩn đoán tim mạch người bệnh. Người ta đã dựng tượng ông ở
Saint-Corentin quê hương ông để ghi nhận công lao này.
* Vào năm 1903, W. Anhtôven (W. Einthoven) – một nhà sinh lí
học người Hà lan (1860-1927), đã sáng tạo ra một dụng cụ ghi
được điện tim (điện hoạt động của tim, còn gọi là điện tâm đồ) cho
phép các bác sĩ thấy được hoạt động của các bộ phận của tim lúc
bình thường cũng như khi mắt bệnh. Ông đã được tặng giải Nôben
năm 1924.
Phát minh ra ống nghe và điện tâm đồ
A: Dòng điện tim ở người bình thường
B: Dòng điện tim ở người bệnh nhồi

máu cơ tim

Câu 1: Ở tim, thành cơ của tâm thất hay tâm nhĩ nào
dày nhất:
a. Thành tâm nhĩ trái
b. Thành tâm nhĩ phải
c. Thành tâm thất trái
d. Thành tâm thất phải
Trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.

Câu 2: Tâm thất trái co máu sẽ bơm vào:
a. Tâm nhĩ trái
b. Động mạch chủ
c. Tâm nhĩ phải
d. Động mạch phổi
Trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.

Bài tập 1: Hãy điền chú thích các thành phần
cấu tạo của tim vào hình 17-4
Van nhĩ-thất
Vách liên thất
Tâm nhĩ trái
Tâm nhĩ phải
Tâm thất trái
Tĩnh mạch
chủ dới
Tĩnh mạch
chủ trên
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi

Động mạch chủ
Tâm thất phải
Van ĐM phổi
Hình 17-4: Sơ đồ cấu tạo trong của tim

Về nhà:
* Làm các bài tập: 1,2,3,4/57(sgk)
* Soạn bài 18: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ
sinh hệ tuần hoàn.
* Chuẩn bị tiết 19 kiểm tra (1 tiết)