Bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ

SOẠN DẠY
Ngày 28 tháng 3 năm 2011 Ngày 30 tháng 3 năm 2011
Bài 33 Tiết PPCT: 42+43
HOÀN THÀNH CÁCH MẠNG TƯ SẢN
Ở CHÂU Âu VÀ MĨ GIỮA THẾ KỶ XIX
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Cuộc vận động thống nhất Đức, Italia: con đường thống nhất “từ trên xuống” và “từ dưới
lên”; kết quả, ý nghĩa
- Nắm được diễn biến, kết quả, ý nghĩa nội chiến ở Mĩ.
- Giải thích được tại sao cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mĩ lại là cuộc
Cách mạng tư sản.
2. Kỹ năng
- Rèn luyện cho HS kỹ năng phân tích, giải thích các sự kiện lịch sử qua đó khẳng định tính
chất đó chính là những cuộc Cách mạng tư sản diễn ra dưới các hình thức khác nhau.
- Kỹ năng khai thác lược đồ, tranh ảnh.
- Vẽ lược đồ quá trình thống nhất Italia, Đức
3. Thái độ
Nhận thức đúng về vai trò của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh chống các thế lực
phong kiến, bảo thủ, lạc hậu đòi quyền tự do dân chủ.
II. CHUẨ BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
1. Thầy:
- Lược đồ quá trình thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mĩ.
- Tranh ảnh những nhân vật lịch sử có liên quan đến thời kỳ này.
2. Trò:
- Sưu tầm tranh, ảnh về những nhân vật lịch sử có liên quan đến thời kỳ này
- Vẽ lược đồ trong SGK
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1. Ổn định lớp (1’) sĩ số, nề nếp tác phong
2. Kiểm tra bài cũ (4’)
Câu hỏi 1: Nêu mốc thời gian và những thành tựu chủ yếu của Cách mạng công nghiệp Anh?

Câu hỏi 2: Hệ quả của Cách mạng công nghiệp?
3. Dẫn dắt vào bài mới
Trong các thập niên 50 - 60 của thế kỷ XIX nhiều cuộc Cách mạng tư sản liên tục nổ ra dưới
những hình thức khác nhau ở Châu Âu và Bắc Mĩ đã khẳng định sự toàn thắng của phương thức
sản xuất tư bản chủ nghĩa, chấm dứt cuộc đấu tranh "Ai thắng ai" giữa thế lực phong kiến lạc hậu,
bảo thủ với giai cấp tư sản đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ. Để tìm hiểu nguyên nhân nào
dẫn đến cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến Mĩ? Diễn biến diễn ra như thế nào?
Tính chất, ý nghĩa ra sao? Bài học hôm nay sẽ trả lời các câu hỏi nêu trên.
TL HOẠT ĐỘNG CỦA
THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG
Bi-xmác, đại diện quân
phiệt Phổ thống nhất nước
Đức bằng 3 cuộc chiến
tranh
20’ *Hoạt động 1
- Vì sao thống nhất đất
nước trở thành yêu cầu cấp
bách của Đứctừ giữa thế kỷ
XIX?
*Cả lớp và cá nhân
(Biết được những nét chính
về tình hình kinh tế, chính
trị, xã hội ở Đức giữa thế kỷ
XIX và trình bày trên lược
đồ quá trình thống nhất
nước Đức)
- HS dựa vào SGK tự trả lời
câu hỏi.
+ Đến giữa thế kỷ XIX, kinh

tế tư bản chủ nghĩa ở Đức
phát triển nhanh chóng, Đức
từ một nước nông nghiệp trở
thành nước công nghiệp.
+ Nước Đức bị chia xẻ
thành nhiều vương quốc
nhỏ, là trở ngại lớn nhất để
phát triển kinh tế tư bản
chủ nghĩa
=> Yêu cầu cấp bách lúc này
1. Cuộc đấu tranh thống nhất
Đức
- Tình hình nước Đức:
+ Giữa thế kỷ XIX, kinh tế tư
bản chủ nghĩa Đức phát triển
nhanh chóng, Đức trở thành
nước công nghiệp.
+ Nước Đức bị chia cắt thành
nhiều vương quốc nhỏ
=> Yêu cầu đặt ra là phải thống
nhất đất nước.
là thống nhất đất nước, chấm
dứt tình trạng phân tán, chia
rẽ.
- Quá trình thống nhất đất
nước được thực hiện bằng
con đường chiến tranh - "Từ
trên xuống", thông qua vai
trò của quý tộc Phổ - đại
diện là Bi- xmác.

- Giới thiệu tranh chân dung
và đánh giá vai trò của Bi-
xmac.
- Dựa vào bản đồ trình bày
lại quá trình thống nhất Đức
Theo dõi lược đồ, lập bảng
niên biểu
- Đức tiến hành thống nhất
bằng vũ lực "Từ trên xuống"
thông qua các cuộc chiến
tranh với các nước khác.
+ Năm 1864, Bi-xmác tấn công
Đan Mạch
+ Năm 1866, Bi-xmác gây
chiến tranh với Áo.
+ Năm 1871, Bi-xmác gây
chiến với Pháp.
+ Đầu năm 1871, hoàn thành
hoàn thành thống nhất Đức,
thành lập Đế chế.
+ Tháng 4-1871, Hiến pháp mới
ban hành, liên bang Đúc gòm
22 bang và 3 thành phố tự do.
- Tính chất: là cuộc CMTS
Ga-ri-ban-đi
15’ *Hoạt động 2 * Cả lớp và cá nhân 2. Cuộc đấu tranh thống nhất
Bá tước Ca-vua
- GV nêu câu hỏi: Tình hình
I-ta-li-a trước khi thống
nhất đất nước và yêu cầu

lịch sử đặt ra.
- Sử dụng "Lược đồ thống
nhất I-ta-li-a" Kết hợp với
nội dung SGK để trình bày
diễn biến quá trình thống
nhất Italia.
+ Tháng 4 - 1859 chiến
tranh giữa liên quân Pi-ê-
môn-tê - Pháp với Áo bắt
đầu dưới sự hỗ trợ của đoàn
quân tình nguyện Ga-ri-ban-
đi đẩy quân Áo vào tình thế
khó khăn, tháng 3 - 1860
các vương quốc miền Bắc
sáp nhập vào Pi-ê-môn-tê.
+ Tháng 4 – 1860, khởi
nghĩa nhân dân ở đảo Xi-xi-
lia bùng nổ, đòi lật đổ chính
quyền tay sai Áo thống nhất
đất nước. Ga- ri- ban- đi
cùng đội quân “áo đỏ” đổ
bộ lên đảo giải phóng miền
Nam Italia, sau đó miền
Nam I-ta-li-a sáp nhập vào
Pi-ê-môn-tê (10- 1860)
thành lập vương quốc I-ta-
li-a.
+ Năm 1870, Pháp thất bại
trong cuộc chiến tranh Pháp -
Phổ, Rô-ma thuộc về I-ta-li-

a.
- So sánh sự thống nhất
Đức, Ý.
(Biết được vài nét về I-ta-li-
a giữa TK. XIX, trình bày
theo lược đồ quá trìh thống
nhất I-ta-li-a, ý nghĩa của
cuộc đấu tranh thống I-ta-li-
a)
- Quan sát lược đồ, nhận xét,
dánh giá vai trò của Ga-ri-
ban-đi.
- Dựa vào SGK và vốn hiểu
biết qua bài học giải thích
cuộc đấu tranh thống nhất Ý
mang tính chất một cuộc
Cách mạng tư sản, vì đã lật
đổ sự thống trị của đế quốc
Áo và các thế lực phong kiến
bảo thủ Italia, tạo điều kiện
cho chủ nghĩa tư bản phát
triển.

- Quá trình thống nhất Ý là
“từ dưới lên”
Italia
- Giữa TK.XIX, I-ta-li-a bị chia
cắt thành 7 vương quốc nhỏ,
chịu sự thống trị của đế quốc
Áo (trừ Pi-ê-môn-tê).

- Quá trình thống nhất I-ta-li-a
từ năm 1859 đến 1870, gắn liền
với vai trò của tầng lớp quý tộc
tư sản hóa (đại diện là Ca-vua),
sau đó là người anh hùng dân
tộc Ga-ri-ban-đi .
- Kết quả: I-ta-li-a thoát khỏi sự
thống trị của Áo, thống nhất đất
nước, mở đường cho nền kinh
tế TBCN phát triển.
- Tính chất: là cuộc cách mạng
tư sản
Lin-côn
35’
*Hoạt động 3
- Cho HS quan sát trên lược
đồ nước Mĩ giữa thế kỷ XIX
trong SGK và giới thiệu cho
HS thấy được sự mở rộng
đất đai nước Mĩ giữa thế kỷ
XIX.
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho
biết tình hình nước Mĩ
trước khi nội chiến?
- GV nêu câu hỏi: Nguyên
nhân trực tiếp dẫn đến nội
chiến?
- GV kết hợp giới thiệu hình
62 "Tổng thống Lin-côn
(người ngồi bên trái) thẩm

duyệt bản Tuyên ngôn Giải
phóng nô lệ" với nội dung
về Lin-côn trong SGK.

- GV nêu câu hỏi: Hãy cho
biết ý nghĩa của cuộc nội
chiến?
* Cá nhân và cả lớp
(Biết được vài nét về tình
hình nước Mĩ vào giữa
TK.XIX, trình bày được diễn
biến chính của cuộc nội
chiến trên lược đồ và hiểu rõ
ý nghĩa của cuộc nội chiến ở
Mĩ)
- Khái quát tình hình kinh tế
nước Mĩ giữa thế kỷ XIX.
Từ đó rút ra nguyên nhân
của cuộc nội chiến

- Quan sát ảnh chân dung
Tổng thống Lin-côn, đánh
giá vai trò của tư sản và trại
chủ miền Bắc và miền Trung
- Tóm lược diễn biến của
cuộc nội chiến
- HS đọc SGK tự trả lời câu
hỏi.
3. Nội chiến ở Mĩ
- Giữa thế kỷ XIX, kinh tế Mĩ

tồn tại hai con đường: Miền Bắc
phát triển nền công nghiệp tư
bản chủ nghĩa; miền Nam kinh
tế đồn điền dựa vào bóc lột nô
lệ.
+ Chế độ nô lệ miền Nam cản
trở nền kinh tế tư bản chủ nghĩa
phát triển.
+ Mâu thuẫn giữa tư sản, trại
chủ ở miền Bắc với chủ nô ở
miền Nam ngày càng gay gắt.
- Diễn biến
+ Ngày 12/4/1861, nội chiến
bùng nổ
+ Ngày 01/1/1863, Lin- côn ra
sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ.
+ Ngày 09/4/1865, nội chiến kết
thúc. Thắng lợi thuộc về quân
đội của Liên bang do Tổng
thống Lin-côn đứng đầu
- Ý nghĩa:
+ Cuộc nội chiến 1861-1865 có
ý nghĩa như một cuộc Cách
mạng tư sản lần thứ 2 ở Mĩ.
+ Xoá bỏ chế độ nô lệ ở miền
Nam tạo điều kiện cho chủ
nghĩa tư bản phát triển.
+ Nền kinh tế Mĩ phát triển
nhanh chóng sau nội chiến.
4. Sơ kết bài học: 5’

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi đặt ra ngay từ đầu giờ học. Nguyên nhân và diễn biến cuộc
đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến Mĩ? Tại sao đó lại là những cuộc cách mạng tư sản?
- Giáo viên khẳng định đến đây CMTS đã cơ bản hoàn thành ở Châu Âu.
5. Dặn dò, bài tập 1’
- Học bài cũ, đọc trước bài mới.
- Lập bảng thống kê các hình thức cách mạng Tư sản theo nội dung sau:
Tên cuộc cách mạng Hình thức Thời gian Kết quả, ý nghĩa
V. Rút kinh nghiệm:
Giữa thế kỷ XIX kinh tế Mỹ tồn tại hai con đường: Miền Bắc phát triển nền công nghiệp tư
bản chủ nghĩa
Miền Bắc phát triển nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa
miền Nam kinh tế đồn điền nhờ vào bóc lột nô lệ