Ngữ văn 9: tiết 144: NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI

Nhiệt liệt chào mừng các em học sinh

TrÝch Lª Minh Khuª




A.Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm:
Nhà văn Lê Minh Khuê
1/ T¸c gi¶:
Nh÷ng ng«i sao xa x«i
Lª Minh Khuª
TiÕt 141

Nhà văn Lê Minh Khuê (Bút danh khác: Vũ Thị Mến)
- Tên khai sinh: Lê Minh Khuê, sinh ngày 6 tháng 12 năm1949.
Quê: xã An Hải, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá.
Tốt nghiệp phổ thông trung học, Lê Minh Khuê tham gia đội thanh niên
xung phong chống Mỹ cứu n ớc. Những năm tháng ấy đã tạo cảm hứng
cho những sáng tác của chị sau này. Năm 1969 chị là phóng viên báo
Tiền Phong. Năm 1973 1977 phóng viên Đài phát thanh giải phóng và
sau đó là Đài truyền hình Việt Nam. Từ 1978 đến nay, nhà văn Lê Minh
Khuê là biên tập viên văn học nhà xuất bản Hội nhà văn. Hội viên Hội
nhà văn Việt Nam (1980).
- Tác phẩm chính: Cao điểm mùa hạ (truyện ngắn, 1984); Đoàn kết
(truyện ngắn, 1980); Thiếu nữ mặc áo dài xanh (tiểu thuyết, 1984); Một
chiều xa thành phố (truyện ngắn, 1987); Em đã không quên (tiểu thuyết
1990); Bi kịch nhỏ (truyện ngắn, 1993); Lê Minh Khuê truyện ngắn
(1994).
- Đã đ ợc nhận: Giải th ởng văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam năm 1987

(Tập truyện ngắn: Một chiều xa thành phố).




A.Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
Nh vn Lờ Minh Khuờ
1/ Tác giả:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141
- Lê Minh Khuê - sinh năm 1949,
quê Tĩnh Gia,Thanh Hóa.
- Là thanh niên xung phong trong
thời kì kháng chiến chống Mĩ.
- Là nhà văn có sở tr ờng viết
truyện ngắn.
2/ Tác phẩm:




A.Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
1/ Tác giả:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141
- Lê Minh Khuê - sinh năm 1949,
quê Tĩnh Gia,Thanh Hóa.
- Là thanh niên xung phong trong

thời kì kháng chiến chống Mĩ.
- Là nhà văn có sở tr ờng viết
truyện ngắn.
2/ Tác phẩm:
Viết năm 1971 lúc cuộc kháng
chiến chống Mĩ đang diễn ra ác
liệt, là tác phẩm đầu tay của Minh
Khuê.




A.Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
B. Đọc hiểu văn bản:
1/ Đọc:
2/ Kể: Tóm tắt nội dung đoạn trích:
- Ba cô gái thanh niên xung phong Định, Nho và tổ tr ởng là chị Thao
ở một tổ trinh sát phá bom tại một trọng điểm trên tuyến đ ờng
Tr ờng Sơn.
- Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối l ợng đất đá
phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu các vị trí những trái
bom ch a nổ và phá bom.
- Cuộc sống ở nơi trọng điểm giữa chiến tr ờng dù khắc nghiệt hết sức
nguy hiểm nh ng họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên, thanh
thản mơ mộng của tuổi trẻ.
- Mỗi ng ời một cá tính nh ng họ rất gắn bó yêu th ơng nhau trong tình
đồng đội.
- Trong một lần phá bom, Nho bị th ơng, Định và Thao lo lắng chăm
sóc Nho.
Giọng kể với khẩu ngữ, chú ý ngôn ngữ đối thoại.

Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141
B. Đọc hiểu văn bản:
1/ Đọc kể :
2/ Bố cục : 3 phần
4/ Phân tích:
- P1: Từ đầu > ngôi sao trên
mũ: Ph ơng Định kể về cuộc
sống của bản thân và tổ trinh
sát mặt đ ờng của cô.
- P2: Tiếp -> chị Thao bảo:
Một lần phá bom, Nho bị th
ơng, hai chị em lo lắng, chăm
sóc
- P3: Còn lại: Sau phút hiểm
nguy, hai chị em ngồi hát, niềm
vui tr ớc cơn m a đá đột ngột.
- Tâm hồn trong sáng, tính cách
hồn nhiên, dũng cảm, lạc quan của
các nữ TNXP trong cuộc CĐ gian
khổ. Qua đó truyện thể hiện phẩm
chất cao đẹp của thế hệ Việt Nam
trong thời kỳ kháng chiến chống
Mĩ
3/ Đại ý:

Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141
B. Đọc hiểu văn bản:
1/ Đọc kể :
2/ Bố cục : 3 phần
4/ Phân tích:
a) Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung
phong trên cao điểm tr ờng sơn:

TiÕt 141

Nh÷ng ng«i sao xa x«i

Lª Minh Khuª




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141
B. Đọc hiểu văn bản:
1/ Đọc kể :
2/ Bố cục : 3 phần
4/ Phân tích:

a) Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung
phong trên cao điểm tr ờng sơn:
* Hoàn cảnh sống:
- ở trên một cai điểm giữa vùng trọng điểm trên tuyến đ ờng tr ờng sơn:
- Con đ ờng thì bị đánh lở loét máy bay rít trên không, bom nổ chậm
->Cuộc sống căng thẳng ác liệt, nguy hiểm đe dọa sự sống của con ng ời
và mặt đ ờng.




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141
B. Đọc hiểu văn bản:
4/ Phân tích:
a) Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung
phong trên cao điểm tr ờng sơn:
=> Ngôn ngữ trần thuật : Hoàn cảnh sống hết sức khó khăn, công
việc căng thẳng, nguy hiểm đòi hỏi sự dũng cảm, bình tĩnh, khôn
ngoan, khéo léo, sẵn sàng hi sinh.
* Công việc:
+ Đo khối l ợng đất, lấp vào hố bom, đếm bom ch a nổ, phá bom.
+ Công việc không đơn giản, luôn bị bom vùi.
+ Chạy trên cao điểm cả ban ngày và ban đêm.




Những ngôi sao xa xôi

Lê Minh Khuê
Tiết 142
4/ Phân tích:
b) Những phẩm chất chung của ba cô gái thanh niên xung phong.
* Nét chung:
- Họ là những cô gái có tinh thần trách nhiệm cao, quyết tâm hoàn thành
mọi nhiệm vụ đ ợc giao.
- Có lòng dũng cảm, sẵn sàng hi sinh, không quản khó khăn, gian khổ, hiểm
nguy.
- Có tình đồng chí, đồng đội keo sơn gắn bó.
-
Hay xúc động, nhiều mộng mơ, dễ vui, dễ buồn, thích làm đẹp cho cuộc
sống của mình dù trong cuộc sống khó khăn ác liệt: ( Thích thêu thùa, thích
hát, thích chép bài hát, thích nhớ về những ng ời thân và quê h ơng.)
=> Đó là những phẩm chất vừa cao đẹp, vừa bình dị, hồn nhiên lạc
quan yêu đời dám hy sinh lợi ích riêng cho sự nghiệp chung của dân
tộc của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mĩ.




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 142
* Nét riêng của mỗi nhân vật :
- Ph ơng Định :
- Là cô gái Hà Nội có một thời học sinh êm
đềm.
- Vào chiến tr ờng đã ba năm, v ợt qua bao thử
thách hiểm nghèo, giáp mặt hàng ngày với cái

chết nh ng ở cô không hề mất đi sự hồn nhiên
trong sáng và những mơ ớc về t ơng lai.
- Là cô gái giàu cảm xúc, nhạy cảm, hay mơ
mộng, thích hát, thích làm điệu một chút tr ớc
những chàng lính trẻ.
- Cô yêu mến, gắn bó với đồng đội, cảm phục
những chiến sĩ mà cô đã gặp trên đ ờng ra trận
- Nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của
mình: bím tóc dày, cổ cao, đôi mắt nhìn xa
xăm Nhạy cảm nh ng kín đáo giữa đám đông t
ởng nh kiêu kì.




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 142
B. Đọc hiểu văn bản:
b) Những phẩm chất chung của ba cô gái thanh niên xung phong.
* Nét chung:
* Nét riêng của mỗi nhân vật :
- Ph ơng Định :
+ Là cô gái Hà Nội và chiến tr ờng có một thời học sinh vô t hồn nhiên
+ Hình dáng: Hai bím tóc dày, một cái cổ cao kiêu hãnh cái nhìn xa xăm.
+ Sở thích: Thích tự ngắm mình trong g ơng, thích hát, hay mộng mơ. thích những
trận m a đá đầu mùa
- Hành động :
+ Đến gần quả bom không sợ, không đi khom .
+ Dùng xẻng đào đất d ới quả bom bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm

ngòi chạy đến chỗ ẩn nấp.
+ Có nghĩ đến cái chết, nh ng mờ nhạt những quả bom nổ ngực đau nhói, mắt
cay mãi mới mở ra đ ợc




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 142
B. Đọc hiểu văn bản:
b) Những phẩm chất chung của ba cô gái thanh niên xung phong.
* Nét chung:
* Nét riêng của mỗi nhân vật :
- Ph ơng Định :
- Tình cảm :
+ Yêu mến gắn bó với đồng đội, cảm phục những chiến sĩ mà cô đã
gặp trên đ ờng ra mặt trận.
=> Nhân vật tự kể về mình trong những thời gian không gian khác
nhau, kết hợp miêu tả tâm lí với hành động : Là một cô gái có tâm
hồn trong sáng, giàu tình cảm, hồn nhiên, nh ng mạnh mẽ can đảm
trong công việc.




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 142
B. Đọc hiểu văn bản:

b) Những phẩm chất chung của ba cô gái thanh niên xung phong.
* Nét riêng của mỗi nhân vật :
Nhiều tuổi hơn, chín chắn hơn, chu đáo trong công việc rất bình
tĩnh, quyết liệt ,mơ ớc thiết thực về t ơng lai, nh ng lại rất sợ nhìn
thấy máu.
Lúc b ớng bỉnh, lúc lầm lì thích màu sắc rực rỡ, thích thêu gối hoa.
- Chị Thao:
- Nho:




Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 142
B. Đọc hiểu văn bản:
b) Những phẩm chất chung của ba cô gái thanh niên xung phong.
* Nét riêng của mỗi nhân vật :
* Nét chung:
C. Tổng kết Ghi nhớ:
1. Nghệ thuật:
- Ng ời kể là nhân vật chính
- Ngôn ngữ trẻ trung sinh động, cách kể chuyện tự nhiên.
- Thành công trong nghệ thuật m/tả tâm lí nhân vật.
2. Nội dung:
Tâm hồn trong sáng, tinh thần lạc quan, dũng cảm của thế hệ trẻ
Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu n ớc.

Tiết 142 Những ngôi sao xa xôi (Trích)
Lê Minh Khuê
A. Giới thiệu tác giả tác phẩm:
1/Tác giả:
2/ Tác phẩm:
B. Đọc - hiểu văn bản:
1/ Đọc kể
2/ Đại ý
3/ Bố cục:
4/ Phân tích>
? Vì sao tác giả lại đặt tên truyện
là Những ngôi sao xa xôi?
? Truyện Những ngôi sao xa xôi cho
em những hiểu biết gì về cuộc sống tâm
hồn của những cô gái thanh niên xung
phong nói riêng, của thế hệ trẻ Việt nam
nói chung trong cuộc kháng chiến chống
Mĩ ?
? Em có thuộc bi th, on th nào vit
v th h tr Việt Nam trong cuc khỏng
chin chng M cu nc ?
a) Hoàn cảnh sống và chiến
đấu trên tuyến đ ờng tr ờng
sơn:
b) Những phẩm chất chung
và riêng của ba cô gáI thanh
niên xung phong:
C. Tổng kết Ghi nhớ:

Một số vần thơ cho các em tham khảo:
Cạnh giếng nước có bom từ trường
Em không rửa ngủ ngày chân lấm
Ngày em phá nhiều bom nổ chậm
Đêm nắm mơ nói mớ vang nh
( Gửi em – cô thanh niên xung phong- Phạm Tiến Duật)
Nếu được làm hạt giống để mùa sau
Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa
Vui gì hơn làm người lính đi đầu
Trong đêm tối tim ta là ngọn lửa
( Tố Hữu)

Xẻ dọc trường sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai
( Tố Hữu)
Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảnh trời nho nhỏ ( …)
Em nắm dưới đất sâu
Như khoảng trời nắm yên trong lòng đất
Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng
Có phải thịt da em mềm mại trắng trong
Đã hóa thành những làn mây trắng
( Lâm Thị Mỹ Dạ)



Hình ảnh trên làm em nghĩ gì về m«i trường, về chiến tranh và thái
độ của em như thế nào về những vấn đề trên?

Gợi ý

Chiến tranh:
- Hủy hoại nghiêm trọng môi trường thiên nhiên, môi
trường sống của con người và vạn vật ( Phá hủy thảm cây
xanh, ô nhiễm nguồn nước, không khí v.v…)
- Để lại những di chứng nghiêm trọng cho con người nhiều
thế hệ ( Nhiễm chất độc da cam, nhiều căn bệnh nguy
hiểm… )
- Thái độ: Căm ghét chiến tranh, có những hành vi chống lại
những thế lực gây chiến tranh, phá hoại môi trường….
- Hành động cụ thể: ……