bài 8. quang hợp ở thực vật

Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
Tuần: 4 Ngày soạn: 8/ 9/ 2010
Tiết: 7 Ngày dạy: / / 2010
Bài 8 QUANG HỢP Ở THỰC VẬT
I. Mục tiêu: Sau khi dạy xong bài này, học sinh phải:
1. Kiến thức:
- Phát biểu được khái niệm quang hợp.
- Trình bày được vai trò của quang hợp ở cây xanh.
- Trình bày cấu tạo của lá thích nghi với chức năng quang hợp.
- Liệt kê các sắc tố quang hợp, nơi phân bố trong lá và nêu chức năng chủ yếu các
sắc tố quang hợp.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng quan sát, thu thập kiến thức từ hình vẽ.
3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ và trồng cây xanh trên cơ sở hiểu được vai trò của quang
hợp.
II. Trọng tâm:
- Vai trò của quang hợp.
- Đặc điểm hình thái và giải phẫu của lá thích nghi với chức năng quang hợp.
III. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- Tranh vẽ: Sơ đồ quang hợp của cây xanh (H8.1), cấu trúc của lá (H8.2), cấu trúc
của lục lạp (H8.3).
- Phiếu học tập: đặc điểm cấu tạo, chức năng của lá.
2. Học sinh:
- Xem lại cấu tạo của lục lạp bài 9 " tế bào nhân thực" SGK sinh học 10
- Tìm hiểu trước Bài 8 .
IV. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số HS
2. Kiểm tra bài cũ: Thông báo kết quả thực hành
3. Bài mới:
* ĐVĐ: Toàn bộ sự sống trên hành tinh của chúng ta phụ thuộc vào quá trình
quang hợp. Vậy quang hợp là gì? Nó có vai trò ntn đối với sự sống trên Trái Đất? Bộ

phận nào tham gia vào quá trình quang hợp? Đây chính là nội dung các em tìm hiểu
trong bài 8
* Vào bài:
* Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm và vai trò của quang hợp
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng
Tranh hình 8.1 SGK
▼Quan sát hình 8.1 và cho
biết quang hợp là gì?
Là quá trình sử dụng năng
lượng ánh sáng mặt trời đã
được diệp lục hấp thụ để tổng
hợp cacbohiđrat và giải
phóng ôxi từ khí cacbonic và
nước.
I. Khái quát về quang
hợp ở TV:
1. Khái niệm quang
hợp:

Trang 1
Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
(?) Viết phương trình tổng
quát của quá trình quang
hợp?
(?) Từ PTTQ, hãy cho biết
nguyên liệu, sản phẩm và
điều kiện xảy ra quá trình
quang hợp?
Lên bảng viết PTTQ.
Thảo luận nhanh trả lời.

- Phương trình tổng
quát: ASMT
6CO
2
+12H
2
O diệplục
C
6
H
12
O
6
+ 6O
2
+ 6H
2
O


(?) Vì sao các sinh vật trên
Trái Đất lại có thể tồn tại?
(?) Cho HS nhắc lại các vai
trò của quang hợp?
(?) Qua hiểu biết về vai trò
của quang hợp, theo em cần
phải làm gì để góp phần
bảo vệ môi trường?

Nhờ vào 3 vai trò của quá

trình quang hợp:
+ Biến quang năng thành hóa
năng cung cấp năng lượng
cho mọi hoạt động sống của
sinh giới.
+ QH tạo ra chc C
6
H
12
O
6
là
thức ăn cho sinh giới, cung
cấp nguyên liệu cho công
nghiệp và dược liệu cho con
người.
+ Tạo ra khí O
2
giúp điều
hòa không khí.
Trả lời nhanh.
HS suy nghĩ trả lời
2. Vai trò:
* Chuyển ý: GV cho HS trả lời câu lệnh SGK:
▼ Quang hợp diễn ra chủ yếu ở cơ quan nào của cây? Tại sao?
GV nhận xét và kết luận:
Quang hợp diễn ra chủ yếu ở lá xanh vì lá xanh là cơ quan chuyên trách quang hợp.
Ngoài ra, các phần có màu xanh khác của cây như vỏ thân, đài hoa, quả xanh cũng thực
hiện quang hợp. Như vậy để thích nghi với chức năng quang hợp thì lá phải có cấu tạo
phù hợp với chức năng quang hợp.

* Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm hình thái và cấu tạo của lá liên quan chặt chẽ
đến chức năng quang hợp.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng
Tranh H 8.2 SGK
GV phát phiếu học tập. Chia
II. Lá là cơ quan
quang hợp:
Trang 2
Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
4 tổ thành 4 nhóm ( 2 bạn
cùng bàn là nhóm nhỏ), phân
nhiệm vụ cho mỗi nhóm:
+ Nhóm 1: Xác định cấu tạo
và chức năng của bề mặt lá,
phiến lá.
+ Nhóm 2: Xác định cấu tạo
và chức năng của lớp biểu bì
dưới, hệ gân lá.
+ Nhóm 3: Xác định cấu tạo
và chức năng của lớp tế bào
mô giậu
+ Nhóm 4: Xác định cấu tạo
và chức năng của lớp tế bào
mô khuyết.
- Hướng dẫn nhóm thảo luận
trong vòng 7 phút.
- Yêu cầu đại diện nhóm trình
bày sau đó gọi các nhóm khác
bổ sung.
GV nhận xét và hoàn thiện

PHT.
GV nêu câu hỏi tổng kết: Dựa
vào kết quả trong phiếu học
tập, hãy nêu đặc điểm phân bố
và cách sắp xếp của các tế bào
chứa diệp lục trong lá ? Và
cho biết điều đó có tác dụng gì
đối với quang hợp?
Thảo luận theo nhóm sau
đó trình bày.
Thảo luận chung toàn lớp.
- Các tế bào chứa diệp lục
phân bố trong mô giậu và
mô xốp của phiến lá.
- Mô giậu có nhiều tế bào
chứa diệp lục hơn, các tế
bào sắp xếp sít nhau và
song song nhau, nằm ngay
bên dưới lớp tế bào biểu bì
mặt trên lá: điều đó giúp
các phân tử sắc tố hấp thụ
trực tiếp được ánh sáng
chiếu lên mặt trên của lá.
- Mô khuyết phân bố
gần mặt dưới của lá, các tế
bào sắp cách xa nhau tạo
nên các khoảng rỗng: thuận
lợi cho sự trao đổi khí trong
quang hợp. Khí CO
2

khuếch
tán vào lá đến các tế bào
chứa sắc tố quang hợp chủ
yếu qua mặt dưới của lá,
1. Hình thái, giải
phẫu của lá thích nghi
với chức năng quang
hợp:
( Nội dung đáp án phiếu
học tập)
Trang 3
Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
nơi phân bố nhiều khí
khổng hơn so với mặt trên.
Chuyển ý: Ở lá, lục lạp là bào
quan thực hiện chức năng
quang hợp. Vậy chức năng đó
thể hiện ntn?->
Tranh H 8.3 SGK
GV cho học sinh quan sát
và dựa vào kiến thức về lục
lạp trong SGK sinh học 10
nêu câu hỏi:
(?) Hãy nêu những đặc điểm
cấu tạo của lục lạp thích nghi
với chức năng quang hợp?
- Màng Tilacôit là nơi phân
bố hệ sắc tố quang hợp, nơi
xảy ra các phản ứng sáng.
- Xoang Tilacôit là nơi xảy

ra các phản ứng quang phân
li nước và quá trình tổng
hợp ATP trong quang hợp.
- Chất nền của lục lạp là
nơi diễn ra các phản ứng
của pha tối quang hợp.

2. Lục lạp - bào quan
thực hiện chức năng
quang hợp:
- Màng tilacoit: diễn ra
pha sáng.
- Xoang tilacoit: diễn ra
quang phân li nước và
tổng hợp ATP.
- Chất nền: diễn ra pha
tối
(?) Ở cây xanh chứa các nhóm
sắc tố quang hợp nào? Nhóm
nào là nhóm sắc tố chính? Vì
sao?

Hình 7.3 SGKNC
▼ Vì sao lá cây màu xanh
lục?
-2 loại: Diệp lục và
carôtenôit
- Vai trò:
+ DL a: Tham gia trực
tiếp vào sự chuyển hóa

năng lượng ánh sáng hấp
thụ được thành năng lượng
của các liên kết hóa học
trong ATP và NADPH.
+ Carôtenôit: hấp thụ và
truyền năng lượng ánh sáng
cho diệp lục a
Trong dải bức xạ mặt trời
chỉ có 1 vùng ánh sáng mà
mắt ta nhìn thấy được gọi là
ánh sáng trắng và chỉ có
vùng ánh sáng này mới có
tác dụng quang hợp. Ánh
sáng này gồm 7 màu: đỏ, da
cam, vàng , lục, lam, chàm,
3. Hệ sắc tố quang hợp:
- Gồm:
+ Diệp lục(clorophyl): a
và b.
+ Các sắc tố khác:
Carôten và xantôphyl.
- Vai trò:
+ Diệp lục a: hấp thụ
và chuyển hoá trực tiếp
năng lượng ánh sáng
thành năng lượng trong
ATP và NADPH.
+ Các sắc tố khác ( DL
b, carôtenôit ) hấp thụ và
truyền năng lượng ánh

sáng cho diệp lục a
Trang 4
Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
Liên hệ thực tế: Những cây lá
màu đỏ có quang hợp không?
Tại sao?
tím. Khi ánh sáng trắng
chiếu qua lá, cây hấp thụ
vùng đỏ và vùng xanh tím,
để lại hòan toàn vùng lục vì
vậy khi nhìn vào lá cây
chúng ta thấy lá cây có màu
lục.
Những cây lá màu đỏ vẫn
tiến hành quang hợp bình
thường nhưng cường độ
quang hợp không cao. Vì
cây lá đỏ vẫn có nhóm sắc
tố màu lục nhưng bị che
khuất bởi nhóm sắc tố dịch
bào là carotenoit và
antôxinanin.
4. Củng cố:
- Vì sao quang hợp có vai trò quyết định đối với sự sống trên Trái Đất?
( Trả lời: Vì sản phẩm của QH là nguồn khởi nguyên cung cấp thức ăn, năng
lượng cho sự sống trên Trái Đất, và là nguồn cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp,
dược liệu cho con người, điều hòa khí trong sinh quyển).
- Mô tả sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của lá?
5. Dặn dò:
Quan sát các loài cây mọc trong vườn nhà (cách sắp xếp lá trên cây, diện tích bề mặt,

màu sắc …), dựa trên kiến thức quang hợp, hãy giải thích vì sao có sự khác nhau giữa
chúng?
- Học bài từ tiết 1 -> 7 để tiết sau kiểm tra 15 phút.
- Đọc bài 9 SGK.
V. Rút kinh nghiệm:

Trang 5
Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
Đáp án phiếu học tập:
Hình thái và giải phẫu của lá Cấu tạo Chức năng
Bên ngoài
bề mặt lá lớn Tăng khả năng hấp thụ ánh sáng
phiến lá mỏng Thuận lợi cho khí khuếch tán
vào ra dễ dàng.
lớp biểu bì của
mặt lá
Có nhiều khí
khổng
Giúp khí CO
2
khuếch tán vào
bên trong lá đến lục lạp.
Bên trong
hệ gân lá mạch dẫn (mạch
gỗ và mạch rây).
Vận chuyển nước và muối
khoáng đến tận từng tế bào để
thực hiện quang hợp vận chuyển
sản phẩm quang hợp ra khỏi lá
đến các nơi khác.

lớp cutin mỏng Ánh sáng xuyên qua dễ dàng
tế bào mô giậu chứa các hạt diệp
lục xếp sít nhau
nằm sát tế bào
biểu bì.
Thực hiện chức năng quang
hợp.
tế bào mô xốp Có nhiều khoảng
gian bào lớn.
Chứa các nguyên liệu quang
hợp
Phiếu học tập: Nghiên cứu phần II.1 SGK để hoàn thành bảng sau:
Trang 6
Giáo án sinh học 11 GV: Hoàng Thị Bích Liên
Hình thái và giải phẩu của
lá
Đặc điểm cấu tạo Chức năng
Bên
ngoài
bề mặt lá









phiến lá

lớp biểu bì dưới





Bên
trong
hệ gân lá





tế bào mô giậu






tế bào khuyết

Trang 7